Hướng dẫn soạn bài Đấu tranh cho một thế giới hòa bình – Sách Kết nối tri thức lớp 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc
Câu hỏi: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 68)
Em hãy cho biết đất nước nào đã phải hứng chịu những quả bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới. Vì sao hàng năm ở đất nước đó, người ta vẫn tổ chức tưởng niệm ngày bị ném bom nguyên tử?
Gợi ý trả lời:
– Đất nước hứng chịu những quả bom nguyên tử đầu tiên: Nhật Bản
– Lý do tổ chức tưởng niệm hàng năm:
- Tưởng nhớ các nạn nhân: Các buổi lễ tưởng niệm được tổ chức nhằm bày tỏ lòng thành kính và tri ân đối với những người đã thiệt mạng trong thảm họa bom nguyên tử. Đây là dịp để ghi nhớ những mất mát và đau thương mà sự kiện này đã gây ra.
- Kêu gọi hòa bình: Những buổi lễ này cũng là cơ hội để nhấn mạnh thông điệp kêu gọi hòa bình và kêu gọi toàn thế giới hợp tác trong việc loại bỏ vũ khí hạt nhân. Mục tiêu là hướng đến một tương lai hòa bình, an toàn và không có chiến tranh cho tất cả mọi người.
Đọc văn bản
1. Theo dõi: Nhân loại đang đối mặt với nguy cơ gì?
Nguy cơ: Mối đe dọa từ chiến tranh hạt nhân
2. Theo dõi: Cách sử dụng lý lẽ để tác động đến tình cảm và nhận thức của người đọc.
Lý lẽ của tác giả: Tác giả nhấn mạnh sự nguy hiểm của kho vũ khí hạt nhân đang được lưu trữ và mối đe dọa toàn diện mà chúng mang lại. Sự nhấn mạnh này không chỉ nhằm nâng cao nhận thức mà còn khơi gợi cảm xúc lo ngại về khả năng hủy diệt mà vũ khí hạt nhân có thể gây ra.
3. Đánh giá: Cách nêu bằng chứng kèm phân tích, so sánh có tác dụng gì?
Tác dụng: Việc sử dụng bằng chứng kèm theo phân tích và so sánh giúp tăng cường độ tin cậy và sự rõ ràng của lập luận. Điều này làm cho lập luận của tác giả trở nên thuyết phục hơn bằng cách chứng minh các điểm chính một cách có hệ thống và logic.
4. Theo dõi: Cách bình luận của tác giả về vấn đề.
Bình luận của tác giả:
- Trái Đất là hành tinh duy nhất trong Hệ Mặt Trời có sự sống, và nhận thức về sự độc đáo này dẫn đến kết luận rằng cuộc chạy đua vũ trang đi ngược lại với lý trí.
- Tác giả cho rằng không chỉ là sự trái ngược với lý trí con người mà còn là sự mâu thuẫn với lý trí tự nhiên.
5. Đánh giá: Cách kết thúc văn bản có gì độc đáo?
Cách kết thúc văn bản: Tác giả kết thúc bằng cách trực tiếp thể hiện quan điểm của mình và đề xuất các giải pháp cụ thể. Cách kết thúc này không chỉ thể hiện rõ ràng thái độ của tác giả mà còn cung cấp hướng đi cụ thể cho vấn đề, tạo ra sự kết thúc có tính chất kêu gọi hành động.
Sau khi đọc
Nội dung chính: Tác phẩm nhấn mạnh mối đe dọa nghiêm trọng từ chiến tranh hạt nhân đối với toàn bộ sự sống trên hành tinh. Nhiệm vụ cấp bách của nhân loại là phải ngăn chặn nguy cơ này, đấu tranh để bảo vệ hòa bình và duy trì sự tồn tại an toàn của thế giới.
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 70)
Nêu luận đề của bài nghị luận. Từ luận đề đó, tác giả triển khai thành những luận điểm nào?
Gợi ý trả lời:
Luận đề: Đề cao việc chống chiến tranh hạt nhân và kêu gọi hành động để ngăn chặn hiểm họa này.
- Luận điểm 1: Phân tích thực trạng và những nguy cơ liên quan đến cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân trong bối cảnh toàn cầu hiện nay.
- Luận điểm 2: Lập luận rằng cuộc đua vũ trang không chỉ lạc hậu mà còn trái ngược với sự phát triển tiến bộ của xã hội.
- Luận điểm 3: Nhấn mạnh rằng việc chống chiến tranh hạt nhân và bảo vệ hòa bình là một nhiệm vụ cấp bách mà toàn nhân loại cần phải thực hiện.
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 70)
Chọn một luận điểm, phân tích cách dùng lý lẽ, bằng chứng và chỉ ra vai trò của lý lẽ, bằng chứng trong việc làm nổi bật luận điểm đó.
Gợi ý trả lời:
– Luận điểm chọn lựa: Cuộc đua vũ trang là một hành động lạc hậu, trái ngược với sự tiến bộ xã hội.
– Phân tích:
- Lý lẽ và bằng chứng: Đoạn văn sử dụng bằng chứng cụ thể để minh họa cho luận điểm. Vào năm 1981, UNICEF đã triển khai một chương trình nhằm giải quyết các vấn đề cấp bách cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ trên toàn cầu. Tuy nhiên, số tiền cần thiết cho chương trình này lại chỉ tương đương với chi phí để mua 100 máy ném bom chiến lược B.1B của Mỹ và chưa đến 7000 tên lửa vượt đại châu. Sự so sánh này cho thấy rằng chi phí dành cho vũ khí hạt nhân vượt xa những khoản đầu tư cần thiết để giải quyết các vấn đề nhân đạo nghiêm trọng.
- Vai trò của lý lẽ và bằng chứng: Bằng cách so sánh chi phí cho vũ khí hạt nhân với ngân sách cần thiết cho các dự án nhân đạo, tác giả nhấn mạnh sự lãng phí và bất hợp lý của cuộc đua vũ trang. Bằng chứng cụ thể này không chỉ làm rõ sự chênh lệch giữa chi tiêu cho vũ khí và các nhu cầu cấp bách của nhân loại mà còn tăng cường tính thuyết phục của luận điểm. Điều này làm nổi bật sự thiếu hợp lý trong việc tiếp tục đầu tư vào vũ khí hạt nhân thay vì giải quyết các vấn đề xã hội cấp thiết.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 70)
Dựa vào nội dung văn bản và các thông tin giới thiệu, chú thích, cho biết văn bản được viết ra trong bối cảnh nào của thế giới. Từ đó, nêu tầm quan trọng của vấn đề được bàn luận.
Gợi ý trả lời:
- Bối cảnh: Văn bản được viết trong bối cảnh Trái Đất đối mặt với nguy cơ nghiêm trọng từ vũ khí hạt nhân. Sự gia tăng và hiện diện của vũ khí hạt nhân đang đe dọa sự an toàn toàn cầu và sự tồn tại của nhân loại.
- Tầm quan trọng: Vấn đề được bàn luận có tầm quan trọng vô cùng lớn lao vì nó liên quan trực tiếp đến sự sống của chúng ta và an ninh của toàn thế giới. Mối nguy từ vũ khí hạt nhân không chỉ là mối đe dọa đối với từng quốc gia mà còn ảnh hưởng đến toàn thể nhân loại. Chính vì vậy, việc ngăn chặn thảm họa này là trách nhiệm chung của toàn nhân loại, đòi hỏi sự phối hợp và nỗ lực từ tất cả các quốc gia để bảo vệ hòa bình và sự sống trên hành tinh.
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 70)
Chiến tranh hạt nhân “Không những đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại cả lí trí tự nhiên nữa” là ý kiến chủ quan hay ý kiến khách quan? Để thuyết phục người đọc tin vào điều đó, tác giả đã chọn cách triển khai đoạn văn như thế nào?
Gợi ý trả lời:
– Đây là một ý kiến chủ quan của tác giả.
– Để thuyết phục người đọc, tác giả đã sử dụng cách triển khai đoạn văn bằng việc đưa ra những bằng chứng logic và số liệu cụ thể về sự hình thành và phát triển của Trái Đất. Tác giả nhấn mạnh rằng Trái Đất đã mất hàng triệu năm để đạt đến trạng thái hiện tại, và chỉ một nút bấm là đủ để hủy hoại toàn bộ những tiến trình vĩ đại đó. Cách tiếp cận này làm nổi bật sự mâu thuẫn giữa hành động sử dụng vũ khí hạt nhân và giá trị của sự phát triển tự nhiên, từ đó gia tăng sức thuyết phục cho ý kiến chủ quan của tác giả.
Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 70)
Khi bàn về vấn đề được nêu, Mác-két bộc lộ thái độ gì? Chỉ ra cách thể hiện thái độ của tác giả.
Gợi ý trả lời:
– Thái độ của tác giả: Mác-két thể hiện thái độ mạnh mẽ phản đối cuộc đua vũ khí hạt nhân, bày tỏ sự lo ngại và chỉ trích nghiêm khắc về sự phi lý và nguy hiểm của nó.
– Cách thể hiện thái độ:
- Phê phán trực tiếp: Tác giả sử dụng từ ngữ mạnh mẽ và câu văn chỉ trích để thể hiện sự không đồng tình.
- Sử dụng bằng chứng: Mác-két trình bày số liệu và so sánh để làm nổi bật sự phi lý của việc duy trì vũ khí hạt nhân, để sự thật tự lên tiếng.
- Thái độ căm phẫn: Ông đề xuất lập ngân hàng trí nhớ để bảo tồn ký ức nhân loại, tố cáo những kẻ gây ra thảm họa hạt nhân và bảo vệ giá trị nhân văn.
Câu hỏi 6: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 70)
Qua văn bản này, tác giả muốn truyền đi thông điệp gì? Trong tình hình hiện nay của thế giới, thông điệp đó còn có ý nghĩa không? Vì sao?
Gợi ý trả lời:
– Thông điệp: Tác giả kêu gọi toàn thế giới đoàn kết để ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, bảo vệ hòa bình và sự sống trên Trái Đất.
– Ý nghĩa hiện tại: Thông điệp này vẫn rất quan trọng ngày nay vì:
- Nhiều quốc gia vẫn sở hữu vũ khí hạt nhân, làm tăng nguy cơ sử dụng chúng.
- Các xung đột và căng thẳng chính trị trên thế giới tiếp tục tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến thảm họa hạt nhân.
- Sức tàn phá của vũ khí hạt nhân rất lớn, có thể gây chết chóc hàng triệu người và phá hủy môi trường, đẩy nhân loại vào thảm họa sinh thái.
Viết kết nối với đọc
Đề bài: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 70)
Viết đoạn văn (khoảng 7-9 câu) với chủ đề: Vũ khí hạt nhân đang là hiểm họa đe dọa sự tồn vong của nhân loại.
Gợi ý trả lời:
Vũ khí hạt nhân đang trở thành một hiểm họa đáng lo ngại đối với sự tồn vong của nhân loại. Sức mạnh hủy diệt của chúng không chỉ làm tê liệt ngay lập tức cả các khu vực rộng lớn, mà còn để lại những di chứng lâu dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người. Một cuộc chiến tranh hạt nhân có thể dẫn đến cái chết hàng triệu người và phá hủy hoàn toàn hệ sinh thái của hành tinh chúng ta. Hơn nữa, sự lan truyền của vũ khí hạt nhân và khả năng chúng rơi vào tay các tổ chức khủng bố càng làm gia tăng mối đe dọa. Do đó, cộng đồng quốc tế phải gấp rút hành động để kiểm soát và hạn chế vũ khí hạt nhân, đồng thời thúc đẩy hòa bình và hợp tác toàn cầu. Chỉ có bằng cách này, chúng ta mới có thể bảo vệ tương lai của hành tinh và thế hệ kế tiếp khỏi nguy cơ tàn phá khôn lường.
Với những hướng dẫn soạn bài Đấu tranh cho một thế giới hòa bình – Sách Kết nối tri thức lớp 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.