Soạn bài Bài thơ về tiểu đội xe không kính

     Hướng dẫn soạn bài Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Ngữ văn 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này

Đọc – Hiểu Văn Bản
Câu 1: Nhan đề bài thơ có gì khác lạ ? Một hình ảnh nổi bật trong bài thơ là những chiếc xe không kính. Vì sao có thể nói hình ảnh ẩy là độc đáo ?

Nhan đề bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” có gì khác lạ ?
Nhan đề bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” có sự khác lạ so với các nhan đề thơ khác ở chỗ:

• Nhan đề dài, gồm 12 chữ. Nhan đề thơ thường ngắn gọn, súc tích, chỉ cần một vài chữ để nêu lên chủ đề của bài thơ. Tuy nhiên, nhan đề của bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” lại khá dài, gồm 12 chữ. Điều này khiến cho nhan đề của bài thơ có phần lạ lẫm, gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc.
• Nhan đề nêu rõ chủ đề của bài thơ. Nhan đề của bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” đã nêu rõ chủ đề của bài thơ là nói về những chiếc xe không kính của tiểu đội xe Trường Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ.

Một hình ảnh nổi bật trong bài thơ là những chiếc xe không kính. Vì sao có thể nói hình ảnh ấy là độc đáo ?

Hình ảnh những chiếc xe không kính là một hình ảnh độc đáo trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật. Hình ảnh này độc đáo ở chỗ:

• Hình ảnh ấy là một hiện thực sinh động của chiến tranh. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ, những chiếc xe vận tải của quân đội ta thường xuyên phải hoạt động trên những tuyến đường Trường Sơn đầy nguy hiểm. Chúng thường xuyên bị máy bay Mĩ bắn phá, làm vỡ kính. Hình ảnh những chiếc xe không kính là một minh chứng sinh động cho sự gian khổ, ác liệt của chiến tranh.
• Hình ảnh ấy đã được nhà thơ Phạm Tiến Duật miêu tả một cách chân thực, sống động. Nhà thơ đã sử dụng những chi tiết, hình ảnh cụ thể, sinh động để khắc họa hình ảnh những chiếc xe không kính. Những chi tiết như “bom giật, bom rung”, “kính vỡ đi rồi”, “trời ơi, cửa xe quan sát”, “bụi phun tóc trắng như người già”, “nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”, “con đường chạy thẳng vào tim”, “gió vào xoa mắt đắng”, “qua đèo, qua dốc, gập ghềnh, quanh co”, “bụi phun trắng xóa”, “mưa tuôn, mưa xối”, “mưa như trút nước”, “chiếc xe lấm lút bờ bụi”, “chạy đi như con thoi”, “bướm vàng đất”, “cành cong mềm”, “từng cơn gió lùa”, “chiếc xe vẫn chạy bon bon”, “trời xanh, mây trắng”, “ánh nắng vàng”, “cây xanh”, “đồi núi trập trùng”,… đã giúp người đọc hình dung một cách chân thực, sống động về hình ảnh những chiếc xe không kính.
• Hình ảnh ấy đã được nhà thơ Phạm Tiến Duật vận dụng một cách sáng tạo, độc đáo. Từ hình ảnh những chiếc xe không kính, nhà thơ đã làm nổi bật được vẻ đẹp của những người lính lái xe Trường Sơn. Họ là những người lính dũng cảm, kiên cường, lạc quan, yêu đời. Họ đã vượt qua những khó khăn, gian khổ của chiến tranh để hoàn thành nhiệm vụ của mình.

Tóm lại, hình ảnh những chiếc xe không kính là một hình ảnh độc đáo trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật. Hình ảnh này đã góp phần làm nên thành công của bài thơ

Câu 2: Những chiếc xe không kính đã làm nổi bật hình ảnh người lái xe trên tuyến đường Trường Sơn. Em hãy phân tích hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ {chú ý: tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm bất chấp khó khăn nguy hiểm, niềm vui sôi nổi của tuổi trẻ trong tình đồng đội, ý chí chiến đấu vì miền Nam).

Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của bài thơ này ? Những yếu tố đó đã góp phần như thế nào trong việc khắc họa hình ảnh những người lính lái xe ở Trường Sơn ?
Hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ

Hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật được khắc họa một cách chân thực, sinh động qua nhiều phương diện:

• Tư thế hiên ngang, bất chấp gian khổ, nguy hiểm:

Những chiếc xe không kính đã làm cho những người lính lái xe phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, nguy hiểm: bụi bặm, mưa tuôn, nắng gắt, gió lùa,… Nhưng những người lính lái xe vẫn luôn giữ được tư thế hiên ngang, bất chấp mọi hiểm nguy. Họ vẫn cười ha ha, vẫn hát vang, vẫn sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách để hoàn thành nhiệm vụ.

• Tinh thần dũng cảm, kiên cường:

Những người lính lái xe là những người dũng cảm, kiên cường, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách để hoàn thành nhiệm vụ. Họ luôn có ý chí chiến đấu cao độ, quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

• Niềm vui sôi nổi của tuổi trẻ trong tình đồng đội:

Những người lính lái xe là những người trẻ tuổi, mang trong mình nhiệt huyết của tuổi trẻ. Họ luôn yêu đời, lạc quan, yêu thương đồng đội. Họ luôn sẵn sàng chia sẻ với nhau những khó khăn, vất vả trong cuộc sống.

• Ý chí chiến đấu vì miền Nam:

Những người lính lái xe là những người có ý chí chiến đấu cao độ, sẵn sàng hy sinh vì miền Nam ruột thịt. Họ luôn mong muốn được góp phần nhỏ bé của mình vào công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Ngôn ngữ và giọng điệu của bài thơ

Ngôn ngữ của bài thơ là ngôn ngữ của đời sống, giản dị, mộc mạc, gần gũi với người đọc. Giọng điệu của bài thơ là giọng điệu hào hùng, sôi nổi, thể hiện niềm vui, lạc quan của những người lính lái xe.

Những yếu tố ngôn ngữ và giọng điệu của bài thơ đã góp phần quan trọng trong việc khắc họa hình ảnh những người lính lái xe ở Trường Sơn. Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi đã giúp người đọc hình dung một cách chân thực, sống động về hình ảnh những người lính lái xe. Giọng điệu hào hùng, sôi nổi đã thể hiện được tinh thần dũng cảm, kiên cường, lạc quan yêu đời của những người lính lái xe.
Kết luận:
Hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật là một hình ảnh đẹp, đáng trân trọng. Họ là những người lính dũng cảm, kiên cường, lạc quan, yêu đời, đã góp phần làm nên chiến thắng của dân tộc.

Câu 3: Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của bài thơ này ? Những yếu tố đó đã góp phần như thế nào trong việc khắc họa hình ảnh những người lính lái xe ở Trường Sơn ?
Ngôn ngữ của bài thơ

Ngôn ngữ của bài thơ là ngôn ngữ của đời sống, giản dị, mộc mạc, gần gũi với người đọc. Nhà thơ đã sử dụng nhiều từ ngữ, hình ảnh, cách nói quen thuộc trong đời sống như: “bom giật, bom rung”, “cửa xe quan sát”, “trời ơi”, “bụi phun tóc trắng như người già”, “mặt lấm cười ha ha”, “con đường chạy thẳng vào tim”, “gió vào xoa mắt đắng”, “qua đèo, qua dốc, gập ghềnh, quanh co”, “mưa tuôn, mưa xối”, “mưa như trút nước”, “chiếc xe lấm lút bờ bụi”, “chạy đi như con thoi”, “bướm vàng đất”, “cành cong mềm”, “từng cơn gió lùa”, “chiếc xe vẫn chạy bon bon”, “trời xanh, mây trắng”, “ánh nắng vàng”, “cây xanh”, “đồi núi trập trùng”,…
Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc của bài thơ đã giúp người đọc hình dung một cách chân thực, sinh động về hình ảnh những người lính lái xe.

Giọng điệu của bài thơ

Giọng điệu của bài thơ là giọng điệu hào hùng, sôi nổi, thể hiện niềm vui, lạc quan của những người lính lái xe. Nhà thơ đã sử dụng nhiều động từ mạnh, nhiều câu cảm thán, câu hỏi tu từ,… để thể hiện giọng điệu hào hùng, sôi nổi của bài thơ.

Giọng điệu hào hùng, sôi nổi của bài thơ đã thể hiện được tinh thần dũng cảm, kiên cường, lạc quan yêu đời của những người lính lái xe.

Kết luận

Ngôn ngữ và giọng điệu của bài thơ đã góp phần quan trọng trong việc khắc họa hình ảnh những người lính lái xe ở Trường Sơn. Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi đã giúp người đọc hình dung một cách chân thực, sinh động về hình ảnh những người lính lái xe. Giọng điệu hào hùng, sôi nổi đã thể hiện được tinh thần dũng cảm, kiên cường, lạc quan yêu đời của những người lính lái xe.

Câu 4:cảm nghĩ của em về thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ qua hình ảnh người lính trong bài thơ ? So sánh hình ảnh người lính ở bài thơ này và ở bài Đồng chí.
Cảm nghĩ của em về thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ qua hình ảnh người lính trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật
Thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mỹ là một thế hệ anh hùng, kiên cường, bất khuất, luôn sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật là một minh chứng tiêu biểu cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mỹ.

Hình ảnh người lính lái xe được khắc họa một cách chân thực, sinh động qua nhiều phương diện:

• Tư thế hiên ngang, bất chấp gian khổ, nguy hiểm:

Những chiếc xe không kính đã làm cho những người lính lái xe phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, nguy hiểm: bụi bặm, mưa tuôn, nắng gắt, gió lùa,… Nhưng những người lính lái xe vẫn luôn giữ được tư thế hiên ngang, bất chấp mọi hiểm nguy. Họ vẫn cười ha ha, vẫn hát vang, vẫn sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách để hoàn thành nhiệm vụ.

• Tinh thần dũng cảm, kiên cường:

Những người lính lái xe là những người dũng cảm, kiên cường, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách để hoàn thành nhiệm vụ. Họ luôn có ý chí chiến đấu cao độ, quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

• Niềm vui sôi nổi của tuổi trẻ trong tình đồng đội:

Những người lính lái xe là những người trẻ tuổi, mang trong mình nhiệt huyết của tuổi trẻ. Họ luôn yêu đời, lạc quan, yêu thương đồng đội. Họ luôn sẵn sàng chia sẻ với nhau những khó khăn, vất vả trong cuộc sống.

• Ý chí chiến đấu vì miền Nam:

Những người lính lái xe là những người có ý chí chiến đấu cao độ, sẵn sàng hy sinh vì miền Nam ruột thịt. Họ luôn mong muốn được góp phần nhỏ bé của mình vào công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ là một thế hệ anh hùng, kiên cường, bất khuất, luôn sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Họ đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước.

So sánh hình ảnh người lính ở bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” và bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu

Hình ảnh người lính trong hai bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” và “Đồng chí” đều là những hình ảnh đẹp, đáng trân trọng. Tuy nhiên, giữa hai hình ảnh này cũng có những điểm khác biệt.

• Điểm giống nhau:

Cả hai hình ảnh người lính đều là những người chiến sĩ cách mạng, cùng chung một lí tưởng chiến đấu, cùng chung một nhiệm vụ cao cả là giải phóng dân tộc. Họ đều là những con người chân chất, giản dị, giàu lòng yêu nước, yêu đồng đội, sẵn sàng hi sinh vì Tổ quốc.

• Điểm khác nhau:
• Hình ảnh người lính trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” mang đậm dấu ấn của thời kì kháng chiến chống Mĩ. Họ là những người lính lái xe, phải đối mặt với những khó khăn, gian khổ vô cùng khắc nghiệt trên tuyến đường Trường Sơn. Nhưng họ vẫn luôn giữ được tinh thần hiên ngang, bất khuất, lạc quan yêu đời.
• Hình ảnh người lính trong bài thơ “Đồng chí” mang đậm dấu ấn của thời kì kháng chiến chống Pháp. Họ là những người nông dân, từ những miền quê nghèo khó khác nhau, cùng chung một lí tưởng chiến đấu, cùng chung một nhiệm vụ cao cả. Họ đã vượt qua những khó khăn, gian khổ của cuộc sống, cùng nhau chiến đấu, cùng nhau vượt qua mọi thử thách.

Nhìn chung, cả hai hình ảnh người lính đều là những hình ảnh đẹp, đáng trân trọng, thể hiện vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Luyện Tập
Câu 2: Những cảm giác, ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả diễn tả rất cụ thể, sinh động. Em hãy phân tích khổ thơ thứ hai để thấy rõ điều ấy.
Khổ thơ thứ hai của bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật đã thể hiện cụ thể, sinh động những cảm giác, ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận.

Mở đầu khổ thơ, tác giả sử dụng một loạt các động từ mạnh, dứt khoát để diễn tả những cảm giác, ấn tượng của người lái xe khi ngồi trong chiếc xe không kính:

“Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”

Câu thơ đã thể hiện sự lạc quan, yêu đời, tinh thần đồng đội gắn bó của những người lính lái xe. Dù phải đối mặt với những khó khăn, gian khổ, họ vẫn luôn nở nụ cười trên môi, coi đó là một cách để vượt qua những thử thách.

Tiếp theo, tác giả đã miêu tả những cảm giác, ấn tượng của người lái xe qua những hình ảnh cụ thể, sinh động:

“Bụi phun tóc trắng như người già”

Hình ảnh so sánh “bụi phun tóc trắng như người già” đã cho thấy sự khốc liệt của chiến tranh. Những chiếc xe không kính khiến cho bụi bay mù mịt, khiến cho những người lính lái xe phải đối mặt với những khó khăn, nguy hiểm.

“Mưa tuôn mưa xối như trút nước”

Hình ảnh so sánh “mưa tuôn mưa xối như trút nước” đã cho thấy sự khắc nghiệt của thiên nhiên. Những chiếc xe không kính khiến cho những người lính lái xe phải đối mặt với những cơn mưa tầm tã, ướt át, lạnh buốt.

“Chiếc xe lấm lút bờ bụi”

Hình ảnh “chiếc xe lấm lút bờ bụi” đã cho thấy sự gian khổ, vất vả của những người lính lái xe. Họ phải vượt qua những con đường gập ghềnh, hiểm trở, bụi bặm, nắng gắt, gió lùa.

Cuối cùng, tác giả đã miêu tả sự dũng cảm, kiên cường của những người lính lái xe trong những hoàn cảnh khó khăn, gian khổ:

“Chỉ cần trong xe có một trái tim”

Hình ảnh “trái tim” tượng trưng cho tình yêu nước, ý chí chiến đấu của những người lính lái xe. Dù phải đối mặt với những khó khăn, gian khổ, họ vẫn luôn kiên cường, vững vàng, sẵn sàng vượt qua mọi thử thách để hoàn thành nhiệm vụ.

Khổ thơ thứ hai của bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” đã thể hiện cụ thể, sinh động những cảm giác, ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận. Những cảm giác, ấn tượng ấy vừa chân thực, vừa lãng mạn, thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời, ý chí chiến đấu kiên cường của những người lính lái xe Trường Sơn trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ.

     Với những hướng dẫn soạn bài Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Ngữ văn 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.