Soạn bài: Đánh Thức Trầu

Hướng dẫn soạn bài Đánh Thức Trầu – Sách Chân Trời Sáng Tạo Ngữ Văn 6 (tập 1)  chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1 (trang 124 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Khi “đánh thức trầu”, cậu bé dường như không tin rằng trầu có thể nghe được điều mình nói mà còn muốn trầu nhìn thấy mình nữa. Các chi tiết nào cho em biết như vậy?

Các chi tiết cho em biết rằng khi “đánh thức trầu”, cậu bé dường như không tin rằng trầu có thể nghe được điều mình nói mà còn muốn trầu nhìn thấy mình nữa là:

• Cậu bé đã dùng những lời lẽ tha thiết, trìu mến để gọi trầu: “Trầu ơi! Trầu ơi! Trầu ơi!”
• Cậu bé đã dùng những động tác thân thiện, gần gũi để đối xử với trầu: “Tôi khẽ vuốt ve, khẽ hôn những chiếc lá trầu xanh mơn mởn.”
• Cậu bé đã bày tỏ mong muốn trầu có thể nhìn thấy mình: “Tôi ngồi xuống gốc cây, trầu ơi! Trầu ơi! Trầu ơi! Hãy nhìn tôi đây!”

Những chi tiết này cho thấy cậu bé có tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống sâu sắc. Cậu bé yêu trầu, yêu vẻ đẹp, sự quyến rũ của trầu. Cậu bé cũng muốn trầu có thể cảm nhận được tình yêu của mình.

Việc cậu bé không tin rằng trầu có thể nghe được điều mình nói cũng là một biểu hiện của sự ngây thơ, hồn nhiên của tuổi thơ. Cậu bé chưa có nhiều hiểu biết về thế giới xung quanh, cậu bé vẫn tin rằng tất cả mọi vật đều có linh hồn và có thể cảm nhận được tình cảm của con người.

Tóm lại, qua những chi tiết trên, ta có thể thấy rằng cậu bé có tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống sâu sắc, đồng thời cũng có sự ngây thơ, hồn nhiên của tuổi thơ.

Câu 2 (trang 124 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Cách xưng hô “mày”, “tao” và việc lặp lại các lời “đánh thức trầu” ở đầu mỗi đoạn thơ thể hiện tình cảm như thế nào giữa cậu bé với cây trầu?

Cách xưng hô “mày”, “tao” và việc lặp lại các lời “đánh thức trầu” ở đầu mỗi đoạn thơ thể hiện tình cảm gần gũi, thân thiết, gắn bó giữa cậu bé với cây trầu.

• Cách xưng hô “mày”, “tao” thể hiện sự thân thiết, gần gũi giữa cậu bé với cây trầu. Đây là cách xưng hô thường dùng giữa những người thân quen, gắn bó với nhau.
• Việc lặp lại các lời “đánh thức trầu” ở đầu mỗi đoạn thơ thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của cậu bé đối với cây trầu. Cậu bé muốn trầu thức dậy để có thể nhìn thấy mình, để có thể cảm nhận được tình yêu thương của mình.

Ngoài ra, trong văn bản, cậu bé còn dùng những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cây trầu một cách trìu mến, thân thiết, như: “trầu ơi”, “trầu mơn mởn”, “trầu xinh tươi”. Những từ ngữ, hình ảnh này cũng góp phần thể hiện tình cảm gần gũi, thân thiết của cậu bé với cây trầu.

Tóm lại, qua cách xưng hô “mày”, “tao” và việc lặp lại các lời “đánh thức trầu”, ta có thể thấy rằng cậu bé có tình cảm gần gũi, thân thiết, gắn bó với cây trầu. Cậu bé yêu trầu, coi trầu như một người bạn thân thiết của mình.

Câu 3 (trang 124 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Theo em, vì sao mỗi khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé cùng bà và mẹ mình, phải gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin “hái vài lá”? Điều này cho thấy cách đối xử với cây cối trong vườn của người dân quê như thế nào?

Theo em, mỗi khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé cùng bà và mẹ mình, phải gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin “hái vài lá” vì những lí do sau:

• Thứ nhất, người dân quê có quan niệm rằng cây cối cũng có linh hồn, có cảm xúc như con người. Họ tin rằng, nếu hái trầu mà không xin phép, trầu sẽ buồn, thậm chí là giận. Điều này sẽ khiến cho cây trầu không phát triển tốt, không cho lá trầu ngon.
• Thứ hai, việc gọi trầu tỉnh ngủ trước khi hái là một cách thể hiện sự tôn trọng, lòng biết ơn đối với cây trầu. Người dân quê coi trầu là một loại cây quý, mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống của họ. Việc hái trầu là một hành động lấy đi một phần của cây trầu, vì vậy họ muốn thể hiện sự tôn trọng đối với cây trầu.
• Thứ ba, việc xin phép trầu trước khi hái là một cách thể hiện sự chân thành, thiện chí của con người. Người dân quê muốn cho cây trầu biết rằng họ chỉ hái trầu một cách cần thiết, không phải để làm hại cây trầu.

Cách đối xử của người dân quê với cây cối trong vườn cho thấy họ có tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống sâu sắc. Họ coi cây cối như một phần của gia đình, cần được chăm sóc, bảo vệ.

Ngoài ra, cách đối xử này cũng thể hiện nét đẹp văn hóa của người dân quê. Nó thể hiện sự tôn trọng, lòng biết ơn đối với thiên nhiên, với những gì mà thiên nhiên mang lại cho con người.

Câu 4 (trang 124 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Từ câu hát của người bà “Trẩu trẩu trầu trầu/ Mày làm chúa tao/ Tao làm chúa mày”… cũng như lời “đánh thức trầu” của cậu bé trong bài thơ, em nghĩ thế nào về quan niệm “con người là chúa tể của muôn loài”?

Quan niệm “con người là chúa tể của muôn loài” đã có từ lâu đời và vẫn còn được nhiều người tin tưởng. Quan niệm này cho rằng con người là loài sinh vật cao quý nhất, có quyền thống trị và khai thác thiên nhiên.

Tuy nhiên, qua câu hát của người bà và lời “đánh thức trầu” của cậu bé trong bài thơ “Thương nhớ bầy ong”, em thấy rằng quan niệm này cần được xem xét lại.

• Câu hát của người bà thể hiện quan niệm rằng con người và thiên nhiên là những cộng sinh, gắn bó với nhau. Con người và thiên nhiên có mối quan hệ tương hỗ, tương tác với nhau. Con người cần thiên nhiên để sinh tồn và phát triển, còn thiên nhiên cũng cần con người để bảo vệ và gìn giữ.
• Lời “đánh thức trầu” của cậu bé thể hiện tình yêu thương, sự tôn trọng của con người đối với thiên nhiên. Cậu bé coi trầu như một người bạn thân thiết, cần được chăm sóc, bảo vệ.

Những điều này cho thấy rằng con người không phải là kẻ thống trị, khai thác thiên nhiên một cách vô tội vạ, mà cần có trách nhiệm gìn giữ và bảo vệ thiên nhiên.

Theo em, con người cần có quan niệm đúng đắn về vai trò của mình trong mối quan hệ với thiên nhiên. Con người cần ý thức được rằng mình là một thành viên của thiên nhiên, cần sống hòa hợp với thiên nhiên, bảo vệ và gìn giữ thiên nhiên.

Cụ thể, con người cần có những hành động cụ thể để bảo vệ thiên nhiên, như:

• Trồng cây, gây rừng, bảo vệ môi trường.
• Hạn chế sử dụng các sản phẩm gây ô nhiễm môi trường.
• Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên cho thế hệ trẻ.

Khi con người có ý thức bảo vệ thiên nhiên, thì thiên nhiên sẽ trở nên xanh tươi, tươi đẹp hơn, mang lại cho con người cuộc sống tốt đẹp hơn.

Với những hướng dẫn soạn bài Đánh Thức Trầu – Sách Chân Trời Sáng Tạo Ngữ Văn 6 (tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.