Soạn bài Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt
Hướng dẫn Soạn bài Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt SGK Ngữ văn 8 trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân tích, tìm hiểu về bài học một cách toàn diện nhất.
**Câu 1: Đọc những câu sau và cho biết mỗi câu thuộc kiểu câu nào trong số các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định.**
- **Vợ tôi không ác nhưng thị khổ quá rồi.**
– Câu trần thuật có một vế phủ định.
- **Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất.**
– Câu trần thuật (câu bị động).
- **Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận.**
– Câu trần thuật có một vế phủ định.
**Câu 2: Dựa vào nội dung của câu (2) trong bài tập 1, hãy đặt một câu nghi vấn.**
– Có phải bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp không?
**Câu 3: Hãy đặt câu cảm thán chứa một trong các từ vui, buồn, hay, đẹp.**
– Đẹp quá khu vườn này!
**Câu 4: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.**
– **”Tôi bật cười bảo lão.”**
– Câu trần thuật.
– **”Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ!”**
– Câu cầu khiến.
– **”Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay.”**
– Câu cầu khiến.
– **”Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại?”**
– Câu nghi vấn nhưng không dùng với mục đích để hỏi mà để bộc lộ cảm xúc.
– **”Không ông giáo ạ!”**
– Câu trần thuật.
– **”Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?”**
– Câu nghi vấn không dùng với mục đích để hỏi mà dùng với mục đích giải thích lí do câu thứ 4.
**B. HÀNH ĐỘNG NÓI**
**Câu 1: Hãy xác định hành động nói của các câu đã cho theo bảng sau đây.**
| STT | Câu đã cho | Hành động nói được thực hiện | Cách dùng |
| 1 | “Tôi bật cười bảo lão.” | Hành động kể | Trình bày sự việc |
| 2 | “Sao cụ lo xa quá thế?” | Hành động hỏi | Thảo luận, trò chuyện |
| 3 | “Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ.” | Hành động nhận định và bác bỏ | Nói lên ý kiến |
| 4 | “Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay.” | Hành động đề nghị | Gợi ý, khuyến khích |
| 5 | “Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại?” | Hành động đề nghị và bộc lộ cảm xúc | Gợi ý, bộc lộ cảm xúc |
| 6 | “- Không, ông giáo ạ!” | Hành động bác bỏ | Phản đối, từ chối |
| 7 | “Ăn mãi hết đi đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?” | Hành động giải thích | Bình luận, giải thích |
**Câu 2: Hãy xếp các câu nêu ở bài tập 1 vào bảng tổng kết theo mẫu.**
| STT | Câu đã cho | Kiểu câu | Hành động nói được thực hiện | Cách dùng |
| 1 | “Vợ tôi không ác nhưng thị khổ quá rồi.” | Trần thuật | Kể, nêu nhận xét | Trình bày sự việc |
| 2 | “Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp.” | Trần thuật | Trình bày sự việc | Nói lên ý kiến |
| 3 | “Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận.” | Trần thuật có một vế ở dạng phủ định | Bộc lộ thái độ tình cảm | Nói lên ý kiến |
**Câu 3: Hãy viết một vài câu theo một trong những yêu cầu nêu dưới đây. Xác định mục đích của hành động nói.**
- **Cam kết không tham gia các hoạt động tiêu cực như đua xe trái phép, cờ bạc, nghiện hút.**
– *Cam kết không đưa xe trái phép là hành động trần thuật.*
– *Tôi xin cam kết từ nay không tổ chức đánh bạc nữa là hành động cam kết.*
– *Tôi xin hứa từ nay không bao giờ sử dụng ma túy nữa là hành động hứa hẹn.*
- **Hứa tích cực học tập, rèn luyện và đạt kết quả tốt trong năm học mới.**
– *Cố gắng học tập để đạt kết quả tốt là hành động trần thuật.*
– *Em xin hứa sẽ tích cực học tập, rèn luyện để đạt kết quả tốt trong năm học tới là hành động trần thuật.*
– *Tích cực học tập, rèn luyện để đạt kết quả tốt trong năm học đấy có phải là khẩu hiệu thi đua của trường ta trong năm học này không? là hành động hỏi.*
**C. LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU**
**Câu 1: Giải thích lí do sắp xếp trật tự của các bộ phận câu in đậm nối tiếp nhau trong đoạn văn sau đây:**
**Sứ giả vào, đứa trẻ bảo: “ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một áo giáp sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này”. Sứ giả vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ, vội vàng về tâu vua. (Thánh Gióng)**
– *Kinh ngạc:* thể hiện trạng thái tâm lý ban đầu khi tiếp xúc với một người phi phàm.
– *Mừng rỡ:* khi phát hiện ra đây là người tài trong thiên hạ mà mình cần tìm.
– *Về tâu vua:* hành động thực hiện cuối cùng.
– Các từ được sắp xếp theo trình tự xuất hiện và thực hiện.
**Câu 2: Trong những câu sau, việc sắp xếp các từ in đậm ở đầu câu có tác dụng gì?**
**Các làng ai cũng muốn ngôi báu về mình, nên cố ý làm vừa ý vua cha. Nhưng ý vua cha như thế nào không ai đoán được.**
– Trật tự sắp xếp từ in đậm trong câu trên có tác dụng nối kết cấu (câu 1 và câu 2) và có tác dụng nhấn mạnh ý.
– Trật tự sắp xếp của các từ theo trình tự từ con người đến đời sống sinh hoạt, nhằm nhấn mạnh đề tài câu nói.
**Câu 3: Đọc, đối chiếu hai câu sau (chú ý các cụm từ in đậm) và cho biết câu nào mang tính nhạc rõ ràng hơn?**
- **”Nhớ một buổi trưa nào, mơn man cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê.”**
- **”Nhớ một buổi trưa nào, mơn man cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên khúc nhạc đồng quê man mác.”**
– Ta thấy câu 1 có tính nhạc rõ ràng hơn vì: tính từ man mác được đào lên đứng trước cụm từ khúc nhạc đồng quê tạo nên sự ngân vang dìu dắt.
Với những hướng dẫn Soạn bài Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt SGK Ngữ văn 8 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
