Gợi ý làm đề số 4 thi khảo sát cuối năm lớp 11 môn Văn

Kỳ thi khảo sát cuối năm lớp 11 môn Văn là một cột mốc quan trọng đối với học sinh, giúp đánh giá kết quả học tập trong suốt năm học. Trong đó, việc chuẩn bị cho các đề thi là yếu tố không thể thiếu. Đề số 4 trong kỳ thi này luôn là một trong những đề được học sinh chú ý đặc biệt, bởi mức độ thử thách và tính ứng dụng cao. Gợi ý làm đề số 4 không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy, phân tích các tác phẩm văn học một cách sâu sắc.

Đề 4

I. Phần đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:

Đêm qua cơn mưa rào giông gió

Giờ này bình yên lại về thôi

Mái nhà xưa tiếng chuông chùa vọng lại

Chút không gian yêu thương gọi về như một nỗi nhớ

Bình yên trong hồn là cơn gió mùa xuân

(Nguồn: Bài thơ "Bình yên trong lòng" - tác giả không rõ)

Câu 1: Từ "Cơn mưa rào giông gió" có ý nghĩa gì trong bài thơ?

Câu 2: Câu "Bình yên trong hồn là cơn gió mùa xuân" thể hiện tâm trạng gì của tác giả?

Câu 3: Em cảm nhận thế nào về không gian được vẽ lên trong bài thơ này?

Câu 4: Tìm một biện pháp tu từ trong bài thơ.

Câu 5: Cảm nhận của em về sự đối lập giữa "mưa rào giông gió" và "bình yên trong hồn"?

II. Phần viết (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ về sức mạnh của tình yêu thương trong cuộc sống.

Câu 2 (4,0 điểm): Phân tích hình ảnh người lính trong bài thơ "Tây Tiến" của Quang Dũng.

>>>Tham khảo: Hướng dẫn làm đề 5

Gợi ý làm đề 4

I. Phần đọc hiểu (4,0 điểm)

Câu 1: Từ "Cơn mưa rào giông gió" có ý nghĩa gì trong bài thơ?

"Cơn mưa rào giông gió" trong bài thơ biểu thị những khó khăn, thử thách, hay những cảm xúc dữ dội, bất ổn mà tác giả trải qua trong cuộc sống. Đây là hình ảnh tượng trưng cho sự bão táp, sự khủng hoảng trong tâm hồn, hoặc có thể là những biến động trong cuộc sống.

Câu 2: Câu "Bình yên trong hồn là cơn gió mùa xuân" thể hiện tâm trạng gì của tác giả?

Câu này thể hiện tâm trạng bình an, nhẹ nhàng của tác giả sau khi đã vượt qua những thử thách trong cuộc sống. "Cơn gió mùa xuân" là hình ảnh tượng trưng cho sự tươi mới, thanh thản và niềm vui sau những sóng gió, biểu hiện sự hòa hợp với thiên nhiên và cảm giác thanh thản trong lòng.

Câu 3: Em cảm nhận thế nào về không gian được vẽ lên trong bài thơ này?

Không gian trong bài thơ là sự kết hợp giữa thiên nhiên và cảm xúc con người. Hình ảnh "cơn mưa rào giông gió" mang tính động, mạnh mẽ, nhưng sau đó là sự tĩnh lặng, bình yên, với "mái nhà xưa" và "tiếng chuông chùa vọng lại." Cảm giác về không gian này vừa có sự giao hòa của thiên nhiên, vừa có sự ấm áp, bình dị của quê hương, gợi nhớ về những kỷ niệm thân thuộc, đầy yêu thương.

Câu 4: Tìm một biện pháp tu từ trong bài thơ.

Một biện pháp tu từ trong bài thơ là ẩn dụ. Câu "Bình yên trong hồn là cơn gió mùa xuân" sử dụng hình ảnh "cơn gió mùa xuân" để ẩn dụ cho sự tươi mới, bình yên trong lòng tác giả. "Cơn gió mùa xuân" không phải là một gió thật, mà là hình ảnh tượng trưng cho cảm giác thanh thản, an yên.

Câu 5: Cảm nhận của em về sự đối lập giữa "mưa rào giông gió" và "bình yên trong hồn"?

Sự đối lập giữa "mưa rào giông gió" và "bình yên trong hồn" thể hiện rõ sự chuyển biến trong tâm trạng của tác giả. "Mưa rào giông gió" tượng trưng cho những lúc khó khăn, thử thách, còn "bình yên trong hồn" lại là sự thanh thản, an bình, biểu thị sự vượt qua khó khăn và tìm lại sự bình yên trong tâm hồn. Đó là sự chuyển hóa từ hỗn loạn sang sự tĩnh lặng, là một thông điệp về khả năng tự làm chủ cảm xúc và tìm lại sự bình an trong những lúc khủng hoảng.

II. Phần viết (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn 150 chữ trình bày suy nghĩ về sức mạnh của tình yêu thương trong cuộc sống

Tình yêu thương là một sức mạnh vô hình nhưng có thể thay đổi cuộc đời con người. Nó không chỉ giúp xoa dịu nỗi đau, xóa tan sự cô đơn, mà còn là động lực lớn lao giúp chúng ta vượt qua khó khăn. Khi được yêu thương, con người cảm thấy được động viên, hỗ trợ, từ đó có thêm nghị lực để đối mặt với thử thách. Tình yêu thương giúp xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp, mang lại sự gắn kết trong gia đình, cộng đồng. Chính tình yêu thương khiến chúng ta trở nên kiên cường và biết chia sẻ, đồng cảm với những người xung quanh. Nó là yếu tố thiết yếu để duy trì hạnh phúc và hòa bình trong xã hội. Vì vậy, mỗi chúng ta đều cần vun đắp và lan tỏa tình yêu thương trong cuộc sống.

Câu 2 (4,0 điểm): Phân tích hình ảnh người lính trong bài thơ "Tây Tiến" của Quang Dũng

Mở bài:

Giới thiệu về tác giả Quang Dũng và bài thơ "Tây Tiến".

Bài thơ "Tây Tiến" không chỉ phản ánh những gian khổ của người lính trong chiến tranh mà còn thể hiện phẩm chất, tinh thần chiến đấu kiên cường của họ.

Thân bài

Hình ảnh người lính trong khung cảnh chiến tranh:

Hình ảnh người lính Tây Tiến được xây dựng với vẻ đẹp lãng mạn nhưng cũng đầy đau khổ. Quang Dũng miêu tả những gian khổ, hy sinh trong cuộc sống người lính qua các chi tiết như "súng ngửi trời", "chân đi không nghỉ", "người lính mệt mỏi" nhưng vẫn thể hiện tinh thần không khuất phục.

Vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất người lính:

Dù phải đối diện với gian khổ, người lính vẫn giữ được phẩm chất cao quý như sự dũng cảm, yêu nước, tinh thần đồng đội. Họ không chỉ chiến đấu với kẻ thù mà còn chiến đấu với thiên nhiên khắc nghiệt, tạo nên một hình ảnh người lính kiên cường, bất khuất.

Hình ảnh người lính và thiên nhiên:

Quang Dũng sử dụng thiên nhiên để làm nền cho hình ảnh người lính, như "con suối" hay "cánh đồng" để làm nổi bật những khó khăn mà người lính phải trải qua. Những cảnh vật này vừa thể hiện sự khắc nghiệt của chiến trường, vừa là nền tảng cho sự anh dũng của người lính.

Ngôn ngữ và hình ảnh thơ:

Ngôn ngữ trong bài thơ mạnh mẽ, khắc khoải, vừa mang tính hoài niệm, vừa thể hiện sự tự hào về cuộc chiến. Quang Dũng đã sử dụng các hình ảnh ấn tượng như "cổ vật", "dòng sông", "mái chèo" để tạo nên không gian nghệ thuật riêng biệt cho hình ảnh người lính.

Kết bài

Bài thơ "Tây Tiến" không chỉ miêu tả hình ảnh người lính qua những gian khổ mà còn tôn vinh phẩm chất, tinh thần chiến đấu bất khuất của họ. Người lính trong thơ Quang Dũng là biểu tượng của lòng yêu nước và ý chí kiên cường.

Việc tham khảo và làm quen với gợi ý đề số 4 sẽ giúp học sinh lớp 11 có thêm sự tự tin và phương pháp học tập hiệu quả. Đây là cơ hội để các em phát huy khả năng sáng tạo, đồng thời rèn luyện kỹ năng viết luận, trả lời câu hỏi. Qua đó, học sinh không chỉ đạt kết quả tốt trong kỳ thi mà còn trang bị cho mình nền tảng vững chắc để bước vào các kỳ thi quan trọng sau này.