Soạn bài Nói và nghe: Thảo luận ý kiến về một vấn đề trong đời sống (Phần 2) – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều
Hướng dẫn soạn bài Nói và nghe: Thảo luận ý kiến về một vấn đề trong đời sống – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.
Thực hành
Câu hỏi (trang 107, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chọn một trong hai đề bài sau:
(1) Em suy nghĩ như thế nào về quan niệm sống luôn tự tin và khiêm nhường?
(2) Suy nghĩ của em về bệnh thành tích sau khi học văn bản “Đổi tên cho xã” (Lưu Quang Vũ).
Trả lời
Vấn đề (1)
Cuộc sống là một hành trình dài và đầy thử thách. Để có thể thành công trong cuộc sống, mỗi người cần phải có những phẩm chất tốt đẹp, trong đó có hai phẩm chất quan trọng nhất là tự tin và khiêm nhường.
Tự tin là tin tưởng vào khả năng của bản thân, tin tưởng vào việc mình có thể làm được những điều mình mong muốn. Tự tin giúp ta có động lực để vươn lên trong cuộc sống, vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Tự tin cũng giúp ta có thái độ tích cực, lạc quan trong cuộc sống.
Một người tự tin sẽ luôn có ý chí, nghị lực để theo đuổi ước mơ của mình. Họ sẽ không ngại khó khăn, thử thách, bởi họ tin tưởng vào bản thân mình. Tự tin cũng giúp ta có thái độ tích cực, lạc quan trong cuộc sống. Khi chúng ta tin tưởng vào bản thân, chúng ta sẽ luôn nhìn thấy những mặt tích cực của cuộc sống, và chúng ta sẽ có động lực để vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
Khiêm nhường là biết nhận thức đúng đắn về bản thân, không tự cao tự đại, không khoe khoang, không coi thường người khác. Khiêm nhường giúp ta nhận ra những điểm mạnh, điểm yếu của bản thân và biết cách học hỏi, trau dồi thêm kiến thức, kỹ năng. Khiêm nhường cũng giúp ta tạo được thiện cảm, sự yêu mến, kính trọng của mọi người.
Một người khiêm nhường sẽ luôn biết mình là ai, họ sẽ không tự cao tự đại, coi thường người khác. Họ luôn biết học hỏi, trau dồi kiến thức, kỹ năng để hoàn thiện bản thân. Khiêm nhường cũng giúp ta tạo được thiện cảm, sự yêu mến, kính trọng của mọi người.
Khi có được cả hai phẩm chất tự tin và khiêm nhường, ta sẽ trở thành một người có ích cho xã hội. Ta sẽ có thể đạt được những thành công trong cuộc sống, đồng thời được mọi người yêu mến, kính trọng.
Trong thực tế, có rất nhiều tấm gương sáng về những người luôn sống tự tin và khiêm nhường. Ví dụ như Bác Hồ, một người có cả hai phẩm chất này. Bác Hồ luôn tự tin vào khả năng lãnh đạo của mình, tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Tuy nhiên, Bác cũng rất khiêm nhường, luôn coi mình là người bình thường, luôn học hỏi, trau dồi kiến thức, kỹ năng. Nhờ có cả hai phẩm chất này, Bác đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, thống nhất đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Để rèn luyện cho mình quan niệm sống luôn tự tin và khiêm nhường, mỗi người cần: tin tưởng vào khả năng của bản thân, không tự ti, mặc cảm; luôn học hỏi, trau dồi kiến thức, kỹ năng để nâng cao bản thân; biết lắng nghe ý kiến của người khác để hoàn thiện bản thân; không tự cao tự đại, không khoe khoang, coi thường người khác.
Em tin rằng, nếu mỗi người chúng ta đều rèn luyện cho mình quan niệm sống luôn tự tin và khiêm nhường thì xã hội sẽ ngày càng tốt đẹp hơn.
Vấn đề (2)
Bệnh thành tích là một hiện tượng tiêu cực trong xã hội, biểu hiện ở việc chạy theo thành tích, không quan tâm đến chất lượng, hiệu quả thực tế. Hiện tượng này không chỉ gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của xã hội mà còn gây ra nhiều hệ lụy cho cá nhân và tập thể.
Trong văn bản “Đổi tên cho xã” của Lưu Quang Vũ, nhân vật ông Nha, một cán bộ xã, đã mắc phải căn bệnh này. Ông Nha luôn muốn xã mình có thành tích cao, nổi tiếng trong huyện, tỉnh. Vì vậy, ông đã ra sức thực hiện những nhiệm vụ không phù hợp với thực tế của xã. Ông cho đổi tên xã từ “Xã nghèo” thành “Xã giàu”, “Xã văn minh”, “Xã văn hóa”. Ông cũng cho trồng cây xanh, xây dựng cơ sở hạ tầng khang trang, bề thế, nhưng thực tế xã vẫn còn nghèo khó, lạc hậu.
Hành động của ông Nha đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Thứ nhất, nó làm mất đi tính chân thực, khách quan trong công tác báo cáo, thống kê. Thứ hai, nó gây lãng phí tiền của, sức lực của nhân dân. Thứ ba, nó làm cho người dân mất niềm tin vào cán bộ, đảng viên.
Bệnh thành tích là một hiện tượng có thể gặp ở nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, từ giáo dục, y tế, văn hóa, kinh tế,… Nguyên nhân của bệnh thành tích có thể do nhiều yếu tố, trong đó có những nguyên nhân chủ quan như: do tư tưởng chạy theo thành tích, muốn được khen thưởng, được đề bạt; do thiếu ý thức trách nhiệm, không quan tâm đến chất lượng, hiệu quả công việc; do thiếu sự kiểm tra, giám sát của cấp trên.
Để khắc phục bệnh thành tích, cần có sự chung tay của cả hệ thống chính trị, từ cấp Trung ương đến cấp cơ sở. Bên cạnh đó, cần nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Đồng thời, cần có những quy định, chế tài cụ thể để xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.
Mỗi người chúng ta cần nâng cao nhận thức về tác hại của bệnh thành tích. Chúng ta cần rèn luyện cho mình tinh thần trách nhiệm, trung thực, khách quan trong công việc. Chúng ta cũng cần phê phán, lên án những hành vi chạy theo thành tích, không quan tâm đến chất lượng, hiệu quả.
Thông qua văn bản “Đổi tên cho xã”, tác giả Lưu Quang Vũ đã phê phán hiện tượng bệnh thành tích trong xã hội. Chúng ta cần rút ra bài học từ tác phẩm để góp phần ngăn chặn và đẩy lùi hiện tượng này.
Với những hướng dẫn soạn bài Nói và nghe: Thảo luận ý kiến về một vấn đề trong đời sống – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
