Soạn bài Câu ghép ( Tiếp theo ) – Ngữ văn lớp 8
Hướng dẫn soạn bài Câu ghép trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân tích, tìm hiểu về bài học một cách toàn diện nhất.
I – Đặc điểm của câu ghép
1.Câu có cụm C-V trong những câu in đậm:
- a) Tôi quên làm sao được những cảm giác hân hoan trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như những cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời xanh quang đãng.
– Chủ ngữ là “tôi”; vị ngữ là “quên làm sao được những cảm giác hân hoan trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như những cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời xanh quang đãng”.
– Trong vị ngữ chính có chứa một cụm chủ vị phụ: chủ ngữ là “những cánh hoa tươi”, vị ngữ là “mỉm cười giữa bầu trời xanh quang đãng”.
b) Buổi sáng sương mai hôm ấy, một buổi mai phủ kín bầu sương thu và gió se se lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay lấy tôi dẫn đi trên con đường làng quen thuộc.
– Chủ ngữ là “mẹ tôi”, vị ngữ là “âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng quen thuộc”.
c) Cảnh vật chung quanh tôi đều có vẻ đang thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự đổi thay lớn: hôm nay là buổi đầu tôi đi cắp sách tới trường.
– Chủ ngữ 1 là “cảnh vật chung quanh tôi”, vị ngữ 1 là “đều có vẻ đang thay đổi”.
– Chủ ngữ 2 là “chính lòng tôi”, vị ngữ 2 là “đang có sự đổi thay lớn”.
– Chủ ngữ 3 là “tôi”, vị ngữ 3 là “cắp sách tới trường”.
2. Cấu tạo của những câu có hai cụm C-V:
3. Trình bày kết quả phân tích ở hai bước trên vào bảng theo mẫu
4. Trong những câu trên
- Câu đơn: Tôi quên thế nào được…..bầu trời quang đãng.
- Câu ghép: Cảnh vật xung quanh tôi … tôi đi học.
II – Cách nối các vế câu
1. Các câu ghép trong đoạn trích ở mục I là
- Hàng năm, cứ vào cuối thu….buổi tựu trường.
- Những ý tưởng ấy….không nhớ hết.
2. Cách nối các vế câu ghép trên là
- Câu “Hàng năm….buổi tựu trường.” các vế được nối bằng dấu phẩy và quan hệ từ “và”.
- Câu “Những ý tưởng ấy….không nhớ hết.”, các vế được nối bằng dấu phẩy, quan hệ từ “vì”, “và”.
- Câu “Cảnh vật xung quanh tôi … tôi đi học.” các vế được nối bằng dấu phẩy, quan hệ từ “vì”, dấu hai chấm.
3. Một số ví dụ khác
- Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. (Thanh Tịnh, Tôi đi học)
=>Trong câu xuất hiện 3 cụm chủ vị, các cụm chủ vị cũng không bao chứa nhau. Ở cụm chủ vị thứ nhất và thứ 2 được nối với nhau bằng dấu phẩy; cụm chủ vị thứ hai và ba nối với nhau bằng quan hệ từ “vì, và”.
- Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (Thanh Tịnh, Tôi đi học)
=> Trong câu trên có thể thấy có 3 cụm chủ vị, các cụm C – V không bao chứa nhau. Cụ thể: Cảnh vật chung quanh tôi // đều thay đổi, vì chính lòng tôi // đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi // đi học. Đây là câu ghép.
III – Luyện tập
Câu 1 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
a, – Các câu ghép là:
U van Dần, u lạy Dần!
Chị con có đi thì u mới có tiền để nộp sưu, thầy Dần mới được trở về với Dần chứ!
Sáng nay người ta đánh trói thầy Dần kinh khủng như thế, Dần có thấy thương không?
Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý sẽ vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần đi đấy.
– Các vế câu được nói bằng cách sử dụng dấu phẩy (không sử dụng từ nối).
b, Trong câu 1:
– Câu ghép là: Cô tôi chưa dứt lời, cổ họng tôi đã nghẹn ứ, khóc không thành tiếng.
– Các vế câu được nói bằng cách sử dụng dấu phẩy (không sử dụng từ nối).
Trong câu 2:
– Câu ghép là: Giá những cổ tục đang đày đọa mẹ tôi là một vật như cục thủy tinh hay hòn đá, đầu mẩu gỗ, tôi quyết định vồ lấy ngay mà cắn, mà nghiền, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.
– Các vế câu được nối bằng cách sử dụng từ nối “giá… mà… mà…”
c) Câu ghép là: Tôi im lặng cúi gằm đầu xuống đất: lòng tôi quặn thắt lại, khóe mắt cũng cay cay.
– Các vế câu được nói bằng cách: sử dụng dấu hai chấm (không sử dụng từ nối).
d) Các câu ghép là: Hắn vốn làm nghề ăn trộm nên từ lâu đã không ưa lão Hạc bởi vì lương thiện quá.
– Các vế câu được nối bằng cách sử dụng từ nối “nên”.
Câu 2 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
- Vì trời mưa to nên đường sá trơn trượt.
- Nếu bạn chăm chỉ học tập thì bạn sẽ đạt được thành tích cao.
- Tuy trời mưa to nhưng tôi vẫn đi học.
- Không những anh ấy học giỏi mà anh ấy còn rất ngoan ngoãn.
Câu 3 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
- Vì trời mưa to nên đường sá trơn trượt. -> Trời mưa to nên đường sá trơn trượt. (Bỏ bớt “vì”)
- Nếu bạn chăm chỉ học tập thì bạn sẽ đạt được thành tích cao. -> Bạn chăm chỉ học tập thì sẽ đạt được thành tích cao. (Bỏ bớt “nếu”)
- Tuy trời mưa to nhưng tôi vẫn đi học. -> Trời mưa to nhưng tôi vẫn đi học. (Bỏ bớt “tuy”)
- Không những anh ấy học giỏi mà anh ấy còn rất ngoan ngoãn. -> Anh ấy không những học giỏi mà còn rất ngoan ngoãn. (Bỏ bớt “mà”)
Câu 4 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
- Vừa mới bước ra khỏi nhà, em đã thấy mưa to.
- Đâu xa, ngay đây thôi.
- Càng lớn, càng hiểu chuyện.
Câu 5 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Bao bì ni lông là một vật dụng tiện lợi, được sử dụng phổ biến trong đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, bao bì ni lông lại có tác hại rất lớn đối với môi trường. Chúng có thể tồn tại trong môi trường hàng trăm năm, gây ô nhiễm đất, nước, không khí. Ngoài ra, bao bì ni lông còn là nguyên nhân gây chết động vật hoang dã và gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Để bảo vệ môi trường, chúng ta cần thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông. Mỗi người cần nâng cao ý thức, hạn chế sử dụng bao bì ni lông khi mua sắm. Thay vào đó, chúng ta có thể sử dụng các loại túi đựng thân thiện với môi trường như túi vải, túi giấy, túi tự hủy sinh học.
Với những hướng dẫn soạn bài Câu ghép chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
