Soạn bài Câu phủ định
Hướng dẫn Soạn bài Câu phủ định SGK Ngữ văn 8 trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân tích, tìm hiểu về bài học một cách toàn diện nhất.
KIẾN THỨC CƠ BẢN
Câu phủ định là câu có những từ ngữ phủ định như: không, chang, chả, chưa, không phải (là), chẳng phải (là), đâu có phải (là), đâu (có)…
Câu phủ định dùng để:
— Thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó (Câu phủ định miêu tả).
Phản bác một ý kiến, một nhận định (câu phủ định bác bỏ).
HƯỚNG DẪN CÂU HỎI PHẦN luyện tập
Câu 1. Trong các câu sau đây câu nào là câu phủ định bác bỏ? Vì sao?
Cụ cứ tưởng thế đấy, nhưng nó chả hiểu gì đâu!
Không, chúng con không đói nữa đâu.
Câu 2. Đọc các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
Cả năm câu đều bày tỏ sự phủ định, sử dụng từ ngữ phủ định như “không” ở đoạn a, “không” ở đoạn b, và “chẳng” ở đoạn c.
Thực tế, câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc nó không mang ý nghĩa gì cả.
Vào tháng tám, những hạt ngọc đỏ, hồng hạc vàng, mỗi người đều trải qua niềm vui của việc ăn sấu trong Tết Trung Thu. Việc thưởng thức sau này như một trải nghiệm quan trọng, làm cho mùa thu trở nên đặc biệt đầy ắp trong tâm hồn.
Trong thời thơ ấu ở Hà Nội, mỗi người đều từng ngẩng đầu nhìn lên những tán lá cao vút, hòa mình trong không gian đầy ắp chùm sấu non xanh tươi, tận hưởng niềm vui thú vị khi chia nhau nhấm nháp vào những quả sấu dầm bán tại cổng trường.
Những câu mới không chứa từ ngữ phủ định, tuy nhiên, vẫn giữ được ý nghĩa ban đầu mà không làm mất đi sự tinh tế và nghệ thuật trong cách diễn đạt.
Câu 3. Xét các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi.
Choắt chưa dậy được nữa, nằm thoi thóp.
Nếu thay thế từ phủ định “không” bằng “chưa,” ý nghĩa của câu vẫn giữ nguyên: “Dế Choắt chưa dậy được, nằm thoi thóp.”
Chưa biểu thị thái độ phủ định tại thời điểm nói sự việc không xảy ra, nhưng sau thời điểm đó có thể xảy ra.
Không kết hợp với nữ biểu thị thái độ phủ định với sự việc tuyệt đối không thể xảy ra cả thời điểm đó và sau đó. Câu văn của Tô Hoài phù hợp với câu chuyện hơn, vì sau đó Dế Choắt đã chết.
Câu 4. Các câu sau đây có phải là câu phủ định không? Những câu này dùng để làm gì? Đặt những câu có ý nghĩa tương đương.
+ Các câu sau đây đều là những câu phủ định.
Đẹp gì mà đẹp! Dùng để phản bác ý kiến, khẳng định một cái gì đó không đẹp.
Làm gì có chuyện đó! Dùng để phản bác ý kiến về tính chân thực của một sự việc.
Bài thơ này mà hay à? Dùng để phản bác ý kiến cho rằng một bài thơ nào đó là hay, về hình thức là một câu nghi vấn.
Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng? Hình thức là một câu nghi vấn nhưng thực ra dùng để phản bác điều mà Lão Hạc đang nghĩ: ông giáo sung sướng hơn mình.
+ Đặt câu có ý nghĩa tương đương.
Thế mà cũng gọi là đẹp à?
Nếu có chuyện đó thì trời sập.
Thơ thế này mà cũng gọi là hay à?
Tôi cũng khổ như cũ thôi!
Câu 5. Đọc đoạn trích sau và cho biết: có thể thay quên bằng không, chưa bằng chẳng được không? Vì sao?
Câu 5. Đọc đoạn trích sau và cho biết: có thể thay quên bằng không, chưa bằng chẳng được không? Vì sao?
Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng.
+ Ta không thể thay thế quên bằng không, chưa bằng chẳng được vì thay thế như vậy ý nghĩa của câu sẽ thay đổi.
+ Quán ăn-, mải suy nghĩ về việc khác không để ý đến việc ăn uống vẫn ăn nhưng không đúng bữa.
Không ăn-, tại thời điểm bữa ăn và sau đó cũng không, người nói vẫn nhớ tới bữa ăn nhưng không ăn vì một lý do nào đó mà không ăn chứ không phải vì quên.
Chưa-, điều muốn làm nhưng chưa làm được, bao giờ làm xong mới thỏa lòng.
Chẳng: không muốn làm điều đó.
Câu 6. Hãy viết một đoạn đối thoại ngắn, trong đó có dùng câu phủ định miêu tả và câu phủ định bác bỏ.
Nam và Minh nói chuyện trao đổi với nhau sau giờ kiểm tra:
Bài số 3 tớ thấy khó quá!
Bài đó mà khó gì! (câu phủ định phản bác)
Cậu giải bằng cách nào?
Tớ không giải bằng cách thông thường, mà bằng phương pháp lập luận (câu phủ định miêu tả).
Với những hướng dẫn Soạn bài Câu phủ định SGK Ngữ văn 8 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
