Soạn bài Cửu Long Giang ta ơi

Hướng dẫn Soạn bài Cửu Long Giang ta ơi – Ngữ văn 6 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Theo em, nhan đề bài thơ có gì đặc biệt? Nhan đề ấy gợi lên ấn tượng, cảm xúc gì?

Lời giải chi tiết:

Nhan đề “Cửu Long Giang ta ơi”:

– Thường nêu bật chủ đề của tác phẩm.

– Nhan đề bài thơ chọn tên một đoạn sông Mê Kông chảy qua lãnh thổ của Việt Nam – Cửu Long, như một biểu tượng của sự đa dạng và phong phú của quê hương. Từ “ta” được sử dụng ở đây tạo nên sự thân thiết và ý thức sở hữu, thể hiện tình cảm sâu sắc và tự hào đối với đất đai quê hương. 

→ Nhan đề bài thơ giống như một lời gọi tha thiết, thể hiện lòng yêu quê hương, tình cảm sâu sắc đối với mỗi phần đất của cha ông.

Câu 2 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em hình dung thế nào về “tấm bản đồ rực rỡ”? Nhân vật trong bài thơ có cảm xúc như thế nào khi nhìn tấm bản đồ ấy.

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh “tấm bản đồ rực rỡ”:

– Tấm bản đồ trong bài giảng của thầy giáo trở nên đẹp đẽ và lạ thường, không chỉ là một bản đồ thông thường mà còn là biểu tượng tượng trưng cho sự thiêng liêng của Tổ quốc.

– Trên góc độ cá nhân của cậu học trò mười tuổi, tấm bản đồ mở ra một không gian mới, mang đến niềm háo hức và sự say mê. Cậu bé ước mơ về việc được trải nghiệm và ngắm nhìn những vẻ đẹp tuyệt vời của sông núi trong Tổ quốc thân yêu.

– Hình ảnh người thầy trở nên diệu kỳ như có phép lạ, nâng cánh ước mơ của học trò, thể hiện sức mạnh tình thầy trò và tác động tích cực của giáo dục đối với tâm hồn trẻ thơ.

Câu 3 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của dòng sông Mê Kong.

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của dòng sông Mê Kông:

– Mê Kông, sông dài hơn hai ngàn cây số, mênh mông và imposant.

– Chín nhánh Mê Kông phù sa nổi váng, tạo nên một hình ảnh tráng lệ và phong cảnh thuần túy.

– Ruộng bãi ven sông Mê Kông trông vô tận, không hết lúa, thể hiện sự thịnh vượng và mạnh mẽ của vùng đất này.

– Bến nước Mê Kông ngập tràn tôm cá, thuyền thúng, tạo nên một bức tranh sôi động của cuộc sống nông thôn ven sông.

– Hương thơm của sầu riêng trải đều, lan tỏa khắp đất Thủ Biên, tạo nên không khí ngọt ngào và thân thiện.

– Suối mát dội trong lòng dừa trĩu quả, mô tả vẻ tươi mới, tinh khôi của thiên nhiên và cuộc sống nông thôn.

– Mê Kông quặn đẻ, chín nhánh sông màu vàng, tạo nên hình ảnh tinh tế và phong cách của sông Cửu Long.

Câu 4 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hình ảnh người nông dân Nam Bộ được tác giả khắc họa qua chi tiết nào? Những chi tiết đó gợi cho em cảm nhận gì về con người nơi đây?

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết khắc họa hình ảnh người nông dân Nam Bộ:

Nông dân Nam Bộ, gối đất nằm sương, mồ hôi vã bãi lầy thành đồng lúa, thành những tên đọc lên nước mắt đều muốn ứa. Những vùng đất như Hà Tiên, Gia Định, Long Châu, Gò Công, Gò Vấp, Đồng Tháp, Cà Mau, trở thành những mảnh đất mà cha ông đã nhắm mắt truyền lại cho cháu con. 

Đó là hình ảnh của những người nông dân mà cuộc sống của họ gắn liền với cánh đồng lúa và ruộng bãi ven sông Cửu Long. Họ không chỉ là những người làm việc cực nhọc với bùn đất để xây dựng quê hương mà còn là những con người hiểu rõ tầm quan trọng của sự đoàn kết, gìn giữ đất đai, và truyền lại tinh thần đoàn kết cho thế hệ tiếp theo.

Câu 5 (trang 122 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Bài thơ Cửu Long Giang ta ơi có nhiều hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Em thích những hình ảnh nào? Tại sao?

Lời giải chi tiết:

Một số hình ảnh sinh động, giàu sức gợi như:

– “Tấm bản đồ rực rỡ”: Tượng trưng cho Tổ quốc thiêng liêng, tấm bản đồ không chỉ là biểu tượng của đất nước mà còn mở ra một không gian mới, gợi niềm háo hức, say mê và nâng cánh ước mơ cho cậu học sinh. 

– “Gậy thần tiên và cánh tay đạo sĩ”: Hình ảnh “gậy thần tiên” ẩn dụ cho cây thước, đồ dùng dạy học của thầy giáo, trong khi “cánh tay đạo sĩ” miêu tả hình ảnh của người thầy được ngưỡng mộ trong mắt học trò, tạo ra hình ảnh mơ mộng và tôn trọng đối với giáo viên.

– Hình ảnh dòng sông Mê Kông đoạn chảy vào Việt Nam: Còn gọi là sông Cửu Long, hiện lên với vẻ đẹp trù phú, chiều dài hơn hai ngàn cây số, chín nhánh phù sa nổi váng, ruộng bãi trông không hết lúa, bến nước ngập tràn tôm cá, sầu riêng thơm dậy đất Thủ Biên, và suối mát dội trong lòng dừa trĩu quả. Hình ảnh này làm cho sông Mê Kông trở nên sống động và tuyệt vời trong tâm trí độc giả.

Câu 6 (trang 122 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Nêu những cảm nhận của em về tình yêu của tác giả đối với dòng Mê Kong, với quê hương đất nước thể hiện trong bài thơ.

Lời giải chi tiết:

Tình yêu của tác giả với dòng sông Mê Kông lớn dần và sâu sắc hơn theo năm tháng được thể hiện qua các giai đoạn khác nhau:

– **Thủa học trò:** “Mười tuổi thơ, thầy giáo chúng tôi dẫn chúng tôi ngắm nhìn Mê Kông, con sông thần tiên, tấm bản đồ rực rỡ trải dài trên bảng, mơ hồ bồng bềnh dưới đèn vàng”. Tình cảm ban đầu được hình thành qua ảo tưởng và sự tưởng tượng đầy mơ mộng về dòng sông Mê Kông.

– Khi lớn khôn: “Ta đi, ta đi, và tấm bản đồ trên bảng cũng không còn nhìn nữa”. Trong giai đoạn trưởng thành, tác giả rời xa khu vực học trò, và tình yêu với Mê Kông chuyển từ sự tưởng tượng đến sự hiểu biết thực tế, khi anh ta bắt đầu khám phá sâu rộng về vùng đất nơi sông Mê Kông chảy qua.

– Khi trưởng thành: “Ta đã lớn, đã có đất nước, đã có Mê Kông. Ta không chạy nữa, mà ngồi dậy và nói với chính mình: Mê Kông giờ đây là của ta!” Tình yêu của tác giả với Mê Kông trở nên sâu sắc và chủ thể hơn khi anh ta thấu hiểu sâu rộng về đất nước, dòng sông và truyền thống lịch sử, tự hào với việc gắn bó mạnh mẽ với quê hương và dòng sông thiêng liêng.

Với những hướng dẫn Soạn bài Cửu Long Giang ta ơi – Ngữ văn 6 Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.