Soạn bài Củng cố, mở rộng trang 109
Hướng dẫn soạn bài Củng cố, mở rộng trang 109 – Ngữ văn 9 tập 2 – Kết nối tri thức, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.
Câu 1 (trang 109 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nêu những điểm tương đồng và khác biệt giữa các văn bản được đưa vào bài học (kể cả bài viết tham khảo) để nhận thấy tính chất đa dạng của loại văn bản có đề cập các phương diện địa lí, lịch sử, văn hoá của đất nước.
Trả lời:
Các văn bản “Yên Tử, núi thiêng” của Thi Sảnh, “Văn hóa hoa – cây cảnh” của Trần Quốc Vượng và “Tình sông núi” của Trần Mai Ninh đều mang đến cái nhìn sâu sắc về sự đa dạng của văn hóa Việt Nam qua các khía cạnh địa lý, lịch sử và văn hóa. Dưới đây là những điểm tương đồng và khác biệt giữa ba văn bản này:
Điểm tương đồng:
Chủ đề thiên nhiên: Tất cả ba văn bản đều vinh danh vẻ đẹp của thiên nhiên, từ cảnh quan núi non tráng lệ cho đến sự tinh tế của hoa và cây cảnh.
Yếu tố văn hóa: Mỗi tác phẩm đều khám phá các yếu tố văn hóa đặc trưng của Việt Nam, bao gồm tâm linh, truyền thống, và lòng yêu nước.
Giá trị lịch sử: Các văn bản đều chứa đựng những thông tin về lịch sử và truyền thống lâu đời của đất nước.
Điểm khác biệt:
Góc nhìn và phong cách: “Yên Tử, núi thiêng” có phong cách tự sự, nhấn mạnh vẻ đẹp và ý nghĩa tâm linh của núi Yên Tử. “Văn hóa hoa – cây cảnh” tập trung vào việc phân tích mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên qua nghệ thuật trồng hoa và cây cảnh. Trong khi đó, “Tình sông núi” của Trần Mai Ninh thể hiện tình yêu đất nước qua hình ảnh sông núi và cuộc sống của người dân.
Bối cảnh và địa điểm: Mỗi văn bản tập trung vào một bối cảnh cụ thể: “Yên Tử, núi thiêng” đề cập đến một địa điểm tâm linh, trong khi “Văn hóa hoa – cây cảnh” và “Tình sông núi” mô tả cảnh quan và văn hóa ở nhiều vùng miền khác nhau.
Mục đích: “Yên Tử, núi thiêng” nhấn mạnh giá trị tâm linh và sự linh thiêng của núi Yên Tử. “Văn hóa hoa – cây cảnh” nhấn mạnh sự hòa hợp với thiên nhiên thông qua nghệ thuật trồng hoa và cây cảnh. “Tình sông núi” tập trung vào tình yêu và sự gắn bó với đất nước qua miêu tả sông núi và cuộc sống của nhân dân.
Những điểm tương đồng và khác biệt này phản ánh sự đa dạng của văn hóa Việt Nam, được thể hiện qua nhiều lăng kính khác nhau, từ thiên nhiên, địa lý đến tâm linh và tình cảm con người. Mỗi tác phẩm góp phần làm nổi bật bức tranh phong phú và đa dạng của văn hóa đất nước.
Câu 2 (trang 109 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Phối hợp với các bạn trong lớp xây dựng một tủ sách gồm những tài liệu viết về các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử trên đất nước Việt Nam. Chú ý lập thư mục cho những tài liệu sưu tầm được.
Trả lời:
Để xây dựng một tủ sách về danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử Việt Nam, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
Hoạt động 1: Lập danh sách các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử
Tìm kiếm thông tin:
Sách: Tìm các sách chuyên khảo, sách hướng dẫn du lịch, sách lịch sử địa phương để thu thập thông tin về các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử.
Báo: Xem các bài viết, tin tức, và phỏng vấn trên các báo điện tử và in ấn.
Internet: Sử dụng các trang web về du lịch, các cơ sở dữ liệu di sản, và các diễn đàn chuyên về văn hóa và lịch sử.
Lập danh sách:
Theo khu vực:
Bắc Bộ: Vịnh Hạ Long, Chùa Một Cột, Hoàng Thành Thăng Long.
Trung Bộ: Phố Cổ Hội An, Di sản văn hóa Huế, Thánh địa Mỹ Sơn.
Nam Bộ: Côn Đảo, Dinh Độc Lập, Khu di tích lịch sử Củ Chi.
Theo loại hình:
Danh lam thắng cảnh: Vịnh Hạ Long, Phong Nha – Kẻ Bàng, Đà Lạt.
Di tích lịch sử: Hoàng Thành Thăng Long, Địa đạo Củ Chi, Di tích chiến tranh Điện Biên Phủ.
Di tích văn hóa: Chùa Một Cột, Thánh địa Mỹ Sơn, Chùa Thiên Mụ.
Hoạt động 2: Thu thập tài liệu
Tìm kiếm tài liệu:
Sách: Các cuốn sách viết về danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, hướng dẫn du lịch, và nghiên cứu khoa học.
Báo: Bài viết về các địa danh, các chuyên mục du lịch và văn hóa.
Tạp chí: Các ấn phẩm chuyên đề về du lịch, lịch sử và văn hóa.
Tranh ảnh và bản đồ: Các hình ảnh, bản đồ hướng dẫn và tài liệu minh họa.
Thu thập tài liệu:
Tài liệu in ấn: Mua sách, báo, tạp chí tại các cửa hàng hoặc thư viện.
Tài liệu điện tử: Tải xuống từ các cơ sở dữ liệu trực tuyến, trang web của các cơ quan văn hóa và du lịch.
Tài liệu địa phương: Liên hệ với các tổ chức văn hóa địa phương, bảo tàng, và trung tâm nghiên cứu.
Hoạt động 3: Lập thư mục cho các tài liệu
Phân loại tài liệu:
Theo địa danh: Tạo các mục riêng biệt cho từng địa danh, ví dụ: Vịnh Hạ Long, Hoàng Thành Thăng Long.
Theo loại tài liệu: Tài liệu sách, báo, tạp chí, tranh ảnh, bản đồ.
Ghi chép thông tin:
Sách: Tên tác giả, tiêu đề sách, năm xuất bản, nhà xuất bản.
Báo: Tên bài viết, tên báo, ngày phát hành, số trang.
Tạp chí: Tên bài viết, tên tạp chí, số phát hành, năm.
Sắp xếp thư mục:
Theo thứ tự alphabet: Sắp xếp theo tên địa danh hoặc tên tác giả.
Theo thể loại: Tạo các danh mục riêng biệt cho sách, báo, tạp chí, và tranh ảnh.
Theo thứ tự logic: Sắp xếp theo khu vực (Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ) hoặc theo loại hình di tích.
Ví dụ:
Danh lam thắng cảnh Vịnh Hạ Long:
Sách:
“Vịnh Hạ Long – Di sản thiên nhiên thế giới” (Viện Khảo cổ học Việt Nam)
“Hạ Long – Kỳ quan của tạo hóa” (Nguyễn Huy Tưởng)
Báo:
“Vịnh Hạ Long – Điểm đến du lịch hấp dẫn” (Báo Tuổi Trẻ)
“Vẻ đẹp của Vịnh Hạ Long qua những bức ảnh” (Báo Thanh Niên)
Tạp chí:
“Miền di sản” (Tạp chí Du lịch Việt Nam)
“Khám phá Việt Nam” (Tạp chí Địa lý Việt Nam)
Bằng cách thực hiện các bước này, bạn sẽ có một tủ sách phong phú và hữu ích về các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử của Việt Nam, giúp người đọc có cái nhìn toàn diện và sâu sắc về văn hóa và lịch sử của đất nước.
Câu 3 (trang 109 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Tạo lập văn bản thuyết minh bằng hình ảnh (có kèm theo các lời dẫn giải cần thiết) về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử ở địa phương em.
Trả lời:
Hình ảnh 1:
Nội dung: Ảnh chụp toàn cảnh Hồ Gươm nhìn từ cầu Thê Húc.
Lời dẫn giải: Hồ Gươm, hay còn gọi là Hồ Hoàn Kiếm, là một trong những danh lam thắng cảnh nổi tiếng của thủ đô Hà Nội. Với diện tích khoảng 12 ha, hồ được bao quanh bởi hàng cây liễu xanh mát, tạo nên một khung cảnh nên thơ và yên bình. Hồ Gươm gắn liền với nhiều truyền thuyết lịch sử và văn hóa của thành phố.
Hình ảnh 2:
Nội dung: Ảnh chụp Tháp Rùa.
Lời dẫn giải: Tháp Rùa, biểu tượng nổi bật của Hồ Gươm, tọa lạc trên đảo Ngọc Sơn. Được xây dựng vào thế kỷ 19, tháp cao khoảng 3 mét với ba tầng, mỗi tầng thờ một vị thần, thể hiện sự linh thiêng và văn hóa tâm linh của địa phương. Tháp Rùa không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp mà còn là biểu tượng của lòng tự hào dân tộc.
Hình ảnh 3:
Nội dung: Ảnh chụp đền Ngọc Sơn.
Lời dẫn giải: Đền Ngọc Sơn nằm trên đảo Ngọc Sơn giữa Hồ Gươm, là một ngôi đền cổ kính có giá trị lịch sử và văn hóa quan trọng. Đền thờ các vị anh hùng dân tộc như Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, và Quang Trung, góp phần tôn vinh các nhân vật lịch sử đã có công với đất nước. Đền Ngọc Sơn còn nổi tiếng với kiến trúc đẹp và không gian yên tĩnh.
Hình ảnh 4:
- Nội dung: Ảnh chụp cầu Thê Húc.
- Lời dẫn giải: Cầu Thê Húc là một cây cầu gỗ bắc qua Hồ Gươm, nối đảo Ngọc Sơn với bờ hồ. Xây dựng vào thế kỷ 19, cầu Thê Húc mang vẻ đẹp truyền thống và là điểm đến yêu thích của du khách. Cầu có màu đỏ tươi, tạo điểm nhấn nổi bật giữa cảnh quan hồ xanh và hàng cây liễu rủ.
Câu 4 (trang 109 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Mô phỏng cách làm của hướng dẫn viên du lịch (dựa vào quan sát thực tế hoặc việc theo dõi một số chương trình trên truyền hình) để giới thiệu với các bạn trong nhóm học tập về một cảnh quan thiên nhiên hay di tích lịch sử nổi tiếng.
Trả lời:
Chào mừng các bạn đến với Vịnh Hạ Long – Di sản thiên nhiên thế giới!
Tôi tên là [Tên], là hướng dẫn viên du lịch của hôm nay. Hôm nay, tôi rất vui được giới thiệu với các bạn về Vịnh Hạ Long, một trong những điểm đến du lịch nổi tiếng và hấp dẫn nhất của Việt Nam.
Vịnh Hạ Long nằm ở tỉnh Quảng Ninh, cách Hà Nội khoảng 160 km. Với diện tích hơn 1.500 km², vịnh này bao gồm hơn 1.600 hòn đảo lớn nhỏ, được bao phủ bởi hệ sinh thái rừng nhiệt đới phong phú. Vịnh Hạ Long đã được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới vào năm 1994 nhờ vẻ đẹp độc đáo và giá trị sinh học của nó.
Khi đến với Vịnh Hạ Long, các bạn sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ vĩ của hàng ngàn hòn đảo đá vôi nhấp nhô trên mặt nước biển xanh biếc. Mỗi hòn đảo ở đây đều mang một hình dáng độc đáo, kích thích trí tưởng tượng và sự khám phá của du khách.
Vịnh Hạ Long cũng là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm. Các bạn có thể tham gia các hoạt động như chèo thuyền kayak, lặn biển để khám phá thế giới sinh vật biển phong phú và đa dạng của vịnh.
Ngoài ra, du khách còn có cơ hội tham quan các hang động kỳ bí như động Thiên Cung và động Sửng Sốt. Mỗi hang động đều có vẻ đẹp riêng biệt, với những nhũ đá và măng đá tạo thành những hình thù tuyệt đẹp và kỳ thú.
Vịnh Hạ Long không chỉ nổi bật với cảnh quan thiên nhiên mà còn với văn hóa phong phú của người dân địa phương. Du khách có thể ghé thăm các làng chài ven biển để tìm hiểu về cuộc sống của người dân nơi đây, thưởng thức các món ăn đặc sản như sá sùng, chả mực và ngao.
Với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, giá trị văn hóa độc đáo và những trải nghiệm thú vị, Vịnh Hạ Long là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá và tận hưởng sự hòa mình vào thiên nhiên.
Xin trân trọng cảm ơn các bạn!
Với những hướng dẫn soạn bài Củng cố, mở rộng trang 109 – Ngữ văn 9 tập 2 – Kết nối tri thức như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
