SOẠN BÀI THỊ MẦU LÊN CHÙA – SÁCH CÁNH DIỀU LỚP 10 TẬP 1
Hướng dẫn soạn bài Thị Mầu lên chùa – Sách Cánh Diều lớp 10 tập 1 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
- Thị Mầu đã sử dụng ngôn ngữ, hành động như thế nào để bày tỏ tình cảm với chú tiểu? Tiếng gọi “thầy tiểu ơi!” lặp lại nhiều lần có tác dụng gì trong việc biểu lộ nỗi lòng Thị Mầu? Em thấy ấn tượng nhất với lời bày tỏ tình cảm nào của Thị Mầu? Vì sao?
Trong bài Thị Mầu lên chùa, Thị Mầu đã sử dụng ngôn ngữ, hành động như sau để bày tỏ tình cảm với chú tiểu:
- Ngôn ngữ:
Thị Mầu sử dụng ngôn ngữ một cách phóng khoáng, tự nhiên, không rào cản, thể hiện sự chân thành, bộc trực của nàng. Nàng gọi chú tiểu là “thầy tiểu” một cách thân mật, gần gũi. Nàng cũng dùng những lời lẽ ngọt ngào, âu yếm để bày tỏ tình cảm của mình.
- Hành động:
Thị Mầu cũng sử dụng hành động để bày tỏ tình cảm của mình. Nàng đã ngồi xuống bên cạnh chú tiểu, nhìn chú tiểu say đắm, nũng nịu, vuốt ve tóc chú tiểu.
Tiếng gọi “thầy tiểu ơi!” lặp lại nhiều lần có tác dụng gì trong việc biểu lộ nỗi lòng Thị Mầu?
Tiếng gọi “thầy tiểu ơi!” lặp lại nhiều lần có tác dụng nhấn mạnh nỗi lòng yêu mến, khao khát của Thị Mầu đối với chú tiểu. Nàng gọi chú tiểu như một cách để bày tỏ tình cảm của mình, để gần gũi với chú tiểu hơn.
Em thấy ấn tượng nhất với lời bày tỏ tình cảm nào của Thị Mầu? Vì sao?
Em ấn tượng nhất với lời bày tỏ tình cảm của Thị Mầu:
Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ
Thị Mầu ngồi xuống bên cạnh tiểu mười ba
Cầm tay tiểu mười ba hỏi
Chàng tên là gì, tôi yêu chàng rồi
Lời bày tỏ tình cảm này của Thị Mầu thể hiện sự chân thành, bộc trực của nàng. Nàng không ngại ngần bày tỏ tình cảm của mình với chú tiểu, dù biết rằng mình là một người phụ nữ đã có chồng. Ngoài ra, lời bày tỏ tình cảm này cũng thể hiện sự táo bạo, phóng khoáng của Thị Mầu. Nàng không ngại ngần thể hiện tình cảm của mình, dù biết rằng hành động của mình là sai trái.
Tóm lại, trong bài Thị Mầu lên chùa, Thị Mầu đã sử dụng ngôn ngữ, hành động một cách phóng khoáng, tự nhiên, thể hiện sự chân thành, bộc trực, táo bạo của nàng. Tiếng gọi “thầy tiểu ơi!” lặp lại nhiều lần có tác dụng nhấn mạnh nỗi lòng yêu mến, khao khát của Thị Mầu đối với chú tiểu. Lời bày tỏ tình cảm của Thị Mầu: “Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ/ Thị Mầu ngồi xuống bên cạnh tiểu mười ba/ Cầm tay tiểu mười ba hỏi/ Chàng tên là gì, tôi yêu chàng rồi” là lời bày tỏ tình cảm chân thành, bộc trực, táo bạo của nàng.
- Qua ngôn ngữ và hành động của nhân vật Tiểu Kính trong đoạn trích, em có nhận xét gì về nhân vật này?
Qua ngôn ngữ và hành động của nhân vật Tiểu Kính trong đoạn trích Thị Mầu lên chùa, em thấy:
- Tiểu Kính là một người có ngoại hình đẹp đẽ, tuấn tú:
Tiểu Kính được miêu tả là một người có ngoại hình đẹp đẽ, tuấn tú. Nàng Mầu đã phải thốt lên rằng: “Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ!”.
- Tiểu Kính là một người có tâm hồn thanh cao, thoát tục:
Tiểu Kính là một người có tâm hồn thanh cao, thoát tục. Nàng không màng đến những lời tán tỉnh, ve vãn của Thị Mầu. Khi Thị Mầu tỏ tình với mình, Tiểu Kính đã từ chối một cách nhẹ nhàng, lịch sự:
Thị Mầu ơi, tôi là tiểu mười ba
Là con nhà Phật, không mê gái đâu
- Tiểu Kính là một người có ý chí kiên định, vững vàng:
Tiểu Kính là một người có ý chí kiên định, vững vàng. Nàng không vì những lời tán tỉnh, ve vãn của Thị Mầu mà lay động. Nàng vẫn giữ vững bản thân, giữ vững con đường tu hành của mình.
Tóm lại, qua ngôn ngữ và hành động của nhân vật Tiểu Kính trong đoạn trích Thị Mầu lên chùa, em thấy rằng Tiểu Kính là một người có ngoại hình đẹp đẽ, tâm hồn thanh cao, ý chí kiên định. Nàng là một người đáng được trân trọng.
- (Trang 79- Sách Cánh Diều 10 tập 1)
Cách đánh giá của tác giả dân gian (qua tiếng đế) về Thị Mầu
Tiếng đế trong đoạn trích Thị Mầu lên chùa là tiếng của một người phụ nữ, có lẽ là một người phụ nữ đã có tuổi, đã trải qua nhiều chuyện đời. Tiếng đế thể hiện sự lên án, phê phán đối với Thị Mầu.
Tiếng đế gọi Thị Mầu là “lẳng lơ”, “dơ lắm”. Đây là những lời lẽ mang tính miệt thị, xúc phạm. Tiếng đế cho rằng Thị Mầu là một người phụ nữ không đứng đắn, lăng loàn, thiếu ý thức về đạo đức.
Tiếng đế cũng cho rằng Thị Mầu là một người thiếu chín chắn, thiếu suy nghĩ. Tiếng đế nói rằng Thị Mầu là người “chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy”. Điều này cho thấy tiếng đế không đồng tình với cách hành xử của Thị Mầu.
Thái độ, suy nghĩ của Thị Mầu
Thái độ, suy nghĩ của Thị Mầu được thể hiện qua những lời đáp của nàng đối với tiếng đế.
Trước những lời lên án, phê phán của tiếng đế, Thị Mầu tỏ ra vô tư, không quan tâm. Nàng nói rằng “Đẹp thì người ta khen chứ sao!”, “Kệ tao”. Điều này cho thấy Thị Mầu là một người phụ nữ có tính cách phóng khoáng, tự nhiên, không quan tâm đến những điều tiếng của người khác.
Trước những lời miệt thị, xúc phạm của tiếng đế, Thị Mầu cũng không hề nao núng. Nàng đáp trả một cách thẳng thắn, mạnh mẽ: “Lẳng lợ đây cũng chẳng mòn / Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ!”. Câu nói này thể hiện sự tự tin, ý thức về bản thân của Thị Mầu.
Em không đồng tình với cách đánh giá của tác giả dân gian về Thị Mầu ở khía cạnh đạo đức, nhưng em đồng tình với một số ý kiến của tiếng đế về Thị Mầu ở khía cạnh suy nghĩ, hành động.
Em không đồng tình với cách đánh giá của tác giả dân gian về Thị Mầu. Theo em, Thị Mầu không phải là một người phụ nữ lẳng lơ, dơ bẩn như tiếng đế nhận xét.
Thứ nhất, Thị Mầu chỉ là một người phụ nữ bình thường, có nhu cầu về tình cảm và sự yêu thương. Nàng bị thu hút bởi vẻ đẹp của Tiểu Kính, một người con trai có ngoại hình tuấn tú, thanh tú. Điều này là hoàn toàn bình thường, không có gì đáng trách. Thứ hai, Thị Mầu đã thể hiện tình cảm của mình một cách chân thành, không hề giấu giếm. Nàng đã chủ động bày tỏ tình cảm với Tiểu Kính, không hề có ý định cưỡng ép hay lợi dụng chàng.
Tuy nhiên, em cũng đồng tình với một số ý kiến của tiếng đế về Thị Mầu.
Thứ nhất, Thị Mầu là một người phụ nữ thiếu chín chắn, thiếu suy nghĩ. Nàng đã không lường trước được hậu quả của những hành động của mình. Việc Thị Mầu đến chùa để gặp Tiểu Kính đã gây ra những rắc rối cho cả hai người. Thứ hai, Thị Mầu là một người phụ nữ phóng khoáng, tự nhiên, đôi khi thiếu tế nhị. Nàng đã không quan tâm đến những điều tiếng của người khác, điều này có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn.
- Theo em, nhân vật Thị Mầu là người như thế nào? Hãy viết một đoạn văn khoảng 8 – 10 dòng) nêu lên nhận xét của mình về nhân vật này.
Nhân vật Thị Mầu là một người phụ nữ có tính cách phóng khoáng, tự nhiên, đôi khi thiếu tế nhị. Nàng là một người có nhu cầu về tình cảm và sự yêu thương, nhưng lại không được đáp ứng trong cuộc hôn nhân của mình. Vì vậy, nàng đã bị thu hút bởi vẻ đẹp của Tiểu Kính, một người con trai có ngoại hình tuấn tú, thanh tú. Nàng đã thể hiện tình cảm của mình một cách chân thành, không hề giấu giếm. Tuy nhiên, nàng cũng là một người thiếu chín chắn, thiếu suy nghĩ. Nàng đã không lường trước được hậu quả của những hành động của mình. Việc Thị Mầu đến chùa để gặp Tiểu Kính đã gây ra những rắc rối cho cả hai người. Nhìn chung, Thị Mầu là một nhân vật có tính cách phức tạp, vừa đáng thương, vừa đáng trách. Nàng là một điển hình cho những người phụ nữ trong xã hội phong kiến bị bó buộc trong những quy định hà khắc của lễ giáo.
- Em biết những tác phẩm văn học nào lấy cảm hứng từ hình tượng nhân vật Thị Mầu trong vở chèo Quan Âm Thị Kính?
Có rất nhiều tác phẩm văn học lấy cảm hứng từ hình tượng nhân vật Thị Mầu trong vở chèo Quan Âm Thị Kính. Một số tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến như:
- Thơ:
- “Thị Mầu” của nhà thơ Nguyễn Duy
- “Thị Mầu” của nhà thơ Hoàn Nguyễn
- “Thị Mầu” của nhà thơ Ngân Vịnh
- Truyện ngắn:
- “Thị Mầu” của nhà văn Nguyễn Xuân Khánh
- “Thị Mầu” của nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ
Với những hướng dẫn soạn bài Thị Mầu lên chùa – Sách Cánh Diều lớp 10 tập 1 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
