Soạn bài Chiều sâu của truyện Lão Hạc
Hướng dẫn Soạn bài Chiều sâu của truyện Lão Hạc – Ngữ văn 8 Cánh Diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
- Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 86 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Đọc trước văn bản Chiều sâu của truyện “Lão Hạc”, tìm hiểu thêm những bài viết về tác phẩm Lão Hạc.
Trả lời:
– Lão Hạc là một truyện ngắn xuất sắc của Nam Cao viết về người nông dân ở xã hội phong kiến cũ, đăng báo lần đầu năm 1943.
– Tác phẩm được đánh giá là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của dòng văn học hiện thực, nội dung truyện đã phần nào phản ánh được hiện trạng xã hội Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám.
- Đọc hiểu
Câu 1 (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Dựa vào nhan đề và bố cục của văn bản, hãy chỉ ra luận đề và những luận điểm được triển khai trong văn bản.
Trả lời:
| Luận đề | Giá trị sâu sắc về tư tưởng và nghệ thuật trong tác phẩm Lão Hạc. |
| Luận điểm | + Nhà văn đã đưa hoạt động giao tiếp (câu chuyện giữa ông giáo và lão Hạc qua hai lần gặp gỡ) trở thành đối tượng nhận thức và mô tả trực tiếp tính cách nhân vật;
+ Thông qua nội dung các cuộc trò chuyện ấy, tác giả đã gián tiếp thể hiện một tình thế lựa chọn của lão Hạc (giữa cái sống và cái chết cùng những hệ luỵ của chúng). |
Câu 2 (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Đọc kĩ phần (2) của văn bản và trả lời các câu hỏi sau (có thể dùng lời văn, bảng biểu hay sơ đồ tư duy):
- Luận điểm của phần này có mối quan hệ như thế nào với luận đề?
- Xác định lí lẽ và bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ luận điểm
- Nhận xét về cách trích dẫn và phân tích bằng chứng của người viết
Trả lời:
| a. Mối quan hệ giữa luận điểm và luận đề | Luận điểm gắn bó mật thiết với luận đề, giúp làm sáng tỏ luận đề của văn bản. |
| b. Lí lẽ và bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ luận điểm | * Lí lẽ – bằng chứng
(1) + Cách thức trò chuyện đã ẩn tàng nhiều ý nghĩa sâu xa hơn là bản thân những lời trò chuyện. => Bằng chứng: Nêu ra số lần ông giáo và lão Hạc trò chuyện. Ông giáo là người kể chuyện. (2) + Giấu đến tận cùng số phận nhân vật, thỉnh thoảng hé mở vài cảnh huống gây hiểu lầ, rồi cuối cùng giải tỏa sự hiểu lầm ấy là một thành công đặc sắc của nghệ thuật tự sự Nam Cao ở truyện này. => Bằng chứng: Phân tích cuộc trò chuyện giữa các nhân vật. (3) + Cái nhìn từ tấm lòng tác giả là mạch chủ đạo, chi phối và liên kết các điểm nhìn khác. => Phân tích sự thay đổi mạch kể chuyện. |
| c. Nhận xét cách trích dẫn và phân tích bằng chứng của người viết. | Cách người viết sử dụng lí lẽ và bằng chứng rất thuyết phục, xác thực và được trình bày theo một trình tự hợp lí. Lí lẽ và bằng chứng được được sử dụng ngay sau luận điểm chính mà nhờ đó vấn đề nghị luận được làm sáng rõ hơn. |
Câu 3 (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Luận điểm được trình bày trong phần (3) góp phần làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Nhận xét về cách lập luận được sử dụng trong phần này.
Trả lời:
| Cách lập luận | Tác dụng |
| Luận điểm ở phần (3) đã đi sâu phân tích hoạt động giao tiếp của các nhân vật, về tình thế lựa chọn của lão Hạc trong truyện (giữa cái sống và cái chết cùng những hệ luỵ của chúng). | Cách lập luận này giúp làm rõ hơn giá trị tư tưởng trong tác phẩm Lão Hạc |
Câu 4 (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Phần (4) khái quát điều gì? Vấn đề nghị luận được khẳng định như thế nào?
Trả lời:
– Phần 4 khái quát lại nội dung toàn bài.
=> Khẳng định: truyện Nam Cao không phải là loại truyện giản đơn trong cấu tứ, dựng truyện và triển hai mạch truyện
Câu 5 (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Văn nghị luận nghiêng về lí lẽ, bằng chứng nhưng cũng giàu tính biểu cảm. Hãy dẫn ra một đoạn văn trong văn bản thể hiện rõ tình cảm trân trọng, mến phục của người viết đối với tài năng nghệ thuật của Nam Cao.
Trả lời:
Đoạn văn:
Đánh giá về truyện của Nam Cao được mô tả rất chi tiết và sâu sắc trong đoạn văn trên. Tác giả không chỉ nhận định rằng truyện của Nam Cao không thuộc loại giản đơn về cấu trúc, dựng truyện và mạch truyện, mà còn đề cập đến sự phức tạp của các tầng nghĩa nổi chìm trong đó. Điều này thể hiện sự sâu sắc và tinh tế trong việc xây dựng nội dung và ý nghĩa của tác phẩm.
Mô tả về vẻ ngoài giản dị, thậm chí trần trụi của truyện cũng đồng thời đề cập đến đội ngũ ngôn ngữ “lấm láp, quẫy đạp” của Nam Cao, làm nổi bật đặc điểm nghệ thuật và phong cách viết của ông. Từ ngôn ngữ này, đội ngũ từ ngữ được miêu tả như một công cụ mạnh mẽ và chân thực, giúp truyền đạt tốt tâm trạng và cảm xúc trong câu chuyện.
Cuối cùng, tác giả của đoạn văn đánh giá truyện “Lão Hạc” của Nam Cao là tự nhiên, dung dị, hấp dẫn và mênh mông buồn, thể hiện sự kỹ thuật và tâm huyết của Nam Cao đối với nghệ thuật viết và việc truyền đạt cảm xúc, tình cảm trong tác phẩm.
Câu 6 (trang 89 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Văn bản này giúp em hiểu sâu sắc hơn điều gì về truyện ngắn Lão Hạc?
Trả lời:
– Văn bản này giúp em hiểu:
+ Nội dung, nghệ thuật.
+ Thông điệp của tác giả.
+ Tinh thần nhân đạo cao cả.
Với những hướng dẫn Soạn bài Chiều sâu của truyện Lão Hạc – Ngữ văn 8 Cánh Diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
