Hướng dẫn Soạn bài Phải coi luật pháp như khí trời để thở – Sách Cánh Diều Lớp 11 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

1) Chuẩn bị

– Văn bản viết về vấn đề: luật pháp. Đây là một vấn đề gần gũi, cần thiết trong cuộc sống.

– Mục đích của văn bản: cho người đọc thấy được tầm quan trọng của pháp luật.

Hình thức của văn bản được trình bày thành các đề mục lớn, rõ ràng.

– Nội dung văn bản mang lại cho em những thông tin bổ ích: tầm quan trọng của pháp luật với đời sống, xã hội, với sự phát triển đất nước.

– Tình cảm và thái độ của người viết thể hiện trong văn bản

– Dự đoán nội dung chính của văn bản này: những thói hư tật xấu của người Việt đó chính là việc coi thường pháp luật, không chấp hành pháp luật cần phải thay đổi.

– Một số vấn đề tôn trọng và chấp hành pháp luật trong cuộc sống:

   + Pháp luật với vấn đề thực hiện dân chủ ở nông thôn Việt Nam.

   + Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông…. 

2) Đọc hiểu

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1: Theo em, nội dung in đậm này có đúng yêu cầu của phần sa pô?

– Theo em, nội dung in đậm đúng yêu cầu của phần sa pô. Vì nó đã khơi mở vấn đề, nằm ngay dưới tiêu đề có vai trò mở đầu, tóm tắt nội dung bài viết. 

Câu 2: Quan sát toàn văn bản để biết có bao nhiêu tiêu mục được in đậm.

– Có 4 tiểu mục được in đậm.

Câu 3: Nội dung chính của tiêu mục này là gì?

– Nội dung chính của tiểu mục này là bàn về vấn đề an toàn trong lao động ở Việt Nam. 

Câu 4: Chú ý việc nêu thông tin bằng cách kể chuyện.

– Việc nêu thông tin bằng cách kể chuyện làm cho thông tin thêm tính xác thực, thu hút người đọc hơn.

Câu 5: Tác dụng của các số liệu ở đây là gì?

– Việc nêu số liệu làm cho thông tin thêm tính xác thực.

Câu 6: Câu văn nào thể hiện thái độ của tác giả?

– Câu văn: Hãy thử tưởng tượng…  khủng khiếp biết chừng nào!

→ Khẳng định về tác hại của tai nạn giao thông đồng thời làm dẫn chứng đanh thép cho lập luận ở trên

Câu 7: Nhan đề tiểu mục này cho biết thái độ gì của tác giả?

– Nhan đề tiểu mục này cho biết thái độ lên án, phê phán của tác giả.

Câu 8: Nội dung tiểu mục này liên quan với nhan đề như thế nào?

– Tên của tiểu mục đã chứa tên nhan đề bài viết. Nội dung mục này có liên quan trực tiếp tới vấn đề mà tác giả Quang Dũng đang muốn bàn luận trong bài viết. Trong câu chuyện của Giáo sư, người khách thắc mắc về khẩu hiệu được nêu lên là “Sống và làm việc theo pháp luật”, đối với anh ta con người sống và làm việc thì phải thở. Như vậy có thể coi luật pháp như khi trời để thở.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1: Văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở viết về vấn đề gì? Vấn đề ấy có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống hiện nay?

– Văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở viết về vấn đề:

   + Tầm quan trọng của pháp luật trong đời sống xã hội.

– Vấn đề ấy có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống hiện nay?

  + Trong cuộc sống hiện nay, pháp luật có vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì trật tự, kỷ cương, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, xây dựng và phát triển đất nước.

Câu 2: Bố cục và cách trình bày của văn bản có gì đáng chú ý? Tóm tắt nội dung chính của từng phần bằng một vài câu ngắn gọn.

– Bố cục và cách trình bày của văn bản

Văn bản “Phải coi luật pháp như khí trời để thở” có bố cục gồm ba phần:

• Phần 1 (từ đầu đến “làm cho con người sống trong trật tự, kỷ cương”): Nêu vấn đề cần nghị luận: tầm quan trọng của pháp luật đối với đời sống xã hội.
• Phần 2 (từ “Pháp luật là…” đến “để xây dựng một nước Việt Nam dân chủ, giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc”): Giải thích, phân tích tầm quan trọng của pháp luật.
• Phần 3 (còn lại): Kêu gọi mọi người nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.

– Về cách trình bày, văn bản sử dụng cách lập luận theo trình tự logic, chặt chẽ. Tác giả đã đưa ra những luận điểm, luận cứ cụ thể, thuyết phục để khẳng định tầm quan trọng của pháp luật. Ngoài ra, văn bản còn sử dụng nhiều câu văn giàu hình ảnh, cảm xúc để tăng tính thuyết phục.

– Tóm tắt nội dung chính của từng phần:

• Phần 1:
  • Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự chung do nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện, thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân, được áp dụng ở mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
  • Pháp luật có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh mọi quan hệ xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, giữ gìn trật tự, kỷ cương, an toàn xã hội.
• Phần 2:
  • Pháp luật là cơ sở để xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
  • Pháp luật là công cụ để nhà nước quản lý xã hội, thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội.
  • Pháp luật là nền tảng để xây dựng một nước Việt Nam dân chủ, giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc.
• Phần 3:
  • Mọi người cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, coi pháp luật như khí trời để thở.
  • Khi mọi người đều chấp hành pháp luật thì xã hội sẽ ngày càng văn minh, tiến bộ.

Câu 3: Chỉ ra tính chất tổng hợp của văn bản thông tin Phải coi luật pháp như khí trời để thở. 

– Tính chất tổng hợp của văn bản thông tin “Phải coi luật pháp như khí trời để thở” thể hiện ở những điểm sau:

• Về nội dung: Văn bản đã cung cấp cho người đọc những kiến thức tổng quan về pháp luật, về tầm quan trọng của pháp luật đối với đời sống xã hội.
• Về hình thức: Văn bản sử dụng nhiều phương thức biểu đạt khác nhau, kết hợp giữa nghị luận, miêu tả, tự sự,… nhằm giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn về vấn đề được đề cập.
• Về cách trình bày: Văn bản được trình bày khoa học, mạch lạc, logic, giúp người đọc dễ dàng tiếp thu nội dung.

Câu 4: Theo em, văn bản này nhằm mục đích gì? Mục đích ấy đã được làm sáng tỏ như thế nào? Em có nhận xét gì về thái độ và tình cảm của người viết thể hiện trong văn bản?

– Theo em, văn bản “Phải coi luật pháp như khí trời để thở” nhằm mục đích khẳng định vai trò quan trọng của pháp luật trong đời sống xã hội và kêu gọi mọi người hãy nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.

– Mục đích ấy được làm sáng tỏ qua các luận điểm chính của văn bản:

• Pháp luật là quy tắc xử sự chung, được nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện, có tính bắt buộc chung, được mọi người dân trong xã hội phải tuân theo.
• Pháp luật có vai trò quan trọng trong việc duy trì trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, thúc đẩy sự phát triển của đất nước.
• Khi mọi người dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật thì xã hội sẽ trở nên văn minh, tiến bộ.

– Thái độ và tình cảm của người viết thể hiện trong văn bản là thái độ nghiêm túc, trách nhiệm, mong muốn mọi người dân hãy nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật. Người viết đã sử dụng những từ ngữ, câu văn thể hiện sự quan tâm, lo lắng cho sự phát triển của đất nước, mong muốn xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ, nơi mà mọi người dân được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh.

Câu 5: Nội dung văn bản mang lại cho em những thông tin và nhận thức bổ ích gì? Hãy kể lại một vài hiện tượng vi phạm pháp luật mà em biết trong cuộc sống (được chứng kiến, nghe kể hoặc qua các phương tiện thông tin đại chúng).

– Nội dung văn bản “Phải coi luật pháp như khí trời để thở” mang lại cho em những thông tin và nhận thức bổ ích sau:

• Tầm quan trọng của pháp luật trong đời sống xã hội: Pháp luật là quy tắc xử sự chung, do Nhà nước ban hành, mang tính bắt buộc chung, được Nhà nước bảo đảm thực hiện bằng quyền lực Nhà nước. Pháp luật có vai trò quan trọng trong việc duy trì trật tự, kỷ cương, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, thúc đẩy sự phát triển của xã hội.
• Sự cần thiết phải tuân thủ pháp luật: Mọi công dân đều có nghĩa vụ và trách nhiệm tuân thủ pháp luật. Tuân thủ pháp luật là hành vi tự giác, nghiêm chỉnh thực hiện các quy định của pháp luật. Tuân thủ pháp luật là điều kiện cần thiết để bảo đảm trật tự, kỷ cương, ổn định xã hội, tạo điều kiện cho mỗi người được sống và làm việc trong môi trường an toàn, lành mạnh.
• Hậu quả của việc vi phạm pháp luật: Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Vi phạm pháp luật có thể bị xử lý bằng các biện pháp khác nhau, tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm.

– Một vài hiện tượng vi phạm pháp luật mà em biết trong cuộc sống:

• Tội phạm: Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp của con người, xâm phạm đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Một số loại tội phạm thường gặp như: tội giết người, tội cướp tài sản, tội hiếp dâm, tội tham ô, tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn,…
• Hành vi bạo lực: Hành vi bạo lực là hành vi sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực gây tổn hại về thể chất, tinh thần cho người khác. Một số loại hành vi bạo lực thường gặp như: bạo lực gia đình, bạo lực học đường, bạo lực trên mạng xã hội,…
• Hành vi vi phạm giao thông: Hành vi vi phạm giao thông là hành vi trái pháp luật, xâm phạm đến trật tự an toàn giao thông. Một số loại hành vi vi phạm giao thông thường gặp như: chạy quá tốc độ, vượt đèn đỏ, lạng lách, đánh võng,…
• Hành vi gian lận thương mại: Hành vi gian lận thương mại là hành vi trái pháp luật, xâm phạm đến quyền lợi của người tiêu dùng. Một số loại hành vi gian lận thương mại thường gặp như: bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng,…

Câu 6: Viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) để trả lời câu hỏi: Vì sao phải coi luật pháp như khí trời để thở?

Pháp luật được hiểu là  một hệ thống các quy tắc xử sự chung được Nhà nước đề ra và mang tính bắt buộc thực hiện với mọi cá nhân trong xã hội. Nội dung của pháp luật thể hiện ý chí, bản chất của giai cấp thống trị trong bộ máy chính quyền Nhà nước. Pháp luật không cấu thành nên các quan hệ xã hội, nhưng pháp luật là một phương thức hữu hiệu để định hướng và phân phối sự phát triển của các quan hệ xã hội. Đặc biệt, trong thời kì hội nhập hóa, hiện đại hóa, đời sống xã hội đang có nhiều sự thay đổi lớn, khi đó vai trò của pháp luật càng được thể hiện rõ. Sau mỗi cuộc cải cách hay cách mạng xã hội, những yếu tố mới được xác lập thường gặp phải sự phản kháng và lực cản từ nhiều phía. Ngược lại, những yếu tố cổ hủ, không còn phù hợp nhưng chưa hoàn toàn bị tiêu diệt. Trong điều kiện đó, “Luật pháp được xem như một phương thức hữu hiệu đế điều tiết các động thái xã hội và các quan hệ phát sinh từ các biến đổi xã hội quan trọng đó”. Dưới sự kiểm soát của pháp luật, những yếu tố mới, tích cực, tiến bộ sẽ được đề cao, nhờ đó sự tồn tại của chúng được hiện hữu, trở nên chính thức và chắc chắn, không thể xoay chuyển. Có thể nói, mọi chủ trương cải cách, đổi mới nếu không có pháp luật đảm bảo thì khó có thể thành công, pháp luật thật sự rất cần thiết và quan trọng với cuộc sống như khí trời để thở vậy.

Với những hướng dẫn Soạn bài Phải coi luật pháp như khí trời để thở – Sách Cánh Diều Lớp 11 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.