Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh
Hướng dẫn Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh – Ngữ văn 6 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc
Câu 1 (trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Đối với cuộc sống của con người, tùy từng thời điểm cụ thể, các hiện tượng tự nhiên có thể bộc lộ một trong hai mặt: ích lợi và tác hại. Nêu một số ích lợi và tác hại của các hiện tượng đó.
Lời giải chi tiết:
Một số ích lợi và tác hại của các hiện tượng tự nhiên:
– **Nắng:**
+ *Ích lợi:* Nắng mang lại sự ấm áp, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt, lao động và giúp khô ráp quần áo, thực phẩm.
+ *Tác hại:* Nắng quá mạnh và kéo dài có thể gây nóng bức, khó chịu, gây hạn hán và cháy rừng.
– **Mưa:**
+ *Ích lợi:* Mưa cung cấp nguồn nước quan trọng cho sinh hoạt, nông nghiệp, và giữ cho đất đai tươi tốt.
+ *Tác hại:* Lượng mưa lớn có thể gây lũ lụt, ngập úng, và phá hủy cơ sở hạ tầng.
Trong cuộc sống hàng ngày, các hiện tượng tự nhiên đều mang đến cả những lợi ích quan trọng và những tác hại tiềm ẩn. Việc hiểu rõ và biết cách ứng phó với chúng là quan trọng để bảo vệ môi trường và đảm bảo sự an toàn cho cuộc sống con người.
Câu 2 (trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Hãy nêu những hoạt động của con người nhằm hạn chế tác hại của các hiện tượng tự nhiên mà em biết.
Lời giải chi tiết:
Những hoạt động của con người nhằm hạn chế tác hại của các hiện tượng tự nhiên mà em biết bao gồm:
- **Trồng cây gây rừng:** Tăng cường diện tích xanh giúp giữ nước, giảm nguy cơ lụt lội, và cải thiện chất lượng không khí.
- **Xây đập chống lũ:** Hệ thống đập giúp kiểm soát lượng nước, giảm áp lực từ lũ lụt, và bảo vệ cơ sở hạ tầng.
- **Xây đê chống bão:** Các công trình đê bảo vệ bờ biển giúp giảm tác động của bão và cản trở sự xâm nhập của nước biển.
- **Không vứt rác bừa bãi:** Quản lý rác thải hiệu quả giúp ngăn chặn ô nhiễm môi trường và bảo vệ đất đai.
- **Trồng nhiều cây xanh:** Cây cỏ giúp hấp thụ khí CO2, tạo bóng mát, và cải thiện môi trường sống.
Các hoạt động này không chỉ giúp giảm tác động tiêu cực từ hiện tượng tự nhiên mà còn đóng góp vào việc bảo vệ và cải thiện môi trường sống cho con người.
Đọc văn bản
Câu 1 (trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Theo dõi, chú ý thời gian diễn ra câu chuyện.
Lời giải chi tiết:
Truyện diễn ra vào thời đại của vua Hùng Vương thứ mười tám.
Câu 2 (trang 11 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Sính lễ ở đây có gì đặc biệt?
Lời giải chi tiết:
Sính lễ ở đây đặc biệt bởi các loại thực phẩm và động vật tham gia vào lễ nghi, bao gồm cơm nếp, bánh chưng, voi, gà, ngựa. Điều này làm cho sính lễ trở nên phong phú và đặc sắc. Đồng thời, chi tiết về những sản vật này chỉ ra rằng Sơn Tinh, đến từ miền núi, sẽ dễ kiếm được những thứ này hơn là Thủy Tinh, đến từ dưới biển.
Câu 3 (trang 11 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Điều gì sẽ xảy ra khi Thủy Tinh tức giận? Sơn Tinh đã ngăn chặn dòng lũ bằng cách nào?
Lời giải chi tiết:
Khi Thủy Tinh tức giận, anh ta đùng đùng nổi giận, đem quân đuổi theo và đòi cướp Mị Nương. Thần Thủy Tinh hô mưa, gọi gió, tạo thành giông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn để đánh Sơn Tinh.
Sơn Tinh đã ngăn chặn dòng lũ bằng cách thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, tạo thành một luỹ đất để ngăn chặn dòng nước lũ. Mỗi khi nước sông dâng lên, đồi núi cũng cao lên tương ứng, giúp Sơn Tinh chống lại sức mạnh của Thủy Tinh và bảo vệ đất đai của mình.
Sau khi đọc
Câu 1 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Các sự kiện trong một câu chuyện dân gian thường được kết nối với nhau bởi quan hệ nguyên nhân và kết quả. Hãy tóm lược cốt truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh theo chuỗi quan hệ nguyên nhân – kết quả và thể hiện chuỗi quan hệ đó theo mẫu sau:
Nguyên nhân (Vua Hùng tổ chức kén rể) —> Kết quả/ nguyên nhân (Hai chàng trai tài giỏi cùng đến thi tài, không ai chịu thua ai) —> Kết quả (Vua Hùng ra điều kiện ai mang sính lễ đến trước thì gả con gái cho)
Lời giải chi tiết:
– Cốt truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”
+ Vua Hùng tổ chức kén rể.
+ Hai chàng trai tài giỏi cùng đến thi tài, không ai chịu thua ai.
+ Vua Hùng ra điều kiện ai mang sính lễ đến trước thì gả con gái cho.
+ Sơn Tinh đến trước, lấy được vợ.
+ Thủy Tinh đến sau, tức giận, dâng nước đánh Sơn Tinh.
+ Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thua, rút về.
+ Hàng năm, Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thua.
Câu 2 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trong câu chuyện này, những nhân vật nào được gọi là thần? Hãy chỉ ra những đặc điểm khiến cho họ được coi là những vị thần.
Lời giải chi tiết:
Nhân vật Sơn Tinh và Thủy Tinh được gọi là thần vì:
– Cả hai đều đến từ vùng xa thẳm của tự nhiên.
– Họ đều có nhiều phép lạ và tài năng phi thường.
Câu 3 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Cuộc thi tài kén rể trong câu chuyện này có gì đặc biệt?
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết khiến cuộc thi tài trở nên đặc biệt:
– Cả Sơn Tinh và Thủy Tinh cùng đến cầu hôn, tạo nên một bối cảnh độc đáo và hấp dẫn cho cuộc thi tài.
– Ai cũng tài năng nên vua Hùng quyết định tổ chức cuộc thi cầu hôn để chọn được người phù hợp và xuất sắc nhất.
– Sơn Tinh đến trước nên cưới được vợ, điều này làm nổi bật tài năng và sức mạnh của anh.
– Thủy Tinh đuổi sau và mọi chuyện leo thang khi cả hai bên đánh nhau. Sơn Tinh chiến thắng, đánh bại Thủy Tinh, nhưng Thủy Tinh không chấp nhận thất bại và hằng năm gây lũ lụt báo thù, tạo nên một thách thức liên tục và góp phần làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn và phức tạp.
Câu 4 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Sơn Tinh phải giao tranh với Thuỷ Tinh vì lí do gì? Ai là người thắng cuộc và vì sao người thắng cuộc xứng đáng được xem là một anh hùng?
Lời giải chi tiết:
Sơn Tinh phải giao tranh với Thủy Tinh vì Sơn Tinh tới trước và đã giữ lời hứa gả Mị Nương cho vua Hùng Vương. Thủy Tinh tới sau và không lấy được vợ, tức giận và quyết định dùng sức mạnh của mình để cướp lại Mị Nương.
Người thắng cuộc trong cuộc giao tranh là Sơn Tinh. Anh ta được xem là một anh hùng vì đã chiến đấu để bảo vệ lời hứa và hạnh phúc của nhân dân. Sơn Tinh không chỉ thể hiện sức mạnh về thể chất mà còn bằng lòng trung hiếu và tình yêu thương đối với những người xung quanh. Điều này làm cho anh ta xứng đáng được coi là một anh hùng trong câu chuyện.
Câu 5 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Chủ đề của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là gì?
Lời giải chi tiết:
Chủ đề của truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” là ước mơ chế ngự thiên tai trong tâm hồn người Việt cổ. Câu chuyện này thể hiện quá trình dựng nước, giữ nước của các vua Hùng, và là biểu tượng cho lòng yêu nước, lòng nhân ái, và tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam trong việc chống lại thiên tai và bảo vệ đất đai của mình.
Câu 6 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Truyền thuyết cũng thường lí giải nguồn gốc các sự vật, hiện tượng hoặc nguyên nhân của một hiện tượng thời tiết trong năm. Theo em, truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh lý giải hiện tượng tự nhiên nào? Tác giả dân gian cho rằng do đâu mà có hiện tượng tự nhiên đó?
Lời giải chi tiết:
Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh lý giải hiện tượng tự nhiên là mưa gió, bão lụt ở nước ta. Theo tác giả dân gian, nguyên nhân của hiện tượng này chính là sự hận thù của Thủy Tinh sau khi không giành lại được Mị Nương từ tay Sơn Tinh và thất bại trong cuộc cầu hôn. Sự tức giận và muốn trả thù của Thủy Tinh được thể hiện thông qua việc gây ra những hiện tượng thời tiết bất thường, tạo ra lũ lụt và cảm xúc tức giận của mình.
Câu 7 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Thử tưởng tượng em là Thuỷ Tinh và nêu những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật sau khi bị thua cuộc.
Lời giải chi tiết:
Sau khi thất bại trong cuộc chiến giành Mị Nương và bị Sơn Tinh đánh bại, lòng tự ái của tôi bị tổn thương nặng nề. Tôi cảm thấy cay đắng và tức giận vô cùng. Nhìn thấy Sơn Tinh và thần dân của anh ta mừng rỡ, lòng tôi tràn ngập nỗi hiểu biết rằng tôi đã thất bại.
Tôi không quan tâm đến ruộng đồng, nhà cửa hay bất kỳ thứ gì khác ngoài việc khôi phục lòng tự trọng của mình. Tôi quyết định dùng sức mạnh của mình để tạo ra những hiện tượng tự nhiên đe dọa và gây thiệt hại cho thần dân của Sơn Tinh. Mỗi năm, tôi sẽ dâng nước và gây lũ lụt nhằm trả thù và làm đau lòng Sơn Tinh. Tôi tin rằng sự kiên trì của mình sẽ đưa đến một ngày tôi có thể chấm dứt chuỗi thất bại và đánh bại Sơn Tinh.
Với những hướng dẫn Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh – Ngữ văn 6 Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
