Hướng dẫn giải đề minh họa tốt nghiệp THPT 2021 môn Văn

Đề minh họa tốt nghiệp THPT 2021 môn Văn luôn là tài liệu tham khảo quan trọng giúp học sinh ôn luyện và chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi sắp tới. Hướng dẫn giải đề chi tiết dưới đây sẽ giúp bạn nắm bắt cách phân tích, làm bài hiệu quả và đạt điểm cao trong môn học này.

Đề minh hoạ tốt nghiệp THPT 2021 môn Văn

Hướng dẫn giải đề minh họa tốt nghiệp THPT 2021 môn Văn

I- Đọc hiểu

Câu 1:

Phương pháp: Vận dụng những kiến thức về các thể thơ đã học.

Cách giải: Thể thơ được sử dụng trong tác phẩm:Thể thơ tự do.

Câu 2:

Phương pháp: Đọc đoạn trích, tìm ý.

Cách giải: Hai hình ảnh nói đến sự khắc nghiệt của thiên nhiên miền Trung:

• “Câu ví dặm nằm nghiêng/ Trên nắng và dưới cát”
  -> Thiên nhiên khắc nghiệt với nắng gắt, đất đai màu mỡ ít, thay vào đó là đất đầy phân cát trắng.
• “Chỉ gió bão là tốt tươi như cỏ/ Không ai gieo mọc trắng mặt người”.
  -> Gió bão diễn ra liên tục, tạo nên sự khắc nghiệt, gây ảnh hưởng không tốt tới con người.

Câu 3:

Phương pháp: Phân tích, lý giải.

Cách giải: Học sinh có thể trình bày theo ý hiểu của mình và lý giải.

Gợi ý:

Miền Trung:

Eo đất này thật đầy lưng ong

Cho tình người đọng mật

Ba câu thơ trên đã gợi ra hình ảnh về mảnh đất và con người miền Trung:

• Mảnh đất miền Trung với điều kiện khắc nghiệt: nắng gió, thiên tai, đất đai khô cằn. Tất cả tạo nên những bất lợi cho hoạt động sản xuất và đời sống của người dân.
• Tuy nhiên, con người miền Trung vẫn luôn cần cù, chăm chỉ, sống với nhau bằng tất cả sự yêu thương chân thành nhất.

Câu 4

Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp.

Cách giải: Học sinh có thể tự đưa ra quan điểm của mình, lý giải.

Gợi ý:

- Tác giả thể hiện sự cảm thương đối với cuộc sống trước thiên nhiên khắc nghiệt của người dân miền Trung.

- Đồng thời qua đó, thể hiện sự trân trọng, ngợi ca những đức tính đáng quý của con người nơi đây: Cần cù, chịu khó, chân tình.

II- Làm văn 

Câu 1: Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sức mạnh của tình người trong hoàn cảnh khó khăn thử thách.

Tình người là sợi dây kết nối thiêng liêng giữa con người với con người, biểu hiện qua sự yêu thương, chia sẻ, và giúp đỡ lẫn nhau. Đặc biệt, trong những hoàn cảnh khó khăn, thử thách, tình người trở thành một sức mạnh to lớn, giúp chúng ta vượt qua mọi nghịch cảnh.

Hoàn cảnh khó khăn, thử thách là những tình huống khắc nghiệt, gian nan mà mỗi người phải đối mặt trong cuộc sống. Đó có thể là thiên tai, bệnh tật, hoặc những trở ngại tinh thần và vật chất. Trong những lúc như vậy, tình yêu thương chân thành chính là "phương thuốc" hữu hiệu để xoa dịu nỗi đau, trấn an tinh thần, và tạo động lực mạnh mẽ. Tình người giúp chúng ta cảm thấy không cô đơn, từ đó có thêm nghị lực để vượt qua nghịch cảnh.

Không chỉ dừng lại ở việc xoa dịu, tình người còn khơi dậy sức mạnh phi thường trong mỗi cá nhân. Sự yêu thương, động viên có thể khiến con người khám phá tiềm năng của bản thân, vượt qua những giới hạn tưởng chừng không thể. Những tấm gương vượt khó nhờ tình yêu thương của gia đình, bạn bè, hay cả những người xa lạ đã minh chứng rõ nét cho giá trị ấy.

Tuy nhiên, bên cạnh việc đề cao tình yêu thương, chúng ta cũng cần phê phán lối sống ích kỷ, thờ ơ trước nỗi đau của người khác. Mỗi người cần trau dồi lòng nhân ái, sẵn sàng sẻ chia và giúp đỡ để xây dựng một xã hội đoàn kết, giàu tình thương. Đó cũng là cách để chính chúng ta nhận lại niềm hạnh phúc chân thành từ sự cho đi.

Tóm lại, sức mạnh của tình người là vô giá, giúp chúng ta vượt qua khó khăn, thử thách và xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn. Hãy để tình yêu thương trở thành ngọn đuốc soi sáng trên hành trình vượt qua mọi nghịch cảnh.

Câu 2: 

Mở bài

Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn nổi tiếng với thể loại bút ký, đặc biệt ở sự kết hợp hài hòa giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc sảo và cảm xúc sâu lắng. Tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" là một bút ký nổi bật, trong đó hình tượng sông Hương được khắc họa với vẻ đẹp độc đáo, đa chiều qua nhiều góc nhìn. Đoạn trích nằm ở phần đầu tác phẩm, miêu tả dòng sông Hương khi vừa rời khỏi rừng già để đến với vùng đồng bằng Châu Hóa và ngoại ô kinh thành Huế.

Thân bài

1. Vẻ đẹp của sông Hương dưới góc nhìn địa lý

Dưới ngòi bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương hiện lên như một người tình dịu dàng, e ấp nhưng không kém phần mạnh mẽ. Khi rời khỏi rừng già, dòng sông trở nên mềm mại, êm đềm chảy qua những cánh đồng Châu Hóa, những ngôi làng ngoại ô Huế. Tác giả miêu tả sông Hương như một "người mẹ phù sa" mang đến sự trù phú, tươi đẹp cho cả vùng đất. Dòng sông mang vẻ đẹp thanh bình, nhẹ nhàng nhưng cũng chứa đựng sức sống mãnh liệt.

Hình ảnh sông Hương với không gian ngoại ô

Sông Hương mang đến một khung cảnh thơ mộng với "những mảng phản quang nhiều màu sắc" phản chiếu từ bầu trời và cảnh vật. Những miêu tả như "sớm xanh, trưa vàng, chiều tím" gợi lên vẻ đẹp đa dạng, biến đổi theo từng thời điểm trong ngày.

2. Sông Hương dưới góc nhìn văn hóa, lịch sử

Không chỉ là một dòng sông tự nhiên, sông Hương còn mang trong mình chiều sâu văn hóa và lịch sử. Dòng sông là nhân chứng cho những biến động thăng trầm của đất nước, từ những thời kỳ chiến tranh đến khi đất nước hòa bình. Sông Hương như một người kể chuyện thầm lặng, lưu giữ những ký ức và giá trị của cố đô Huế.

3. Tính trữ tình trong bút ký Hoàng Phủ Ngọc Tường: 

Tác phẩm không chỉ miêu tả vẻ đẹp của sông Hương mà còn thể hiện tình yêu mãnh liệt, sự gắn bó sâu sắc của tác giả đối với dòng sông và quê hương. Ngòi bút tài hoa của ông đã thổi hồn vào hình tượng sông Hương, khiến dòng sông không còn là một thực thể vô tri mà trở thành một sinh thể sống động, mang tâm hồn, cảm xúc.

• Lối viết giàu hình ảnh, cảm xúc: Những từ ngữ tinh tế, đầy chất thơ như "mềm như tấm lụa", "chậm rãi như mặt hồ", hay "dòng sông tình yêu" giúp hình tượng sông Hương trở nên đầy sống động và quyến rũ.
• Chất nhạc trong câu văn: Nhịp điệu của đoạn văn như hòa quyện với dòng chảy của sông Hương, tạo nên sự du dương, trầm bổng đầy mê hoặc.

Kết bài

Hình tượng sông Hương trong bút ký "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" của Hoàng Phủ Ngọc Tường không chỉ mang vẻ đẹp tự nhiên mà còn giàu giá trị văn hóa, lịch sử. Qua những dòng văn trữ tình và sâu sắc, tác giả đã biến dòng sông trở thành biểu tượng của tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc. Tác phẩm để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc, giúp họ cảm nhận được vẻ đẹp kỳ diệu của dòng sông và tấm lòng trân quý của tác giả dành cho quê hương xứ Huế.

>>> Tham khảo thêm: Đề thi THPT môn ngữ văn 2021 chính thức

Hy vọng rằng hướng dẫn giải đề minh họa tốt nghiệp THPT 2021 môn Văn trên đây sẽ là nguồn tài liệu hữu ích giúp bạn tự tin hơn trong kỳ thi. Hãy luyện tập thường xuyên và áp dụng các chiến lược làm bài để đạt được kết quả như mong đợi.