Soạn bài Hai cây phong – Ngữ văn lớp 8
Hướng dẫn soạn bài Hai cây phong chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Bố cục
Phần 1 ( từ đầu… gương thần xanh): hai cây phong gắn với văn hóa làng Ku-ku-rêu qua lời kể nhân vật “tôi”
Phần 2 (phần còn lại): Những thước phim quay chậm về kỉ niệm thời thơ ấu gắn với hai cây phong
Đọc – Hiểu văn bản
Câu 1 ( trang 101 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Nhân vật người kể chuyện có vị trí như thế nào ở từng mạch kể ấy ?
- Ở mạch kể xưng “chúng tôi”, người kể chuyện là một trong những học trò của thầy Đuy-sen. Người kể chuyện đứng trong tư cách là đại diện cho tập thể học trò để kể lại câu chuyện về hai cây phong và thầy Đuy-sen.
- Ở mạch kể xưng “tôi”, người kể chuyện là một họa sĩ. Người kể chuyện đứng trong tư cách cá nhân để kể lại cảm nhận của mình về hai cây phong và về những kỷ niệm của mình với hai cây phong và thầy Đuy-sen.
Vì sao có thể nói mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi” quan trọng hơn ?
Mạch kể xưng “tôi” quan trọng hơn vì mạch kể này thể hiện được tình cảm, cảm xúc của người kể chuyện đối với hai cây phong và thầy Đuy-sen. Người kể chuyện đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như miêu tả, kể chuyện, biểu cảm để thể hiện cảm xúc của mình. Mạch kể này đã góp phần tạo nên vẻ đẹp trữ tình, lãng mạn của văn bản.
Cụ thể, mạch kể xưng “tôi” đã thể hiện được những tình cảm, cảm xúc sau:
- Tình yêu quê hương, yêu những gì gần gũi, thân thuộc.
- Tình cảm kính trọng, biết ơn thầy Đuy-sen.
- Tình cảm ngưỡng mộ, khâm phục trước sức sống mãnh liệt của hai cây phong.
Câu 2 ( trang 101 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Trước tiên, hai cây phong thu hút người kể chuyện và bọn trẻ bởi sự cao lớn, sừng sững của chúng. Hai cây phong đứng sừng sững giữa thảo nguyên bao la, “cao hơn hết thảy cây cối trong làng”, “những cành lá xoè rộng như hai cánh tay khổng lồ”. Vẻ đẹp của hai cây phong khiến cho người kể chuyện và bọn trẻ cảm thấy choáng ngợp, như đang đứng trước một biểu tượng hùng vĩ của thiên nhiên.
Thứ hai, hai cây phong thu hút người kể chuyện và bọn trẻ bởi sự xanh tươi, sức sống mãnh liệt của chúng. Hai cây phong đứng giữa thảo nguyên khô cằn, nhưng vẫn xanh tươi, vươn cao, vươn xa. Vẻ đẹp của hai cây phong khiến cho người kể chuyện và bọn trẻ cảm thấy yêu đời, tự hào về quê hương của mình.
Thứ ba, hai cây phong thu hút người kể chuyện và bọn trẻ bởi sự gắn bó với tuổi thơ của họ. Hai cây phong là nơi người kể chuyện và bọn trẻ thường xuyên tụ tập chơi đùa, là nơi họ chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn của tuổi thơ. Vẻ đẹp của hai cây phong khiến cho người kể chuyện và bọn trẻ cảm thấy xúc động, bồi hồi nhớ về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.
Tại sao có thể nói người kể chuyện (một họạ sĩ) đã miêu tả hai cây phong và quang cảnh nơi đây bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ
Người kể chuyện (một họa sĩ) đã miêu tả hai cây phong và quang cảnh nơi đây bằng ngòi bút tài hoa, thể hiện được vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng của thiên nhiên và tình yêu quê hương, yêu con người của tác giả.
Người kể chuyện đã sử dụng những hình ảnh so sánh, nhân hóa, ẩn dụ,… để miêu tả hai cây phong và quang cảnh nơi đây. Những hình ảnh so sánh như “cao hơn hết thảy cây cối trong làng”, “những cành lá xoè rộng như hai cánh tay khổng lồ”,… đã gợi lên vẻ đẹp hùng vĩ, sừng sững của hai cây phong. Những hình ảnh nhân hóa như “hai cây phong đứng sừng sững giữa thảo nguyên bao la”, “những cành lá xoè rộng như hai cánh tay khổng lồ”,… đã gợi lên vẻ đẹp sống động, gần gũi của hai cây phong. Những hình ảnh ẩn dụ như “hai cây phong như hai ngọn hải đăng”, “hai cây phong như hai người khổng lồ”,… đã gợi lên vẻ đẹp biểu tượng của hai cây phong.
Ngoài ra, người kể chuyện còn sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu cảm xúc để miêu tả hai cây phong và quang cảnh nơi đây. Những câu văn như “chúng tôi đứng lặng ngắm, lòng đầy thán phục”, “chúng tôi ngây ngất ngắm nhìn”, “chúng tôi cảm thấy yêu đời”,… đã thể hiện được tình yêu quê hương, yêu con người của tác giả.
Câu 3 ( trang 101 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Trong mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi”, hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc cho người kể chuyện bởi những nguyên nhân sau:
- Hai cây phong gắn bó với tuổi thơ của người kể chuyện. Người kể chuyện sinh ra và lớn lên ở làng Ku-ku-rêu, hai cây phong là nơi người kể chuyện và những người bạn của mình thường xuyên tụ tập chơi đùa, chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn. Hai cây phong là nơi lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ người kể chuyện.
- Hai cây phong là biểu tượng của sức sống mãnh liệt của quê hương. Hai cây phong đứng sừng sững giữa thảo nguyên bao la, khô cằn, nhưng vẫn xanh tươi, vươn cao, vươn xa. Hai cây phong tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của con người và thiên nhiên vùng cao nguyên.
- Hai cây phong là biểu tượng của tình yêu thương, sự hy sinh của thầy Đuy-sen. Thầy Đuy-sen là người đã trồng hai cây phong này và chăm sóc chúng cho đến khi trưởng thành. Thầy Đuy-sen cũng là người đã dạy dỗ, yêu thương người kể chuyện và những người bạn của mình. Hai cây phong là minh chứng cho tình yêu thương, sự hy sinh của thầy Đuy-sen.
Trong mạch kể xen lẫn tả này, hai cây phong được miêu tả hết sức sống động, như hai con người, và không chỉ thông qua sự quan sát của người hoạ sĩ bởi những lí do sau:
- Người kể chuyện là một họa sĩ, nên người kể chuyện đã sử dụng những hình ảnh, ngôn ngữ giàu chất hội họa để miêu tả hai cây phong. Những hình ảnh so sánh, nhân hóa, ẩn dụ được sử dụng một cách linh hoạt, giúp người đọc hình dung được vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng, sống động của hai cây phong.
- Người kể chuyện đã sử dụng ngôi kể thứ nhất, từ đó người kể chuyện có thể bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của mình về hai cây phong. Người kể chuyện đã sử dụng những câu văn biểu cảm, những câu hỏi tu từ,… để thể hiện tình cảm gắn bó, yêu mến, ngưỡng mộ của mình đối với hai cây phong.
Cụ thể, trong mạch kể này, người kể chuyện đã sử dụng những hình ảnh, ngôn ngữ giàu chất hội họa để miêu tả hai cây phong như sau:
- Hình ảnh so sánh:
- “Hai cây phong đứng sừng sững giữa thảo nguyên bao la, như hai vệ sĩ canh giữ cho bản làng”.
- “Những cành lá xoè rộng như hai cánh tay khổng lồ đang dang ra ôm lấy chúng tôi”.
- Hình ảnh nhân hóa:
- “Hai cây phong đứng sừng sững giữa thảo nguyên bao la”.
- “Những cành lá xoè rộng như hai cánh tay khổng lồ”.
- Hình ảnh ẩn dụ:
- “Hai cây phong như hai ngọn hải đăng”.
- “Hai cây phong như hai người khổng lồ”.
Ngoài ra, người kể chuyện còn sử dụng những câu văn biểu cảm, những câu hỏi tu từ,… để thể hiện tình cảm gắn bó, yêu mến, ngưỡng mộ của mình đối với hai cây phong như sau:
- “Tôi cảm thấy yêu đời, tự hào về quê hương của mình”.
- “Hai cây phong đứng sừng sững giữa thảo nguyên bao la, như một minh chứng cho tình yêu thương, sự hy sinh của thầy Đuy-sen”.
Với những hướng dẫn soạn bài Hai cây phong chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
