Soạn bài Nghệ thuật băm thịt gà

Hướng dẫn soạn bài Nghệ thuật băm thịt gà – Ngữ văn 12 tập 2 – Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Trước khi đọc

Câu hỏi 1 (Trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Theo bạn, ngoài lĩnh vực nghệ thuật chuyên nghiệp, người ta thường dùng “nghệ thuật” và “nghệ sĩ” để chỉ hoạt động hoặc con người như thế nào?

Trả lời

Theo quan điểm của tôi, ngoài việc được sử dụng trong các lĩnh vực nghệ thuật chuyên nghiệp như hội họa, điêu khắc, hay âm nhạc, thuật ngữ này còn thường được áp dụng để mô tả những hoạt động khác đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ. Ví dụ như nấu ăn, thiết kế đồ họa, hoặc thậm chí là thủ công mỹ nghệ. Đây là những công việc mà yếu tố chi tiết và sự cẩn thận đóng vai trò quan trọng, tạo nên giá trị và chất lượng của sản phẩm cuối cùng.

Câu hỏi 2 (Trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bạn hãy phân biệt tập tục (phong tục, tập quán) và hủ tục. Nêu ví dụ để làm rõ ý kiến của mình.

Trả lời

Sau khi đọc bài

Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nhan đề của văn bản có thể gợi lên những suy luận, phán đoán gì về nội dung được đề cập trong bài phóng sự?

Trả lời

Bài viết sẽ đi sâu vào “nghệ thuật” băm thịt gà, một kỹ năng không chỉ đòi hỏi sự thành thạo mà còn mang tính biểu tượng độc đáo. Việc băm thịt gà, tưởng chừng chỉ là một công việc đơn giản trong nhà bếp, nhưng thực tế lại yêu cầu sự khéo léo, chính xác, và tinh tế. 

Tuy nhiên, khi nhìn nhận sâu hơn, “nghệ thuật” này có thể được dùng như một ẩn dụ để nói về những hành động phi nghĩa và phi nhân đạo trong xã hội. Giống như việc băm nhỏ từng mảnh thịt, những hành động vô nhân đạo có thể chia cắt, hủy hoại giá trị con người và tình người. Cách tiếp cận này không chỉ gây sự tò mò ban đầu mà còn tạo ra một sự kết nối cảm xúc mạnh mẽ với người đọc, khiến họ suy ngẫm về những hành động thiếu đạo đức mà đôi khi ta gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. 

Thông qua bài viết, người đọc sẽ nhận ra rằng những kỹ năng tưởng chừng như bình thường lại có thể mang trong mình những tầng ý nghĩa sâu xa, và cách chúng ta nhìn nhận những việc nhỏ bé có thể phản ánh cách chúng ta đánh giá những vấn đề lớn lao hơn.

Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Các sự việc chính trong văn bản được tác giả thuật lại theo trình tự nào? Nhận xét về cách quan sát, ghi chép hiện thực của tác giả.

Trả lời

Các sự việc chính được thuật lại bao gồm: đầu tiên là phần giới thiệu nhân vật anh Mới và tài năng đặc biệt của anh trong việc băm thịt gà; sau đó là phần miêu tả chi tiết cảnh anh Mới “trình diễn” kỹ năng băm thịt, với những bước điêu luyện và chính xác; cuối cùng là việc nêu kết quả của quá trình băm thịt gà, cùng với cảm nhận và suy nghĩ của người viết về tài năng của anh Mới.

Nhận xét:

• Cách quan sát vô cùng tỉ mỉ và sắc bén, giúp người đọc cảm nhận được chi tiết từng động tác và tài năng của nhân vật.
• Người viết thể hiện khả năng nắm bắt và khắc họa rõ nét tính cách của nhân vật anh Mới qua những chi tiết miêu tả hành động và thái độ trong lúc thực hiện công việc.
• Các sự việc được kể lại một cách logic, tỉ mỉ, mạch lạc, giúp câu chuyện được trình bày rõ ràng và dễ hiểu, tạo ấn tượng mạnh mẽ với người đọc.

Câu 3 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Cảnh anh mõ làng băm thịt gà trong cuộc chia cỗ phản ánh hiện thực gì ở nông thôn Việt Nam xưa?

Trả lời

Phản ánh hiện thực ở nông thôn Việt Nam xưa:

• Bọn cường hào hách dịch: Là tầng lớp luôn tận hưởng cuộc sống xa hoa, quyền lực, mà không hề phải lao động. Chúng thường áp bức, bóc lột người dân, chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân mà không hề để ý đến sự khổ cực của những người khác.
• Những người nông dân: Là tầng lớp bị đè nén và bóc lột. Họ sống trong cảnh nghèo đói, khổ cực, luôn bị chèn ép dưới ách thống trị của bọn cường hào. Cuộc sống của họ là chuỗi ngày lao động vất vả nhưng vẫn không đủ ăn, phải chịu đựng mọi bất công mà không có tiếng nói.

=> Tất cả những điều này tạo nên một xã hội đầy rẫy bất công, nơi mà những người có quyền lực thì được hưởng thụ mà không phải làm việc, còn những người lao động chân chính lại phải chịu đựng cảnh đói khổ và bị đàn áp.

Câu 4 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nhận xét về tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài phóng sự.

Trả lời

Giúp bài phóng sự có tính chân thực cao: Việc phản ánh một cách tỉ mỉ và sắc bén hiện thực xã hội, đặc biệt là cuộc sống của những người nông dân nghèo khổ và sự lộng hành của bọn cường hào, mang đến cho bài phóng sự một cảm giác chân thực, sống động. Những chi tiết cụ thể và sinh động trong phóng sự không chỉ khắc họa rõ nét bức tranh xã hội mà còn gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc, khiến họ cảm nhận được sự bất công và khốn khổ của thời kỳ đó.

Tạo sự đồng cảm cho người đọc với những người nông dân nghèo khổ: Bằng cách miêu tả cuộc sống khó khăn, đầy áp bức của những người nông dân, bài phóng sự khơi dậy trong lòng người đọc sự đồng cảm sâu sắc. Những cảnh đời lam lũ, chịu nhiều thiệt thòi khiến người đọc không chỉ hiểu mà còn cảm thấy đau xót trước những bất công mà những con người nghèo khó phải gánh chịu. Điều này giúp tăng cường sức mạnh cảm xúc của bài viết, tạo nên sự kết nối mạnh mẽ giữa người đọc và nhân vật.

Câu 5 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chỉ ra và phân tích những yếu tố tạo nên giọng điệu của bài phóng sự.

Trả lời

Giọng điệu của phóng sự: Bài phóng sự được viết với giọng điệu châm biếm, mỉa mai nhằm lên án chế độ phong kiến xưa cũ, nơi bọn cường hào, ác bá chỉ biết hưởng thụ mà không màng đến khổ cực của người dân. Tuy nhiên, giọng điệu này cũng được pha chút thương cảm, xót xa cho những thân phận đáng thương, những người nông dân nghèo khó bị chèn ép và bóc lột. Sự kết hợp giữa châm biếm và lòng trắc ẩn giúp bài viết vừa có tính phê phán mạnh mẽ, vừa làm dấy lên cảm xúc đồng cảm trong lòng người đọc.

Ngôi kể thứ nhất: Ngôi kể thứ nhất đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên giọng điệu của bài phóng sự. Bằng cách kể chuyện từ góc nhìn cá nhân, tác giả không chỉ truyền tải thông tin mà còn thể hiện trực tiếp cảm xúc, quan điểm cá nhân. Điều này giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được sự bức xúc, châm biếm đối với bất công trong xã hội, đồng thời cảm thông sâu sắc với những nỗi đau và khổ cực của người nông dân. Sự gắn kết giữa tác giả và người đọc qua ngôi kể thứ nhất khiến bài phóng sự trở nên chân thực và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ hơn.

Câu 6 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Theo bạn, những nội dung được đề cập trong văn bản có ý nghĩa đối với thực tiễn hiện nay không? Lí giải ý kiến của bạn.

Trả lời

Bài học về đạo đức:

Bài phóng sự gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ về việc lên án sự tham lam và bủn xỉn, những thói xấu không chỉ gây hại cho người khác mà còn làm suy đồi giá trị đạo đức. Đồng thời, bài viết cũng ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người lao động như sự chăm chỉ, chân thành, và lòng kiên trì. Những người lao động tuy chịu nhiều thiệt thòi, nhưng chính họ lại là những người giữ gìn và truyền bá những giá trị đạo đức tích cực, đáng được tôn vinh.

Bài học về xây dựng xã hội:

Qua việc phê phán một xã hội bất công và thối nát, bài phóng sự khẳng định sự cần thiết của việc xây dựng một xã hội công bằng và bác ái. Xã hội chỉ có thể phát triển bền vững khi quyền lợi của mọi tầng lớp được tôn trọng và đảm bảo, khi những người lao động được đối xử công bằng và không bị áp bức. Đây là lời kêu gọi về một sự thay đổi toàn diện, nơi mà công lý và tình người phải được đặt lên hàng đầu.

Câu 7 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Hãy khái quát đặc điểm cơ bản của thể loại phóng sự qua văn bản Nghệ thuật băm thịt gà.

Trả lời

Đặc điểm cơ bản của thể loại phóng sự qua văn bản “Nghệ thuật băm thịt gà”:

Phản ánh hiện thực: Phóng sự là thể loại văn học giúp người đọc nhìn thấy bức tranh chân thực của cuộc sống, và “Nghệ thuật băm thịt gà” không ngoại lệ. Bài viết đã phản ánh một cách sống động và rõ nét hiện thực xã hội, đặc biệt là những khía cạnh tiêu cực của chế độ cũ, thông qua việc miêu tả các sự kiện và con người cụ thể.

Độ chính xác cao: Một phóng sự yêu cầu tính chính xác trong việc thu thập và trình bày thông tin. Văn bản “Nghệ thuật băm thịt gà” đạt được điều này qua việc tái hiện tỉ mỉ từng chi tiết của sự việc, từ kỹ năng băm thịt của nhân vật cho đến các khía cạnh xã hội được phản ánh. Sự chính xác này không chỉ nằm ở việc miêu tả mà còn ở cách tác giả khắc họa nhân vật và bối cảnh xã hội, giúp người đọc tin tưởng vào nội dung bài viết.

Tính sinh động: Để thu hút và giữ chân người đọc, phóng sự cần có tính sinh động, và “Nghệ thuật băm thịt gà” đã thể hiện điều này qua cách miêu tả sinh động các hành động và cảm xúc. Bài viết không chỉ đơn thuần là một bản tường thuật khô khan mà còn sống động, gợi hình, gợi cảm xúc, tạo nên một bức tranh chân thực và sống động trong tâm trí người đọc.

Với những hướng dẫn soạn bài Nghệ thuật băm thịt gà – Ngữ văn 12 tập 2 – Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.