Soạn bài Chí Phèo
Hướng dẫn Soạn bài Chí Phèo chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Phần đọc – hiểu văn bản
Câu 1 (trang 142 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):
Tiểu sử và con người nhà văn Nam Cao có những đặc điểm sau giúp ta hiểu thêm về sự nghiệp văn học của ông:
- Tuổi thơ cơ cực, nghèo khổ
Nam Cao sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở làng Đại Hoàng, tỉnh Hà Nam. Tuổi thơ của ông gắn liền với những gian khó, vất vả. Ông phải sớm rời quê hương đi tha hương kiếm sống. Những trải nghiệm của tuổi thơ đã hun đúc trong ông tình yêu thương con người và lòng căm phẫn trước những bất công trong xã hội.
- Tư tưởng nhân đạo sâu sắc
Nam Cao là nhà văn hiện thực phê phán xuất sắc của nền văn học Việt Nam. Ông có một tấm lòng nhân đạo sâu sắc, luôn dành sự đồng cảm, xót thương cho những người nghèo khổ, lao động, bị áp bức, bóc lột. Ông lên án mạnh mẽ những thế lực tàn bạo, thối nát đã đẩy con người vào con đường tha hóa, lưu manh hóa.
- Tài năng nghệ thuật độc đáo
Nam Cao có một tài năng nghệ thuật độc đáo, đặc biệt là khả năng phân tích tâm lí nhân vật. Ông có khả năng đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật, khám phá những diễn biến phức tạp, tinh vi của tâm hồn con người. Ngôn ngữ của Nam Cao giản dị, chân thực, giàu tính biểu cảm.
Tất cả những đặc điểm trên đã góp phần tạo nên một phong cách nghệ thuật độc đáo cho Nam Cao. Ông là một nhà văn hiện thực phê phán xuất sắc, luôn đứng về phía những người nghèo khổ, lao động, bị áp bức, bóc lột. Tác phẩm của ông mang giá trị nhân đạo sâu sắc và có sức ảnh hưởng to lớn đến nền văn học Việt Nam.
Dưới đây là một số tác phẩm tiêu biểu của Nam Cao thể hiện những đặc điểm trên:
- Trước cách mạng:
- Chí Phèo
- Sống mòn
- Đời thừa
- Lão Hạc
- Sau cách mạng:
- Trăng sáng
- Đôi bạn
- Sống mãi với thủ đô
Tác phẩm Chí Phèo là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của Nam Cao. Tác phẩm đã thể hiện một cách chân thực và sâu sắc bi kịch tha hóa của người nông dân trong xã hội phong kiến nửa thực dân nửa phong kiến. Tác phẩm đã góp phần khẳng định tài năng và phong cách nghệ thuật độc đáo của Nam Cao.
Câu 2 (trang 142 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):
Quan điểm nghệ thuật của Nam Cao được thể hiện qua nhiều tác phẩm của ông, trong đó nổi bật nhất là Chí Phèo. Những nội dung chính trong quan điểm nghệ thuật của Nam Cao được thể hiện qua tác phẩm này như sau:
- Nghệ thuật vị nhân sinh:
Nam Cao là một nhà văn hiện thực phê phán xuất sắc, luôn đứng về phía những người nghèo khổ, lao động, bị áp bức, bóc lột. Tác phẩm của ông mang giá trị nhân đạo sâu sắc, thể hiện sự đồng cảm, xót thương với những người bị chà đạp, bóp nghẹt nhân tính.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã thể hiện rõ quan điểm nghệ thuật vị nhân sinh của mình qua nhân vật Chí Phèo. Chí Phèo là một người nông dân lương thiện, có ước mơ giản dị về hạnh phúc gia đình. Tuy nhiên, do bị Bá Kiến ức hiếp, đẩy vào tù, Chí Phèo đã bị tha hóa, trở thành một con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Nam Cao đã dành cho Chí Phèo một tấm lòng đồng cảm, xót thương sâu sắc. Ông đã khám phá ra bản chất lương thiện của Chí Phèo, dù bị vùi dập, bị tha hóa đến đâu thì Chí Phèo vẫn khao khát được sống lương thiện, được làm người.
- Nghệ thuật hiện thực phê phán:
Nam Cao là một nhà văn hiện thực phê phán xuất sắc, luôn đi sâu vào khám phá hiện thực xã hội, tố cáo những thế lực tàn bạo, thối nát đã đẩy con người vào con đường tha hóa, lưu manh hóa.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã sử dụng ngòi bút hiện thực sắc bén để vạch trần bộ mặt tàn bạo, thối nát của xã hội phong kiến nửa thực dân nửa phong kiến. Bá Kiến, Thị Nở,… là những đại diện tiêu biểu cho xã hội này. Họ là những kẻ cường quyền, áp bức, chà đạp lên quyền sống, quyền hạnh phúc của người dân.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
Nam Cao là một nhà văn có tài năng nghệ thuật độc đáo, đặc biệt là khả năng phân tích tâm lí nhân vật. Ông có khả năng đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật, khám phá những diễn biến phức tạp, tinh vi của tâm hồn con người.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã xây dựng thành công nhân vật Chí Phèo. Chí Phèo là một nhân vật điển hình cho bi kịch tha hóa của người nông dân trong xã hội phong kiến nửa thực dân nửa phong kiến. Quá trình tha hóa của Chí Phèo được Nam Cao thể hiện một cách chân thực, sinh động, qua đó bộc lộ sự đồng cảm, xót thương của nhà văn đối với nhân vật.
- Nghệ thuật ngôn ngữ:
Ngôn ngữ của Nam Cao giản dị, chân thực, giàu tính biểu cảm. Ông sử dụng ngôn ngữ một cách sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng nhân vật và hoàn cảnh giao tiếp.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã sử dụng ngôn ngữ một cách thành công, góp phần thể hiện chân thực, sinh động hiện thực xã hội và tính cách nhân vật.
Tóm lại, những nội dung chính trong quan điểm nghệ thuật của Nam Cao được thể hiện qua tác phẩm Chí Phèo đã góp phần làm nên giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm.
Câu 3 (trang 142 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):
Viết về người trí thức nghèo và người nông dân cùng khổ, Nam Cao thường trăn trở, day dứt nhất về vấn đề thân phận con người. Ông luôn trăn trở về những con người bị vùi dập, chà đạp, bị tước đoạt quyền sống, quyền làm người.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã khắc họa thành công bi kịch tha hóa của người nông dân trong xã hội phong kiến nửa thực dân nửa phong kiến. Chí Phèo vốn là một người nông dân lương thiện, có ước mơ giản dị về hạnh phúc gia đình. Tuy nhiên, do bị Bá Kiến ức hiếp, đẩy vào tù, Chí Phèo đã bị tha hóa, trở thành một con quỷ dữ của làng Vũ Đại.
Nam Cao đã dành cho Chí Phèo một tấm lòng đồng cảm, xót thương sâu sắc. Ông đã khám phá ra bản chất lương thiện của Chí Phèo, dù bị vùi dập, bị tha hóa đến đâu thì Chí Phèo vẫn khao khát được sống lương thiện, được làm người.
Tình yêu thương, sự đồng cảm của Nam Cao dành cho Chí Phèo thể hiện rõ quan điểm nhân đạo sâu sắc của ông. Ông lên án mạnh mẽ những thế lực tàn bạo, thối nát đã đẩy con người vào con đường tha hóa, lưu manh hóa.
Không chỉ trong Chí Phèo, trong nhiều tác phẩm khác của Nam Cao, vấn đề thân phận con người cũng được ông đặt ra một cách sâu sắc. Trong Lão Hạc, ông đã khắc họa thành công bi kịch của người nông dân già cả, nghèo khổ, bị tước đoạt quyền được sống. Trong Sống mòn, ông đã vạch trần bộ mặt tàn bạo, thối nát của xã hội đương thời đã bóp nghẹt tài năng, nhân cách của người trí thức.
Tất cả những tác phẩm của Nam Cao đều thể hiện sự trăn trở, day dứt của ông về thân phận con người. Ông là một nhà văn nhân đạo sâu sắc, luôn dành cho những người bị vùi dập, chà đạp một tấm lòng đồng cảm, xót thương.
Câu 4 (trang 142 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):
Phong cách nghệ thuật Nam Cao được thể hiện qua nhiều tác phẩm của ông, trong đó nổi bật nhất là Chí Phèo. Những nét chính của phong cách nghệ thuật Nam Cao được thể hiện qua tác phẩm này như sau:
- Quan điểm nghệ thuật vị nhân sinh:
Nam Cao là một nhà văn hiện thực phê phán xuất sắc, luôn đứng về phía những người nghèo khổ, lao động, bị áp bức, bóc lột. Tác phẩm của ông mang giá trị nhân đạo sâu sắc, thể hiện sự đồng cảm, xót thương với những người bị chà đạp, bóp nghẹt nhân tính.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã thể hiện rõ quan điểm nghệ thuật vị nhân sinh của mình qua nhân vật Chí Phèo. Chí Phèo là một người nông dân lương thiện, có ước mơ giản dị về hạnh phúc gia đình. Tuy nhiên, do bị Bá Kiến ức hiếp, đẩy vào tù, Chí Phèo đã bị tha hóa, trở thành một con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Nam Cao đã dành cho Chí Phèo một tấm lòng đồng cảm, xót thương sâu sắc. Ông đã khám phá ra bản chất lương thiện của Chí Phèo, dù bị vùi dập, bị tha hóa đến đâu thì Chí Phèo vẫn khao khát được sống lương thiện, được làm người.
- Nghệ thuật hiện thực phê phán:
Nam Cao là một nhà văn hiện thực phê phán xuất sắc, luôn đi sâu vào khám phá hiện thực xã hội, tố cáo những thế lực tàn bạo, thối nát đã đẩy con người vào con đường tha hóa, lưu manh hóa.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã sử dụng ngòi bút hiện thực sắc bén để vạch trần bộ mặt tàn bạo, thối nát của xã hội phong kiến nửa thực dân nửa phong kiến. Bá Kiến, Thị Nở,… là những đại diện tiêu biểu cho xã hội này. Họ là những kẻ cường quyền, áp bức, chà đạp lên quyền sống, quyền hạnh phúc của người dân.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
Nam Cao là một nhà văn có tài năng nghệ thuật độc đáo, đặc biệt là khả năng phân tích tâm lí nhân vật. Ông có khả năng đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật, khám phá những diễn biến phức tạp, tinh vi của tâm hồn con người.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã xây dựng thành công nhân vật Chí Phèo. Chí Phèo là một nhân vật điển hình cho bi kịch tha hóa của người nông dân trong xã hội phong kiến nửa thực dân nửa phong kiến. Quá trình tha hóa của Chí Phèo được Nam Cao thể hiện một cách chân thực, sinh động, qua đó bộc lộ sự đồng cảm, xót thương của nhà văn đối với nhân vật.
- Ngôn ngữ:
Ngôn ngữ của Nam Cao giản dị, chân thực, giàu tính biểu cảm. Ông sử dụng ngôn ngữ một cách sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng nhân vật và hoàn cảnh giao tiếp.
Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã sử dụng ngôn ngữ một cách thành công, góp phần thể hiện chân thực, sinh động hiện thực xã hội và tính cách nhân vật.
Tóm lại, những nét chính của phong cách nghệ thuật Nam Cao được thể hiện qua tác phẩm Chí Phèo đã góp phần làm nên giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm.
Ngoài những nét chính trên, phong cách nghệ thuật của Nam Cao còn được thể hiện ở một số điểm khác như:
- Tính triết lý: Nam Cao là một nhà văn có tư duy sâu sắc, ông luôn đặt ra những vấn đề triết lý nhân sinh trong tác phẩm của mình.
- Giọng điệu: Nam Cao có giọng điệu đa dạng, lúc thì trữ tình, lúc thì trào phúng, lúc thì lạnh lùng, khách quan.
Tất cả những nét chính trên đã góp phần tạo nên một phong cách nghệ thuật độc đáo cho Nam Cao. Ông là một nhà văn hiện thực phê phán xuất sắc, luôn đứng về phía những người nghèo khổ, lao động, bị áp bức, bóc lột. Tác phẩm của ông mang giá trị nhân đạo sâu sắc và có sức ảnh hưởng to lớn đến nền văn học Việt Nam.
Với những hướng dẫn Soạn bài Chí Phèo chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
