Gợi ý cách làm đề số 4 thi môn văn lớp 10 đơn giản

Đề thi khảo sát đầu năm môn Văn lớp 10 luôn là thử thách đầu tiên, giúp học sinh đánh giá lại kiến thức đã học. Đặc biệt, đề số 4 thường được coi là một trong những đề thi có độ khó vừa phải nhưng lại yêu cầu khả năng phân tích, diễn đạt tốt. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng cho đề thi này sẽ giúp các bạn học sinh tự tin hơn trong kỳ thi, đồng thời nâng cao khả năng làm bài viết mạch lạc, rõ ràng. Hãy cùng khám phá những gợi ý và phương pháp giải quyết đề thi số 4 một cách hiệu quả nhất!

Đề số 4

I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:

“Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bóng hàng cây”

 (Đỗ Trung Quân – “Quê hương”)

Câu 1. Nội dung chính của đoạn thơ là gì?

Câu 2. Tác dụng của hình ảnh ẩn dụ trong đoạn thơ.

Câu 3. Em cảm nhận được tình cảm gì từ hình ảnh “chùm khế ngọt”?

Câu 4. Tác giả gợi lên tình yêu quê hương qua những hình ảnh nào?

II. LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):

Từ đoạn thơ, viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của em về vai trò của quê hương đối với mỗi con người.

Câu 2 (5,0 điểm):

Phân tích hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật qua đoạn trích sau:

“Không có kính, ừ thì có bụi
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha...”

(Phạm Tiến Duật – “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”)

>>>Khám phá ngay: Đề 5 và cách làm đề 5

Gợi ý cách làm đề số 4

I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Câu 1. Nội dung chính của đoạn thơ là gì?

Nội dung chính: Đoạn thơ diễn tả tình yêu quê hương tha thiết của tác giả. Quê hương được miêu tả qua những hình ảnh giản dị nhưng gần gũi, gắn liền với ký ức và cuộc sống hằng ngày của người con. Những hình ảnh này thể hiện sự gắn bó, sự trìu mến, yêu thương và sự gần gũi với quê hương.

Câu 2. Tác dụng của hình ảnh ẩn dụ trong đoạn thơ.

Tác dụng của hình ảnh ẩn dụ:

“Chùm khế ngọt” là hình ảnh ẩn dụ của quê hương, biểu trưng cho sự ngọt ngào, sum vầy và những điều tốt đẹp mà quê hương mang lại. Chùm khế còn gợi lên hình ảnh gần gũi, quen thuộc của một phần ký ức tuổi thơ, nơi có niềm vui, hạnh phúc.

Hình ảnh “đường đi học” và “rợp bóng hàng cây” là những ẩn dụ về con đường học vấn và sự che chở của quê hương, nơi người con được nuôi dưỡng và trưởng thành.

Câu 3. Em cảm nhận được tình cảm gì từ hình ảnh “chùm khế ngọt”?

Cảm nhận: Hình ảnh “chùm khế ngọt” gợi lên tình cảm yêu thương, sự gắn bó sâu sắc với quê hương. Khế ngọt là sự nuôi dưỡng, chăm sóc của quê hương, giống như tình yêu thương mà người con nhận được từ mảnh đất mình lớn lên. Đó là một sự ngọt ngào, bình dị nhưng chứa đựng niềm hạnh phúc vô giá.

Câu 4. Tác giả gợi lên tình yêu quê hương qua những hình ảnh nào?

Những hình ảnh gợi lên tình yêu quê hương:

“Chùm khế ngọt” thể hiện sự gần gũi, ngọt ngào của quê hương.

“Đường đi học” là hình ảnh quen thuộc với tuổi thơ, là con đường mà mỗi người con sẽ đi qua, gắn bó với quá trình trưởng thành.

“Rợp bóng hàng cây” thể hiện bóng mát, sự che chở, bảo vệ của quê hương, là nơi người con tìm thấy sự bình yên và tình yêu thương.

II. LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Từ đoạn thơ, viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của em về vai trò của quê hương đối với mỗi con người.

Dàn ý chi tiết:

Mở bài:

Quê hương là nơi sinh ra và nuôi dưỡng mỗi con người. Đối với mỗi người, quê hương luôn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim, là nơi bắt đầu của những ký ức đẹp đẽ, là nơi gắn liền với tuổi thơ và những bài học đầu đời.

Thân bài:

Quê hương là nơi nuôi dưỡng tình cảm: Quê hương là nơi chắp cánh ước mơ, là nguồn động lực cho mỗi người trưởng thành. Những hình ảnh thân thuộc như chùm khế ngọt, con đường đi học, bóng mát của cây xanh đều gắn liền với sự yêu thương và đùm bọc của quê hương.

Quê hương giúp con người phát triển bản thân: Nơi đây dạy ta biết sống đúng đắn, yêu thương và giúp đỡ nhau. Quê hương là cái nôi của mỗi con người, nơi chúng ta học hỏi, trưởng thành và hình thành nhân cách.

Quê hương là điểm tựa vững chắc trong tâm hồn: Dù có đi đâu, làm gì, quê hương luôn là nơi để ta quay về, là nguồn cảm hứng bất tận để mỗi người tìm thấy niềm vui, hy vọng trong cuộc sống.

Kết bài:

Quê hương là phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi con người. Nó không chỉ là nơi ta sinh ra mà còn là nơi ta tìm thấy tình yêu, sự bình yên và nguồn động lực để tiến bước trong cuộc sống.

Câu 2 (5,0 điểm): Phân tích hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật qua đoạn trích sau:

Dàn ý chi tiết:

Mở bài:

Giới thiệu tác phẩm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật, là một trong những bài thơ tiêu biểu trong văn học chiến tranh. Bài thơ khắc họa hình ảnh người lính lái xe trong kháng chiến, thể hiện tinh thần lạc quan, dũng cảm, và sự gian khổ trong cuộc sống chiến đấu.

Thân bài:

Hình ảnh người lính lái xe không kính: Câu thơ “Không có kính, ừ thì có bụi” mở ra một hình ảnh rất thực tế về điều kiện sống gian khổ của người lính. Không có kính là thiếu thốn, nhưng người lính không bận tâm, vẫn tiếp tục chiến đấu.

Bụi phun tóc trắng như người già: Đây là một hình ảnh ẩn dụ cho sự gian khổ, vất vả của người lính trong chiến tranh. Dù thân thể có hao mòn, rách nát, nhưng họ vẫn giữ được sự mạnh mẽ, kiên cường.

Vẻ mặt lạc quan của người lính: “Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc, Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha...” thể hiện tinh thần lạc quan, vui tươi của người lính. Dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt, họ vẫn giữ được sự lạc quan, tinh thần chiến đấu không khuất phục.

Tính chất hào hùng và lạc quan trong chiến tranh: Hình ảnh người lính lái xe không kính qua sự lạc quan, hài hước trong câu thơ đã khắc họa một tinh thần chiến đấu vô cùng anh dũng. Dù chiến tranh đầy gian khổ, nhưng người lính vẫn luôn giữ vững niềm tin vào chiến thắng và vào tương lai.

Kết bài:

Phân tích hình ảnh người lính trong bài thơ, ta thấy được sự kiên cường, dũng cảm và tinh thần lạc quan giữa chiến trường khốc liệt. Họ không chỉ chiến đấu với kẻ thù mà còn chiến đấu với hoàn cảnh, bằng một tinh thần kiên định và một niềm tin mãnh liệt vào chiến thắng.

Việc nắm vững các phương pháp làm bài cho đề thi khảo sát đầu năm lớp 10 môn Văn sẽ giúp bạn không chỉ hoàn thành bài thi một cách nhanh chóng mà còn đạt điểm cao. Đặc biệt, nếu bạn chuẩn bị kỹ càng và hiểu rõ yêu cầu của đề thi, bạn sẽ có thể tự tin vượt qua mọi thử thách. Hãy áp dụng những gợi ý trên để làm bài một cách thông minh và sáng tạo, chinh phục thành công đề thi số 4 và các đề thi khác trong tương lai.