Soạn bài Cố hương – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều

Hướng dẫn soạn bài Cố hương – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Đọc văn bản “Cố hương”, SGK trang 32 – 36 và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Câu 1 (trang 36 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Đoạn tóm tắt phần lược đi cho biết những thông tin gì quan trọng để hiểu đoạn trích?

1. Sau hơn hai mươi năm xa cách, nhân vật Tấn trở lại thăm quê
2. Ngày trước, Tấn và Nhuận Thổ là bạn bè thân thiết với nhau
3. Chị Hai Dương – “nàng Tây Thi đậu phụ” cũng trở nên thực dụng
4. Thời tiết khi Tấn về quê đang giữa mùa đông, trời âm u và gió lạnh

Đáp án đúng là: A.

Câu 2 (trang 36 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Nhân vật trung tâm của truyện là ai?

1. Nhuận Thổ
2. Tấn – nhân vật xưng “tôi”
3. Hoàng – cháu của Tấn
4. Mẹ của Tấn

Đáp án đúng là: B.

Câu 3 (trang 36 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Việc lựa chọn ngôi kể trong văn bản không có tác dụng nào sau đây?

1. Giúp khám phá thế giới nội tâm của nhân vật
2. Khiến câu chuyện được kể lại chân thật, sinh động
3. Bộc lộ cảm xúc của nhân vật một cách trực tiếp, chân thực
4. Giúp người đọc dễ dàng xác định được bố cục của truyện

Đáp án đúng là: D.

Câu 4 (trang 36 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Trong phần (2) của truyện ngắn này, chi tiết nào khiến nhân vật “tôi” bỗng nhiên hoảng sợ?

1. Khung cảnh ngôi làng mờ dần trước mắt nhân vật “tôi”.
2. Hình ảnh ngày xưa của Nhuận Thổ mờ nhạt dần trong tâm trí nhân vật “tôi”.
3. Nhân vật “tôi” suy nghĩ và mong mỏi về tương lai như những niềm hi vọng.
4. Mẹ của nhân vật “tôi” than phiền về cách hành xử của chị Hai Dương.

Đáp án đúng là: C.

Câu 5 (trang 37 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Việc xác định chủ đề của truyện ngắn này vào vào câu hỏi nào sau đây?

1. Nhan đề của truyện là gì?
2. Sự việc nào là sự việc tiêu biểu trong truyện?
3. Tác phẩm viết về cái gì?
4. Vấn đề cơ bản mà truyện nêu lên là gì?

Đáp án đúng là: D.

Câu 6 (trang 37 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Sự thay đổi của con người nơi “cố hương” biểu hiện cụ thể ở một số nhân vật như thế nào? Tác giả đã dùng những biện pháp nghệ thuật nào để làm nổi bật sự thay đổi ở các nhân vật ấy?

Sự thay đổi của con người nơi “cố hương” biểu hiện cụ thể ở một số nhân vật như sau:

• Nhuận Thổ: Từ một cậu bé thông minh, hiếu học, Nhuận Thổ trở thành một người đàn ông đần độn, khù khờ. Nguyên nhân của sự thay đổi này là do hoàn cảnh sống nghèo khổ, thiếu thốn, khiến Nhuận Thổ không có điều kiện học hành, tiếp thu tri thức.
• Thím Hai Dương: Từ một người phụ nữ duyên dáng, yêu đời, Thím Hai Dương trở nên chua ngoa, đanh đá. Nguyên nhân của sự thay đổi này là do cuộc sống khó khăn, vất vả đã khiến Thím Hai Dương trở nên chai sạn, mất đi sự dịu dàng, nữ tính.
• Cậu bé Thủy Sinh: Từ một cậu bé hồn nhiên, trong sáng, Thủy Sinh trở nên lam lũ, khắc khổ. Nguyên nhân của sự thay đổi này là do cuộc sống nghèo khó, thiếu thốn đã khiến Thủy Sinh sớm phải trưởng thành, lao động kiếm sống.

Tác giả đã dùng những biện pháp nghệ thuật sau để làm nổi bật sự thay đổi ở các nhân vật ấy:

• So sánh: Nhân vật Nhuận Thổ trước đây được so sánh với “chim chích chòe”, “con ong”, “con bướm”,… thể hiện sự thông minh, hiếu học, tinh nghịch. Còn Nhuận Thổ hiện tại được so sánh với “con lợn ỉ”, “con chó”,… thể hiện sự đần độn, khù khờ.
• Miêu tả: Tác giả đã miêu tả chi tiết ngoại hình, tâm trạng, hành động của các nhân vật để làm nổi bật sự thay đổi của họ. Ví dụ, khi miêu tả Nhuận Thổ, tác giả đã viết: “Đầu nó trọc lốc, da sạm đen, mắt lờ đờ, miệng hơi hé mở, như ngái ngủ. Nó thấy tôi thì đứng dậy, ngơ ngác nhìn tôi hồi lâu rồi bỗng kêu lên: “Bẩm ông!””.
• Đối thoại: Tác giả đã sử dụng những câu đối thoại để thể hiện sự thay đổi trong suy nghĩ, tình cảm của các nhân vật. Ví dụ, trong cuộc trò chuyện với Nhuận Thổ, nhân vật “tôi” đã hỏi: “Làm sao mà con lại đần độn thế?”. Nhuận Thổ trả lời: “Chắc là do thiếu ăn, thiếu ngủ”. Câu trả lời này của Nhuận Thổ cho thấy sự cam chịu, chấp nhận số phận của anh ta.

Sự thay đổi của con người nơi “cố hương” là một hiện thực đáng buồn. Nó phản ánh những khó khăn, thử thách mà người dân nông thôn phải đối mặt trong xã hội cũ. Đồng thời, sự thay đổi này cũng gợi lên niềm xót xa, thương cảm của tác giả đối với những con người nơi “cố hương”.

Câu 7 (trang 37 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Tác giả đã thể hiện thái độ, tình cảm gì trong văn bản?

Tác giả thể hiện thái độ, tình cảm chân thành, xúc động trước những ước mơ hồn nhiên, trong sáng của trẻ em. Tác giả cũng thể hiện sự xót xa, thương cảm trước hoàn cảnh sống của trẻ em ở vùng cao.

Câu 8 (trang 37 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Nhân vật “tôi” cảm thấy giữa bản thân và Nhuận Thổ “đã có một bức tường khá dày ngăn cách”. Theo em, bức tường này do nguyên nhân nào tạo nên?

Bức tường ngăn cách giữa nhân vật “tôi” và Nhuận Thổ là do sự khác biệt về tuổi tác, hoàn cảnh sống, trình độ nhận thức. Nhân vật “tôi” là một người lớn, có học thức, hiểu biết, trong khi Nhuận Thổ là một đứa trẻ, còn non nớt, thiếu hiểu biết. Ngoài ra, sự khác biệt về môi trường sống cũng là một nguyên nhân khiến bức tường này được hình thành.

Câu 9 (trang 37 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Nhân vật “tôi” muốn cháu Hoàng và Thủy Sinh phải có một “cuộc đời mới”. Theo em, “cuộc đời mới” là cuộc đời như thế nào?

“Cuộc đời mới” mà nhân vật “tôi” muốn cháu Hoàng và Thủy Sinh phải có là một cuộc đời không còn nghèo khổ, đói rét, không còn phải chịu cảnh bóc lột, áp bức. Đó là một cuộc đời được học hành, được vui chơi, được sống trong tình yêu thương của gia đình và xã hội.

Câu 10 (trang 37 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Cuối tác phẩm, nhân vật “tôi” cho rằng: “… Kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi.”. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 10 – 12 dòng) trình bày ý kiến của em về quan điểm trên.

Quan điểm của nhân vật “tôi” là một quan điểm đúng đắn. Trên thực tế, không có con đường nào được tạo ra sẵn. Đường được hình thành từ sự đi lại của con người, từ sự nỗ lực, cố gắng của con người.

Câu nói này cũng mang ý nghĩa tượng trưng, thể hiện sự nỗ lực, khát vọng của con người. Con người chỉ có thể đạt được thành công khi có ý chí, nghị lực và sự kiên trì.

Để đạt được thành công, con người cần phải có sự nỗ lực, cố gắng không ngừng. Con người cần phải có ý chí, nghị lực để vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Con người cũng cần phải có sự kiên trì, không bao giờ bỏ cuộc trước khó khăn.

Nếu con người có những phẩm chất này, thì dù có bắt đầu từ đâu, họ cũng sẽ có thể tạo ra thành công cho bản thân.

Với những hướng dẫn soạn bài Cố hương – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.