Soạn bài Dấu ngoặc kép- Ngữ văn lớp 8

Hướng dẫn soạn bài Dấu ngoặc kép trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân tích, tìm hiểu về bài học một cách toàn diện nhất. 

I –  Công dụng 

a, Dấu ngoặc kép được dùng để trích dẫn lời nói của Thánh Găng-đi. Lời nói này là một phương châm sống của ông, thể hiện quan điểm của ông về việc chinh phục lòng người.

b, Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu những từ ngữ có ý nghĩa đặc biệt. Cụm từ “dải lụa” được dùng để so sánh với cầu Long Biên, nhưng thực tế cầu Long Biên nặng tới 17 nghìn tấn. Dấu ngoặc kép giúp người đọc hiểu được ý nghĩa của cụm từ “dải lụa” trong đoạn văn này.

c, Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu những từ ngữ có ý nghĩa đặc biệt. Cụm từ “văn minh”, “khai hoá” được dùng một cách mỉa mai, thể hiện thái độ phê phán của nhà văn đối với thực dân Pháp.

d, Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu tên các vở kịch. Đây là những vở kịch nổi tiếng của Việt Nam được viết trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Dấu ngoặc kép giúp người đọc dễ dàng nhận diện các tên vở kịch trong đoạn văn này.

II –  Luyện tập

Câu 1

a, Dấu ngoặc kép được dùng để trích dẫn lời nói của con Vàng. Lời nói này là suy nghĩ của con Vàng về lão Hạc, thể hiện sự trách móc, giận dữ của con Vàng đối với lão Hạc.

b, Dấu ngoặc kép được dùng để trích dẫn lời nói của chị Dậu. Lời nói này là lời mắng chửi của chị Dậu đối với anh chàng “hầu cận ông lí”.

c, Dấu ngoặc kép được dùng để trích dẫn lời nói của cô tôi. Lời nói này là lời nói của cô tôi với nhân vật “tôi” trong truyện, thể hiện sự cay nghiệt, độc ác của cô tôi.

d, – Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu những từ ngữ có ý nghĩa đặc biệt. Cụm từ “An-nam-mít” được dùng để chỉ những người dân Việt Nam, nhưng được dùng một cách mỉa mai, thể hiện thái độ khinh bỉ của thực dân Pháp đối với người Việt Nam.

    – Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu những từ ngữ có ý nghĩa đặc biệt. Cụm từ “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do” được dùng một cách mỉa mai, thể hiện thái độ phê phán của Nguyễn Ái Quốc đối với thực dân Pháp.

e, Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu những từ ngữ có ý nghĩa đặc biệt. Cụm từ “mặt sắt” được dùng để chỉ một con người cứng rắn, không biết rung động. Tuy nhiên, cụm từ này được đặt trong câu thơ với ý nghĩa ngược lại, thể hiện sự ngạc nhiên của tác giả trước sự “ngây vì tình” của Hồ Tôn Hiến.

Câu 2

a, Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo:

Giải thích:

• Dấu hai chấm được đặt sau “cười bảo” để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật “người qua đường”.

b, Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê:

“Cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu.”

Giải thích:

• Dấu ngoặc kép được đặt ở hai đầu câu nói trực tiếp để đánh dấu phần lời nói của chú Tiến Lê.

c, Lão Hạc ơi ! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt ! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn ; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào…

Giải thích:

• Dấu hai chấm được đặt sau “Lão Hạc ơi” để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật “ông giáo”.
• Dấu ngoặc kép được đặt ở hai đầu câu nói trực tiếp để đánh dấu phần lời nói của nhân vật.
• Chữ “giữ gìn” được viết hoa vì là một danh từ riêng.

Câu 3

Sự khác nhau của hai câu đó là:

– Câu a: Người viết dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép với mục đích để đánh dấu lời dẫn trực tiếp, trích dẫn nguyên văn lại lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

– Câu b: Người viết không dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép như ở trên vì câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh không được trích dẫn trực tiếp nguyên văn (lời dẫn gián tiếp).

Câu 4

Trong tác phẩm “Lão Hạc” của nhà văn Nam Cao, có câu nói nổi tiếng của nhân vật ông giáo: “Lão Hạc ơi ! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt ! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn ; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào…”

Giải thích

• Dấu ngoặc đơn được dùng trong câu đầu để giải thích cho người đọc hiểu rằng “dấu ngoặc đơn” là một loại dấu câu.
• Dấu hai chấm được dùng trong câu thứ hai để liệt kê các loại dấu câu trong tiếng Việt.
• Dấu ngoặc kép được dùng trong câu thứ ba để trích dẫn câu nói của nhân vật ông giáo trong tác phẩm “Lão Hạc”.

Câu 5

Bài học “Cảnh ngày hè” trong sách giáo khoa Ngữ văn 8, tập một có sử dụng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép trong các trường hợp sau:

Dấu ngoặc đơn

• Dùng để giải thích, chú thích thêm cho nội dung câu văn:

(Thơ của Nguyễn Trãi) được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật.

• Dùng để giải thích nghĩa của một từ hoặc cụm từ:

(Cảnh vật) trong bài thơ là cảnh thiên nhiên mùa hè ở làng quê.

• Dùng để đánh dấu tên gọi của một địa danh hoặc tên gọi của một tác phẩm:

(Thiên nhiên) trong bài thơ là cảnh thiên nhiên mùa hè ở làng quê Bắc Bộ.

Với những hướng dẫn soạn bài Dấu ngoặc kép chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.