Soạn bài Viết Nghị luận về một vấn đề của đời sống

Hướng dẫn soạn bài Viết Nghị luận về một vấn đề của đời sống Sách Cánh Diều Ngữ Văn Lớp 8 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Định hướng (trang 123, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Ở Bài 4, các em đã được được rèn luyện viết bài văn nghị luận về một hiện tượng của đời sống. Bài 5 tập trung rèn luyện kĩ năng viết bài văn bàn về xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học. Các văn bản đọc hiểu đã học trong Bài 5 đều là những bài nghị luận về một vấn đề của đời sống. Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn) đặt vấn đề: thái độ và hành động trước nguy cơ xâm lược của ngoại bang. Đoạn mở đầu bài Đại cáo bình Ngô (Nguyễn Trãi) khẳng định Việt Nam là nước độc lập, có nền văn hiến và lịch sử rất đáng tự hào. Chiếu dời đô (Lý Công Uẩn) trình bày lí do và ý nghĩa của việc dời thủ đô về đất Thăng Long. Viết bài nghị luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học (Dương Trung Quốc) nêu lên vấn đề: Làm thế nào để đất nước Việt Nam mãi trường tồn và phát triển ngày càng lớn mạnh? Để làm rõ vấn đề, các tác giả đều nêu lên ý kiến, dẫn ra các lí lẽ và bằng chứng cụ thể.

Để viết được văn bản nghị luận về một vấn đề của đời sống, các em cần chú ý:

– Vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học mà bài viết nêu lên cần thiết thực và giàu ý nghĩa

– Người viết cần thể hiện rõ ý kiến của mình về vấn đề đã nêu lên.

– Vấn đề và ý kiến của người viết phải được làm sáng tỏ bằng các lí lẽ và bằng chứng phong phú, chính xác, có sức thuyết phục,…

– Ý kiến, lí lẽ và bằng chứng cần có quan hệ chặt chẽ, tập trung làm rõ vấn đề; giữa các đoạn văn trong thân bài cần có câu chuyển đoạn.

1.Chuẩn bị

– Đọc kĩ và tìm hiểu đề để biết các thông tin chính trước khi viết:

+ Trọng tâm cần làm rõ: các biểu hiện khác nhau của tình yêu Tổ quốc.

+ Kiểu văn bản chính: nghị luận xã hội.

+ Phạm vi bằng chứng: từ thực tế cuộc sống, từ kiến thức lịch sử và các tác phẩm thơ văn liên quan,…

– Nhớ lại những trang lịch sử oai hùng và đầy tự hào của dân tộc (sự kiện, con người,…)

– Xem lại các văn bản Hịch tướng sĩ, Nước Đại Việt ta, Chiếu dời đô, Viết bài nghị luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học,…trong Bài 5.

– Ghi chép những nội dung liên quan và chuẩn bị tranh, ảnh, sơ đồ, bảng biểu về các sự kiện, con người tiêu biểu (nếu có).

2.Tìm ý và lập dàn ý

– Tìm ý: với đề văn nêu trên, có thể tiến hành tìm ý dựa vào cách suy luận từ khái quát đến cụ thể. Ví dụ:

+ Xác định vấn đề (ý khái quát): các biểu hiện khác nhau của tình yêu Tổ quốc.

+ Phát triển ý khái quát thành các ý lớn: yêu đất nước, con người; quý trọng văn hóa dân tộc; tự hào về lịch sử dân tộc; góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;…

+ Phát triển ý lớn thành các ý nhỏ. Ví dụ: Yêu đất nước, con người có thể là yêu làng xóm quê hương, yêu thiên nhiên, yêu gia đình và con người,…

– Lập dàn ý: trên cơ sở các ý đã tìm được, có thể lập dàn ý theo bố cục ba phần:

3.Viết

Dựa vào dàn ý, chọn một nội dung trong phần thân bài để viết bài văn: Suy nghĩ của em về những biểu hiện của tình yêu Tổ quốc. Trong khi viết, chú ý vận dụng cách viết câu khẳng định, phủ định và câu cảm.

Thực hành (trang 124, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Đề bài: Từ các tác phẩm đã học, hãy phát biểu suy nghĩ của em về những biểu hiện của tình yêu Tổ quốc.

Bài văn mẫu : 

Tình yêu Tổ quốc là một trong những tình cảm thiêng liêng nhất của con người. Tình yêu Tổ quốc được thể hiện trong nhiều khía cạnh của đời sống, từ những hành động cụ thể đến những suy nghĩ, trăn trở sâu sắc.

Trong các tác phẩm văn học đã học, ta có thể thấy được nhiều biểu hiện khác nhau của tình yêu Tổ quốc.

Trước hết, tình yêu Tổ quốc được thể hiện qua lòng yêu quê hương, đất nước. Đó là tình cảm gắn bó, yêu mến những gì thuộc về quê hương, đất nước của mình. Tình yêu quê hương, đất nước được thể hiện qua nhiều cách khác nhau, như:

Yêu mến cảnh sắc thiên nhiên, những con người, những phong tục tập quán của quê hương, đất nước.

Tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa của dân tộc.

Mong muốn được cống hiến, xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

Trong bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh, ta có thể thấy được tình yêu quê hương của nhà thơ qua những hình ảnh thơ giản dị, mộc mạc:

*Quê hương ta có cánh đồng thơm mát

Lúa non xanh mướt như lụa

Dải sông bạc lấp lánh

Chảy qua cánh đồng lúa

Nhịp sống của làng quê thật yên bình, thanh bình.

Trong bài thơ “Bài ca về trái đất” của Nguyễn Khoa Điềm, tác giả thể hiện tình yêu quê hương, đất nước qua những câu thơ:

*Hỡi đồng bào ta

Từ buổi anh hùng dựng nước

Ngày nay ai cũng phải ra tay

Để giữ gìn lấy đất nước

Để giữ gìn lấy tên tuổi anh hùng.

Thứ hai, tình yêu Tổ quốc được thể hiện qua lòng yêu nước, chống giặc ngoại xâm. Đó là tình cảm nồng nàn, tha thiết đối với đất nước, sẵn sàng hi sinh bảo vệ đất nước khỏi kẻ thù xâm lược. Tình yêu nước, chống giặc ngoại xâm được thể hiện qua những hành động cụ thể, như:

Tham gia các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.

Cống hiến tài năng, sức lực cho đất nước.

Sẵn sàng hi sinh tính mạng để bảo vệ đất nước.

Trong bài thơ “Nam quốc sơn hà” của Lý Thường Kiệt, tác giả thể hiện tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta qua những câu thơ:

*Sông núi nước Nam vua Nam ở

Rành rành định phận ở sách trời

Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm

Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.

Trong bài thơ “Binh giá” của Nguyễn Đình Chiểu, tác giả thể hiện tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm của người nông dân qua những câu thơ:

*Cờ lau phất phơ gió thổi

Ngọn cờ nghĩa tung bay

Tiếng gọi của non sông

Gọi đoàn quân chiến sĩ.

Cuối cùng, tình yêu Tổ quốc còn được thể hiện qua tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các dân tộc anh em. Đó là tình cảm gắn bó, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau giữa các dân tộc anh em trong một đất nước. Tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các dân tộc anh em được thể hiện qua những hành động cụ thể, như:

Cùng nhau xây dựng đất nước.

Giúp đỡ nhau trong những lúc khó khăn.

Cùng nhau bảo vệ đất nước khỏi kẻ thù xâm lược.

Trong bài thơ “Đồng bào ta đoàn kết như biển đông” của Tố Hữu, tác giả thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các dân tộc anh em qua những câu thơ:

*Đồng bào ta đoàn kết như biển đông

Đánh tan quân thù.

Trong bài thơ “Bài ca về Tổ quốc” của Chế Lan Viên, tác giả thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các dân tộc anh em qua những câu thơ:

*Đất nước này là của chung

Đất nước này là của cả

Các dân tộc anh em.

Tóm lại, tình yêu Tổ quốc là một tình cảm thiêng liêng, cao quý của con người. Tình yêu Tổ quốc được thể hiện trong nhiều khía cạnh của đời sống, từ những hành động cụ thể đến những suy nghĩ, trăn trở sâu sắc. Mỗi người dân Việt Nam cần có ý thức giữ gìn và phát huy tình yêu Tổ quốc

Với những hướng dẫn Soạn bài Viết Nghị luận về một vấn đề của đời sống – Sách Cánh Diều Ngữ Văn Lớp 8 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.