Soạn bài Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh - Ngữ văn 9

     Hướng dẫn soạn bài Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh – Ngữ văn 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

I. Chuẩn bị ở nhà
Cho đề bài sau: Con trâu ở làng quê Việt Nam
Câu 1: (Trang 28 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Giải thích đề bài:

• “Con trâu”: Đây có thể là đề cập đến một loài gia súc quan trọng trong văn hóa và nền nông nghiệp của Việt Nam. Con trâu thường được sử dụng trong công việc cày ruộng và là một biểu tượng quan trọng trong văn hóa dân gian.
• “Ở làng quê Việt Nam”: Đề cập đến môi trường sống và cách sống ở các làng quê Việt Nam, với đặc điểm là nông nghiệp, truyền thống văn hóa, và cộng đồng.

Yêu cầu trình bày vấn đề

Với đề bài này, cần phải trình bày những ý sau:

• Con trâu trong đời sống vật chất của người nông dân

     Con trâu là nguồn sức kéo chính trong sản xuất nông nghiệp. Nó giúp người nông dân cày cấy, gặt hái, kéo xe,… Nhờ có con trâu, người nông dân đã có thể sản xuất nông nghiệp hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống vật chất của gia đình.

• Con trâu trong đời sống tinh thần của người nông dân

     Con trâu không chỉ là công cụ lao động mà còn là người bạn thân thiết của người nông dân. Nó gắn bó với người nông dân trong mọi hoạt động của cuộc sống. Hình ảnh con trâu đã đi vào thơ ca, nhạc họa, trở thành một biểu tượng đẹp của làng quê Việt Nam.

• Ý nghĩa của con trâu đối với làng quê Việt Nam

     Con trâu có ý nghĩa to lớn đối với làng quê Việt Nam. Nó là biểu tượng của sức mạnh, cần cù, chịu thương chịu khó và là người bạn thân thiết của người nông dân. Con trâu góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế, văn hóa của làng quê Việt Nam.
Cần phải trình bày những ý sau:

• Vai trò của con trâu trong nông nghiệp: Bạn có thể viết về cách con trâu được sử dụng trong các hoạt động cày ruộng, giao thông nông thôn, và ảnh hưởng của chúng đối với năng suất nông nghiệp.
• Biểu tượng văn hóa và tâm linh: Con trâu thường xuất hiện trong các tác phẩm văn hóa và tâm linh của Việt Nam. Bạn có thể thảo luận về ý nghĩa tâm linh và truyền thống dân gian liên quan đến con trâu.
• Cuộc sống ở làng quê Việt Nam: Mô tả về cách cuộc sống ở làng quê Việt Nam được đặc trưng bởi nông nghiệp, truyền thống, và cộng đồng.
  

Câu 2 (Trang 28 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Văn bản trên cung cấp nhiều thông tin về trâu, từ đặc điểm về hình thái đến khả năng sinh sản, công dụng và khả năng sản xuất của chúng. Dưới đây là một số ý bạn có thể sử dụng để viết bài thuyết minh của mình:

• Đặc điểm về hình thái, tính cách của con trâu
  • Trâu là động vật thuộc họ Bò, phân bộ Nhai lại, nhóm Sừng rỗng, bộ Guốc chẵn, lớp Thú có vú.
  • Trâu Việt Nam có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy.
  • Lông màu xám, xám đen, thân hình vạm vỡ, tháp, ngắn, bụng to, mông dốc, bầu vú nhỏ, sừng hình lưỡi liềm. Có 2 đai màu trắng: dưới cổ và chỗ đầu xương ức. Trâu cái nặng trung bình 350 – 400kg (300 – 600kg), trâu đực: 400 – 450kg (350 – 700kg).
  • Trâu là loài động vật hiền lành, thân thiện, cần cù, chịu khó.
• Thông tin về sinh sản:
  • Tuổi đẻ và mùa vụ của trâu.
  • Số lượng nghé mỗi lứa và trọng lượng của nghé sơ sinh.
• Công dụng trong nông nghiệp:
  • Mô tả về công dụng chính của trâu trong nông nghiệp, đặc biệt là việc kéo cày.
  • Thông tin về lực kéo trung bình và hiệu suất làm việc trên ruộng.
• Khả năng sản xuất thịt và sữa:
  • Tỉ lệ thịt xẻ và thông tin về khả năng cung cấp thịt của trâu cái, trâu thiến, và trâu đực 2 tuổi.
  • Khả năng cho sữa và mỡ sữa của trâu, cùng với dung lượng sữa trong một chu kỳ vắt.
• Ý nghĩa của con trâu đối với làng quê Việt Nam
  • Con trâu là biểu tượng của sức mạnh, cần cù, chịu thương chịu khó. Nó gắn bó với người nông dân trong mọi hoạt động của cuộc sống. Hình ảnh con trâu đã đi vào thơ ca, nhạc họa, trở thành một biểu tượng đẹp của làng quê Việt Nam.

Các ý này có thể được sử dụng cho bài thuyết minh về con trâu ở làng quê Việt Nam như sau:

Đoạn 1: Giới thiệu chung về con trâu

• Giới thiệu khái quát về con trâu: là loài động vật thuộc họ Bò, phân bộ Nhai lại, nhóm Sừng rỗng, bộ Guốc chẵn, lớp Thú có vú.
• Giới thiệu về nguồn gốc của trâu Việt Nam: có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy.
• Giới thiệu về đặc điểm hình dáng, tính cách của con trâu: lông màu xám, xám đen, thân hình vạm vỡ, tháp, ngắn, bụng to, mông dốc, bầu vú nhỏ, sừng hình lưỡi liềm. Trâu là loài động vật hiền lành, thân thiện, cần cù, chịu khó.

Đoạn 2: Vai trò của con trâu trong sản xuất nông nghiệp

• Trâu là nguồn sức kéo chính trong sản xuất nông nghiệp.
• Trâu giúp người nông dân cày cấy, gặt hái, kéo xe,…
• Nhờ có con trâu, người nông dân đã có thể sản xuất nông nghiệp hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống vật chất của gia đình.

Đoạn 3: Ý nghĩa của con trâu đối với làng quê Việt Nam

• Con trâu là biểu tượng của sức mạnh, cần cù, chịu thương chịu khó.
• Trâu gắn bó với người nông dân trong mọi hoạt động của cuộc sống.
• Hình ảnh con trâu đã đi vào thơ ca, nhạc họa, trở thành một biểu tượng đẹp của làng quê Việt Nam.

Ngoài ra, có thể bổ sung thêm một số ý khác về con trâu ở làng quê Việt Nam, chẳng hạn như:

• Lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn, Hải Phòng.
• Lễ hội cầu mùa ở các làng quê Việt Nam.
• Trâu trong các câu chuyện cổ tích, tục ngữ, ca dao Việt Nam

II. Luyện tập trên lớp
Con trâu ở làng quê Việt Nam

     Vào những buổi sáng sớm tinh mơ, khi những tia nắng đầu tiên của ngày mới vừa ló dạng, tiếng mõ trâu, tiếng chân trâu thoăn thoắt bước trên con đường làng đã trở thành một âm thanh quen thuộc của làng quê Việt Nam. Dưới ánh nắng vàng nhạt, hình ảnh con trâu đang gặm cỏ bên vệ đường hay đang chở những gánh hàng nặng trên lưng hiện lên thật thơ mộng.

Con trâu trong việc làm ruộng

     Con trâu là nguồn sức kéo chính trong sản xuất nông nghiệp của người nông dân Việt Nam. Từ bao đời nay, trâu đã cùng người nông dân cày cấy, gặt hái, kéo xe,… Nhờ có con trâu, người nông dân đã có thể sản xuất nông nghiệp hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống vật chất của gia đình.

     Sớm hôm, con trâu đã cùng người nông dân ra đồng cày cấy. Dưới cái nắng oi ả của mùa hè, con trâu vẫn cần mẫn kéo cày, lăn trên những thửa ruộng ướt đẫm mồ hôi. Tiếng vó trâu thoăn thoắt bước trên ruộng khiến cho những làn lúa xanh rung rinh theo từng nhịp bước.

     Khi mùa gặt đến, con trâu lại cùng người nông dân gặt hái những bông lúa chín vàng. Những chiếc liềm của người nông dân cứ thoăn thoắt gặt lúa, còn con trâu thì cần mẫn kéo xe lúa về nhà.

     Không chỉ là công cụ lao động, con trâu còn là người bạn thân thiết của người nông dân. Người nông dân thường dành nhiều tình cảm cho con trâu, coi con trâu như một thành viên trong gia đình.

Con trâu trong một số lễ hội

     Ở một số lễ hội ở làng quê Việt Nam, con trâu đóng vai trò quan trọng. Lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn, Hải Phòng là một lễ hội truyền thống nổi tiếng của Việt Nam. Trong lễ hội này, những chú trâu khỏe mạnh, sừng cứng sẽ được tham gia thi đấu. Trâu nào thắng cuộc sẽ được vinh danh là “ông vua” của lễ hội.

     Lễ hội cầu mùa ở các làng quê Việt Nam cũng có sự tham gia của con trâu. Trong lễ hội này, người dân sẽ rước trâu ra đình để làm lễ cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Con trâu với tuổi thơ ở nông thôn

     Tuổi thơ của những đứa trẻ ở nông thôn gắn bó với con trâu. Những đứa trẻ thường theo cha mẹ ra đồng chăn trâu, chơi đùa với con trâu. Con trâu đã trở thành người bạn thân thiết của những đứa trẻ ở nông thôn.

     Những buổi chiều hè, những đứa trẻ thường nằm trên lưng trâu, ngắm nhìn cảnh làng quê yên bình. Những đứa trẻ cũng thường chơi đùa với con trâu, cưỡi trâu, hay cho trâu ăn cỏ.

     Con trâu là một loài vật gắn bó mật thiết với làng quê Việt Nam. Hình ảnh con trâu đã đi vào thơ ca, nhạc họa, trở thành một biểu tượng đẹp của làng quê Việt Nam.

Câu 2: (Trang 29 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Con trâu trong việc làm ruộng
     Con trâu là nguồn sức kéo chính trong sản xuất nông nghiệp của người nông dân Việt Nam. Từ bao đời nay, trâu đã cùng người nông dân cày cấy, gặt hái, kéo xe,… Nhờ có con trâu, người nông dân đã có thể sản xuất nông nghiệp hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống vật chất của gia đình. Sớm hôm, con trâu đã cùng người nông dân ra đồng cày cấy.

     Dưới cái nắng oi ả của mùa hè, con trâu vẫn cần mẫn kéo cày, lăn trên những thửa ruộng ướt đẫm mồ hôi. Tiếng vó trâu thoăn thoắt bước trên ruộng khiến cho những làn lúa xanh rung rinh theo từng nhịp bước. Con trâu cũng là người bạn thân thiết của người nông dân. Con trâu luôn kiên nhẫn, cần mẫn, không quản ngại khó khăn, vất vả.

     Nó đã trở thành một người bạn đồng hành không thể thiếu của người nông dân trong công việc đồng áng. Hình ảnh con trâu cày ruộng đã đi vào thơ ca, nhạc họa, trở thành một biểu tượng đẹp của làng quê Việt Nam. Trong ca dao, tục ngữ Việt Nam có rất nhiều câu nói về con trâu, ca ngợi phẩm chất cần cù, chịu khó của con trâu:

                                  “Trâu cày thì đất mới phì nhiêu

                               Người cày thì ruộng mới xanh tươi”

                                     “Con trâu là đầu cơ nghiệp

                                Cày bừa chớ quản nắng mưa”

     Từ những câu tục ngữ, ca dao trên, ta có thể thấy con trâu là một loài vật rất quan trọng đối với người nông dân Việt Nam. Nó không chỉ là nguồn sức kéo chính trong sản xuất nông nghiệp mà còn là người bạn thân thiết, gắn bó với người nông dân trong cuộc sống.

     Với những hướng dẫn soạn bài Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh – Ngữ văn 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.