Soạn bài Lai Tân
Hướng dẫn Soạn bài Lai Tân – Ngữ văn 8 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc
Câu hỏi 1 (trang 85 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bác Hồ (Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh) đã bôn ba khắp năm châu bốn biển để tìm con đường cứu nước. Hãy kể tên một số nơi Bác đã từng đặt chân tới.
Trả lời:
Bác đã từng đặt chân tới nhiều nước thuộc các đại lục Âu, Á, Phi, Mỹ. Đặc biệt Người đã dừng chân khảo sát khá lâu ở 3 nước đế quốc lớn nhất thời đó là Mỹ, Anh và Pháp. Sau đó đến Liên Xô.
Câu hỏi 2 (trang 85 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy nêu tên một số bài thơ của Hồ Chí Minh mà em biết.
Trả lời:
Một số bài thơ của Hồ Chí Minh: Cảnh rừng Pác Bó, Bài ca Trần Hưng Đạo, Cảnh khuya, Cảnh rừng Việt Bắc, Nhóm lửa….
Sau khi đọc
Câu 1 (trang 86 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bài thơ Lai Tân thuộc thể thơ nào? Nêu những dấu hiệu giúp em nhận biết được điều đó.
Trả lời:
Bài thơ Lai Tân thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật, trong đó câu thứ hai hiệp vần với câu thứ tư (“tiền – thiên”), xây dựng theo kiểu bốn câu thơ khai – thừa – chuyển – hợp theo trình tự bảy từ Đường luật. Bài thơ tuân theo cấu trúc luật bằng trắc, tức là sử dụng những từ có cùng âm với các từ chính trong cặp vần, giữ cho cấu trúc và âm nhạc của bài thơ thống nhất và hài hòa.
Câu 2 (trang 86 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Em hãy cho biết mục đích những việc thường làm của ban trưởng nhà giam và cảnh trưởng. Căn cứ vào đâu em khẳng định như vậy?
Trả lời:
Mục đích của ban trưởng nhà giam và cảnh trưởng trong bài thơ là thực hiện những hoạt động tiêu cực và phi pháp nhằm lợi dụng tình trạng quyền lực của họ.
– “Thiên thiên đố”: Theo bản phiên âm, có thể hiểu là “tiền tiền đánh bạc”. Đây là việc mà ban trưởng nhà giam liên tục thực hiện, mô tả hình ảnh họ chơi bạc liên tục, ngày nào cũng như ngày nào, thể hiện sự trơ trẽn, hỗn loạn và thiếu trách nhiệm của họ trong quản lý nhà tù.
– “Giải phạm tiền”: Dựa vào bản phiên âm, có thể hiểu là “giải quyết vấn đề bằng tiền”. Cảnh trưởng thực hiện hành động này để lợi dụng tài sản của phạm nhân, mô tả hình ảnh họ trấn lột tài sản của người khác một cách tàn nhẫn và không minh bạch.
Tổng cảnh mô tả họ sử dụng quyền lực của mình để thực hiện những hành vi phi pháp và độc đoán, làm suy yếu hoàn toàn tinh thần và đạo đức trong hệ thống quản lý nhà tù.
Câu 3 (trang 86 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phải chăng sau khi chê những thói xấu của ban trưởng và cảnh trưởng, tác giả muốn dành tặng lời khen cho huyện trưởng vì đã làm việc chăm chỉ? Em thử suy đoán huyện trưởng “chong đèn” để làm gì?
Trả lời:
“Tác giả muốn chỉ trích lãnh đạo đứng đầu bộ máy quản lý nhà tù Tưởng Giới Thạch ở Lai Tân.
– “Chong đèn”: Huyện trưởng thường xuyên làm việc vào ban đêm để che đậy những công việc không minh bạch, đồng thời còn sử dụng thời gian làm việc để hút thuốc phiện, tạo ra một bức tranh u tối và thối nát trong quá trình quản lý nhà tù.”
Câu 4 (trang 86 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Giọng điệu trào phúng của câu thơ thứ ba có gì khác biệt so với hai câu thơ đầu?
Trả lời:
Nếu hai câu thơ đầu nói về sự tham nhũng của quan dưới thì câu thơ thứ ba nói về thói ăn chơi hưởng lạc của quan trên.
→ Thể hiện sự thờ ơ, vô trách nhiệm, chìm ngập trong tận cùng của tệ nạn.
Câu 5 (trang 86 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Các nhân vật trong bài thơ Lai Tân thuộc nhóm thành phần nào trong xã hội? Hãy làm rõ dụng ý của tác giả khi nhằm vào nhóm đối tượng này.
Trả lời:
Các nhân vật trong bài thơ “Lai Tân” thuộc bộ máy chính quyền Lai Tân:
– Ban trưởng nhà giam – là người thực thi pháp luật tại nhà tù, nhưng lại dùng thời gian làm công việc đánh bạc, thể hiện sự lạc quan đối với những hành vi không đúng đắn.
– Cảnh trưởng kiếm ăn quanh – là kẻ cướp cạn, trấn lột tù nhân, thể hiện bản chất tham nhũng và tàn nhẫn của quyền lực.
– Huyện trưởng chong đèn làm công việc – mặc dù đang giữ vị trí quan trọng nhưng lại lạc quan vào việc vui chơi, hút thuốc phiện, thể hiện sự thờ ơ và thiếu trách nhiệm của lãnh đạo đối với vấn đề nghiêm trọng.
=> Tác giả muốn phê phán chính quyền Lai Tân với những bộ máy quản lý thối nát, mục rỗng; quan trên chỉ quan tâm đến việc vui chơi, hưởng lạc, trong khi quan dưới thì tham nhũng và lạm dụng quyền lực.
Câu 6 (trang 86 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, nội dung câu kết có mâu thuẫn với nội dung của các câu thơ trước không? Vì sao?
Trả lời:
Nội dung câu kết không mâu thuẫn với nội dung của các câu thơ trước vì: Ba tiếng thái bình thiên một cách tự nhiên, nhẹ nhàng, bất ngờ, không gây ra sự đối lập, giữa hình ảnh yên bình của “ba tiếng thái bình” và bất ngờ của cú đòn sấm sét.
Với những hướng dẫn Soạn bài Lai Tân – Ngữ văn 8 Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
