Hướng dẫn soạn bài Quyết định khó khăn nhất – Cánh diều lớp 12 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Chuẩn bị
Yêu cầu: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 94)
- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này
- Đọc trước văn bản Quyết định khó khăn nhất. Tìm hiểu thêm thông tin về Đại tướng Võ Nguyên Giáp và hồi kí Điện Biên Phủ – điểm hẹn lịch sử.
- Đọc nội dung giới thiệu sau đây để hiểu bối cảnh của đoạn trích.
Gợi ý trả lời:
- Võ Nguyên Giáp (1911 – 2013)
- Quê quán: Xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
- Vị trí: Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những lãnh đạo xuất sắc nhất của cách mạng Việt Nam và là vị đại tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam.
- Phong cách nghệ thuật: Võ Nguyên Giáp nổi bật với tầm nhìn chiến lược lớn lao, ông thường tái hiện những giai đoạn lịch sử quan trọng của dân tộc trong nhiều tác phẩm hồi ký.
- Tác phẩm tiêu biểu: Những năm tháng không thể nào quên (1970), Chiến đấu trong vòng vây (1978), Điện Biên Phủ – điểm hẹn lịch sử (1994),…
Hồi ký “Điện Biên Phủ – Điểm hẹn lịch sử”:
- Cấu trúc: Cuốn sách gồm 14 chương, mỗi chương đánh dấu một giai đoạn hoặc bước phát triển quan trọng trong chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954 và Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ngoài ra, sách còn có phần “Để thay lời kết luận,” phần phụ lục và một số hình ảnh tư liệu quý giá.
- Nội dung: Tác phẩm mô tả chi tiết diễn biến của giai đoạn cuối cùng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, bắt đầu từ chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954 và đạt đỉnh cao với Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
- Giá trị: Hồi ký này cung cấp cho người đọc một cái nhìn toàn diện, đầy đủ và sâu sắc về chiến dịch Điện Biên Phủ, một sự kiện “chấn động địa cầu,” thông qua góc nhìn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp – người giữ vai trò Tổng Tư lệnh chiến dịch.
Đọc hiểu
Nội dung chính: Văn bản ghi lại một sự kiện quan trọng trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đánh dấu bước ngoặt lớn dẫn đến chiến thắng vẻ vang của quân dân ta. Tác giả, đại tướng Võ Nguyên Giáp, đã đưa ra quyết định khó khăn, thay đổi phương châm tác chiến dựa trên tình hình địch. Văn bản là những dòng hồi ký sâu sắc về diễn biến của sự kiện lịch sử này.
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 94)
Tại sao Đại tướng Võ Nguyên Giáp lại quyết định triệu tập Đảng ủy Mặt trận họp khẩn cấp?
Gợi ý trả lời:
Đại tướng quyết định triệu tập cuộc họp khẩn cấp vì tình hình chiến trường đòi hỏi phải đưa ra quyết định rút quân kịp thời và thay đổi phương án tấn công. Điều này nhằm tạo yếu tố bất ngờ trước địch và thúc đẩy nhanh chóng chiến dịch Tây Nguyên.
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 95)
Tại sao Đại tướng lại quyết định thay đổi phương châm tác chiến?
Gợi ý trả lời:
Đại tướng quyết định thay đổi phương châm tác chiến vì tình hình của địch đã có sự biến đổi. Địch không còn ở trạng thái phòng ngự tạm thời mà đã chuyển thành một tập đoàn cứ điểm phòng ngự kiên cố. Nếu vẫn giữ nguyên kế hoạch ban đầu, chắc chắn sẽ dẫn đến thất bại.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 97)
Nguyên tắc cao nhất trong việc đánh địch mà Đại tướng nhấn mạnh là gì?
Gợi ý trả lời:
Nguyên tắc cao nhất mà Đại tướng nhấn mạnh trong việc đánh địch là “đánh chắc thắng.”
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 99)
Bài học sâu sắc về dân chủ nội bộ được rút ra là gì?
Gợi ý trả lời:
Bài học rút ra là sự vận dụng linh hoạt các phương án chiến lược sao cho phù hợp với tình hình thay đổi của địch. Mọi hoạt động phải dựa trên cơ sở vững chắc và tuân theo nguyên tắc xuyên suốt, đảm bảo hiệu quả trong mọi tình huống.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 99)
Văn bản kể lại sự kiện gì? “Quyết định khó khăn nhất” ở đây là gì? Ai là người kể lại?
Gợi ý trả lời:
- Văn bản tường thuật lại sự kiện thay đổi phương châm tác chiến trong chiến dịch Điện Biên Phủ, từ “đánh nhanh thắng nhanh” sang “đánh chắc tiến chắc.”
- “Quyết định khó khăn nhất” là việc thay đổi phương án tấn công đã được triển khai rộng rãi trong toàn quân, điều này có nguy cơ gây ra sự rối loạn và ảnh hưởng đến tinh thần chiến đấu của binh lính.
- Người kể lại sự kiện này là Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 99)
Hãy dẫn ra một số câu văn cho thấy thái độ và suy nghĩ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong hoàn cảnh phải đưa ra “Quyết định khó khăn nhất”.
Gợi ý trả lời:
Một số câu văn thể hiện thái độ và suy nghĩ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp:
- “Tinh thần bộ đội là rất quan trọng, nhưng quyết tâm cần có cơ sở”: Đại tướng cân nhắc kỹ lưỡng về tính khả thi của phương án cũ, nhận thấy rằng không có cơ sở vững chắc để tiếp tục.
- “Chúng ta vẫn phải nắm nguyên tắc cao nhất là: Đánh chắc thắng… nếu đánh có chắc thắng trăm phần trăm không?”: Đại tướng nhắc nhở về sự cần thiết của việc đảm bảo chắc chắn chiến thắng trước khi hành động.
- “Để đảm bảo nguyên tắc cao nhất là… đánh chắc tiến chắc”: Đại tướng khẳng định sự quyết tâm trong việc thay đổi phương án tấn công, nhằm bảo đảm thành công cho chiến dịch.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 99)
Tính xác thực của thể loại hồi kí được thể hiện qua những yếu tố nào của văn bản?
Gợi ý trả lời:
Tính xác thực trong hồi kí được thể hiện qua việc sử dụng các chi tiết cụ thể như số liệu (ví dụ: đại đoàn 308, tên đồng chí Trần Đình,…) và địa điểm rõ ràng (Hành lang Điện Biên Phủ, Luông Pha Băng, Tây Nguyên, Sở chỉ huy, cuộc họp Đảng ủy Mặt trận,…). Ngoài ra, thời gian chính xác cũng được nêu rõ (ví dụ: 14h30, 17h, ngày 26/01/1954,…). Những yếu tố này giúp xác thực hóa sự kiện và làm cho câu chuyện trở nên đáng tin cậy hơn.
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 99)
Hãy nhận xét về thủ pháp trần thuật ở phần 2 của văn bản.
Gợi ý trả lời:
- Thủ pháp trần thuật trong phần 2 được thể hiện qua việc tác giả kể lại các sự kiện theo trình tự thời gian. Đầu tiên là cuộc gặp mặt với trưởng đoàn Cố vấn quân sự, sau đó là cuộc họp tại Sở chỉ huy với các đồng chí trong Đảng ủy, và cuối cùng là việc truyền tin về thay đổi chiến lược đến đại đoàn 308.
- Thủ pháp trần thuật này được kết hợp với tính phi hư cấu, khi các sự kiện được lồng ghép với số liệu, ngày tháng cụ thể. Sự kết hợp này không chỉ giúp câu chuyện trở nên chân thực hơn mà còn cung cấp cho người đọc những thông tin rõ ràng và dễ hiểu về các sự kiện quan trọng trong chiến dịch.
Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 99)
Tại sao Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhận định việc thay đổi phương châm tác chiến là “Quyết định khó khăn nhất”?
Gợi ý trả lời:
Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhận định việc thay đổi phương châm tác chiến là “Quyết định khó khăn nhất” bởi vì phương án tấn công ban đầu đã được triển khai và thông báo đến toàn bộ quân lính. Việc thay đổi đột ngột chiến lược không chỉ đòi hỏi công tác tổ chức lại phức tạp mà còn gặp nhiều khó khăn trong việc truyền đạt thông tin, đặc biệt là trong bối cảnh chiến tranh với thời gian gấp gáp. Hơn nữa, việc chuyển sang phương châm mới đòi hỏi phải kéo dài thời gian chiến dịch, đồng thời đối mặt với thách thức lớn về hậu cần để đảm bảo chiến dịch diễn ra an toàn và hiệu quả.
Câu hỏi 6: (SGK Ngữ văn 12 Tập 1 – Trang 99)
Bài học sâu sắc mà văn bản đưa ra là gì? Ý nghĩa của nó đối với cuộc sống hiện nay là gì?
Gợi ý trả lời:
Bài học sâu sắc mà văn bản đưa ra là sự cần thiết của tính linh hoạt và khả năng thích ứng trong việc giải quyết các vấn đề. Con người không nên cố chấp, rập khuôn theo những phương pháp cũ mà phải luôn sáng tạo, đổi mới khi đối diện với những tình huống mới.
Điều này có ý nghĩa quan trọng trong cuộc sống hiện đại. Trong một xã hội ngày càng biến đổi và phát triển nhanh chóng, chúng ta cần phải nhạy bén, linh hoạt và không ngừng tìm ra các giải pháp sáng tạo để giải quyết các thách thức. Chỉ khi chúng ta biết thích ứng và điều chỉnh, chúng ta mới có thể vượt qua khó khăn và không ngừng tiến bộ.
Với những hướng dẫn soạn bài Quyết định khó khăn nhất – Cánh diều lớp 12 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.