Soạn bài Bến quê trích

Hướng dẫn soạn bài Bến quê trích – Ngữ văn 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Đọc – Hiểu Văn Bản

Câu 1: Nhân vật Nhĩ trong truyện ở vào hoàn cảnh như thế nào ? Xây dựng tình huống ấy, tác giả nhằm thể hiện điều gì ?

Nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu ở vào hoàn cảnh đặc biệt: căn bệnh hiểm nghèo khiến Nhĩ hầu như bị liệt toàn thân, không thể tự mình di chuyển dù chỉ nhích nửa người trên giường bệnh. Tất cả mọi sinh hoạt của anh đều phải nhờ vào sự giúp đỡ của người khác, mà chủ yếu là Liên, vợ anh.

Xây dựng tình huống ấy, tác giả Nguyễn Minh Châu nhằm thể hiện những ý nghĩa sau:

Thứ nhất, tình huống ấy thể hiện nghịch lí của cuộc đời. Nhĩ là một người từng đi khắp nơi trên thế giới, nhưng cuối đời lại bị cột chặt vào giường bệnh, không thể tự mình đi lại. Đây là một nghịch lí đầy ám ảnh, khiến Nhĩ phải suy ngẫm về cuộc đời, về những giá trị mà mình đã bỏ lỡ.

Thứ hai, tình huống ấy giúp Nhĩ có cơ hội khám phá lại những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống. Khi bị cột chặt vào giường bệnh, Nhĩ mới nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ mà anh ta đã bỏ quên bấy lâu nay. Đó là hình ảnh bãi bồi bên kia sông, nơi anh đã từng gắn bó với tuổi thơ. Đó là tình cảm của vợ, của con, của những người thân xung quanh.

Thứ ba, tình huống ấy giúp Nhĩ có cơ hội thức tỉnh về những lẽ sống cao đẹp. Trước khi chết, Nhĩ đã có một ước nguyện cuối cùng: được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Ước nguyện ấy thể hiện khát vọng sống, khát vọng khám phá của Nhĩ. Nó cũng thể hiện sự trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.

Tình huống truyện “Bến quê” là một tình huống độc đáo, giàu ý nghĩa. Nó góp phần thể hiện thành công chủ đề tư tưởng của truyện: “Con người cần phải biết trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.”

Câu 2: Trong những ngày cuối cùng của cuộc đời mình, khi nằm trên giường bệnh, Nhĩ đã nhìn thấy những gì qua khung cửa sổ và anh khao khát điều gì ? Vì sao Nhĩ lại có niềm khao khát ấy và điều đó có ý nghĩa gì ?

Trong những ngày cuối cùng của cuộc đời mình, khi nằm trên giường bệnh, Nhĩ đã nhìn thấy những gì qua khung cửa sổ?

Qua khung cửa sổ, Nhĩ nhìn thấy bãi bồi bên kia sông Hồng. Bãi bồi ấy là một nơi bình dị, giản đơn, nhưng lại mang trong mình vẻ đẹp thơ mộng, quyến rũ. Nhĩ đã từng gắn bó với bãi bồi ấy từ thuở ấu thơ. Bãi bồi ấy là nơi lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ Nhĩ.

Nhĩ khao khát điều gì?

Nhĩ khao khát được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Ước nguyện ấy thể hiện khát vọng sống, khát vọng khám phá của Nhĩ. Nó cũng thể hiện sự trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.

Tại sao Nhĩ lại có niềm khao khát ấy?

Nhĩ có niềm khao khát ấy vì những lý do sau:

Thứ nhất, Nhĩ là một người từng đi khắp nơi trên thế giới, nhưng cuối đời lại bị cột chặt vào giường bệnh, không thể tự mình đi lại. Đây là một nghịch lí đầy ám ảnh, khiến Nhĩ phải suy ngẫm về cuộc đời, về những giá trị mà mình đã bỏ lỡ.

Thứ hai, khi bị cột chặt vào giường bệnh, Nhĩ mới nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ mà anh ta đã bỏ quên bấy lâu nay. Đó là hình ảnh bãi bồi bên kia sông, nơi anh đã từng gắn bó với tuổi thơ.

Thứ ba, Nhĩ là một người có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế. Anh ta có khả năng cảm nhận được vẻ đẹp của cuộc sống, ngay cả trong những điều bình dị, giản đơn nhất.

Điều đó có ý nghĩa gì?

Niềm khao khát của Nhĩ thể hiện một bài học sâu sắc về cuộc sống: con người cần phải biết trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống. Những giá trị ấy có thể không hào nhoáng, xa hoa, nhưng lại mang trong mình vẻ đẹp chân thực, gần gũi, và có ý nghĩa sâu sắc.

Niềm khao khát của Nhĩ cũng là một lời nhắc nhở, một lời cảnh tỉnh cho những ai đang mải mê chạy theo những giá trị phù phiếm, xa hoa, mà quên đi những giá trị thực sự của cuộc sống.

Câu 3: Vì sao có thể nói ngòi bút miêu tả tâm lí của Nguyễn Minh Châu ở thiên truyện này rất tỉnh tế và thấm đượm tinh thần nhân đạo ? Phân tích sự miêu tả tâm lí nhân vật Nhĩ để khẳng định nhận xét ấy.

Ngòi bút miêu tả tâm lí của Nguyễn Minh Châu ở thiên truyện “Bến quê” rất tỉnh tế và thấm đượm tinh thần nhân đạo vì:

Trước hết, Nguyễn Minh Châu đã rất tinh tế trong việc khám phá và thể hiện những biến chuyển tâm lí phức tạp của nhân vật Nhĩ.

Trong truyện, Nhĩ là một nhân vật có tính cách, tâm lí phức tạp. Anh ta là một người có địa vị, có học thức, từng đi nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên, khi bị bệnh hiểm nghèo, Nhĩ phải nằm liệt giường, không thể tự mình đi lại. Điều này đã khiến cho Nhĩ phải trải qua những biến chuyển tâm lí phức tạp.

Ban đầu, Nhĩ vẫn có tâm trạng lạc quan, tin tưởng vào y học hiện đại. Anh ta nghĩ rằng, mình sẽ sớm khỏi bệnh và tiếp tục cuộc sống bình thường. Tuy nhiên, khi bệnh tình ngày càng trở nặng, Nhĩ bắt đầu lo lắng, hoang mang. Anh ta bắt đầu suy nghĩ về cuộc đời, về những giá trị mà mình đã bỏ lỡ.

Trên giường bệnh, Nhĩ đã nhìn thấy bãi bồi bên kia sông Hồng. Bãi bồi ấy là một nơi bình dị, giản đơn, nhưng lại mang trong mình vẻ đẹp thơ mộng, quyến rũ. Nhĩ đã từng gắn bó với bãi bồi ấy từ thuở ấu thơ. Bãi bồi ấy là nơi lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ Nhĩ.

Khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, Nhĩ đã có những suy nghĩ, cảm xúc mới mẻ. Anh ta nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ mà anh ta đã bỏ quên bấy lâu nay. Anh ta khao khát được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông, để tận hưởng vẻ đẹp của nó.

Sự thay đổi tâm lí của Nhĩ đã được Nguyễn Minh Châu thể hiện một cách rất tinh tế, chân thực. Tác giả đã đi sâu vào khám phá những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật, để từ đó làm nổi bật những nghịch lí, mâu thuẫn trong tâm hồn của Nhĩ.

Thứ hai, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm sâu sắc với nhân vật Nhĩ.

Thông qua việc miêu tả tâm lí nhân vật Nhĩ, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm sâu sắc với những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật. Tác giả đã đặt mình vào vị trí của Nhĩ để cảm nhận những nỗi đau đớn, mất mát, những khao khát, ước vọng của nhân vật.

Cụ thể, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm với Nhĩ qua những chi tiết như:

Nhĩ lo lắng, hoang mang khi biết mình mắc bệnh hiểm nghèo: “Nhĩ nhìn Liên và nghĩ: “Có lẽ mình không còn được nhìn thấy bãi bồi bên kia sông nữa. Thôi thì đành vậy”.

Nhĩ khao khát được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông: “Nhĩ nhìn Liên và nói: “Có lẽ tôi không còn được nhìn thấy bãi bồi bên kia sông nữa. Thôi thì đành vậy”.

Thứ ba, Nguyễn Minh Châu đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật đặc sắc để miêu tả tâm lí nhân vật.

Để miêu tả tâm lí nhân vật Nhĩ một cách tinh tế và thấm đượm tinh thần nhân đạo, Nguyễn Minh Châu đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật đặc sắc như:

Thủ pháp đối lập: Nguyễn Minh Châu đã sử dụng thủ pháp đối lập để thể hiện những mâu thuẫn, nghịch lí trong tâm hồn của Nhĩ. Ví dụ, Nhĩ là một người có địa vị, có học thức, nhưng lại bị bệnh hiểm nghèo, nằm liệt giường.

Thủ pháp hồi tưởng: Nguyễn Minh Châu đã sử dụng thủ pháp hồi tưởng để khắc họa tâm lí nhân vật Nhĩ. Những dòng hồi tưởng của Nhĩ đã giúp người đọc hiểu rõ hơn những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật.

Thủ pháp miêu tả bên trong: Nguyễn Minh Châu đã tập trung miêu tả những suy nghĩ, cảm xúc bên trong của nhân vật Nhĩ, để từ đó làm nổi bật những nét tính cách, tâm lí phức tạp của nhân vật.

Tóm lại, ngòi bút miêu tả tâm lí của Nguyễn Minh Châu ở thiên truyện “Bến quê” rất tỉnh tế và thấm đượm tinh thần nhân đạo. Điều này đã góp phần làm nên thành công của tác phẩm.

Câu 4: Ở đoạn kết truyện, tác giả đã tập trung miêu tả chân dung và cử chỉ của nhân vật Nhĩ với vẻ rất khác thường. Hãy giải thích ý nghĩa của các chi tiết ấy.

Ở đoạn kết truyện, tác giả đã tập trung miêu tả chân dung và cử chỉ của nhân vật Nhĩ với vẻ rất khác thường:

“Anh đang cố thu nhặt hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát – y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó.”

Chân dung và cử chỉ của nhân vật Nhĩ ở đoạn kết truyện

Cụ thể, Nhĩ cố gắng đu mình ra khỏi giường, giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát. Hành động này thể hiện sự khao khát mãnh liệt của Nhĩ được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông.

Ý nghĩa của các chi tiết miêu tả này là:

Thứ nhất, nó thể hiện sự khao khát sống mãnh liệt của Nhĩ. Nhĩ là một người từng đi khắp nơi trên thế giới, nhưng cuối đời lại bị cột chặt vào giường bệnh, không thể tự mình đi lại. Điều này đã khiến cho Nhĩ phải trải qua những biến chuyển tâm lí phức tạp. Khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, Nhĩ đã có những suy nghĩ, cảm xúc mới mẻ. Anh ta nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ mà anh ta đã bỏ quên bấy lâu nay. Anh ta khao khát được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông, để tận hưởng vẻ đẹp của nó.

Thứ hai, nó thể hiện sự thức tỉnh của Nhĩ về những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống. Khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, Nhĩ đã nhận ra rằng, những giá trị đích thực của cuộc sống không phải là những thứ hào nhoáng, xa hoa, mà là những thứ bình dị, giản đơn, gần gũi với cuộc sống thường nhật.

Thứ ba, nó thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm sâu sắc của tác giả đối với nhân vật Nhĩ. Tác giả đã đặt mình vào vị trí của Nhĩ để cảm nhận những nỗi đau đớn, mất mát, những khao khát, ước vọng của nhân vật.

Có thể nói, đoạn kết truyện đã góp phần thể hiện thành công chủ đề tư tưởng của tác phẩm: Con người cần phải biết trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.

Câu 5: Nhiều hình ảnh, chi tiết trong truyện này mang tính biểu tượng. Hãy tìm một số hình ảnh, chi tiết như vậy và nêu ý nghĩa biểu tượng của chúng. (Gợi ý: hình ảnh bãi bồi bên kia sông, bờ sông bên này bị sụt lở, chi tiết anh con trai sa vào đám chơi phá cờ thế…)

Trong truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu, có nhiều hình ảnh, chi tiết mang tính biểu tượng, góp phần thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm: Con người cần phải biết trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.

Hình ảnh bãi bồi bên kia sông: Đây là hình ảnh trung tâm của tác phẩm, được nhắc đến nhiều lần và gắn liền với những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật Nhĩ. Bãi bồi bên kia sông là một nơi bình dị, giản đơn, nhưng lại mang trong mình vẻ đẹp thơ mộng, quyến rũ. Nhĩ đã từng gắn bó với bãi bồi ấy từ thuở ấu thơ. Bãi bồi ấy là nơi lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ Nhĩ.

Trên giường bệnh, Nhĩ đã nhìn thấy bãi bồi bên kia sông. Khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, Nhĩ đã có những suy nghĩ, cảm xúc mới mẻ. Anh ta nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ mà anh ta đã bỏ quên bấy lâu nay. Anh ta khao khát được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông, để tận hưởng vẻ đẹp của nó.

Hình ảnh bãi bồi bên kia sông mang ý nghĩa biểu tượng cho những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống. Nó nhắc nhở con người hãy biết trân trọng những gì gần gũi, thân thuộc xung quanh mình, đừng để những giá trị ấy bị lãng quên.

Hình ảnh bờ sông bên này bị sụt lở: Đây là một hình ảnh đối lập với hình ảnh bãi bồi bên kia sông. Bờ sông bên này bị sụt lở là một hình ảnh tàn phá, hoang tàn. Nó tượng trưng cho những giá trị bị lãng quên, bị bỏ rơi.

Hình ảnh bờ sông bên này bị sụt lở có ý nghĩa biểu tượng cho những giá trị bị mất mát, hư hỏng. Nó nhắc nhở con người hãy biết trân trọng những giá trị tốt đẹp của cuộc sống, đừng để chúng bị mai một, mất đi.

Chi tiết anh con trai sa vào đám chơi phá cờ thế: Đây là một chi tiết nhỏ, nhưng có ý nghĩa sâu sắc. Chi tiết này cho thấy, anh con trai của Nhĩ đang bị cuốn theo những trò chơi vô bổ, phù phiếm. Anh ta đang bỏ quên những giá trị thực sự của cuộc sống.

Chi tiết này nhắc nhở con người hãy biết sống có trách nhiệm, có ý nghĩa. Hãy biết trân trọng những giá trị tốt đẹp của cuộc sống, đừng để chúng bị lãng quên.

Ngoài ra, trong truyện còn có nhiều hình ảnh, chi tiết mang tính biểu tượng khác như:

Hình ảnh căn phòng của Nhĩ: Căn phòng của Nhĩ là một căn phòng rộng rãi, sang trọng, nhưng lại có một chiếc cửa sổ nhỏ hẹp. Chiếc cửa sổ nhỏ hẹp tượng trưng cho những hạn chế, thiếu hụt của con người. Nó nhắc nhở con người hãy biết mở rộng tầm nhìn, đừng để những hạn chế, thiếu hụt của bản thân cản trở việc khám phá những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.

Hình ảnh Liên: Liên là một người phụ nữ đảm đang, tháo vát, hết lòng chăm sóc cho Nhĩ. Hình ảnh Liên tượng trưng cho những người phụ nữ Việt Nam tần tảo, chịu thương chịu khó. Nó nhắc nhở con người hãy biết trân trọng những người phụ nữ xung quanh mình.

Thông qua những hình ảnh, chi tiết mang tính biểu tượng, Nguyễn Minh Châu đã gửi gắm những thông điệp sâu sắc về cuộc sống. Đó là những thông điệp về sự trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống, về sự sống có ý nghĩa, có trách nhiệm.

Câu 6: Truyện ngắn này chứa đựng những suy ngẫm, trải nghiệm của nhà văn về con người và cuộc đời. Tìm trong văn bản đoạn văn thể hiện tập trung chủ đề của truyện và nêu cảm nhận của em về đoạn văn.

Đoạn văn thể hiện tập trung chủ đề của truyện ngắn “Bến quê” là đoạn văn cuối truyện:

“Nhĩ cố thu nhặt hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát – y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó.

Nhưng không có ai ở ngoài kia nữa. Bãi bồi bên kia sông đã ở mãi ngoài kia rồi.

Và Nhĩ đã nằm im, nhắm nghiền mắt lại.

Liên ngồi bên giường, nhìn chồng, lòng đầy xót xa. Chị nghĩ: “Chắc chắn rồi, thế giới này là một nơi rất đáng yêu. Ở đó có những con người đáng yêu và có những điều đáng yêu. Chỉ có điều, chúng ta đã không biết trân trọng.””

Đoạn văn này thể hiện những suy ngẫm, trải nghiệm của nhà văn Nguyễn Minh Châu về con người và cuộc đời.

Trước hết, đoạn văn thể hiện sự khao khát sống mãnh liệt của nhân vật Nhĩ. Dù bị bệnh hiểm nghèo, nằm liệt giường, nhưng Nhĩ vẫn không ngừng khao khát được sống, được trải nghiệm những điều mới mẻ. Khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, Nhĩ đã có một ước nguyện cháy bỏng: được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Ước nguyện ấy thể hiện sự khát khao sống, khao khát khám phá của Nhĩ.

Thứ hai, đoạn văn thể hiện sự thức tỉnh của Nhĩ về những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống. Khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, Nhĩ đã nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ mà anh ta đã bỏ quên bấy lâu nay. Anh ta khao khát được một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông, để tận hưởng vẻ đẹp của nó. Điều này cho thấy, Nhĩ đã có sự thay đổi trong nhận thức về cuộc sống. Anh ta đã nhận ra rằng, những giá trị đích thực của cuộc sống không phải là những thứ hào nhoáng, xa hoa, mà là những thứ bình dị, giản đơn, gần gũi với cuộc sống thường nhật.

Thứ ba, đoạn văn thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm sâu sắc của nhà văn đối với nhân vật Nhĩ. Tác giả đã đặt mình vào vị trí của Nhĩ để cảm nhận những nỗi đau đớn, mất mát, những khao khát, ước vọng của nhân vật.

Cảm nhận của em về đoạn văn:

Đoạn văn là một đoạn văn giàu ý nghĩa, thể hiện những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn Nguyễn Minh Châu về con người và cuộc đời. Đoạn văn đã góp phần thể hiện thành công chủ đề tư tưởng của tác phẩm: Con người cần phải biết trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.

Đoạn văn được viết theo lối tự sự, kết hợp với miêu tả và biểu cảm. Ngôn ngữ trong đoạn văn giản dị, gần gũi, giàu cảm xúc.

Đoạn văn đã để lại trong em nhiều suy nghĩ và cảm xúc. Em nhận ra rằng, cuộc sống là vô cùng quý giá. Chúng ta cần phải trân trọng những gì mình đang có, đừng để những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống bị lãng quên.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Đọc đoạn đầu của truyện và nhận xét nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của tác giả trong đoạn văn này.

Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Minh Châu trong đoạn đầu truyện “Bến quê”

Trong đoạn đầu truyện “Bến quê”, Nguyễn Minh Châu đã sử dụng nghệ thuật miêu tả thiên nhiên một cách tinh tế và sâu sắc. Thiên nhiên trong đoạn văn này được miêu tả từ xa đến gần, từ tổng thể đến chi tiết.

Trước hết, thiên nhiên được miêu tả từ xa, bao quát cả một vùng không gian rộng lớn:

“Hôm nay là một buổi sáng đẹp trời. Nắng thu vàng hoe, không một gợn mây. Một dòng sông phẳng lặng trôi qua thành phố. Bờ bãi bên kia sông trải dài thoai thoải, phủ đầy một thảm cỏ xanh mượt. Những cánh buồm trắng bay la đà trên bầu trời cao trong xanh.”

Từ xa, thiên nhiên hiện lên với vẻ đẹp bình dị, yên ả. Nắng thu vàng hoe, không một gợn mây tạo nên bầu trời cao trong xanh, thoáng đãng. Dòng sông phẳng lặng trôi qua thành phố, gợi lên cảm giác thanh bình, thư thái. Bờ bãi bên kia sông trải dài thoai thoải, phủ đầy một thảm cỏ xanh mượt, gợi lên vẻ đẹp tươi mát, trù phú. Những cánh buồm trắng bay la đà trên bầu trời cao trong xanh, gợi lên vẻ đẹp lãng mạn, bay bổng.

Tiếp theo, thiên nhiên được miêu tả từ gần, tập trung vào khung cảnh bãi bồi bên kia sông:

“Bãi bồi bên kia sông Hồng lúc này đẹp như một bức tranh. Những bãi bồi màu vàng rực trải dài tít tắp, đến tận chân trời. Những bông bằng lăng tím thẫm điểm tô trên nền vàng, trông xa như một tấm thảm hoa khổng lồ. Những con thuyền neo đậu bên bờ sông, thấp thoáng trong làn sương sớm.”

Bãi bồi bên kia sông hiện lên với vẻ đẹp rực rỡ, thơ mộng. Những bãi bồi màu vàng rực trải dài tít tắp, gợi lên vẻ đẹp trù phú, tươi mới. Những bông bằng lăng tím thẫm điểm tô trên nền vàng, trông xa như một tấm thảm hoa khổng lồ. Những con thuyền neo đậu bên bờ sông, thấp thoáng trong làn sương sớm, gợi lên vẻ đẹp êm đềm, tĩnh lặng.

Cuối cùng, thiên nhiên được miêu tả qua cảm nhận của nhân vật Nhĩ:

“Nhĩ nằm im, nhìn ra ngoài cửa sổ, thấy bãi bồi bên kia sông. Những bãi bồi ấy là nơi Nhĩ đã từng gắn bó với tuổi thơ của mình. Nhĩ nhớ những buổi chiều hè, Nhĩ cùng lũ bạn chơi đùa trên bãi bồi. Nhĩ nhớ những buổi sáng sớm, Nhĩ cùng cha ra sông đánh cá.”

Thiên nhiên trong đoạn văn này được miêu tả qua cảm nhận của nhân vật Nhĩ, mang đậm dấu ấn tâm trạng của nhân vật. Nhĩ là một người từng đi khắp nơi trên thế giới, nhưng cuối đời lại bị bệnh hiểm nghèo, nằm liệt giường. Khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, Nhĩ đã có những suy nghĩ, cảm xúc mới mẻ. Anh ta nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ mà anh ta đã bỏ quên bấy lâu nay. Bãi bồi bên kia sông đối với Nhĩ là một nơi bình dị, giản đơn, nhưng lại mang trong mình vẻ đẹp thơ mộng, quyến rũ.

Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Minh Châu trong đoạn văn này có những điểm nổi bật sau:

Thiên nhiên được miêu tả một cách chân thực, sinh động, giàu sức gợi.

Thiên nhiên được miêu tả từ nhiều góc độ, nhiều khía cạnh khác nhau.

Thiên nhiên được miêu tả qua cảm nhận của nhân vật, mang đậm dấu ấn tâm trạng.

Những nghệ thuật miêu tả thiên nhiên trên đã góp phần thể hiện thành công chủ đề tư tưởng của tác phẩm: Con người cần phải biết trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.

Câu 2: (Trang 108, SGK Ngữ Văn 9 Tập 2)

Trong đoạn văn trên, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm sâu sắc với nhân vật Nhĩ. Nhĩ là một người từng đi khắp nơi trên thế giới, nhưng cuối đời lại bị bệnh hiểm nghèo, nằm liệt giường. Khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, Nhĩ đã có những suy nghĩ, cảm xúc mới mẻ. Anh ta nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ mà anh ta đã bỏ quên bấy lâu nay.

Đoạn văn mở đầu bằng lời than thở của Nhĩ về việc thằng con trai anh ta có thể sẽ trễ mất chuyến đò trong ngày. Lời than thở ấy thể hiện sự buồn bã, thất vọng của Nhĩ. Anh ta lo lắng cho con trai mình, nhưng cũng có phần trách móc con trai vì đã không biết trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.

Nhĩ cho rằng, con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình. Điều này thể hiện sự chiêm nghiệm của Nhĩ về cuộc đời. Anh ta nhận ra rằng, con người thường hay bị cuốn theo những giá trị hào nhoáng, xa hoa mà quên đi những giá trị bình dị, giản đơn, gần gũi bên cạnh.

Nhĩ cũng cho rằng, chỉ có những người đã từng trải, đã từng đi khắp nơi trên thế giới mới có thể nhìn thấy hết sự giàu có và vẻ đẹp của những thứ bình dị. Điều này thể hiện sự thấu hiểu của Nhĩ về con người. Anh ta nhận ra rằng, con người ta chỉ có thể trân trọng những giá trị bình dị khi đã trải qua những sóng gió, những biến cố trong cuộc đời.

Cuối cùng, Nhĩ cho rằng, khi nhìn thấy bãi bồi bên kia sông, anh ta đã khám phá ra một điều gì đó mới mẻ, một niềm mê say pha lẫn với nỗi ân hận đau đớn. Điều này thể hiện sự thay đổi trong nhận thức của Nhĩ. Anh ta đã nhận ra rằng, những gì gần gũi, thân thuộc nhất lại là những thứ đáng quý nhất.

Đoạn văn trên đã thể hiện những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của Nguyễn Minh Châu về con người và cuộc đời. Tác giả đã đặt mình vào vị trí của nhân vật Nhĩ để cảm nhận những nỗi đau đớn, mất mát, những khao khát, ước vọng của nhân vật. Đoạn văn đã góp phần thể hiện thành công chủ đề tư tưởng của tác phẩm: Con người cần phải biết trân trọng những giá trị bình dị, giản đơn của cuộc sống.

Đoạn văn cũng để lại trong em nhiều suy nghĩ và cảm xúc. Em nhận ra rằng, con người ta cần phải biết trân trọng những gì mình đang có, đừng để những giá trị bình dị bị lãng quên.

Với những hướng dẫn soạn bài Bến quê trích – Ngữ văn 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.