Soạn bài Những cái nhìn hạn hẹp – Sách Chân trời sáng tạo

Hướng dẫn soạn bài Những cái nhìn hạn hẹp – Sách Chân trời sáng tạo Ngữ Văn 7 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1: Em hãy chia sẻ với bạn về những điều em quan sát được khi nhìn bầu trời từ những vị trí khác nhau

Khi nhìn bầu trời từ những vị trí khác nhau, chúng ta sẽ thấy những điều thú vị khác nhau.

• Khi nhìn bầu trời từ dưới mặt đất, chúng ta sẽ thấy bầu trời cao rộng bao la, với những đám mây trôi lững lờ. Chúng ta cũng có thể nhìn thấy Mặt Trời, Mặt Trăng và các ngôi sao.
• Khi nhìn bầu trời từ trên cao, chẳng hạn như từ một tòa nhà cao tầng hoặc một chiếc máy bay, chúng ta sẽ thấy bầu trời gần hơn và rộng hơn. Chúng ta cũng có thể nhìn thấy nhiều chi tiết hơn về các đám mây, chẳng hạn như hình dạng và màu sắc của chúng.

• Khi nhìn bầu trời từ một nơi xa, chẳng hạn như từ một vùng núi hoặc một hòn đảo, chúng ta sẽ thấy bầu trời rộng lớn và bao la hơn nữa. Chúng ta cũng có thể nhìn thấy nhiều ngôi sao hơn, vì ánh sáng từ các ngôi nhà và các tòa nhà ở dưới thấp sẽ không che khuất tầm nhìn của chúng ta.

Câu 2: Qua phim ảnh, sách vở, em biết những gì, hoặc hình dung thế nào về các ông thầy bói ngày xưa?

Qua phim ảnh, sách vở, tôi biết rằng các ông thầy bói ngày xưa thường là những người già, có râu tóc bạc phơ, ăn mặc đơn giản, thường ngồi ở một góc vắng vẻ, nơi có thể nhìn thấy nhiều phong cảnh, như ven đường, góc phố, trước chùa,…

Các ông thầy bói thường sử dụng các phương pháp như xem tướng, coi chỉ tay, xem bói bài, xem tử vi,… để phán đoán về vận mệnh, tương lai của người khác. Họ cũng có thể sử dụng các dụng cụ như bát đĩa, gương,… để giúp họ nhìn thấy tương lai.

Trong phim ảnh, sách vở, các ông thầy bói thường được miêu tả là những người có khả năng nhìn thấu tâm can con người, biết được tương lai của họ. Họ thường được người dân tin tưởng, tìm đến để nhờ họ xem bói, giải vận hạn.

Câu 3: Do đâu mà chú ếch này “cứ tưởng” trời “là cái vung”, còn mình “là chúa tể”?

Chú ếch trong truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng” “cứ tưởng” trời “là cái vung”, còn mình “là chúa tể” do những nguyên nhân sau:

Do tầm nhìn hạn chế: Chú ếch sống lâu năm trong một cái giếng nhỏ, chỉ có thể nhìn thấy một khoảng trời rất bé. Do đó, nó chỉ có thể hình dung được bầu trời như một cái vung nhỏ, và mình là chúa tể của cái vung đó.

Do tư tưởng tự cao, tự đại: Chú ếch sống trong môi trường nhỏ hẹp, không có đối thủ cạnh tranh, nên nó trở nên tự cao, tự đại. Nó nghĩ rằng mình là kẻ mạnh nhất, không có gì có thể sánh được với mình.

Câu 4: “Xem voi” mà chỉ dùng tay “sờ” thì kết quả sẽ như thế nào?

“Xem voi” mà chỉ dùng tay “sờ” thì kết quả sẽ không chính xác, thậm chí có thể sai hoàn toàn.

Câu 5: Tóm tắt nội dung và xác định đề tài của hai văn bản trên

Ếch ngồi đáy giếng

Tóm tắt nội dung:

Ngày xưa, có một chú ếch sống ở đáy một cái giếng cạn. Giếng ấy nhỏ hẹp, chỉ cao bằng một cái vung, nên chú ếch chỉ nhìn thấy một khoảng trời rất bé. Do đó, chú ếch tưởng bầu trời là cái vung, và mình là chúa tể của cái vung đó.

Một ngày kia, trời mưa to, nước trong giếng dâng lên, đưa chú ếch ra khỏi giếng. Chú ếch nhìn thấy thế giới bên ngoài rộng lớn, cao xa, khác hẳn với những gì chú tưởng tượng. Chú ếch hoảng sợ, vội vàng nhảy lên một con trâu đang đi qua. Con trâu lắc mình một cái, chú ếch bị rơi xuống đất và bị dẫm bẹp.

Xác định đề tài:

Truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng” phê phán những người có tầm nhìn hạn chế, tự cao, tự đại.

Thầy bói xem voi

Tóm tắt nội dung:

Ngày xưa, có năm ông thầy bói mù rủ nhau đi xem voi. Khi đến nơi, họ nhìn thấy một con voi đang đứng trước mặt. Nhưng do bị mù nên mỗi người chỉ sờ vào một bộ phận của con voi. Ông thì sờ vòi voi, ông thì sờ tai voi, ông thì sờ chân voi, ông thì sờ lưng voi, ông thì sờ đuôi voi.

Sau khi sờ xong, mỗi ông thầy bói đều đưa ra một nhận định về hình dáng của con voi. Ông sờ vòi voi thì nói con voi giống như một chiếc vòi. Ông sờ tai voi thì nói con voi giống như một chiếc quạt thóc. Ông sờ chân voi thì nói con voi giống như một cái cột đình. Ông sờ lưng voi thì nói con voi giống như một bức tường. Ông sờ đuôi voi thì nói con voi giống như một cái chổi sể.

Năm ông thầy bói tranh cãi nhau rất gay gắt, không ai chịu ai. Cuối cùng, họ quyết định nhờ một người có mắt nhìn hộ. Người có mắt nhìn thấy con voi và nói với họ rằng con voi có hình dáng như thế nào.

Khi nghe người có mắt nói, năm ông thầy bói đều rất xấu hổ. Họ nhận ra rằng mình đã sai lầm khi chỉ dựa vào một phần nhỏ của sự vật để đưa ra nhận định.

Xác định đề tài:

Truyện ngụ ngôn “Thầy bói xem voi” phê phán những người có cái nhìn phiến diện, thiếu toàn diện về sự vật.

Câu 6: Để thể hiện những hành động sai lầm của một nhân vật nào đó, tác giả truyện ngụ ngôn thường đặt nhân vật ấy trước một tình huống có nhiều nguy cơ phạm sai lầm. Tình huống đó trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi là gì?

Trong văn bản “Ếch ngồi đáy giếng”, tác giả đã đặt chú ếch trước tình huống có nhiều nguy cơ phạm sai lầm đó là:

• Chú ếch sống trong một môi trường nhỏ hẹp, chỉ có thể nhìn thấy một khoảng trời rất bé.
• Chú ếch có tính tự cao, tự đại, cho rằng mình là kẻ mạnh nhất, không có gì có thể sánh được với mình.

Trong văn bản “Thầy bói xem voi”, tác giả đã đặt năm ông thầy bói trước tình huống có nhiều nguy cơ phạm sai lầm đó là:

• Năm ông thầy bói đều bị mù, chỉ có thể cảm nhận được một phần nhỏ của con voi.
• Năm ông thầy bói đều có tính tự tin, cho rằng mình có thể phán đoán chính xác hình dáng của con voi.

Câu 7: Nêu ấn tượng của em về nhân vật con ếch (Ếch ngồi đáy giếng), năm ông thầy bói (Thầy bói xem voi). Các nhân vật này thể hiện những đặc điểm gì của nhân vật trong truyện ngụ ngôn?

Ấn tượng của em về nhân vật con ếch (Ếch ngồi đáy giếng)

Chú ếch trong truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng” là một nhân vật vừa đáng thương vừa đáng trách. Chú ếch đáng thương vì đã bị cái chết oan uổng bởi chính sự tự cao, tự đại của mình. Chú ếch đáng trách vì đã có những hành động sai lầm, dẫn đến kết cục bi thảm.

Ấn tượng của em về nhân vật năm ông thầy bói (Thầy bói xem voi)

Năm ông thầy bói trong truyện ngụ ngôn “Thầy bói xem voi” là một nhóm người có tính tự tin thái quá, thiếu suy nghĩ. Họ chỉ dựa vào cảm nhận của riêng mình để đưa ra nhận định về sự vật, không chịu lắng nghe ý kiến của người khác.

Thông qua hai nhân vật con ếch và năm ông thầy bói, ta có thể thấy được những đặc điểm chung của nhân vật trong truyện ngụ ngôn. Đó là:

• Thường là những con vật, đồ vật, sự vật quen thuộc trong đời sống.
• Thường mang những tính cách, phẩm chất tốt đẹp hoặc xấu xa, đáng phê phán.
• Thường được đặt trong những tình huống đặc biệt để thể hiện tính cách, phẩm chất của nhân vật.

Câu 8: Em rút ra được những bài học gì từ các truyện Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi?

Bài học rút ra từ truyện Ếch ngồi đáy giếng:

• Không nên có tầm nhìn hạn chế: Chúng ta cần mở rộng tầm nhìn, học hỏi nhiều kiến thức để có thể hiểu biết về thế giới xung quanh.
• Không nên tự cao, tự đại: Chúng ta cần khiêm tốn, học hỏi từ người khác để không bị tụt hậu.

Bài học rút ra từ truyện Thầy bói xem voi:

• Không nên có cái nhìn phiến diện, thiếu toàn diện về sự vật: Chúng ta cần có cái nhìn toàn diện, đa chiều về mọi vấn đề.
• Không nên tự tin thái quá, thiếu suy nghĩ: Chúng ta cần lắng nghe ý kiến của người khác, suy nghĩ thấu đáo trước khi đưa ra nhận định.

Câu 9: Theo em, cách đọc hiểu một truyện ngụ ngôn và đọc hiểu một truyện cổ tích có gì khác nhau?

Để đọc hiểu một truyện ngụ ngôn, chúng ta cần chú ý những điểm sau:

• Xác định được nội dung của truyện: Nội dung của truyện ngụ ngôn thường là phê phán một thói xấu, giáo dục một phẩm chất tốt đẹp của con người.
• Xác định được ý nghĩa của truyện: Ý nghĩa của truyện ngụ ngôn thường được thể hiện qua những bài học, lời khuyên mang tính giáo dục.

Để đọc hiểu một truyện cổ tích, chúng ta cần chú ý những điểm sau:

• Xác định được cốt truyện: Cốt truyện của truyện cổ tích thường xoay quanh những cuộc phiêu lưu, kì tích của nhân vật chính.
• Xác định được nhân vật: Nhân vật trong truyện cổ tích thường là những người có phẩm chất tốt đẹp, được thần tiên giúp đỡ để vượt qua khó khăn, thử thách.
• Xác định được ý nghĩa của truyện: Ý nghĩa của truyện cổ tích thường là giáo dục nhân cách, đạo đức cho con người.

Câu 10: Chọn một trong hai bài tập sau:

• Sưu tầm một số truyện ngụ ngôn và tranh ảnh, phim hoạt hình minh họa các truyện ngụ ngôn ấy (nếu có)

• Thể hiện cảm nhận của mình về một trong các truyện ngụ ngôn (đã học, đã đọc) bằng cách ghi nhật kí đọc truyện, vẽ tranh minh họa,…

Truyện ngụ ngôn “Rùa và thỏ”

Sau khi đọc truyện “Rùa và thỏ”, em rút ra được bài học là không nên tự tin thái quá, coi thường người khác. Cần phải nỗ lực, cố gắng để đạt được mục tiêu.

Với những hướng dẫn soạn bài Những cái nhìn hạn hẹp – Sách Chân trời sáng tạo Ngữ Văn 7 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.