Soạn bài Chiếu dời đô
Hướng dẫn Soạn bài Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu) SGK Ngữ văn 8 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
HƯỚNG DẪN ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Câu 1. Mở đầu Chiếu dời đô, Lý Công uẩn viện dẫn sử sách
Trung Quốc nói về việc các vua đời xưa bên Trung Quốc từng có những việc dời đô. Sự viện dẫn đó nhằm mục đích gì?
Mở đầu với việc tham chiếu đến sử sách Trung Quốc, chúng ta được biết rằng việc dời đô đã trở thành một quy luật lặp lại trong lịch sử nhà Thương và nhà Chu. Ba lần dời đô của nhà Thương và những biện pháp tương tự của nhà Chu, được thể hiện qua sử sách Trung Quốc, đều mang mục đích phát triển và tạo nền móng cho sự thịnh vượng của triều đại đó, giúp duy trì sự thịnh vượng của quốc gia.
Tuy nhiên, việc này không chỉ là một sự di chuyển vị trí đơn thuần mà còn là một chiến lược có sự cân nhắc và xác đáng. Mục tiêu của việc dời đô không chỉ là để thúc đẩy phồn thịnh mà còn để đảm bảo vận nước kéo dài và ổn định trong thời gian dài. Điều này mở ra một cuộc thảo luận về tính hợp lý và chính xác của quyết định này.
Sự viện dẫn sử sách Trung Quốc trở thành một cơ sở mạnh mẽ, thuyết phục người đọc về việc dời đô, chứng minh rằng đây không chỉ là một quyết định cá nhân mà còn là một chiến lược có sự lập kế hoạch và chiều sâu. Bằng cách này, việc di chuyển trung tâm quyền lực không chỉ là một hành động đột xuất mà còn là một bước đi chiến lược, hỗ trợ cho sự phồn thịnh và ổn định của đất nước.
Tóm lại, sự viện dẫn này không chỉ làm tăng tính thuyết phục của quyết định dời đô mà còn giúp định rõ mục đích và chiến lược đằng sau quyết định đó, làm sâu sắc hơn hiểu biết về sự phát triển của những triều đại lớn trong lịch sử Trung Quốc.
Câu 2. Theo Lý Công uẩn kinh đô cũ ở vùng núi Hoa Lư của hai triều Đinh, Lê là không thích hợp, vì sao?
- Lý do không thích hợp:
- Không theo mệnh trời: Việc không tuân theo quy luật tự nhiên và mệnh trời có thể tạo ra sự không ổn định cho triều đại, gây khó khăn trong việc duy trì và phát triển lâu dài.
- Trăm họ hao tổn: Việc di chuyển đô thường xuyên có thể tạo ra sự lãng phí lớn về nguồn lực và công sức của nhân dân, gây tổn thất đáng kể cho cả nền kinh tế và xã hội.
- Muôn vật không được thích nghi: Sự di chuyển đột ngột có thể làm cho cả hệ thống xã hội và môi trường không kịp thích nghi, tạo ra những tác động tiêu cực không mong muốn.
- => Kết luận: Kinh đô ở Hoa Lư không hợp lý để phát triển và duy trì sự thịnh vượng lâu dài.
- Thực tế lịch sử:
- Hai triều Đinh, Lê đóng đô ở Hoa Lư: Việc này được thực hiện do thế và lực còn yếu đuối, nên việc dựa vào địa thế núi rừng hiểm trở của Hoa Lư là hoàn toàn hợp lý để bảo vệ sự tự do và tồn vong.
- Sau này đến đời Lý đất nước phát triển lớn mạnh: Khi đất nước trở nên mạnh mẽ và có thể kiểm soát rộng lớn hơn, việc đóng đô ở Hoa Lư không còn phù hợp nữa, và việc chuyển đô có thể được xem xét để phản ánh sự phát triển của đất nước.
Câu 3. Theo Lý Công uẩn địa thế thành Đại La có những thuận lợi gì để chọn làm nơi đóng đô?
Thành Đại La, với những đặc điểm và thuận lợi đặc biệt, đã trở thành một điểm đô thị đắc địa trong lịch sử văn hóa Việt Nam.
**1. Vị Trí Địa Lý Đắc Địa:**
– Nằm giữa trung tâm của trời đất, Thành Đại La chiếm vị trí chiến lược ở ngôi nam, bắc, đông, tây, tạo điều kiện thuận lợi cho sự quản lý và kiểm soát lãnh thổ.
– Điều này đã tạo ra lợi thế về mặt địa lý, giúp thành phố trở thành trung tâm quan trọng của vùng và là nơi giao thương sôi động.
**2. Hình Thế Núi Sông Độc Đáo:**
– Địa thế rộng lớn với nền đất bằng phẳng ở phía sau là những dãy núi che chắn.
– Phía trước nhìn ra sông, mang lại không gian mở và thoáng đãng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển giao thông và thương mại.
**3. Phong Phú và Tươi Tốt:**
– Thành Đại La được tận hưởng môi trường đa dạng với muôn vật phong phú và tươi tốt, tạo ra nguồn lực đa dạng cho dân cư.
– Sự đa dạng về nguồn lực đã giúp kích thích sự phát triển về mọi mặt, từ nền kinh tế đến văn hóa, làm cho thành phố trở thành trung tâm của sự sôi động và thịnh vượng.
**4. An Sinh Dân Dụ:**
– Với môi trường phong phú, dân cư Thành Đại La không phải chịu cảnh ngập lụt và còn có cơ hội phát triển nông nghiệp, buôn bán một cách ổn định.
– Sự an sinh dân dụ đã giúp thành phố duy trì và phát triển một cách bền vững.
Thành Đại La, với những thuận lợi về vị trí địa lý và hình thế núi sông, đã thúc đẩy sự phát triển đa chiều, từ đó tạo nên một trung tâm văn hóa và kinh tế quan trọng trong lịch sử của đất nước.
Câu 4. Chứng minh Chiếu dời đô có sức thuyết phục lớn bởi sự kết hợp giữa lí và tình.
- Về Lí Lẽ:
- Nêu Sử Sách Làm Tiền Đề: Lý Thái Tổ đã sử dụng sử sách như một cơ sở chứng minh, tạo tiền đề cho quyết định dời đô được coi là hoàn toàn hợp lý và tuân theo quy luật tự nhiên.
- Lập Luận Đầy Thuyết Phục: Ông đã đưa ra những lập luận chi tiết và chặt chẽ về địa thế thuận lợi của nơi đóng đô mới, từ đó thuyết phục mọi người về tính hợp lý và sự cần thiết của quyết định này.
- Về Tình Cảm:
- Câu Hỏi Mang Tính Đối Thoại: Thay vì kết thúc bằng một mệnh lệnh tuyệt đối, Lý Thái Tổ đã chọn câu hỏi, tạo ra một không khí đối thoại và tương tác giữa nhà vua và dân chúng.
- Tác Dụng Tăng Cường Sự Đồng Cảm: Việc sử dụng câu hỏi không chỉ thể hiện tinh thần dân chủ mà còn tạo ra sự đồng cảm giữa nhà vua và nhân dân. Điều này làm tăng thêm sức thuyết phục và sự chấp nhận của dân chúng đối với quyết định.
Câu 5. Vì sao Chiếu dời đô ra đời phản ánh ý chí độc lập, tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt?
Lý do chính cho quyết định dời đô là do triều đình nhà Lý đã đạt đến một độ mạnh mẽ đủ để chấm dứt thời kỳ cát cứ phong kiến, đồng thời thu về giang sơn dưới một môi chủ đạo mới.
Đất nước tại thời điểm đó đã có đủ sức mạnh để sánh ngang bằng với các thế lực ở phương Bắc và không còn đối mặt với bất kỳ đe dọa nào từ các thế lực khác. Việc này không chỉ thể hiện sự độc lập và tự chủ mà còn là bước tiến lớn trong việc xây dựng và củng cố chủ quyền của đất nước.
Quyết định dời đô không chỉ là một biện pháp chiến lược mà còn là dấu hiệu của sự mạnh mẽ và tự tin trong bối cảnh đất nước đã có đủ khả năng đối đầu và kiểm soát tình hình. Điều này chứng minh sự hiểu đúng về bức tranh chính trị và quốc gia tại thời điểm đó của triều đình nhà Lý.
Với những hướng dẫn Soạn bài Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu) SGK Ngữ văn 8 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
