Soạn bài Chữ người tử tù

Hướng dẫn Soạn bài Chữ người tử tù chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Phần đọc – hiểu văn bản

Câu 1 (trang 114 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

• Ngôi kể: Ngôi thứ nhất, nhân vật kể chuyện là người bạn tù của Huấn Cao.
• Điểm nhìn: Điểm nhìn từ bên trong, đi sâu vào tâm hồn, suy nghĩ của nhân vật Huấn Cao và người quản ngục.

Giải thích:

• Ngôi thứ nhất là ngôi kể của nhân vật tham gia vào câu chuyện, có thể kể lại những gì mình chứng kiến, trải nghiệm hoặc biết được.
• Điểm nhìn từ bên trong là điểm nhìn của nhân vật tham gia vào câu chuyện, có thể kể lại những gì mình suy nghĩ, cảm nhận.

Trong Chữ người tử tù, nhân vật kể chuyện là người bạn tù của Huấn Cao, đã từng chứng kiến cảnh cho chữ và có những suy nghĩ, cảm nhận sâu sắc về hai nhân vật này. Vì vậy, ngôi kể và điểm nhìn của truyện là phù hợp với nội dung và chủ đề của tác phẩm.

Ngoài ra, ngôi thứ nhất và điểm nhìn từ bên trong cũng giúp cho câu chuyện trở nên chân thực, sinh động và hấp dẫn hơn. Người đọc có thể hiểu rõ hơn về tâm hồn, suy nghĩ của các nhân vật, từ đó cảm nhận được giá trị tư tưởng của tác phẩm.

Câu 2 (trang 114 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

Cách giới thiệu nhân vật Huấn Cao:

• Tác giả giới thiệu Huấn Cao qua lời kể của viên quản ngục và nhân vật chính trong truyện.
• Huấn Cao hiện lên là một người có tài, có khí phách hiên ngang, bất khuất.
• Huấn Cao là một người có thiên lương trong sáng, cao đẹp.

Cụ thể:

• Tài năng: Huấn Cao là một người có tài viết chữ đẹp, nổi tiếng thiên hạ. Viên quản ngục đã từng nghe tiếng Huấn Cao và say mê tài hoa của ông.
• Khí phách: Huấn Cao là một người có khí phách hiên ngang, bất khuất. Ông là thủ lĩnh của một cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình. Khi bị bắt, ông vẫn giữ được khí phách hiên ngang, bất khuất. Ông không hề sợ hãi trước cái chết.
• Thiên lương: Huấn Cao là một người có thiên lương trong sáng, cao đẹp. Ông coi trọng cái đẹp, cái thiện. Ông không bao giờ làm những điều trái với lương tâm.

Ví dụ:

• Tài năng: “Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, có được treo trên vách là có một vật báu trên đời”.
• Khí phách: “Huấn Cao cũng là một người rất có khí phách. Khi bị bắt, ông vẫn giữ được khí phách hiên ngang, bất khuất. Ông không hề sợ hãi trước cái chết”.
• Thiên lương: “Huấn Cao là một người có thiên lương trong sáng, cao đẹp. Ông coi trọng cái đẹp, cái thiện. Ông không bao giờ làm những điều trái với lương tâm”.

Cách giới thiệu nhân vật Huấn Cao như vậy đã tạo ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc về một con người tài hoa, khí phách hiên ngang, bất khuất và có thiên lương trong sáng, cao đẹp.

Câu 3 (trang 114 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

• Không gian của buổi cho chữ là một buồng tối chật hẹp, ẩm thấp, bốn bức tường vôi đã bủn rủn, oằn lún. Trên nền đất ẩm thấp, một tấm phản gỗ cũ kỹ kê sát tường. Dưới ánh sáng tù mù của một ngọn đèn dầu, một người tù cổ đeo gông, chân vướng xiềng, đang lụi hụi chấm mực.
• Không gian này trái ngược hoàn toàn với hành động cho chữ thiêng liêng. Cho chữ là một việc làm thanh cao, một sáng tạo nghệ thuật lại được diễn ra nơi ngục tù tối tăm và hôi hám.
• Không gian này cũng thể hiện sự đối lập giữa cái đẹp và cái xấu, giữa cái thiện và cái ác. Cái đẹp của tài năng, của thiên lương được tỏa sáng trong cái tối tăm, u ám của ngục tù.
• Không gian này cũng mang ý nghĩa biểu tượng. Nó thể hiện sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện trước cái xấu, cái ác.

Nhận xét:

• Nguyễn Tuân đã rất tinh tế khi chọn không gian cho buổi cho chữ. Không gian này đã góp phần làm nổi bật lên vẻ đẹp của cái tài, cái đẹp, cái thiên lương của nhân vật Huấn Cao. Đồng thời, nó cũng thể hiện lên sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện trước cái xấu, cái ác.

Câu 4 (trang 114 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

Cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân là một trong những cảnh tượng đặc sắc nhất trong nền văn học Việt Nam. Cảnh tượng này được diễn ra trong một hoàn cảnh đặc biệt, đó là trong một nhà tù tối tăm, ẩm thấp, lạnh lẽo. Người cho chữ là một tử tù, người nhận chữ là một viên quản ngục.

Nét đặc sắc của cảnh cho chữ:

• Không gian: Không gian cho chữ là một nhà tù tối tăm, ẩm thấp, lạnh lẽo. Đây là một không gian trái ngược hoàn toàn với hành động cho chữ thiêng liêng.
• Người cho chữ: Người cho chữ là một tử tù. Huấn Cao là một người có tài hoa, khí phách hiên ngang, bất khuất. Ông là một người có cái đẹp của tài hoa và thiên lương.
• Người nhận chữ: Người nhận chữ là một viên quản ngục. Viên quản ngục là một người có lòng yêu quý cái đẹp, biết trân trọng cái tài và thiên lương của Huấn Cao.

Ý nghĩa của cảnh cho chữ:

Cảnh cho chữ là một biểu hiện của sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện trước cái ác, cái xấu. Nó thể hiện sự tôn vinh của Nguyễn Tuân đối với cái đẹp, cái tài và thiên lương của con người.

Phân tích cụ thể:

• Không gian:

Không gian của cảnh cho chữ là một nhà tù tối tăm, ẩm thấp, lạnh lẽo. Đây là một không gian hoàn toàn trái ngược với hành động cho chữ. Thông thường, việc cho chữ là một việc làm thanh cao, một sáng tạo nghệ thuật được diễn ra ở những nơi thư phòng, sạch sẽ, không gian của học thuật. Nhưng ở đây, việc cho chữ lại diễn ra trong một nhà tù tối tăm, ẩm thấp, lạnh lẽo. Điều này càng làm cho cảnh cho chữ trở nên đặc biệt và gây ấn tượng mạnh mẽ đối với người đọc.

• Người cho chữ:

Người cho chữ là một tử tù. Huấn Cao là một người có tài hoa, khí phách hiên ngang, bất khuất. Ông là một người có cái đẹp của tài hoa và thiên lương. Huấn Cao là một người có tài viết chữ đẹp. Chữ của ông là “một thứ chữ vuông vắn, cứng cỏi mà mềm mại, phóng khoáng”. Chữ của ông là biểu hiện của cái đẹp, cái tài hoa của ông.

• Người nhận chữ:

Người nhận chữ là một viên quản ngục. Viên quản ngục là một người có lòng yêu quý cái đẹp, biết trân trọng cái tài và thiên lương của Huấn Cao. Viên quản ngục là một người đã bỏ qua mọi thứ để xin Huấn Cao cho chữ. Hành động của viên quản ngục thể hiện lòng yêu quý cái đẹp, cái tài của ông.

Ý nghĩa của cảnh cho chữ:

Cảnh cho chữ là một biểu hiện của sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện trước cái ác, cái xấu. Nó thể hiện sự tôn vinh của Nguyễn Tuân đối với cái đẹp, cái tài và thiên lương của con người.

Cảnh cho chữ là một cảnh tượng đặc sắc trong nền văn học Việt Nam. Cảnh tượng này đã thể hiện được tài năng của Nguyễn Tuân trong việc miêu tả cảnh vật và khắc họa nhân vật. Đồng thời, cảnh tượng này cũng thể hiện được quan niệm của Nguyễn Tuân về cái đẹp, cái thiện.

Câu 5 (trang 114 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

• Cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân là một cảnh tượng có ý nghĩa đặc biệt. Nó là một sự gặp gỡ kỳ lạ giữa hai con người đối lập về thân phận, hoàn cảnh sống và tính cách, nhưng lại có chung một tấm lòng yêu quý cái đẹp, cái tài.
• Cảnh cho chữ diễn ra trong một không gian đặc biệt: “một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi, không thấy có một chút gì gọi là khang trang”. Đây là không gian của ngục tù, nơi giam giữ những kẻ phạm tội, là nơi của bóng tối, của sự tù túng, ngột ngạt.
• Trong không gian ấy, Huấn Cao và quản ngục đã cùng nhau cho chữ. Huấn Cao là một tử tù, nhưng ông là một nghệ sĩ tài hoa, có khí phách hiên ngang, bất khuất. Quản ngục là một kẻ đại diện cho cái ác, nhưng ông lại là một người có tâm hồn nghệ sĩ, biết trân trọng cái đẹp.
• Huấn Cao cho chữ quản ngục là một hành động đầy ý nghĩa. Nó thể hiện sự coi trọng cái đẹp, cái tài của Huấn Cao. Nó cũng thể hiện tấm lòng bao dung, độ lượng của Huấn Cao, khi ông sẵn sàng cho chữ cho cả kẻ thù của mình.
• Cảnh cho chữ là một bức tranh đẹp đẽ về cái đẹp, cái tài và cái tâm của con người. Nó là một minh chứng cho sức mạnh của cái đẹp, cái thiện trước cái ác, cái xấu.
• Cảnh cho chữ còn có ý nghĩa biểu tượng. Nó thể hiện sự chiến thắng của cái đẹp, cái thiện trước cái ác, cái xấu. Nó cũng thể hiện niềm tin của Nguyễn Tuân vào sự bất diệt của cái đẹp, cái thiện trong cuộc đời.
• Nghệ thuật miêu tả của Nguyễn Tuân trong cảnh cho chữ rất đặc sắc. Ông đã sử dụng những hình ảnh, ngôn từ giàu sức gợi để khắc họa hình ảnh những nhân vật, không gian và sự kiện.
• Cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân là một cảnh tượng đẹp đẽ, có ý nghĩa sâu sắc. Nó là một minh chứng cho sức mạnh của cái đẹp, cái thiện trước cái ác, cái xấu.

Phần luyện tập

Câu hỏi (trang 115 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

Huấn Cao trong Chữ người tử tù được thế hiện ở ba phẩm chất:

– Huấn Cao là một con người tài hoa siêu việt, đầy uy lực. Ông có tài viết chữ, chữ ông “đẹp và vuông lắm”.

– Khí phách hiên ngang, bất khuất, Huấn Cao là một trang anh hùng.

– Huấn Cao còn là một người có “thiên lương” trong sáng và cao đẹp.

Với những hướng dẫn Soạn bài Chữ người tử tù chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.