Soạn bài Cô Bé Bán Diêm - Ngữ văn lớp 8

Hướng dẫn soạn bài Cô Bé Bán Diêm chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này. 

Bố cục

Chia làm 3 phần:

– Phần 1 ( từ đầu… cứng đờ ra): Hoàn cảnh đáng thương của cô bé bán diêm

– Phần 2 (tiếp… chầu Thượng đế): Những lần quẹt diêm những mơ ước giản dị hiện ra

– Phần 3 ( còn lại) Cái chết của cô bé bán diêm và thái độ của mọi người.

Đọc – hiểu văn bản

Câu 1 ( trang 68 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Văn bản chia làm 3 phần:

– Phần 1 (từ đầu … cứng đờ ra) Hoàn cảnh đáng thương của cô bé bán diêm

– Phần 2 ( tiếp … chầu Thượng đế) những lần quẹt diêm của em bé

– Phần 3 (còn lại): Cái chết của em bé và thái độ của mọi người.

Để chia phần trọng tâm thành các đoạn nhỏ, có thể căn cứ vào các sự kiện cụ thể như việc cô bé quẹt diêm ở các địa điểm khác nhau.

 + Ba lần quẹt đầu tiên ước mơ về lò sưởi, đồ chơi, thức ăn hiện ra.

   + Lần thứ 4, người bà hiện lên hiền hậu

   + lần thứ 5 cô bé quẹt hết số diêm trong hộp để níu giữ hình ảnh người bà.

Câu 2 ( trang 68 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Qua phần đầu, chúng ta được biết gì về gia cảnh của nhân vật cô bé bán diêm và thời gian, không gian xảy ra câu chuyện?

• Gia cảnh của cô bé bán diêm:
  • Cô bé mồ côi mẹ, sống với người cha nghiện rượu, tàn nhẫn.
  • Gia đình nghèo khổ, phải sống trong một căn gác xép nhỏ bé, tối tăm, lạnh lẽo.
• Thời gian, không gian xảy ra câu chuyện:
  • Thời gian: đêm giao thừa, trời rét căm căm.
  • Không gian: đường phố vắng lặng, lạnh lẽo.

Liệt kê những hình ảnh tương phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau) được nhà văn sử dụng trong phần này nhằm khắc hoạ nỗi khổ cực của cô bé.

• Hình ảnh tương phản giữa hoàn cảnh gia đình cô bé và những đứa trẻ khác:
  • Cô bé mồ côi mẹ, sống với người cha nghiện rượu, tàn nhẫn.
  • Những đứa trẻ khác được cha mẹ yêu thương, chiều chuộng.
• Hình ảnh tương phản giữa thời gian, không gian và hoàn cảnh của cô bé:
  • Đêm giao thừa, trời rét căm căm.
  • Cô bé bán diêm phải đi bán diêm giữa đêm khuya, trời lạnh.
• Hình ảnh tương phản giữa những mộng tưởng của cô bé và thực tại:
  • Cô bé mong ước được sưởi ấm, được ăn no, được sống trong một gia đình hạnh phúc.
  • Thực tế cô bé phải chịu cảnh đói rét, cô đơn, tủi nhục.

Những hình ảnh tương phản này góp phần khắc họa rõ nét nỗi khổ cực của cô bé bán diêm. Cô bé là một nạn nhân của xã hội bất công, tàn nhẫn. Cô bé phải chịu đựng những đau khổ về thể xác và tinh thần.

Câu 3  ( trang 68 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Những mộng tưởng của cô bé qua các lần quẹt diêm diễn ra theo thứ tự hợp lí, từ những mộng tưởng giản dị, gần gũi với thực tế đến những mộng tưởng xa vời, khó thực hiện.

• Lần thứ nhất: Cô bé quẹt que diêm thứ nhất và thấy một lò sưởi ấm áp. Đây là mộng tưởng giản dị, gần gũi với thực tế, thể hiện mong ước được sưởi ấm trong đêm đông rét buốt.
• Lần thứ hai: Cô bé quẹt que diêm thứ hai và thấy một bàn ăn thịnh soạn. Đây là mộng tưởng về bữa ăn ngon, no ấm, thể hiện mong ước được ăn no mặc ấm.
• Lần thứ ba: Cô bé quẹt que diêm thứ ba và thấy một cây thông Nô-en lộng lẫy. Đây là mộng tưởng về một đêm Giáng sinh vui vẻ, ấm áp, thể hiện mong ước được sống trong một gia đình hạnh phúc.
• Lần thứ tư: Cô bé quẹt que diêm thứ tư và thấy bà nội. Đây là mộng tưởng xa vời nhất, thể hiện mong ước được đoàn tụ với bà nội, người thân yêu nhất của cô bé.

Những mộng tưởng của cô bé đều gắn liền với những mong ước của cô bé về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Những mộng tưởng này thể hiện tâm hồn trong sáng, thuần khiết và khát vọng sống mãnh liệt của cô bé.

Trong số những mộng tưởng ấy, mộng tưởng thứ nhất và thứ hai gắn với thực tế, bởi cô bé đã từng được trải nghiệm những điều này trong cuộc sống. Mộng tưởng thứ ba và thứ tư là những mộng tưởng thuần tuý, bởi cô bé chưa từng được trải nghiệm những điều này.

Mộng tưởng của cô bé tuy chỉ là những ảo ảnh, nhưng lại là biểu hiện của khát vọng hạnh phúc của con người, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Câu 4 ( trang 68 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Truyện Cô bé bán diêm là một câu chuyện cảm động về số phận của cô bé mồ côi, bất hạnh. Câu chuyện đã để lại trong lòng người đọc những cảm xúc sâu sắc.

Chúng ta xót xa trước số phận của cô bé. Cô bé mồ côi mẹ, sống với người cha nghiện rượu, tàn nhẫn. Cô bé phải đi bán diêm giữa đêm khuya, trời lạnh, rét căm căm. Cô bé bị bỏ mặc, cô đơn, tủi nhục.

Chúng ta cũng trân trọng những mộng tưởng đẹp đẽ của cô bé. Cô bé mong ước được sưởi ấm, được ăn no, được sống trong một gia đình hạnh phúc. Những mộng tưởng ấy thể hiện tâm hồn trong sáng, thuần khiết và khát vọng sống mãnh liệt của cô bé.

Đoạn kết của truyện là một kết thúc buồn, nhưng lại có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Cô bé bán diêm đã chết trong đêm giao thừa, nhưng những mộng tưởng của cô bé vẫn mãi mãi còn đó. Những mộng tưởng ấy là biểu tượng cho khát vọng hạnh phúc của con người, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Truyện Cô bé bán diêm là lời tố cáo xã hội bất công, tàn nhẫn đã đẩy những người nghèo khổ đến bước đường cùng. Truyện cũng là lời nhắc nhở chúng ta hãy biết yêu thương, trân trọng những người xung quanh, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn.

Câu chuyện đã để lại trong lòng em nhiều suy nghĩ. Em mong rằng sẽ không còn những cô bé bán diêm như vậy nữa. Em mong rằng xã hội sẽ ngày càng công bằng, văn minh hơn, để mọi người đều có thể được sống trong hạnh phúc.

Với những hướng dẫn soạn bài Cô Bé Bán Diêm chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.