Soạn bài Ôn tập bài 1 – Sách Chân trời sáng tạo

Hướng dẫn soạn bài Ôn tập bài 1 – Sách Chân trời sáng tạo Ngữ Văn 7 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.

Câu 1: Chỉ ra một số điểm giống và khác nhau giữa hai văn bản sau bằng cách điền vào bảng dưới đây

Trả lời:

Câu 2: Nhận xét về thể thơ, vần, nhịp của khổ thơ sau:

Chừng như thu ngấp nghé

Trong hương vườn đâu đây

Khói lam chiều rất nhẹ

Sông vừa với vừa đầy

(Tạ Hữu Yên, Sang mùa)

Trả lời:

Thể thơ

Khổ thơ được viết theo thể thơ năm chữ, một thể thơ truyền thống của Việt Nam. Thể thơ này có năm chữ trong một dòng, nhịp điệu linh hoạt, có thể gieo vần chân hoặc vần lưng.

Vần

Khổ thơ có vần chân, gieo vần giữa hai dòng thơ thứ nhất và thứ ba: “nghé” – “với”. Vần chân tạo nên sự hài hòa, êm dịu cho khổ thơ, đồng thời cũng giúp người đọc dễ dàng ghi nhớ các câu thơ.

Nhịp

Khổ thơ có nhịp điệu nhẹ nhàng, chậm rãi, phù hợp với nội dung của khổ thơ, đó là những cảm nhận tinh tế của tác giả về sự chuyển giao của mùa hè sang mùa thu.

Câu 3: Đọc đoạn văn sau và cho biết có thể lược bỏ ba từ được gạch dưới hay không. Vì sao?

Lần ấy, khi con voi xuống làng thì người quản tượng không còn nữa. Không thấy ông ra đón ở đầu làng, con voi rảo bước về nhà. Nó quỳ xuống giữa sân, rống gọi, rên rỉ mãi mà vẫn không thấy người quản tượng đi ra.

(Vũ Hùng, Phía Tây Trường Sơn)

Từ đó, cho biết phó từ đảm nhận chức năng gì.

Trả lời:

Có thể lược bỏ ba từ được gạch dưới hay không phụ thuộc vào mục đích của người viết.

• Nếu mục đích của người viết là miêu tả chi tiết hành động của con voi khi người quản tượng không còn nữa, thì ba từ này cần được giữ lại. Ba từ này giúp người đọc hiểu rõ hơn về hành động của con voi: con voi đã đi xuống làng để tìm người quản tượng, nhưng khi không thấy ông ở đầu làng, con voi đã rảo bước về nhà.
• Nếu mục đích của người viết là miêu tả tâm trạng của con voi khi người quản tượng không còn nữa, thì có thể lược bỏ hai từ “không còn nữa” và “ở đầu làng”. Ba từ này tuy giúp người đọc hiểu rõ hơn về bối cảnh của câu chuyện, nhưng không cần thiết để miêu tả tâm trạng của con voi.
• Nếu mục đích của người viết là nhấn mạnh sự thất vọng của con voi khi người quản tượng không còn nữa, thì có thể lược bỏ từ “mãi mà vẫn không thấy”. Từ này tuy giúp người đọc hiểu rõ hơn về thời gian con voi chờ đợi, nhưng không cần thiết để nhấn mạnh sự thất vọng của con voi.

Về chức năng của phó từ, ba từ được gạch dưới trong đoạn văn này đều là phó từ chỉ thời gian.

• “không còn nữa” chỉ thời điểm trước đó, lúc người quản tượng còn sống.
• “ở đầu làng” chỉ nơi chốn mà con voi đã đến để tìm người quản tượng.
• “mãi mà vẫn không thấy” chỉ thời gian con voi chờ đợi người quản tượng.

Phó từ là những từ hoặc cụm từ phụ thuộc vào động từ, tính từ, hoặc trạng từ để bổ sung ý nghĩa về thời gian, nơi chốn, cách thức, mức độ,… của chúng.

Câu 4: Em rút ra bài học kinh nghiệm gì về cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ?

Trả lời

Bài học kinh nghiệm về cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

Bước đầu tiên để làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ là tìm ý tưởng. Ý tưởng có thể xuất phát từ những điều giản dị, gần gũi trong cuộc sống, như cảnh vật thiên nhiên, con người, tình cảm,…Sau khi có ý tưởng, cần xây dựng bố cục cho bài thơ. Vần và nhịp là những yếu tố giúp tạo nên nhạc điệu cho bài thơ.

Câu 5: Hãy chọn một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ mà em yêu thích và viết đoạn văn chia sẻ cảm xúc của mình về bài thơ đó

Trả lời

Trong số những bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ mà em đã đọc, em đặc biệt yêu thích bài thơ “Chiều quê” của tác giả Nguyễn Bính. Bài thơ đã thể hiện một cách chân thực, sinh động vẻ đẹp của quê hương Việt Nam.

Bài thơ bắt đầu bằng những hình ảnh giản dị, quen thuộc của làng quê Việt Nam. Đó là những cánh đồng lúa chín vàng ươm, là những đàn trâu thong dong gặm cỏ, là những chiếc cầu tre bắc ngang dòng sông quê. Những hình ảnh này gợi lên trong lòng người đọc cảm giác bình yên, thanh bình.

Thế nhưng, bài thơ cũng không thiếu những hình ảnh thơ mộng, trữ tình. Đó là hình ảnh con đò nhỏ lặng lẽ trôi trên dòng sông quê, là hình ảnh những cánh cò trắng bay lả bay la trên bầu trời cao. Những hình ảnh này gợi lên trong lòng người đọc cảm giác mơ mộng, lãng mạn.

Qua những hình ảnh trên, tác giả đã thể hiện tình yêu quê hương tha thiết của mình. Quê hương Việt Nam là một nơi tươi đẹp, bình yên, là nơi chứa đựng những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ của mỗi người.

Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi, dễ hiểu. Các biện pháp nghệ thuật như so sánh, nhân hóa được sử dụng một cách linh hoạt, giúp cho bài thơ trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.

Câu 6: Vì sao khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày ta nên dùng từ khóa, các kí hiệu và sơ đồ?

Trả lời

Việc sử dụng từ khóa, các kí hiệu và sơ đồ trong khi tóm tắt ý chính sẽ giúp cho bản tóm tắt được ngắn gọn, súc tích, rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu và dễ nhớ.

Khi tóm tắt ý chính, việc sử dụng từ khóa, các kí hiệu và sơ đồ có những ưu điểm sau:

• Từ khóa là những từ ngữ quan trọng, mang tính khái quát, bao hàm nội dung của một đoạn văn, bài nói. Việc sử dụng từ khóa giúp cho bản tóm tắt được ngắn gọn, súc tích mà vẫn đảm bảo được tính chính xác, đầy đủ của nội dung.
• Các kí hiệu là những dấu hiệu, biểu tượng được sử dụng để thay thế cho các từ, cụm từ, đoạn văn,… Việc sử dụng các kí hiệu giúp cho bản tóm tắt được rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu.
• Sơ đồ là những hình vẽ, biểu đồ được sử dụng để thể hiện một cách trực quan, sinh động nội dung của văn bản, bài nói. Việc sử dụng sơ đồ giúp cho bản tóm tắt dễ hiểu, dễ nhớ.

Câu 7: Việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của chúng ta?

Trả lời

Việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của chúng ta. Nó mang lại cho chúng ta những lợi ích thiết thực về cả thể chất và tinh thần.

Với những hướng dẫn soạn bài Ôn tập bài 1 – Sách Chân trời sáng tạo chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.