Soạn bài Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân – Sách kết nối tri thức lớp 10 tập 1

Hướng dẫn soạn bài Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân – Sách Kết Nối Tri Thức với Cuộc Sống – Ngữ Văn 10 – Tập 1 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

1. Tóm tắt những thông tin chính của văn bản.

Văn bản Múa rối nước – hiện đại soi bóng tiền nhân của Phạm Thuỳ Dung giới thiệu về loại hình nghệ thuật múa rối nước của Việt Nam. Tác giả đã đi sâu tìm hiểu về nguồn gốc, lịch sử, đặc điểm, giá trị nghệ thuật và những nỗ lực bảo tồn, phát triển của múa rối nước.

Về nguồn gốc, múa rối nước có thể bắt nguồn từ thời Văn Lang, cách đây hơn 2000 năm. Theo truyền thuyết, vua Hùng thứ 6 đã tổ chức trò rối nước để vui chơi, giải trí trong dịp lễ hội. Từ đó, múa rối nước đã trở thành một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc của Việt Nam, được lưu truyền và phát triển qua nhiều thế hệ.

Về lịch sử, múa rối nước đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển thăng trầm. Thời kỳ đầu, múa rối nước chỉ là những trò chơi dân gian đơn giản, mang tính chất nghi lễ. Đến thời Lý, Trần, múa rối nước bắt đầu phát triển và được biểu diễn trong các dịp lễ hội lớn. Thời kỳ Lê, múa rối nước được phát triển mạnh mẽ, có quy mô lớn và nội dung phong phú. Thời kỳ phong kiến suy tàn, múa rối nước bị mai một và chỉ còn tồn tại ở một số vùng miền.

Về đặc điểm, múa rối nước là loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian, sử dụng các con rối được làm bằng gỗ, giấy, vải,… để biểu diễn trên mặt nước. Các con rối được điều khiển bởi các nghệ nhân rối bằng dây hoặc bằng tay. Múa rối nước thường biểu diễn những câu chuyện dân gian, lịch sử, hoặc những vấn đề thời sự, xã hội.

Về giá trị nghệ thuật, múa rối nước là một loại hình nghệ thuật tổng hợp, bao gồm các yếu tố: âm nhạc, múa, hát, thơ ca,… Các con rối được tạo hình tinh xảo, sinh động, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Múa rối nước có khả năng thu hút khán giả ở mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp.

Trong những năm gần đây, múa rối nước đã được quan tâm bảo tồn và phát triển. Nhiều nhà hát múa rối nước được xây dựng, các nghệ nhân rối được đào tạo bài bản. Múa rối nước cũng được đưa ra biểu diễn ở nước ngoài, giới thiệu đến bạn bè quốc tế.

Tác giả Phạm Thuỳ Dung đã có những chia sẻ sâu sắc về giá trị của múa rối nước. Tác giả cho rằng múa rối nước là một di sản văn hóa quý giá của dân tộc, cần được bảo tồn và phát huy. Múa rối nước không chỉ là một loại hình nghệ thuật giải trí, mà còn là một phương tiện giáo dục hiệu quả, giúp truyền tải những giá trị văn hóa, đạo đức của dân tộc.

Văn bản Múa rối nước – hiện đại soi bóng tiền nhân là một bài viết hay và giàu thông tin. Tác giả đã cung cấp cho người đọc những hiểu biết cơ bản về loại hình nghệ thuật múa rối nước của Việt Nam.

2. Tìm trong văn bản những thông tin cho phép khẳng định múa rối nước là “môn nghệ thuật truyền thống thâm đầm tinh thần Việt”.

Trong văn bản Múa rối nước – hiện đại soi bóng tiền nhân của Phạm Thuỳ Dung, có nhiều thông tin cho phép khẳng định múa rối nước là “môn nghệ thuật truyền thống thâm đầm tinh thần Việt”.

Thứ nhất, múa rối nước có nguồn gốc từ thời Văn Lang, cách đây hơn 2000 năm. Đây là một loại hình nghệ thuật dân gian, được lưu truyền và phát triển qua nhiều thế hệ. Điều này cho thấy múa rối nước đã trở thành một nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Việt Nam, mang đậm dấu ấn lịch sử và truyền thống.

Thứ hai, múa rối nước thường biểu diễn những câu chuyện dân gian, lịch sử, hoặc những vấn đề thời sự, xã hội. Những câu chuyện này phản ánh đời sống, phong tục tập quán, tư tưởng, tình cảm của người dân Việt Nam. Múa rối nước là một phương tiện giáo dục hiệu quả, giúp truyền tải những giá trị văn hóa, đạo đức của dân tộc đến với mọi người.

Thứ ba, múa rối nước là một loại hình nghệ thuật tổng hợp, bao gồm các yếu tố: âm nhạc, múa, hát, thơ ca,… Các yếu tố này được kết hợp hài hòa, tạo nên một tổng thể nghệ thuật độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Cụ thể, trong văn bản, tác giả Phạm Thuỳ Dung đã chỉ ra những nét đặc trưng của múa rối nước thể hiện tinh thần Việt như sau:

• Nội dung: Múa rối nước thường biểu diễn những câu chuyện dân gian, lịch sử, hoặc những vấn đề thời sự, xã hội. Những câu chuyện này phản ánh đời sống, phong tục tập quán, tư tưởng, tình cảm của người dân Việt Nam. Ví dụ, trong bài viết, tác giả đã dẫn ra một số vở rối nước nổi tiếng như: “Cây tre trăm đốt”, “Thạch Sanh”, “Quan Âm Thị Kính”,… Những vở rối nước này đều mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện những giá trị nhân văn cao đẹp của con người Việt Nam.
• Hình thức: Các con rối được làm bằng gỗ, giấy, vải,… với kích thước, hình dáng đa dạng, sinh động. Các con rối được điều khiển bởi các nghệ nhân rối bằng dây hoặc bằng tay một cách khéo léo, điêu luyện. Nghệ thuật tạo hình, điều khiển con rối của các nghệ nhân rối là một nét đặc sắc của múa rối nước Việt Nam.
• Âm nhạc: Âm nhạc trong múa rối nước là một yếu tố quan trọng, góp phần tạo nên không khí vui tươi, hấp dẫn cho buổi biểu diễn. Âm nhạc trong múa rối nước thường là những bài hát dân ca, nhạc cổ truyền Việt Nam.
• Múa, hát, thơ ca: Múa, hát, thơ ca trong múa rối nước cũng là những yếu tố quan trọng, góp phần làm cho buổi biểu diễn thêm sinh động, hấp dẫn. Các nghệ nhân rối thường sử dụng những điệu múa, bài hát, bài thơ dân gian để kể chuyện, khắc họa tính cách nhân vật.

Tất cả những yếu tố trên đã góp phần tạo nên một loại hình nghệ thuật truyền thống thâm đầm tinh thần Việt. Múa rối nước là một di sản văn hóa quý giá của dân tộc, cần được bảo tồn và phát huy.

3. Nêu đặc điểm của cách triển khai thông tin trong văn bản. Hãy phân tích mức độ thuyết phục của cách triển khai ấy.

Cách triển khai thông tin trong văn bản Múa rối nước – hiện đại soi bóng tiền nhân của Phạm Thuỳ Dung có những đặc điểm sau:

• Triển khai theo trình tự logic, mạch lạc: Văn bản được triển khai theo trình tự thời gian, từ nguồn gốc, lịch sử, đặc điểm, giá trị nghệ thuật đến những nỗ lực bảo tồn, phát triển của múa rối nước. Cách triển khai này giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được những thông tin cơ bản về múa rối nước.
• Sử dụng nhiều dẫn chứng, ví dụ cụ thể: Văn bản sử dụng nhiều dẫn chứng, ví dụ cụ thể để minh họa cho những luận điểm được nêu ra. Ví dụ, khi nói về nội dung của múa rối nước, tác giả đã dẫn ra một số vở rối nước nổi tiếng như: “Cây tre trăm đốt”, “Thạch Sanh”, “Quan Âm Thị Kính”,… Cách sử dụng dẫn chứng, ví dụ cụ thể giúp người đọc hiểu rõ hơn về vấn đề được trình bày.
• Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm: Văn bản sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm, giúp cho những thông tin được trình bày trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Ví dụ, khi nói về các con rối, tác giả đã viết: “Những con rối được làm bằng gỗ, giấy, vải,… với kích thước, hình dáng đa dạng, sinh động. Dưới bàn tay khéo léo của các nghệ nhân rối, những con rối như có hồn, như đang sống, đang hoạt động ngay trước mắt người xem.”

Cách triển khai thông tin như vậy đã góp phần làm cho văn bản trở nên thuyết phục. Người đọc có thể dễ dàng hiểu được những thông tin về múa rối nước, cũng như hiểu được giá trị của loại hình nghệ thuật này.

Cụ thể, cách triển khai thông tin theo trình tự logic, mạch lạc đã giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được những thông tin cơ bản về múa rối nước. Cách sử dụng nhiều dẫn chứng, ví dụ cụ thể đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về vấn đề được trình bày. Cách sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm đã giúp cho những thông tin được trình bày trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Tất cả những yếu tố này đã góp phần làm cho văn bản trở nên thuyết phục, giúp người đọc hiểu được giá trị của múa rối nước.

4. Nêu nhận xét về phần sa-pô của văn bản, từ đó rút ra cách viết sa-pô cho một văn bản thông tin nói chung. 

Cách triển khai thông tin trong văn bản Múa rối nước – hiện đại soi bóng tiền nhân của Phạm Thuỳ Dung có những đặc điểm sau:

• Triển khai theo trình tự logic, mạch lạc: Văn bản được triển khai theo trình tự thời gian, từ nguồn gốc, lịch sử, đặc điểm, giá trị nghệ thuật đến những nỗ lực bảo tồn, phát triển của múa rối nước. Cách triển khai này giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được những thông tin cơ bản về múa rối nước.
• Sử dụng nhiều dẫn chứng, ví dụ cụ thể: Văn bản sử dụng nhiều dẫn chứng, ví dụ cụ thể để minh họa cho những luận điểm được nêu ra. Ví dụ, khi nói về nội dung của múa rối nước, tác giả đã dẫn ra một số vở rối nước nổi tiếng như: “Cây tre trăm đốt”, “Thạch Sanh”, “Quan Âm Thị Kính”,… Cách sử dụng dẫn chứng, ví dụ cụ thể giúp người đọc hiểu rõ hơn về vấn đề được trình bày.
• Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm: Văn bản sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm, giúp cho những thông tin được trình bày trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Ví dụ, khi nói về các con rối, tác giả đã viết: “Những con rối được làm bằng gỗ, giấy, vải,… với kích thước, hình dáng đa dạng, sinh động. Dưới bàn tay khéo léo của các nghệ nhân rối, những con rối như có hồn, như đang sống, đang hoạt động ngay trước mắt người xem.”

Cách triển khai thông tin như vậy đã góp phần làm cho văn bản trở nên thuyết phục. Người đọc có thể dễ dàng hiểu được những thông tin về múa rối nước, cũng như hiểu được giá trị của loại hình nghệ thuật này.

Cụ thể, cách triển khai thông tin theo trình tự logic, mạch lạc đã giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được những thông tin cơ bản về múa rối nước. Cách sử dụng nhiều dẫn chứng, ví dụ cụ thể đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về vấn đề được trình bày. Cách sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm đã giúp cho những thông tin được trình bày trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Tất cả những yếu tố này đã góp phần làm cho văn bản trở nên thuyết phục, giúp người đọc hiểu được giá trị của múa rối nước.

5. Nếu được phép bổ sung vào văn bản những thông tin về các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước, bạn có thể nói điều gì?

Nếu được phép bổ sung vào văn bản Múa rối nước – hiện đại soi bóng tiền nhân của Phạm Thuỳ Dung những thông tin về các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước, tôi có thể nói thêm những điều sau:

• Các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước rất đa dạng, phong phú, phản ánh đời sống, phong tục tập quán, tư tưởng, tình cảm của người dân Việt Nam.

Các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước có thể là những câu chuyện dân gian, lịch sử, hoặc những vấn đề thời sự, xã hội. Những câu chuyện này mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện những giá trị nhân văn cao đẹp của con người Việt Nam.

Ví dụ, những câu chuyện dân gian được kể trên sân khấu rối nước thường là những câu chuyện mang tính chất giáo dục, giải trí, như: “Cây tre trăm đốt”, “Thạch Sanh”, “Tấm Cám”, “Cô bé bán diêm”,… Những câu chuyện này giúp người xem hiểu được những bài học đạo đức, những giá trị nhân văn cao đẹp trong cuộc sống.

Những câu chuyện lịch sử được kể trên sân khấu rối nước thường là những câu chuyện về các anh hùng dân tộc, như: “Bộ đội Cụ Hồ”, “Lê Lợi trả gươm”, “Trần Hưng Đạo đánh giặc Nguyên Mông”,… Những câu chuyện này giúp người xem hiểu được lịch sử hào hùng của dân tộc, đồng thời giáo dục lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ.

Những câu chuyện thời sự, xã hội được kể trên sân khấu rối nước thường là những câu chuyện mang tính chất phê phán, giáo dục, như: “Chống tham nhũng”, “Tuyên truyền phòng chống dịch bệnh”,… Những câu chuyện này giúp người xem nâng cao nhận thức, hiểu biết về những vấn đề của xã hội, đồng thời góp phần giáo dục đạo đức, lối sống cho mọi người.

• Các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước thường mang tính chất ước lệ, tượng trưng, mang đậm tính nghệ thuật.

Các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước thường được thể hiện qua những con rối được tạo hình tinh xảo, sinh động. Các con rối được điều khiển bởi các nghệ nhân rối bằng dây hoặc bằng tay một cách khéo léo, điêu luyện. Nghệ thuật tạo hình, điều khiển con rối của các nghệ nhân rối là một nét đặc sắc của múa rối nước Việt Nam.

Ngoài ra, các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước thường mang tính chất ước lệ, tượng trưng. Ví dụ, trong câu chuyện “Thạch Sanh”, nhân vật Thạch Sanh được miêu tả là một chàng trai khỏe mạnh, tài giỏi, được thần tiên giúp đỡ. Nhân vật Lý Thông được miêu tả là một kẻ gian xảo, độc ác, cuối cùng bị trừng trị thích đáng. Những hình ảnh ước lệ, tượng trưng này đã góp phần làm cho các câu chuyện trên sân khấu rối nước trở nên hấp dẫn, lôi cuốn người xem.

• Các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước có sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với khán giả ở mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp.

Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam. Các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước thường mang tính chất giáo dục, giải trí, hấp dẫn người xem ở mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp.

Những câu chuyện dân gian, lịch sử được kể trên sân khấu rối nước giúp người xem hiểu được những bài học đạo đức, những giá trị nhân văn cao đẹp trong cuộc sống. Những câu chuyện thời sự, xã hội được kể trên sân khấu rối nước giúp người xem nâng cao nhận thức, hiểu biết về những vấn đề của xã hội.

Ngoài ra, múa rối nước còn là một loại hình nghệ thuật mang tính thẩm mỹ cao, với những con rối được tạo hình tinh xảo, sinh động. Nghệ thuật tạo hình, điều khiển con rối của các nghệ nhân rối là một nét đặc sắc của múa rối nước Việt Nam. Tất cả những yếu tố này đã góp phần làm cho các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước trở nên hấp dẫn, lôi cuốn người xem.

Tóm lại, các câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước là một phần không thể thiếu của loại hình nghệ thuật này. Các câu chuyện này mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện những giá trị nhân văn cao đẹp của con người Việt Nam.

6. Từ văn bản được học, hãy nêu cảm xúc, suy nghĩ của bạn về rối nước nói riêng và nghệ thuật cổ truyền của dân tộc nói chung.

Qua văn bản Múa rối nước – hiện đại soi bóng tiền nhân của Phạm Thuỳ Dung, tôi đã hiểu thêm về loại hình nghệ thuật rối nước của Việt Nam. Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam. Nó có nguồn gốc từ thời Văn Lang, cách đây hơn 2000 năm. Múa rối nước đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển thăng trầm, nhưng vẫn luôn giữ được những nét đặc sắc riêng.

Tôi cảm thấy vô cùng thích thú và ngưỡng mộ trước tài năng của các nghệ nhân rối. Họ đã tạo ra những con rối vô cùng tinh xảo, sinh động, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Các con rối được điều khiển bởi các nghệ nhân rối bằng dây hoặc bằng tay một cách khéo léo, điêu luyện. Nghệ thuật tạo hình, điều khiển con rối của các nghệ nhân rối là một nét đặc sắc của múa rối nước Việt Nam.

Tôi cũng cảm thấy rất yêu thích những câu chuyện được kể trên sân khấu rối nước. Những câu chuyện này rất đa dạng, phong phú, phản ánh đời sống, phong tục tập quán, tư tưởng, tình cảm của người dân Việt Nam. Các câu chuyện này mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện những giá trị nhân văn cao đẹp của con người Việt Nam.

Múa rối nước không chỉ là một loại hình nghệ thuật giải trí, mà còn là một phương tiện giáo dục hiệu quả, giúp truyền tải những giá trị văn hóa, đạo đức của dân tộc đến với mọi người. Tôi rất mong rằng múa rối nước sẽ được bảo tồn và phát triển, để thế hệ mai sau có thể tiếp tục được thưởng thức và gìn giữ loại hình nghệ thuật đặc sắc này.

Ngoài múa rối nước, Việt Nam còn có rất nhiều loại hình nghệ thuật cổ truyền khác, như: hát chèo, hát tuồng, hát xẩm, múa dân gian,… Những loại hình nghệ thuật này đều là những tinh hoa văn hóa của dân tộc, cần được gìn giữ và phát huy.

Tôi mong rằng trong tương lai, các loại hình nghệ thuật cổ truyền của dân tộc sẽ tiếp tục được phát triển, để thế giới có thể biết đến và yêu mến những nét đẹp văn hóa của Việt Nam.

Kết nối đọc – viết

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về chủ đề: Múa rối nước – món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam.

Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc của Việt Nam, có nguồn gốc từ thời Văn Lang, cách đây hơn 2000 năm. Múa rối nước được biểu diễn trên mặt nước, với các con rối được làm bằng gỗ, giấy, vải,… được điều khiển bởi các nghệ nhân rối bằng dây hoặc bằng tay.

Múa rối nước là một món quà kì diệu từ đồng ruộng Việt Nam. Nó mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện những giá trị nhân văn cao đẹp của con người Việt Nam. Các con rối trong múa rối nước thường được tạo hình tinh xảo, sinh động, mang hình ảnh của những con vật quen thuộc trong đời sống nông nghiệp, như trâu, bò, gà, vịt,… Những câu chuyện được kể trên sân khấu múa rối nước thường là những câu chuyện dân gian, lịch sử, hoặc những vấn đề thời sự, xã hội. Những câu chuyện này mang đậm giá trị giáo dục, giải trí, giúp người xem hiểu thêm về văn hóa, lịch sử của dân tộc.

Múa rối nước là một loại hình nghệ thuật độc đáo, hấp dẫn người xem ở mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp. Nó không chỉ là một loại hình nghệ thuật giải trí, mà còn là một phương tiện giáo dục hiệu quả, giúp truyền tải những giá trị văn hóa, đạo đức của dân tộc đến với mọi người.

Hiện nay, múa rối nước đang được bảo tồn và phát triển, được đưa ra biểu diễn ở nhiều nước trên thế giới. Đây là một niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, là một minh chứng cho những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc ta.

Với những hướng dẫn soạn bài Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân – Sách Kết Nối Tri Thức với Cuộc Sống – Ngữ Văn 10 – Tập 1 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.