Soạn bài Hoàng Lê nhất thống trí
Hướng dẫn Soạn bài Hoàng Lê nhất thống trí – Ngữ văn 8 Cánh Diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1. Văn bản Hoàng Lê nhất thống chí – Hồi thứ mười bốn kể về những sự kiện gì? Các sự kiện ấy liên quan đến những tuyến nhân vật nào? (Chú ý kết hợp với nội dung tóm tắt truyện ở phần đầu).
– Văn bản Hoàng Lê nhất thống chí – Hồi thứ mười bốn kể về 3 sự kiện chính: Tướng giặc Tôn Sĩ Nghị chủ quan, hống hách, bắt nạt triều đình vua Lê. Quang Trung thần tốc ra Bắc đánh tan quân Thanh. Vua Lê cùng một số triều thần chạy trốn lên biên giới phía bắc
– Các sự kiện ấy liên quan đến những tuyến nhân vật: Quang Trung, vua Lê Chiêu Thống, Ngô Thì Nhậm, tướng nhà Thanh như Tôn Sĩ Nghị, Sầm Nghi Đống,..
Câu 2. Đặt tên và nêu nội dung chính của mỗi phần (đã đánh số) trong đoạn trích.
– Phần 1 (Từ đầu đến ngày “25 tháng chạp năm Mậu Thân 1788”): Quân Thanh chiếm thành Thăng Long, Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế.
– Phần 2 (Từ đoạn “Vua Quang Trung tự mình đốc suất đại binh” đến “vua Quang Trung tiến binh đến Thăng Long, rồi kéo vào thành): Cuộc hành quân và chiến thắng vang dội của vua Quang Trung và nghĩa quân Tây Sơn.
– Phần 3 (Còn lại): Sự thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống.
Câu 3. Hãy phân tích một số chi tiết trong văn bản để làm rõ tính cách, phẩm chất của hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống.
– Tính cách, phẩm chất của hai nhân vật Quang Trung được miêu tả qua một số chi tiết trong văn bản:
+ Nhận được tin giặc chiếm Thăng Long, ông không hề nao núng nhưng “giận lắm”,”định thân chinh cầm quân đi ngay”, mở cuộc luận bàn kế sách đánh giặc. Sau khi kế hoạch diệt giặc đã chu tất, ông nhanh chóng tiến hành. Chỉ trong vòng hơn một tháng, ông đã làm rất nhiều việc lớn: tế cáo trời đất, lên ngôi hoàng đế để “chính vị hiệu”,”giữ lấy lòng người”, chiêu mộ nhân tài ra giúp nước. Khi tiến quân, ông tự mình “đốc suất đạo binh” ra Bắc.
+ Đến đâu, ông chiêu mộ binh sĩ đến đó. Chính sách cũng hết sức hài hòa, lấy dân làm gốc, không bao giờ cưỡng bách dân chúng. Mỗi hành động của Quang Trung- Nguyễn Huệ đều rất quả quyết, mạnh mẽ phi thường khiến cho tướng sĩ tin tưởng hết sức.
+ Khi Sở và Lân mang gươm đến chịu tội vì để giặc chiếm vùng Tam Điệp. Ông rất giận nhưng vì hiểu tường tận năng lực nên khen chê đúng người đúng việc.
+ Quang Trung có tầm nhìn vượt thời đại, thật hiếm có trên đời. Mới khởi binh, chưa lấy được tấc đất nào, Quang Trung đã tuyên bố chắc nịch “phương lược tiến đánh đã có sẵn”, “Chẳng qua mươi ngay có thể đuổi được người Thanh”.
+ Ông là người có trí tuệ của bậc quân vương biết lo xa, nhìn rõ toàn cục, định liệu như thần. Ông nghĩ xa đến việc chính sách ngoại giao của ta sau cuộc đại chiến: phương Bắc nước “lớn gấp mười nước mình”, bị thua một trận “ắt lấy làm thẹn mà lo mưu báo thù” khiến việc binh đao không bao giờ dứt nên sau chiến thắng để có thời gian “yên ổn mà nuôi dưỡng lực lượng”, làm cho nước giàu quân mạnh.
+ Người có tài dụng binh như thần. Trong cuộc hành quân thần tốc của nghĩa quân Tây Sơn do đích thân vua chỉ huy từ Thanh Hóa ra đến Bắc Hà, vừa đi, vừa nghỉ với khí giới, quân trang, quân dụng nặng nề lại vừa phải đánh giặc phá thành, chiếm đóng, thế mà Quang Trung ấn định trong bảy ngày.
– Tính cách, phẩm chất của hai nhân vật Lê Chiêu Thống được miêu tả qua một số chi tiết trong văn bản:
+ Những chi tiết khắc họa nhân vật Lê Chiêu Thống được thể hiện trong phần ba là: Vua Lê ở thành Thăng Long không nghe được tin cấp báo nên trong ngày Tết mọi người chỉ chăm chú vào tiệc yến mừng, không lo chi đến việc bất trắc.
+ Sau khi biết tin: Vua Lê ở trong điện, nghe tin có việc biến ấy, vội vã cùng bọn Lê Quỳnh, Trịnh hiến đưa thái hậu ra ngoài. Cả bọn chạy đến bến sông thì thấy cầu phao đã đứt, thuyền bè cũng không, bèn gấp rút chạy đến Nghi Tàm, gặp được chiếc thuyền đánh cá vội cướp lấy rồi chèo sang bờ Bắc.
+ Vua Lê Chiêu Thống là một ông vua bù nhìn, đặt lợi ích cá nhân lên trước lợi ích của đất nước, cấu kết với nhà Thanh để đất nước rơi vào tay của kẻ thù phương Bắc. Ông không xứng đáng làm vua nước Nam nên kết cục ông phải trả giá. Ông đã bán sống bán chết chạy trốn, thậm chí còn bị đói chạy đến cửa ải để tìm đường sống và “nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt”.
Câu 4. Hãy làm sáng tỏ đặc điểm của một truyện lịch sử có cốt truyện đa tuyến qua phân tích các yếu tố nhân vật và cốt truyện trong đoạn trích.
– Đoạn trích của tái hiện những diễn biến phức tạp của nhiều nhân vật khác nhau: Suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật Tôn Sĩ Nghị. Các cảm xúc, suy nghĩ, hành động của Quang Trung. Diễn biến tâm trạng, cảm xúc, hành động của vua Lê Chiêu Thống
– Tác giả đã trình bày một chuỗi các sự kiện từ việc quân Thanh sang xâm lược đến việc Nguyễn Huệ lên ngôi vua dẫn quân đánh bại quân Thanh, vua Lê Chiêu Thống và quần thần tháo chạy.
Câu 5. Hình tượng Quang Trung và Lê Chiêu Thống trong đoạn trích có gì giống và khác với những điều em biết về các nhân vật ấy trong lịch sử?
Hình tượng Quang Trung và Lê Chiêu Thống trong đoạn trích giống với những điều em biết về các nhân vật ấy trong lịch sử.
– Quang Trung là một người có hành động quyết đoán, mạnh mẽ. Ông là người có trí tuệ sáng suốt, tầm nhìn xa trông rộng và là vị vua có tài thao lược, dụng binh hơn người
– Lê Chiêu Thống là một ông vua bù nhìn, đặt lợi ích cá nhân lên trước lợi ích của đất nước. Ông ta chỉ chăm chú vào việc ăn chơi, không lo đến việc nước. Ông cấu kết với nhà Thanh để đất nước rơi vào tay của kẻ thù. Ông đã chạy trốn bán sống bán chết thậm chí còn bị đói chạy đến cửa ải để tìm đường sống.
Với những hướng dẫn Soạn bài Hoàng Lê nhất thống trí – Ngữ văn 8 Cánh Diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
