Soạn văn bài Dưới bóng hoàng lan – Sách kết nối tri thức lớp 10 tập 2

Hướng dẫn soạn bài Dưới bóng hoàng lan – Sách kết nối tri thức lớp 10 tập 2 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

1. Câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có nhất quán từ đầu đến cuối câu chuyện không?

Câu chuyện Dưới bóng hoàng lan được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba. Ngôi kể ấy kể lại câu chuyện một cách khách quan, toàn cảnh, không tham gia vào câu chuyện. Người kể chuyện có thể quan sát, miêu tả, phân tích, bình luận về các nhân vật, sự việc trong câu chuyện.

Ngôi kể ấy nhất quán từ đầu đến cuối câu chuyện. Người kể chuyện không có sự tham gia trực tiếp vào câu chuyện, không thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của bản thân. Người kể chuyện chỉ đơn giản là người kể lại câu chuyện một cách khách quan, trung thực.

2. Hình ảnh thiên nhiên, con người, cảnh sinh hoạt,… hiện ra qua đôi mắt của nhân vật nào? Việc chọn điểm nhìn như vậy có ý nghĩa gì?

Trong văn bản Dưới bóng hoàng lan, hình ảnh thiên nhiên, con người, cảnh sinh hoạt,… đều hiện ra qua đôi mắt của nhân vật Thanh. Điều này thể hiện được sự gắn bó, thân thiết của Thanh với quê hương, với những người thân yêu.

Việc chọn điểm nhìn như vậy có ý nghĩa quan trọng trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm. Nó giúp người đọc cảm nhận được tình yêu quê hương, yêu thương con người của nhân vật Thanh. Đồng thời, nó cũng giúp người đọc hiểu được vẻ đẹp bình dị, yên ả của làng quê Việt Nam.

3. Lời đối thoại giữa bà và Thanh trong phần đầu của tác phẩm chủ yếu xoay quanh những chuyện gì? Tình cảm của các nhân vật bộc lộ như thế nào qua những lời đối thoại đó?

Lời đối thoại giữa bà và Thanh trong phần đầu của tác phẩm chủ yếu xoay quanh những chuyện sau:

• Chuyện về cuộc sống của Thanh khi đi xa: Bà hỏi Thanh đã về nhà chưa, đã ăn cơm chưa, sao không đi xe, dặn Thanh đi nghỉ ngơi, rửa mặt cho mát,… Những câu hỏi của bà thể hiện sự quan tâm, lo lắng của bà dành cho Thanh.
• Chuyện về tình hình của làng quê: Bà kể cho Thanh nghe về những thay đổi của làng quê, về những người hàng xóm,… Những câu chuyện của bà thể hiện tình yêu thương, gắn bó của bà với quê hương.
• Chuyện về tình cảm của Thanh với Nga: Khi bà hỏi Thanh về Nga, Thanh chỉ cười. Tuy nhiên, nụ cười của Thanh đã thể hiện tình cảm yêu thương, trìu mến của anh dành cho Nga.

Tình cảm của các nhân vật bộc lộ như sau:

• Tình yêu thương, quan tâm của bà dành cho Thanh: Bà luôn quan tâm, lo lắng cho Thanh, mong muốn anh được hạnh phúc.
• Tình yêu thương, gắn bó của bà với quê hương: Bà luôn nhớ về quê hương, về những người thân yêu ở quê.
• Tình yêu thương, trìu mến của Thanh dành cho Nga: Thanh yêu Nga tha thiết, mong muốn được bên cạnh cô trọn đời.

4. Phân tích những biểu hiện tình cảm giữa Nga và Thanh được khắc họa trong tác phẩm.

• Tình cảm yêu thương, trân trọng của Nga dành cho Thanh:

Nga yêu Thanh tha thiết, mong muốn được bên cạnh anh trọn đời. Cô đã chờ đợi Thanh trong suốt thời gian anh đi xa. Khi gặp lại Thanh, Nga đã thể hiện tình cảm của mình một cách chân thành, không giấu giếm. Cô đã tặng cho Thanh một bông hoa hoàng lan, một món quà mà cô đã cất giữ trong suốt thời gian qua. Cô cũng đã nói với Thanh rằng cô đã luôn nhớ về anh, mong anh trở về.

• Tình cảm yêu thương, trìu mến của Thanh dành cho Nga:

Thanh cũng yêu Nga tha thiết. Anh đã luôn nhớ về Nga, mong muốn được gặp lại cô. Khi gặp lại Nga, Thanh đã rất vui mừng. Anh đã dành cho Nga những cử chỉ quan tâm, ân cần. Anh đã giúp đỡ Nga làm việc nhà, cùng cô ngắm hoa hoàng lan,…

• Sự gắn bó, thân thiết của hai người:

Nga và Thanh có một mối quan hệ gắn bó, thân thiết. Họ đã cùng nhau lớn lên, cùng nhau trải qua những kỉ niệm của tuổi thơ. Họ luôn quan tâm, chăm sóc cho nhau. Khi gặp lại nhau, họ như những người bạn thân lâu ngày không gặp.

5. Trong Dưới bóng hoàng lan, nghệ thuật viết truyện của Thạch Lam biểu hiện rõ nhất qua cốt truyện, nhân vật hay lời kể? Hãy phân tích một trong ba yếu tố đó.

Nghệ thuật viết truyện của Thạch Lam biểu hiện rõ nhất qua lời kể. Lời kể trong truyện của Thạch Lam thường mang đậm dấu ấn của người kể chuyện, thể hiện được cảm xúc, suy nghĩ của người kể. Điều này giúp người đọc cảm nhận được sự gần gũi, thân thiết của tác giả với nhân vật, với câu chuyện.

Trong truyện ngắn Dưới bóng hoàng lan, lời kể của tác giả được thể hiện qua giọng điệu nhẹ nhàng, tha thiết, mang đậm chất trữ tình. Lời kể của tác giả đã giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp bình dị, yên ả của làng quê Việt Nam, vẻ đẹp của tình cảm gia đình, tình yêu đôi lứa.

6. Theo bạn, nhan đề Dưới bóng hoàng lan có ý nghĩa gì?

Nhan đề Dưới bóng hoàng lan có nhiều ý nghĩa, có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau.

• Ý nghĩa biểu tượng: Cây hoàng lan là một loài cây có vẻ đẹp thanh khiết, hương thơm dịu dàng. Nó thường được trồng ở những nơi thanh bình, yên ả. Trong tác phẩm, cây hoàng lan như một nhân chứng, chứng kiến hết tất cả những kỉ niệm đẹp đẽ của Thanh từ hồi còn bé đến khi lớn lên, chứng kiến tình yêu trong sáng của Thanh và Nga.
• Ý nghĩa về không gian: Nhan đề Dưới bóng hoàng lan gợi lên một không gian thanh bình, yên ả, nơi tình yêu đôi lứa được nảy nở và phát triển. Cây hoàng lan như một biểu tượng của quê hương, của những người thân yêu, nơi Thanh luôn tìm về để được yêu thương, che chở.
• Ý nghĩa về thời gian: Nhan đề Dưới bóng hoàng lan gợi lên một khoảng thời gian đẹp đẽ, tươi đẹp của tuổi trẻ, nơi tình yêu đôi lứa được thăng hoa. Cây hoàng lan như một biểu tượng của tuổi trẻ, của những kỉ niệm đẹp đẽ mà Thanh và Nga sẽ mãi mãi khắc ghi trong lòng.

7. Cảnh nào được miêu tả trong truyện gợi cho bạn nghĩ đến một bức tranh đẹp? Nếu cần chọn một cảnh đề vẽ minh hoạ, bạn sẽ chọn cảnh nào? Vì sao?

Trong văn bản Dưới bóng hoàng lan, có nhiều cảnh được miêu tả rất đẹp, gợi cho người đọc nghĩ đến một bức tranh đẹp. Tuy nhiên, nếu cần chọn một cảnh để vẽ minh họa, tôi sẽ chọn cảnh Thanh cài hoa lên tóc Nga.

Cảnh này gợi cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của tình yêu đôi lứa trong sáng, đáng yêu. Thanh và Nga đều là những người trẻ tuổi, yêu nhau tha thiết. Hành động cài hoa lên tóc của Thanh thể hiện tình yêu thương, sự trân trọng mà anh dành cho Nga. Nga cúi mặt xuống, hai má ửng hồng thể hiện sự bối rối, ngượng ngùng nhưng cũng đầy hạnh phúc của cô khi nhận được tình cảm của Thanh. Ngoài ra, cảnh này còn gợi cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên. Cây hoàng lan với những bông hoa trắng muốt, hương thơm thoang thoảng như một nhân chứng chứng kiến tình yêu đôi lứa.

8. Nhà thơ Thế Lữ cảm nhận: Dưới bóng hoàng lan là tác phẩm “nhân từ như một lời yên ủi (¹)” (Thạch Lam – Về tác gia và tác phẩm, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2003, tr. 147). Từ gợi ý đó, bạn hãy phân tích tình cảm của tác giả đối với con người và cuộc sống được thể hiện qua tác phẩm.

– “Dưới bóng hoàng lan” hé lộ một cái kết tươi sáng cho câu chuyện tình yêu đương bỏ ngỏ trong truyện.

– Viết “Dưới bóng hoàng lan”, Thạch Lam đã mở ra một khoảng không chữa lành những vết thương cuộc đời của con người – đại diện qua nhân vật Thanh. Thanh đi làm trên tỉnh, khi trở về nhà như được trở về về tuổi thơ, trở về những gì trong trẻo nhất mà hai năm qua chàng để quên nơi phố thị. Những vất vả, cực nhọc và bộn bề được xoa dịu bằng những tình cảm chân thành, thiêng liêng: tình thương giữa những người thân ruột thịt, và tình yêu.

– Thạch Lam đã nâng ý nghĩa của những kỷ niệm tuổi thơ, những sự vật bình dị, những tình cảm quen thuộc thành hành trang ngọt ngào cho những người phải đi xa. Khi nhân vật Thanh phải quay trở lại tỉnh, trong nỗi buồn đã lẫn cả niềm vui.

Với những hướng dẫn soạn bài  Dưới bóng hoàng lan – Sách kết nối tri thức lớp 10 tập 2 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.