Tổng hợp bài phân tích viếng lăng Bác – Cảm nhận tình cảm của nhà thơ đối với Bác

Bài thơ “Viếng Lăng Bác” của Viễn Phương là một tác phẩm đầy xúc động, thể hiện lòng kính yêu và biết ơn đối với Bác Hồ. Phần hướng dẫn làm bài phân tích Viếng Lăng Bác dưới đây sẽ giúp khai thác các ý chính, nội dung và nghệ thuật mà tác giả sử dụng, giúp người học nắm vững cách làm bài phân tích chi tiết.

Dàn ý phân tích bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương

Dàn ý phân tích bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương

A. Mở bài

Bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương là những vần thơ chất chứa tình cảm sâu nặng, lòng thành kính và niềm xúc động dâng trào khi nhà thơ có dịp về thăm lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua đó, tác giả thể hiện sự tri ân và lòng ngưỡng mộ vô hạn đối với vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc.

B. Thân bài

– Phân tích 4 câu đầu

• Bài thơ mở đầu bằng lời xưng hô giản dị, thân thương như tình cảm của người con xa về thăm cha. Hình ảnh “con” và “Bác” mang đến sự gần gũi, thân mật, tạo nên mối dây liên kết tình cảm giữa người dân và vị lãnh tụ.
• Hình ảnh hàng tre xanh hiện lên tượng trưng cho sức sống mạnh mẽ, kiên cường và trường tồn của dân tộc Việt Nam, trải qua bao gian nan thử thách nhưng vẫn hiên ngang đứng vững.

– Phân tích 8 câu tiếp theo

• Viễn Phương sử dụng hình ảnh “mặt trời” để ẩn dụ cho Bác Hồ, ngụ ý rằng Bác chính là nguồn sáng soi đường, mang lại sự sống và niềm tin cho dân tộc Việt Nam.
• Những câu thơ tràn đầy xúc cảm của tác giả được thể hiện qua hình ảnh những vòng hoa, thể hiện lòng tiếc thương và biết ơn vô hạn dâng lên Bác.
• Hình ảnh “vầng trăng sáng trong” gợi nhắc về cuộc đời vĩ đại mà giản dị của Người, gần gũi và thân thương, vừa cao quý vừa bình dị.
• Niềm tiếc thương và cảm giác mất mát của dân tộc trước sự ra đi của Bác được thể hiện qua từng câu thơ, tạo nên một cảm xúc bồi hồi, thương nhớ không nguôi.

– Phân tích 4 câu cuối

• Ở đoạn thơ cuối, tác giả bày tỏ ước nguyện chân thành và giản dị của mình: muốn trở thành một chú chim, một bông hoa hay một cây tre để có thể mãi mãi bên Bác, canh giữ giấc ngủ bình yên cho Người.
• Những ước nguyện này không chỉ là của riêng tác giả mà còn là tình cảm của toàn dân tộc Việt Nam, muốn gửi đến Bác lòng tri ân và niềm kính yêu mãi mãi.

C. Kết bài

Bài thơ Viếng lăng Bác đã kết tinh những tình cảm chân thành, bình dị nhưng sâu sắc nhất từ một trái tim nhỏ bé dành cho vị lãnh tụ vĩ đại. Mỗi câu thơ, mỗi hình ảnh đều khơi gợi trong lòng người đọc những cảm xúc chân thật, làm lay động trái tim hàng triệu người.

Bài mẫu phân tích bài thơ “Viếng lăng Bác”

Hình ảnh lăng Bác trong bài thơ Viếng lăng Bác – Biểu tượng thiêng liêng và kính yêu

Nhà thơ Viễn Phương là một cây bút xuất sắc của nền văn nghệ giải phóng miền Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, đã để lại dấu ấn sâu sắc với bài thơ “Viếng lăng Bác.” Sáng tác năm 1976, ngay sau khi đất nước thống nhất và lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được khánh thành, bài thơ là những dòng cảm xúc dâng trào của tác giả khi lần đầu được đến viếng Người, vị lãnh tụ vĩ đại mà dân tộc kính yêu. Bài thơ khéo léo thể hiện những cảm xúc từ giây phút bước chân đến lăng, khi ngắm nhìn Người yên nghỉ và lúc chia tay đầy lưu luyến.

Ngay từ những câu thơ mở đầu, Viễn Phương đã sử dụng ngôn ngữ gần gũi, thân mật với cách xưng hô đầy cảm xúc:

“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.”

Tác giả mở đầu bằng tiếng gọi “con – Bác”, tạo nên sự gần gũi như giữa cha và con trong một gia đình. Đây là lời chào từ một người con miền Nam xa xôi, nay được đến thăm vị cha già dân tộc. Cách nói “thăm lăng Bác” nhẹ nhàng, kín đáo thể hiện niềm tin rằng Bác vẫn còn sống mãi trong lòng người. Hình ảnh hàng tre xanh bát ngát hiện lên trong sương sớm mang đến cảm giác thân thuộc, gợi nhắc đến quê hương và đất nước. Cây tre, biểu tượng của sự dẻo dai, kiên cường, vượt qua bao bão táp mưa sa, như khắc họa tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam. Câu cảm thán “Ôi!” như tiếng lòng xúc động dâng trào, khi nhìn thấy hàng tre xanh tươi tượng trưng cho cả dân tộc đang quây quần bên lăng Người.

Tiếp theo, Viễn Phương sử dụng hình ảnh đầy biểu cảm để ca ngợi công lao to lớn của Bác:

“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.”

“Ngày ngày” là điệp từ thể hiện sự đều đặn, tuần hoàn của thời gian, khi mặt trời tự nhiên vẫn rọi sáng khắp trái đất. Nhưng bên cạnh đó, tác giả còn nhắc đến một “mặt trời trong lăng” – hình ảnh ẩn dụ về Bác Hồ, người đã mang ánh sáng cách mạng soi đường cho dân tộc Việt Nam. Bác là mặt trời tỏa sáng, mãi mãi trường tồn trong lòng nhân dân, dù Người đã đi xa. Dòng người không ngừng đến viếng, từng bước chậm rãi tiến về phía lăng, như một “tràng hoa” dâng lên những mùa xuân của Bác, thể hiện lòng kính yêu và biết ơn sâu sắc đối với Người.

>>> Chi tiết: Phân tích khổ 3, 4 Viếng lăng Bác

Phân tích tâm trạng xúc động của tác giả khi viếng lăng Bác

Bước vào lăng, tác giả không thể kiềm nén cảm xúc khi chứng kiến hình ảnh Bác đang yên nghỉ:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.”

Hình ảnh Bác nằm thanh thản trong giấc ngủ bình yên giữa vầng trăng sáng gợi lên sự yên tĩnh và thiêng liêng. Tác giả sử dụng cách nói giảm nhẹ để khẳng định rằng Bác vẫn đang tồn tại, vẫn luôn ở bên cạnh dân tộc. Trăng, biểu tượng của sự thanh cao, trong sáng, đã trở thành tri kỷ của Bác trong suốt những đêm Người lo lắng cho đất nước. Nay, trăng dịu hiền soi sáng nơi Người yên nghỉ, gợi lên sự giao hòa giữa Bác và thiên nhiên. Dù biết Bác mãi trường tồn trong lòng nhân dân, nhưng nỗi đau về sự mất mát vẫn không khỏi làm tác giả “nhói ở trong tim,” thể hiện nỗi tiếc thương không thể nguôi ngoai.

Cảm xúc trầm lắng và thành kính trong bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương

Khi bước chân ra về, tâm hồn nhà thơ ngập tràn sự lưu luyến và những ước nguyện chân thành:

“Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này…”

Viễn Phương mong muốn được hóa thân thành những hình ảnh giản dị nhưng cao quý như con chim, đoá hoa, hay cây tre để mãi mãi được ở bên cạnh Bác. Điệp ngữ “muốn làm” cùng với cấu trúc lặp lại tạo nên những khát khao thiết tha, thể hiện lòng kính yêu và nguyện vọng được cống hiến cho lý tưởng của Người. Hình ảnh cây tre xuất hiện ở cuối bài thơ, tạo sự kết nối với hình ảnh đầu tiên, nhấn mạnh lời thề trung hiếu, lòng thủy chung của nhân dân Việt Nam đối với Bác Hồ.

Bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương không chỉ là lời tri ân của tác giả mà còn là tấm lòng chung của nhân dân cả nước dành cho vị lãnh tụ vĩ đại. Bài thơ sử dụng ngôn từ giản dị nhưng sâu sắc, thể hiện những cảm xúc chân thành, tôn kính khi đứng trước lăng Bác. Thông qua đó, Viễn Phương đã khắc họa được hình ảnh Bác Hồ như một biểu tượng vĩnh hằng, luôn sống mãi trong lòng dân tộc.

>>> Tham khảo thêm: Chọn lọc kết bài cho bài thơ Viếng lăng Bác

Phân tích “Viếng Lăng Bác” không chỉ làm rõ tình cảm sâu sắc của Viễn Phương dành cho Bác Hồ mà còn giúp hiểu thêm giá trị nghệ thuật của bài thơ. Phần hướng dẫn làm bài phân tích sẽ là công cụ hỗ trợ hiệu quả để viết một bài phân tích hoàn chỉnh và sâu sắc.