Hướng dẫn Soạn bài Rừng xà nu chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Phần đọc – hiểu văn bản

Câu 1 (trang 48 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

a) Ý nghĩa nhan đề rừng xà nu

Nhan đề “Rừng xà nu” là một nhan đề độc đáo, giàu ý nghĩa. Nó vừa mang ý nghĩa tả thực, vừa mang ý nghĩa biểu tượng.

Về mặt tả thực, nhan đề “Rừng xà nu” chỉ một loại cây đặc trưng của Tây Nguyên. Cây xà nu là một loại cây gỗ lớn, có sức sống mãnh liệt. Nó có thể sống hàng trăm năm, chịu được nắng hạn, gió rét, bão tố.

Về mặt biểu tượng, nhan đề “Rừng xà nu” mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Nó là biểu tượng cho vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Nguyên, cho sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên.

Cụ thể, nhan đề “Rừng xà nu” có thể được hiểu theo những cách sau:

Cây xà nu là một loài cây có sức sống mãnh liệt. Nó có thể sống hàng trăm năm, chịu được nắng hạn, gió rét, bão tố. Điều này tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, thử thách, con người Tây Nguyên vẫn luôn kiên cường, bất khuất, không chịu khuất phục.

Cây xà nu là một loài cây cao lớn, vươn lên thẳng tắp. Điều này tượng trưng cho khát vọng tự do, độc lập của nhân dân Tây Nguyên. Họ luôn mong muốn được sống trong một đất nước độc lập, tự do, không phải chịu sự áp bức, bóc lột của thực dân, đế quốc.

Trong truyện ngắn “Rừng xà nu”, cây xà nu không chỉ là một loài cây bình thường. Nó còn là chứng nhân của những đau thương, mất mát của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Những cây xà nu bị bom đạn của kẻ thù tàn phá, nhưng vẫn vươn lên, bám đất, sinh sôi, nảy nở. Điều này tượng trưng cho ý chí chiến đấu kiên cường, bất khuất của nhân dân Tây Nguyên. Họ luôn sẵn sàng hy sinh, chiến đấu để bảo vệ quê hương, đất nước.

Nhìn chung, nhan đề “Rừng xà nu” là một nhan đề độc đáo, giàu ý nghĩa. Nó đã góp phần làm nên thành công của tác phẩm.

b) Đoạn văn miêu tả cánh rừng Xà Nu dưới tầm đại bác là một đoạn văn đặc sắc, giàu ý nghĩa. Nó thể hiện được sức sống mãnh liệt của thiên nhiên và con người Tây Nguyên, cũng như sự tàn phá, hủy diệt của chiến tranh.

Về mặt tả thực, đoạn văn đã miêu tả chân thực hình ảnh cánh rừng Xà Nu bị bom đạn của kẻ thù tàn phá. Cây xà nu là một loài cây đặc trưng của Tây Nguyên, có sức sống mãnh liệt. Tuy nhiên, dưới tầm đại bác của kẻ thù, cánh rừng xà nu đã bị tàn phá nặng nề. Hàng vạn cây xà nu đã bị bom đạn san phẳng, chỉ còn trơ lại những thân cây cháy đen, trơ trụi.

Về mặt biểu tượng, đoạn văn thể hiện sức sống mãnh liệt của thiên nhiên và con người Tây Nguyên.

Cụ Mết là một người già làng giàu kinh nghiệm, luôn dẫn dắt dân làng trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Tnú là một người anh hùng của làng Xô Man, bị giặc bắt và tra tấn dã man, nhưng vẫn kiên cường, bất khuất. Mai là một cô gái trẻ xinh đẹp, dũng cảm, đã hy sinh anh dũng trong cuộc chiến đấu chống Mĩ. Dít là một cô bé gan dạ, kiên cường, đã tiếp tục con đường đấu tranh của cha mình.

Về mặt nghệ thuật, đoạn văn được viết theo lối miêu tả sinh động, giàu cảm xúc. Tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh, ngôn ngữ tượng trưng để thể hiện ý nghĩa của đoạn văn.

Nhìn chung, đoạn văn miêu tả cánh rừng Xà Nu dưới tầm đại bác là một đoạn văn đặc sắc, giàu ý nghĩa. Nó thể hiện được sức sống mãnh liệt của thiên nhiên và con người Tây Nguyên, cũng như sự tàn phá, hủy diệt của chiến tranh.

c) Hình ảnh những ngọn đồi, cánh rừng xà nu trải ra hút tầm mắt, chạy tít tắp đến tận chân trời luôn trở đi trở lại trong truyện ngắn “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành có ý nghĩa rất quan trọng.

Trước hết, hình ảnh này mang ý nghĩa tả thực. Nó giúp người đọc hình dung được vẻ đẹp hùng vĩ, tráng lệ của thiên nhiên Tây Nguyên. Cánh rừng xà nu bạt ngàn, trải dài tít tắp, như một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ.

Bên cạnh ý nghĩa tả thực, hình ảnh này còn mang ý nghĩa biểu tượng.

Cây xà nu là một loài cây có sức sống mãnh liệt. Nó có thể sống hàng trăm năm, chịu được nắng hạn, gió rét, bão tố. Điều này tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của thiên nhiên Tây Nguyên. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, thử thách, thiên nhiên Tây Nguyên vẫn luôn kiên cường, vươn lên, sinh sôi, nảy nở.

Cây xà nu là một loài cây cao lớn, vươn lên thẳng tắp. Điều này tượng trưng cho khát vọng tự do, độc lập của nhân dân Tây Nguyên. Họ luôn mong muốn được sống trong một đất nước độc lập, tự do, không phải chịu sự áp bức, bóc lột của thực dân, đế quốc.

Trong truyện ngắn “Rừng xà nu”, cây xà nu không chỉ là một loài cây bình thường. Nó còn là chứng nhân của những đau thương, mất mát của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Những cây xà nu bị bom đạn của kẻ thù tàn phá, nhưng vẫn vươn lên, bám đất, sinh sôi, nảy nở. Điều này tượng trưng cho ý chí chiến đấu kiên cường, bất khuất của nhân dân Tây Nguyên. Họ luôn sẵn sàng hy sinh, chiến đấu để bảo vệ quê hương, đất nước.

Tóm lại, hình ảnh những ngọn đồi, cánh rừng xà nu trải ra hút tầm mắt, chạy tít tắp đến tận chân trời luôn trở đi trở lại trong truyện ngắn “Rừng xà nu” có ý nghĩa rất quan trọng. Nó giúp người đọc hiểu thêm về vẻ đẹp hùng vĩ, tráng lệ của thiên nhiên Tây Nguyên, cũng như sức sống mãnh liệt, khát vọng tự do, độc lập và ý chí chiến đấu kiên cường, bất khuất của con người Tây Nguyên.

Câu 2 (trang 48 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

a) Người anh hùng mà cụ Mết kể về trong cái đêm dài ấy là Tnú, một người con ưu tú của làng Xô Man. Tnú có những phẩm chất đáng quý sau:

So với nhân vật A Phủ, hình tượng Tnú có những nét mới mẻ sau:

Nhìn chung, cả Tnú và A Phủ đều là những hình tượng anh hùng tiêu biểu của người dân Tây Bắc, Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mĩ. Họ là những con người có sức sống mãnh liệt, ý chí kiên cường, bất khuất, luôn sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để bảo vệ quê hương, đất nước.

b) Cụ Mết nhắc đi nhắc lại dòng “Tnú đã không cứu sống được vợ con” để rồi khắc ghi vào tâm trí người nghe câu nói “chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo” là bởi những lí do sau:

Cụ Mết là một người già làng giàu kinh nghiệm, hiểu biết. Ông đã kể câu chuyện về Tnú cho người nghe bằng những lời lẽ giản dị, nhưng rất thấm thía. Ông đã khéo léo sử dụng những chi tiết, hình ảnh, ngôn từ để nhấn mạnh những ý nghĩa mà ông muốn truyền tải. Lời nhắc đi nhắc lại dòng “Tnú đã không cứu sống được vợ con” và câu nói “chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo” đã trở thành những hình ảnh, âm thanh ám ảnh trong tâm trí người nghe. Nó thể hiện sự đau thương, mất mát, căm thù giặc sâu sắc và ý chí kiên cường, bất khuất của Tnú và của cả dân làng Xô Man.

c) Câu chuyện của Tnú và của dân làng Xô Man nói lên chân lý lớn của dân tộc ta trong thời đại bấy giờ là:

Chỉ có cầm vũ khí đứng lên chiến đấu mới có thể bảo vệ được độc lập, tự do của dân tộc.

Câu chuyện của Tnú đã thể hiện rõ chân lý này. Tnú là một người dũng cảm, yêu thương gia đình, làng xóm sâu sắc. Anh đã dũng cảm cứu vợ con khỏi tay giặc, dù biết rằng bản thân sẽ phải chịu những đau đớn, mất mát. Tuy nhiên, anh đã không thể cứu được vợ con, điều này là một nỗi đau quá lớn đối với anh và cả dân làng Xô Man. Sự đau thương, mất mát này đã khiến họ căm thù giặc sâu sắc. Họ ý thức được rằng, chỉ có cầm vũ khí đứng lên chiến đấu mới có thể bảo vệ được gia đình, làng xóm, bảo vệ được quê hương, đất nước.

Cụ Mết là một người già làng giàu kinh nghiệm, hiểu biết. Ông đã kể câu chuyện về Tnú cho người nghe bằng những lời lẽ giản dị, nhưng rất thấm thía. Ông đã khéo léo sử dụng những chi tiết, hình ảnh, ngôn từ để nhấn mạnh những ý nghĩa mà ông muốn truyền tải. Lời nhắc đi nhắc lại dòng “Tnú đã không cứu sống được vợ con” và câu nói “chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo” đã trở thành những hình ảnh, âm thanh ám ảnh trong tâm trí người nghe. Nó thể hiện sự đau thương, mất mát, căm thù giặc sâu sắc và ý chí kiên cường, bất khuất của Tnú và của cả dân làng Xô Man.

Cụ Mết muốn chân lý đó phải được nhớ, được ghi để truyền cho con cháu bởi vì ông hiểu rằng, đây là một chân lý sống còn của dân tộc. Chỉ có cầm vũ khí đứng lên chiến đấu mới có thể bảo vệ được độc lập, tự do của dân tộc. Chân lý này đã được lịch sử chứng minh qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Trong thời đại bấy giờ, khi đế quốc Mĩ đang tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược miền Nam, câu chuyện của Tnú và của dân làng Xô Man đã có ý nghĩa giáo dục rất lớn đối với nhân dân cả nước. Nó đã tiếp thêm sức mạnh cho nhân dân ta đứng lên chiến đấu, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc.

d) Các hình tượng cụ Mết, Mai, Dít, bé Heng có vai trò quan trọng trong việc khắc họa nhân vật chính và làm nổi bật tư tưởng cơ bản của tác phẩm “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành.

Cụ Mết là một người già làng giàu kinh nghiệm, hiểu biết. Ông là người kể chuyện chính trong tác phẩm. Ông đã kể câu chuyện về Tnú cho người nghe bằng những lời lẽ giản dị, nhưng rất thấm thía. Ông đã khéo léo sử dụng những chi tiết, hình ảnh, ngôn từ để nhấn mạnh những ý nghĩa mà ông muốn truyền tải.

Cụ Mết là nhân chứng lịch sử, là người đã chứng kiến và tham gia vào cuộc đấu tranh của dân làng Xô Man. Ông là người đã giúp Tnú trưởng thành từ một cậu bé hiếu thảo, gan dạ thành một người anh hùng cách mạng. Ông cũng là người đã truyền cho Tnú và dân làng Xô Man ngọn lửa căm thù giặc sâu sắc và ý chí kiên cường, bất khuất.

Mai là người vợ yêu thương, thủy chung của Tnú. Cô đã hy sinh anh dũng trong cuộc đấu tranh chống giặc. Sự hy sinh của Mai đã khiến Tnú đau đớn, căm thù giặc sâu sắc. Nó cũng là một động lực mạnh mẽ giúp Tnú tiếp tục chiến đấu.

Dít là con gái của Tnú và Mai. Cô bé đã tiếp bước cha mẹ, trở thành một chiến sĩ kiên cường, bất khuất. Sự xuất hiện của Dít đã thể hiện sự tiếp nối truyền thống anh hùng của dân làng Xô Man.

Bé Heng là một cô bé gan dạ, kiên cường. Cô bé đã tiếp tục cuộc đấu tranh của dân làng Xô Man sau khi Tnú bị giặc bắt. Sự xuất hiện của bé Heng đã thể hiện sự tiếp nối truyền thống anh hùng của dân làng Xô Man.

Tóm lại, các hình tượng cụ Mết, Mai, Dít, bé Heng đã góp phần quan trọng trong việc khắc họa nhân vật chính và làm nổi bật tư tưởng cơ bản của tác phẩm “Rừng xà nu”. Cụ Mết là nhân chứng lịch sử, là người đã góp phần hình thành nên nhân cách của Tnú. Mai là người vợ yêu thương, thủy chung, là động lực mạnh mẽ giúp Tnú tiếp tục chiến đấu. Dít và bé Heng là những thế hệ tiếp nối truyền thống anh hùng của dân làng Xô Man.

Câu 3 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Hình ảnh cánh rừng xà nu và hình tượng nhân vật Tnú gắn kết hữu cơ khăng khít với nhau trong truyện ngắn “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành.

Về mặt nội dung, hình ảnh cánh rừng xà nu và hình tượng nhân vật Tnú có những điểm tương đồng sau:

Cây xà nu là một loài cây có sức sống mãnh liệt. Nó có thể sống hàng trăm năm, chịu được nắng hạn, gió rét, bão tố. Điều này tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của thiên nhiên Tây Nguyên. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, thử thách, thiên nhiên Tây Nguyên vẫn luôn kiên cường, vươn lên, sinh sôi, nảy nở.

Tnú cũng là một người có sức sống mãnh liệt. Anh bị giặc bắt, tra tấn dã man, nhưng vẫn không khuất phục. Anh đã vượt qua những đau đớn, mất mát để tiếp tục chiến đấu, bảo vệ quê hương, đất nước.

Những cây xà nu trong rừng xà nu đã bị bom đạn của kẻ thù tàn phá nặng nề. Hàng vạn cây xà nu đã bị bom đạn san phẳng, chỉ còn trơ lại những thân cây cháy đen, trơ trụi. Điều này tượng trưng cho những đau thương, mất mát của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.

Tnú cũng đã phải chịu đựng những đau thương, mất mát lớn lao. Anh đã mất đi người vợ yêu thương, đứa con thơ dại và cả hai cánh tay. Những đau thương, mất mát này đã khiến Tnú căm thù giặc sâu sắc.

Dù bị bom đạn tàn phá, nhưng những cây xà nu vẫn vươn lên, bám đất, sinh sôi, nảy nở. Điều này tượng trưng cho ý chí kiên cường, bất khuất của con người Tây Nguyên. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, thử thách, con người Tây Nguyên vẫn luôn sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để bảo vệ quê hương, đất nước.

Tnú cũng là một người có ý chí kiên cường, bất khuất. Anh đã vượt qua những đau thương, mất mát để tiếp tục chiến đấu, bảo vệ quê hương, đất nước. Anh đã trở thành một chiến sĩ dũng cảm, mưu trí, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Về mặt nghệ thuật, hình ảnh cánh rừng xà nu và hình tượng nhân vật Tnú được gắn kết hữu cơ khăng khít với nhau qua những thủ pháp nghệ thuật sau:

Cây xà nu và Tnú đều được miêu tả với những hình ảnh, chi tiết tương đồng, như:

Tác giả đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ để gắn kết hình ảnh cánh rừng xà nu và hình tượng nhân vật Tnú.

Câu 4 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành thể hiện ở nhiều phương diện, trong đó nổi bật là:

Vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm “Rừng xà nu” đã góp phần làm nên thành công của tác phẩm. Tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc sâu sắc, đồng thời cũng thể hiện niềm tự hào, ngợi ca vẻ đẹp của con người và thiên nhiên Tây Nguyên.

Phần Luyện tập

Câu 1 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Tìm đọc trọn vẹn tác phẩm

Câu 2 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Hình ảnh đôi bàn tay Tnú là một trong những hình ảnh ấn tượng nhất trong truyện ngắn “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành.

Đôi bàn tay Tnú là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, ý chí kiên cường, bất khuất của con người Tây Nguyên. Đôi bàn tay ấy đã gắn liền với những tháng năm tuổi thơ của Tnú, với những công việc lao động cần cù, vất vả của người dân làng Xô Man. Đôi bàn tay ấy cũng đã chứng kiến những đau thương, mất mát của gia đình Tnú và của dân làng Xô Man dưới ách thống trị của kẻ thù.

Đôi bàn tay Tnú bị giặc đốt cháy là biểu tượng cho tội ác dã man của kẻ thù. Tuy nhiên, đôi bàn tay ấy vẫn không bị khuất phục. Nó vẫn vươn lên, bám đất, sinh sôi, nảy nở, như sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên.

Đôi bàn tay Tnú đã trở thành đôi bàn tay của chiến sĩ giải phóng quân, sẵn sàng cầm súng chiến đấu bảo vệ quê hương, đất nước. Đôi bàn tay ấy đã góp phần làm nên những chiến thắng vẻ vang của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.

Hình ảnh đôi bàn tay Tnú là một hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Nó thể hiện niềm tự hào, ngợi ca vẻ đẹp của con người Tây Nguyên. Đồng thời, nó cũng là lời tố cáo mạnh mẽ tội ác dã man của kẻ thù và khẳng định ý chí kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do.

Khi đọc truyện ngắn “Rừng xà nu”, tôi đã rất xúc động trước hình ảnh đôi bàn tay Tnú. Tôi cảm nhận được sức sống mãnh liệt, ý chí kiên cường, bất khuất của con người Tây Nguyên qua hình ảnh này. Tôi cũng cảm thấy căm phẫn trước tội ác dã man của kẻ thù. Đồng thời, tôi cũng thêm yêu quý, tự hào về con người Việt Nam.

Với những hướng dẫn Soạn bài Rừng xà nu chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.