Soạn bài Chân quê
Hướng dẫn soạn bài Chân quê – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1 (trang 94, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Nhân vật “tôi” đã thể hiện những tình cảm, cảm xúc gì trong bài thơ? Tình cảm, cảm xúc ấy được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh và biện pháp tu từ nào?
Trả lời
Nhân vật “tôi” trong bài thơ “Chân quê” của Nguyễn Bính đã thể hiện những tình cảm, cảm xúc buồn bã, tiếc nuối và hụt hẫng khi gặp lại nhân vật “em”. Anh nhận ra sự thay đổi của người con gái mình yêu, cô gái ấy đã dần mất đi sự giản dị, mộc mạc ngày trước.
Tình cảm, cảm xúc ấy được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh và biện pháp tu từ như sau:
- Từ ngữ: “áo cài khuy bấm, em làm khổ tôi!”, “nào đâu cái yếm lụa sồi/ Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?/ Nào đâu cái áo tứ thân? / Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?”
Những từ ngữ “buồn bã”, “tiếc nuối”, “hụt hẫng” được sử dụng trực tiếp để thể hiện cảm xúc của nhân vật “tôi”. Câu cảm thán “áo cài khuy bấm, em làm khổ tôi!” thể hiện sự thất vọng, đau khổ của nhân vật “tôi” trước sự thay đổi của người con gái mình yêu.
- Hình ảnh: “nào đâu cái yếm lụa sồi/ Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?/ Nào đâu cái áo tứ thân? / Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?”
Hình ảnh yếm lụa sồi, áo tứ thân, khăn mỏ quạ, quần nái đen gợi lên vẻ đẹp giản dị, mộc mạc của người phụ nữ nông thôn ngày xưa. Sự xuất hiện của những hình ảnh này gợi nhớ cho nhân vật “tôi” về hình ảnh người con gái mà anh yêu ngày xưa, khi cô còn mang vẻ đẹp chân chất, thôn quê.
- Biện pháp tu từ:
- Liệt kê: Tác giả liệt kê hình ảnh yếm lụa sồi, áo tứ thân, khăn mỏ quạ, quần nái đen để miêu tả về sự chân chất, giản dị đúng chất thôn quê ngày xưa của cô gái và liệt kê hình ảnh khăn nhung, quần lĩnh, áo cài khuy bấm để miêu tả sự thay đổi của nhân vật “em”.
- Điệp cấu trúc: “nào đâu… cái”
Điệp cấu trúc “nào đâu… cái” được sử dụng để nhấn mạnh sự thay đổi của người con gái.
- Câu hỏi tu từ: Câu hỏi tu từ “nào đâu cái yếm lụa sồi/ Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?/ Nào đâu cái áo tứ thân? / Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?” thể hiện sự thắc mắc, tiếc nuối của nhân vật “tôi” về sự thay đổi của người con gái mình yêu.
- Thể thơ lục bát: Thể thơ lục bát được sử dụng phù hợp với nội dung của bài thơ, thể hiện nhịp điệu tha thiết, sâu lắng của những cảm xúc của nhân vật “tôi”.
Câu 2 (trang 94, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Hình ảnh “em” hiện lên như thế nào trong cảm nhận của nhân vật “tôi”?
Qua cảm nhận của nhân vật “tôi”, hình ảnh “em” hiện lên với hai nét đối lập:
- Trước đây: Nhân vật “em” là cô gái dịu dàng, mộc mạc, giản dị nơi thôn quê. Cô mang vẻ đẹp chân chất, trong sáng, thuần khiết của người phụ nữ Việt Nam truyền thống. Hình ảnh “em” hiện lên qua những hình ảnh thơ mộc mạc, giản dị: “yếm lụa sồi”, “áo tứ thân”, “khăn mỏ quạ”, “cái quần nái đen”. Đó là hình ảnh cô gái là chính mình, khiến cho nhân vật “tôi” say đắm, yêu thương.
- Hiện tại: Hình ảnh “em” đã thay đổi từ ngày đi tỉnh về. Cô trở nên sành điệu, hiện đại với “khăn nhung quần lĩnh rộn ràng/ Áo cài khuy bấm”. Hình ảnh đó đã khác hoàn toàn với hình ảnh trước kia, không còn mang dáng vẻ trong sáng, chân chất. Hình ảnh đó khiến nhân vật “tôi” hụt hẫng, buồn bã thốt lên “em làm khổ tôi”, “van em em hãy giữ nguyên quê mùa”.
Từ sự đối lập này, ta thấy nhân vật “tôi” là người yêu thích vẻ đẹp chân chất, giản dị của người phụ nữ Việt Nam truyền thống. Anh trân trọng vẻ đẹp ấy và mong muốn người con gái mình yêu cũng giữ mãi vẻ đẹp ấy.
Câu 3 (trang 94, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì qua văn bản này?
Qua văn bản “Chân quê”, tác giả Nguyễn Bính muốn gửi đến người đọc những thông điệp sau:
- Trân trọng, gìn giữ vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam.
Bằng việc khắc họa hình ảnh người con gái chân chất, giản dị nơi thôn quê, tác giả muốn thể hiện tình yêu và sự trân trọng của mình đối với vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam. Vẻ đẹp ấy được thể hiện qua những hình ảnh thơ mộc mạc, giản dị: “yếm lụa sồi”, “áo tứ thân”, “khăn mỏ quạ”, “cái quần nái đen”. Vẻ đẹp ấy là vẻ đẹp của sự trong sáng, thuần khiết, chân thật, gần gũi với thiên nhiên.
- Lưu ý về sự thay đổi của xã hội hiện đại.
Sự thay đổi của người con gái trong bài thơ cũng là sự phản ánh của sự thay đổi của xã hội hiện đại. Sự hiện đại mang đến nhiều điều tốt đẹp, nhưng cũng có những mặt trái khiến con người ta đánh mất đi những giá trị truyền thống tốt đẹp. Tác giả muốn nhắc nhở người đọc cần lưu ý về sự thay đổi ấy, để không đánh mất đi những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
- Tình yêu chân thành, tha thiết của nhân vật “tôi” đối với người con gái mình yêu.
Thông qua những cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi”, tác giả cũng thể hiện tình yêu chân thành, tha thiết của mình đối với người con gái mình yêu. Tình yêu ấy không chỉ là tình yêu đôi lứa mà còn là tình yêu đối với vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam.
Thông điệp của tác giả trong văn bản “Chân quê” vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam là vẻ đẹp cần được gìn giữ và phát huy. Chúng ta cần lưu ý về sự thay đổi của xã hội hiện đại để không đánh mất đi những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Với những hướng dẫn soạn bài Chân quê – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
