Soạn bài Lá đỏ
Hướng dẫn Soạn bài Lá đỏ – Ngữ văn 8 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc
Câu 1 (trang 40, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hãy tái hiện (kể, vẽ…) một hình ảnh để lại cho em ấn tượng sâu sắc về chiến trường Trường Sơn trong những năm chiến tranh mà em đã được biết qua phim ảnh, sách báo hoặc qua những bài học lịch sử.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu về chiến trường Trường Sơn trên phim ảnh, sách báo và các bài học lịch sử để trả lời.
Câu 2. (trang 40 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Bài thơ Lá đỏ của nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc thành ca khúc cùng tên. Nghe bài hát đó và nêu ấn tượng của em.
Trả lời:
– Bài hát: Lá đỏ (Nhạc sĩ Hoàng Hiệp)
Gặp em trên cao lộng gió
Đường Trường Sơn ào ào lá đỏ
Em đứng đứng ở bên đường
Như quê hương vai áo bạc quàng súng trường
Đoàn quân vẫn đi vội vã
Bụi Trường Sơn nhoà trong trời lửa
Chào em em gái tiền phương
Ơi em gái tiền phương
Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn
Chào em em gái tiền phương
Ơi em gái tiền phương
Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn.
– Ấn tượng: Cảm nhận được không gian cao rộng, kì vĩ của núi rừng, và khí thế hừng hực, sục sôi của đoàn quân; âm vang hào hùng, đầy tự hào, xúc động,…
Sau khi đọc
Câu 1. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Xác định những đặc điểm của thể thơ tự do thể hiện trong bài thơ Lá đỏ.
Trả lời:
– Số tiếng trong mỗi dòng: không hạn định
– Số dòng trong mỗi khổ: 2 dòng/ khổ
– Vần và nhịp thơ: linh hoạt, phóng khoáng.
Câu 2. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Bài thơ thể hiện cảm xúc trước một cuộc hội ngộ rồi chia ly trong niềm tin gặp lại. Hãy cho biết ai là người bộc lộ cảm xúc và đó là cuộc gặp giữa ai với ai.
Trả lời:
– Người bộc lộ cảm xúc: một người lính.
– Đó là cuộc gặp gỡ giữa anh và một cô thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn.
Câu 3. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Cuộc gặp gỡ diễn ra trong không gian như thế nào? Không gian đó giúp em hiểu thêm gì về bối cảnh lịch sử, về những con đường hành quân ra trận những năm chiến tranh?
Trả lời:
– Không gian gặp gỡ: Trên cao, lộng gió, trong cơn mưa lá đỏ ào ào đổ tuôn mãnh liệt, đẹp đến ngỡ ngàng “Rừng lạ ào ào lá đỏ”; trong cuộc hành quân thần tốc tiến về Sài Gòn “Đoàn quân vẫn đi vội vã/ Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa”.
– Bối cảnh lịch sử: Cuộc chiến tranh chống đế quốc Mĩ đang ở giai đoạn gấp rút. Tất cả quân và dân đang dồn sức cho tiền tuyến tiến về Sài Gòn. Con đường hành quân khoáng đạt, hùng vĩ.
Câu 4. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Nêu cảm nhận của em về hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến trong bài thơ. Em từng đọc những câu thơ nào khác cũng miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận?
Trả lời:
– Hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến: “Đoàn quân vẫn đi vội vã/ Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa” → Những đoàn quân hành quân vội vã, kéo dài không dứt → Cuộc hành quân hào hùng, thần tốc tiến về Sài Gòn.
– Một số câu thơ cũng miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận:
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan.
(Việt Bắc – Tố Hữu)
Những đêm dài hành quân nung nấu
Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu.
(Đất nước – Nguyễn Đình Thi)
Câu 5. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Nhận xét các chi tiết miêu tả hình ảnh “em gái tiền phương” trong bài thơ.
Trả lời:
Em đứng bên đường như một khắc họa của quê hương; Với vai áo bạc quàng súng trường, tạo nên cảm giác vừa thân thương, dịu dàng, gần gũi, giản dị; đồng thời, cũng vừa kiên cường, dũng cảm, vững vàng khi thực hiện nhiệm vụ.
Câu 6. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Xác định mạch cảm xúc của bài thơ. Mạch cảm xúc đó có liên quan như thế nào đến hình ảnh lá đỏ và rừng lá đỏ trong bài thơ?
Trả lời:
Mạch cảm xúc lan tỏa khắp bài thơ là tình yêu quê hương, đất nước. Cảm xúc này thăng trầm qua các cung bậc:
+ Sự mến thương người em gái nhỏ – hình bóng quê hương – mà người lính tình cờ gặp gỡ trên đường Trường Sơn.
+ Tình yêu mến và tự hào vẽ nên hình ảnh những người anh hùng chưa biết tên, là những nhân vật quan trọng làm nên chiến thắng vĩ đại; biết ơn những cống hiến, hy sinh lổn lao, thẩm lặng của hàng triệu người con đất nước,..
+ Niềm tin mãnh liệt vào chiến thắng cuối cùng của cuộc kháng chiến.
Mỗi chiếc lá gợi lên liên tưởng tới một cá nhân, trong khi cả rừng lá đỏ ào ào cũng như là biểu tượng hào hùng của cả dân tộc và đất nước. Tình thế này như muốn nhấn mạnh vai trò và ý nghĩa sự đóng góp của từng cá nhân vào chiến thắng vĩ đại của cuộc chiến tranh nhân dân.
Câu 7. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Lá đỏ là gì?
Trả lời:
Khen ngợi tinh thần yêu nước, những đóng góp vĩ đại của những anh hùng không tên để tạo nên sức mạnh dân tộc, đồng thời đóng góp quan trọng vào chiến thắng trong những cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
Câu 8. (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Có ý kiến cho rằng bài thơ thể hiện niềm tin và hy vọng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến. Em có tán thành với ý kiến đó không? Vì sao?
Trả lời:
Bài thơ đã thể hiện niềm tin và hy vọng mạnh mẽ về chiến thắng tất yếu của cuộc kháng chiến. Điều này được thể hiện qua lời chào, lời hẹn cuối cùng trong dòng thơ “Chào em em gái tiền phương, Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn…” → Một niềm lạc quan, sự tin tưởng vững chắc vào chiến thắng cuối cùng.
Với những hướng dẫn Soạn bài Lá đỏ – Ngữ văn 8 Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
