Hướng dẫn soạn bài Tôi có một ước mơ – Sách kết nối tri thức lớp 11 tập 1 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

1. Vấn đề trọng tâm được đề cập ở văn bản Tôi có một ước mơ là gì?

Vấn đề trọng tâm được đề cập ở văn bản “Tôi có một ước mơ” là:

• Ước mơ về một xã hội bình đẳng, công bằng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…

Văn bản kể về một người đàn ông da đen tên là Martin Luther King Jr. Ông là một nhà hoạt động dân quyền nổi tiếng của người Mỹ gốc Phi. Ông đã dành cả cuộc đời mình để đấu tranh cho quyền bình đẳng của người da đen ở Mỹ.

2. Chỉ ra các luận điểm được tác giả triển khai trong văn bản.

Các luận điểm được tác giả triển khai trong văn bản “Tôi có một ước mơ” – sách kết nối tri thức lớp 11 tập 1 như sau:

• Luận điểm thứ nhất: Ước mơ về một xã hội bình đẳng, công bằng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…
• Luận điểm thứ hai: Quyền bình đẳng của con người
• Luận điểm thứ ba: Tình yêu thương, hòa bình và công lý
• Luận điểm thứ tư: Sức mạnh của niềm tin và nghị lực

3. Phân tích cách tác giả dùng lí lẽ và bằng chứng để thuyết phục người nghe, người đọc về quan điểm của mình. 

Về lí lẽ:

• Lí lẽ logic, chặt chẽ: Tác giả đã đưa ra những lí lẽ logic, chặt chẽ để thuyết phục người nghe, người đọc về quan điểm của mình. Ví dụ, khi nói về ước mơ của mình về một xã hội bình đẳng, công bằng, ông đã đưa ra những dẫn chứng cụ thể về tình trạng phân biệt chủng tộc ở Mỹ lúc bấy giờ: “Tôi có một giấc mơ rằng một ngày nào đó, trên miền đồi xanh tươi của Georgia, những đứa con của những người nô lệ và những đứa con của những chủ nô sẽ có thể ngồi cùng nhau bên bàn huynh đệ.”
• Lí lẽ mang tính thuyết phục cao: Tác giả đã sử dụng những lý lẽ mang tính thuyết phục cao để thuyết phục người nghe, người đọc. Ví dụ, khi nói về quyền bình đẳng của con người, ông đã khẳng định rằng: “Tất cả mọi người đều được tạo ra bình đẳng.” Đây là một lý lẽ mang tính phổ quát, có giá trị thời đại, phù hợp với xu thế chung của thế giới.
• Lí lẽ mang tính nhân văn: Tác giả đã sử dụng những lý lẽ mang tính nhân văn để thuyết phục người nghe, người đọc. Ví dụ, khi nói về tình yêu thương, hòa bình và công lý, ông đã kêu gọi mọi người hãy đoàn kết, yêu thương nhau, và cùng nhau đấu tranh cho một xã hội công bằng, bình đẳng. Đây là những lí lẽ mang tính nhân văn, phù hợp với bản chất của con người.

Về bằng chứng:

• Sử dụng bằng chứng cụ thể, xác thực: Tác giả đã sử dụng những bằng chứng cụ thể, xác thực để thuyết phục người nghe, người đọc. Ví dụ, khi nói về ước mơ của mình về một xã hội bình đẳng, công bằng, ông đã nhắc đến những thành tựu mà người da đen đã đạt được trong cuộc đấu tranh cho quyền bình đẳng: “Chúng ta đã đến rất gần đỉnh núi. Chúng ta không thể quay đầu lại.”
• Sử dụng bằng chứng mang tính biểu tượng: Tác giả cũng sử dụng những bằng chứng mang tính biểu tượng để thuyết phục người nghe, người đọc. Ví dụ, khi nói về tình yêu thương, hòa bình và công lý, ông đã nhắc đến hình ảnh của “thuyền thống nhất”: “Tôi có một giấc mơ rằng một ngày nào đó, ngay cả tiểu bang Mississippi, bang nghèo khó và bị áp bức, sẽ biến thành một hòn đảo của tự do và công lý. Tôi có một giấc mơ rằng một ngày nào đó, bốn đứa con của tôi sẽ được sống trong một đất nước mà họ sẽ không bị đánh giá bởi màu da của họ, mà sẽ được đánh giá bởi phẩm chất của họ.”
• Sử dụng bằng chứng mang tính cảm xúc: Tác giả cũng sử dụng những bằng chứng mang tính cảm xúc để thuyết phục người nghe, người đọc. Ví dụ, khi nói về ước mơ của mình về một xã hội bình đẳng, công bằng, ông đã sử dụng những ngôn từ mang tính cảm xúc để thể hiện niềm tin và hy vọng của mình: “Tôi có một giấc mơ rằng một ngày nào đó, những con sông cạn sẽ chảy đầy, và những ngọn đồi sẽ được san bằng, và mọi điều không công bằng sẽ được thay đổi.”

4. Trong đoạn cuối của văn bản, tác giả đã ước mơ điều gì? Hình ảnh “tự do ngân vang từ những đỉnh đồi, […] ngọn núi” thể hiện như thế nào về ý tưởng và cảm xúc của tác giả?

Trong đoạn cuối của văn bản “Tôi có một ước mơ”, tác giả Martin Luther King Jr. đã ước mơ về một xã hội bình đẳng, công bằng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính.

Hình ảnh “tự do ngân vang từ những đỉnh đồi, […] ngọn núi” thể hiện ý tưởng và cảm xúc của tác giả như sau:

• Ý tưởng: Hình ảnh này thể hiện ước mơ về một xã hội tự do, bình đẳng, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…
• Cảm xúc: Hình ảnh này thể hiện niềm tin và hy vọng của tác giả vào một tương lai tươi sáng, nơi ước mơ của ông sẽ trở thành hiện thực.

Tác giả đã sử dụng hình ảnh này một cách rất khéo léo và ấn tượng. Hình ảnh “tự do ngân vang từ những đỉnh đồi, […] ngọn núi” mang âm hưởng hùng tráng, mạnh mẽ, thể hiện quyết tâm và khát vọng mãnh liệt của tác giả. Nó như một lời tuyên ngôn về quyền tự do của con người, đồng thời cũng là lời kêu gọi mọi người hãy đoàn kết, chung tay đấu tranh cho một xã hội công bằng, bình đẳng.

5. Hãy chỉ ra và phân tích hiệu quả của các biện pháp tu từ (điệp ngữ, ẩn dụ,…) đã được tác giả sử dụng.

Trong văn bản “Tôi có một ước mơ” – sách kết nối tri thức lớp 11 tập 1, tác giả Martin Luther King Jr. đã sử dụng nhiều biện pháp tu từ một cách hiệu quả để truyền tải thông điệp của mình.

Điệp ngữ:

• Điệp ngữ “Tôi có một giấc mơ” được lặp lại 16 lần trong bài diễn thuyết. Điệp ngữ này đã góp phần nhấn mạnh ước mơ mãnh liệt của tác giả về một xã hội bình đẳng, công bằng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…
• Điệp ngữ “Chúng ta đã đến rất gần đỉnh núi” được lặp lại 2 lần trong bài diễn thuyết. Điệp ngữ này đã thể hiện niềm tin và quyết tâm của tác giả và những người đấu tranh cho quyền bình đẳng của người da đen ở Mỹ.
• Điệp ngữ “Tất cả mọi người đều được tạo ra bình đẳng” được lặp lại 2 lần trong bài diễn thuyết. Điệp ngữ này đã khẳng định quyền bình đẳng của con người, bất kể chủng tộc, màu da, giới tính,…

Ẩn dụ:

• Hình ảnh “tự do ngân vang từ những đỉnh đồi, […] ngọn núi” là một ẩn dụ đầy ấn tượng cho ước mơ về một xã hội tự do, bình đẳng, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…
• Hình ảnh “thuyền thống nhất” là một ẩn dụ cho sự đoàn kết của mọi người trong cuộc đấu tranh cho quyền bình đẳng.
• Hình ảnh “những con sông cạn sẽ chảy đầy, và những ngọn đồi sẽ được san bằng, và mọi điều không công bằng sẽ được thay đổi” là một ẩn dụ cho sự thay đổi tích cực trong xã hội, nơi mọi người được đối xử bình đẳng và được hưởng những quyền lợi cơ bản của con người.

So sánh:

• So sánh “Những đứa con của những người nô lệ và những đứa con của những chủ nô sẽ có thể ngồi cùng nhau bên bàn huynh đệ” đã thể hiện ước mơ về một xã hội hòa bình, không phân biệt chủng tộc, màu da.
• So sánh “Mẹ tôi và mẹ anh sẽ có thể cùng nhau hát bài thánh ca của tình yêu và tự do” đã thể hiện ước mơ về một xã hội yêu thương, hòa hợp.
• So sánh “Tất cả con cái của Chúa sẽ có thể cùng nhau nắm tay nhau và hát bài ca của anh em” đã thể hiện ước mơ về một xã hội bình đẳng, công bằng, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…

Liệt kê:

• Liệt kê “Những đứa con của những người nô lệ và những đứa con của những chủ nô sẽ có thể ngồi cùng nhau bên bàn huynh đệ; con trai của một người nông dân da trắng và con trai của một người nông dân da đen sẽ có thể cùng nhau làm việc trên cánh đồng và cùng nhau được trả lương ngang nhau; những đứa trẻ da trắng và da đen sẽ cùng nhau chơi đùa trên những thảm cỏ xanh tươi của sân chơi;” đã thể hiện ước mơ về một xã hội bình đẳng, công bằng, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…

6. Nhận xét về thái độ, tình cảm của tác giả đối với nước Mỹ qua văn bản.

Qua văn bản “Tôi có một ước mơ”, ta có thể nhận thấy tác giả Martin Luther King Jr. có một thái độ và tình cảm đặc biệt đối với nước Mỹ.

Thứ nhất, tác giả có một tình yêu tha thiết đối với nước Mỹ. Ông xem nước Mỹ là quê hương của mình, là nơi ông sinh ra và lớn lên. Ông tin tưởng rằng nước Mỹ là một đất nước của tự do, bình đẳng, công lý. Ông đã nói: “Tôi có một giấc mơ rằng một ngày nào đó, trên miền đồi xanh tươi của Georgia, những đứa con của những người nô lệ và những đứa con của những chủ nô sẽ có thể ngồi cùng nhau bên bàn huynh đệ.” Lời nói của ông thể hiện tình yêu tha thiết đối với nước Mỹ, mong muốn nước Mỹ trở thành một đất nước bình đẳng, công bằng, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…

Thứ hai, tác giả có một niềm tin mãnh liệt vào tương lai của nước Mỹ. Ông tin tưởng rằng ước mơ của mình sẽ trở thành hiện thực. Ông đã nói: “Chúng ta đã đến rất gần đỉnh núi. Chúng ta không thể quay đầu lại.” Lời nói của ông thể hiện niềm tin mãnh liệt vào tương lai của nước Mỹ, tin tưởng rằng nước Mỹ sẽ trở thành một đất nước bình đẳng, công bằng, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,…

Thứ ba, tác giả có một tinh thần đấu tranh cao độ cho quyền bình đẳng của người da đen ở Mỹ. Ông đã dành cả cuộc đời mình để đấu tranh cho quyền bình đẳng của người da đen. Ông đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách, nhưng ông vẫn kiên trì, không bao giờ bỏ cuộc. Ông đã nói: “Tôi có một giấc mơ rằng một ngày nào đó, những con sông cạn sẽ chảy đầy, và những ngọn đồi sẽ được san bằng, và mọi điều không công bằng sẽ được thay đổi.” Lời nói của ông thể hiện tinh thần đấu tranh cao độ của ông cho quyền bình đẳng của người da đen ở Mỹ.

7. Theo bạn, quan điểm và ước mơ của tác giả được thể hiện trong văn bản đến nay còn có ý nghĩa không? Hãy lí giải ý kiến của bạn.

Theo tôi, quan điểm và ước mơ của tác giả được thể hiện trong văn bản “Tôi có một ước mơ” đến nay vẫn còn có ý nghĩa.

• Về quan điểm: Quan điểm của tác giả về một xã hội bình đẳng, công bằng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,… là một quan điểm đúng đắn và tiến bộ. Quan điểm này phù hợp với xu thế phát triển của xã hội loài người, hướng đến một xã hội hòa bình, nhân ái, bác ái.
• Về ước mơ: Ước mơ của tác giả về một xã hội bình đẳng, công bằng, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,… là một ước mơ cao đẹp, đáng trân trọng. Ước mơ này đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên thế giới, góp phần thúc đẩy phong trào dân quyền của người da đen ở Mỹ và lan tỏa đến nhiều quốc gia khác.

Trong xã hội hiện nay, tuy đã có nhiều tiến bộ trong việc đấu tranh cho quyền bình đẳng, công bằng, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất bình đẳng, phân biệt đối xử. Ví dụ, vẫn còn hiện tượng phân biệt đối xử về chủng tộc, màu da, giới tính, tôn giáo,… ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Vì vậy, quan điểm và ước mơ của tác giả trong văn bản “Tôi có một ước mơ” vẫn còn nguyên giá trị và cần được tiếp tục thực hiện. Chúng ta cần tiếp tục đấu tranh cho quyền bình đẳng, công bằng cho tất cả mọi người, bất kể chủng tộc, màu da, giới tính, tôn giáo,… Chúng ta cần xây dựng một xã hội hòa bình, nhân ái, bác ái, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau.

8. Từ bài diễn văn Tôi có một ước mơ, bạn rút ra được bài học gì trong việc tạo lập một văn bản nghị luận giàu sức thuyết phục?

Từ bài diễn văn “Tôi có một ước mơ”, tôi rút ra được một số bài học trong việc tạo lập một văn bản nghị luận giàu sức thuyết phục, cụ thể như sau:

• Cần xác định rõ luận điểm và luận cứ: Luận điểm là ý kiến, quan điểm mà người viết muốn trình bày, luận cứ là những lí lẽ, dẫn chứng minh chứng cho luận điểm. Trong bài diễn văn “Tôi có một ước mơ”, luận điểm được xác định rõ ràng, đó là ước mơ về một xã hội bình đẳng, công bằng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,… Luận cứ được tác giả đưa ra rất thuyết phục, bao gồm những lí lẽ logic, những dẫn chứng cụ thể, sinh động.
• Sử dụng ngôn ngữ phù hợp: Ngôn ngữ trong văn bản nghị luận phải rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu, đồng thời cũng phải giàu hình ảnh, biểu cảm để tạo sức thuyết phục. Trong bài diễn văn “Tôi có một ước mơ”, tác giả đã sử dụng ngôn ngữ rất khéo léo, phù hợp với nội dung và mục đích của bài diễn văn. Tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh, biện pháp tu từ để diễn đạt những lí tưởng, khát vọng của mình, khiến cho bài diễn văn trở nên sinh động, hấp dẫn và giàu sức thuyết phục.
• Thể hiện thái độ, tình cảm chân thành: Thể hiện thái độ, tình cảm chân thành trong bài viết sẽ giúp người đọc cảm nhận được sự chân thành, nhiệt huyết của người viết, từ đó dễ dàng đồng tình với những lí lẽ, quan điểm của người viết. Trong bài diễn văn “Tôi có một ước mơ”, tác giả đã thể hiện thái độ, tình cảm chân thành của mình đối với ước mơ về một xã hội bình đẳng, công bằng. Thái độ, tình cảm chân thành của tác giả đã khiến cho bài diễn văn trở nên giàu sức thuyết phục hơn.

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày điều bạn thấy tâm đắc khi đọc văn bản Tôi có một ước mơ.

Điều tôi tâm đắc nhất khi đọc văn bản “Tôi có một ước mơ” của Martin Luther King Jr. là ước mơ về một xã hội bình đẳng, công bằng, không phân biệt chủng tộc, màu da, giới tính,… Ước mơ này là một ước mơ cao đẹp, đáng trân trọng, thể hiện tinh thần đấu tranh cho quyền bình đẳng, công lý của con người. Ước mơ của Martin Luther King Jr. đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên thế giới, góp phần thúc đẩy phong trào dân quyền của người da đen ở Mỹ và lan tỏa đến nhiều quốc gia khác. Ước mơ này đã góp phần làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau. Trong xã hội hiện nay, tuy đã có nhiều tiến bộ trong việc đấu tranh cho quyền bình đẳng, công bằng, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất bình đẳng, phân biệt đối xử. Vì vậy, ước mơ của Martin Luther King Jr. vẫn còn nguyên giá trị và cần được tiếp tục thực hiện. Chúng ta cần tiếp tục đấu tranh cho quyền bình đẳng, công bằng cho tất cả mọi người, bất kể chủng tộc, màu da, giới tính, tôn giáo,… Chúng ta cần xây dựng một xã hội hòa bình, nhân ái, bác ái, nơi mọi người được đối xử bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau.

Với những hướng dẫn soạn bài Tôi có một ước mơ – Sách kết nối tri thức lớp 11 tập 1 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.