Soạn bài Trưa tha hương- ngữ văn 7 tập 2 – sách Cánh Diều

Hướng dẫn soạn bài Trưa tha hương- ngữ văn 7 tập 2 – sách Cánh Diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

  1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 63 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

– Trần Cư, hay Trần Ngọc Cư, là một tên tuổi lớn của văn học Việt Nam, sinh năm 1918 tại Hải Phòng và qua đời vào năm 2002. Ông là một người văn hóa có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, để lại dấu ấn qua những bài viết đầy màu sắc văn chương, thỉnh thoảng góp phần bởi sự hiện diện của phong cách Tự lực văn đoàn. Các tác phẩm của ông thường mang đến cho độc giả những trải nghiệm đậm chất cảm xúc, mở ra không gian thảo luận về đủ các khía cạnh của cuộc sống.

– Một trong những chủ đề mà Trần Cư đã tận dụng để thể hiện tài năng văn chương là “Điệu hát ru của miền Bắc.” Ông khám phá và tả lẻ về loại hình âm nhạc truyền thống này như một kho tàng quý báu của văn hóa nghệ thuật dân tộc Việt Nam. Hát ru, với giai điệu nhẹ nhàng, êm dịu, và đơn giản, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống dân gian, làm nổi bật văn hóa và tâm hồn của người Việt.

– Trong hình ảnh của Trần Cư, hát ru không chỉ là âm nhạc mà còn là diễn ngôn của tình cảm mẹ cha. Những bài hát này, thường mang đậm những hình ảnh ẩn dụ như con cò, con vạc, đồng thời chứa đựng tâm huyết và tình cảm của người mẹ, người bà. Hát ru, qua bàn tay tài năng của Trần Cư, trở thành một phần không thể thiếu, góp phần làm nên bản sắc văn hóa và tâm hồn của người Việt Nam.

  1. Đọc hiểu

* Nội dung chính: Văn bản kể về sự hồi tưởng của tác giả về tiếng hát ru quê hương khi nghe thấy một tiếng hát ru tại nơi xa lạ.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 63 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

– Tình huống: một ngày được nghỉ, nhân vật tôi đạp xe sang thăm Chúp ở bên kia bờ Cửu Long Giang.

– Địa điểm: miền Nam

– Thời gian: buổi trưa

Câu 2 (trang 64 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Từ “nạo” trong câu: “Tiếng võng đưa kẽo kẹt như nạo vào hồn.” diễn tả một sự bào mòn tâm hồn trong  tác giả. Biết bao lâu, nhân vật tôi đã nén đi nỗi nhớ quê hương tha thiết và nay, khi nghe tiếng võng khiến nỗi nhớ, những kí ức ùa về, cành trở nên da diết hơn.

Câu 3 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Bởi khung cảnh ấy, tiếng hát ru ấy cũng từng xuất hiện trong gia đình của nhân vật “tôi” vào những buổi trưa.

Câu 4 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Tiếng hát ru đã giúp “tôi” nhận ra sự hạnh phúc giản dị, bình thường luôn hiện diện trong gia đình của nhân vật “tôi”, nhưng nay phải đi xa rồi, nhân vật “tôi” mới hiểu.

Câu 5 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1 – Cánh diều):

– Thời gian: mới mọc, cao bằng, đầu năm, cuối năm

– Địa điểm: Cao Bằng

Câu 6 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1 – Cánh diều):

Nhân vật “tôi” thấy hình ảnh quê hương hiện nên mang theo vẻ đẹp của cuộc sống bình dị, yên ấm và hạnh phúc với lũy tre làng, cô thôn nữ, đêm trăng,…

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

– Bài tùy bút Trưa tha hương viết về câu chuyện nhớ quê hương của nhân vật “tôi” qua tiếng hát ru tại nơi đất khách quê người.

– Đề tài: tình yêu quê hương, đất nước

– Bối cảnh: một ngày được nghỉ, nhân vật tôi đạp xe sang thăm Chú ở bên kia bờ Cửu Long Giang vào một buổi trưa lung linh.

Câu 2 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Tiếng hát ru làm nhân vật “tôi” nhớ đến gia đình của mình, nhớ cha mẹ, anh chị em và nhớ đến quê hương bình dị, thân thương của mình.

Câu 3 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

 Một số câu, đoạn thể hiện rõ tình cảm xúc động và những suy nghĩ sâu lắng của tác giả khi nghe tiếng hát ru:

– Tiếng võng đưa kẽo kẹt như nạo vào hồn tôi

– Tự nhiên tôi nhớ nhà. Phải chăng tôi đã gặp hình hồn của đất nước.

– Tôi bỗng nhớ nhà như một đứa trẻ… trong gia đình tôi.

– Tôi bỗng thấy tâm hồn bớt cô đơn hơn một chút.

– Thì ra, cho dù có đi quanh thế giới này đi nữa, trong khi Trái Đất mang ta, ta cũng mang trong lòng cả một thế giới.

Câu 4 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

“Ngôn ngữ rất giàu hình ảnh và cảm xúc” được thể hiện qua câu văn: Tiếng ru đều đều hòa với tiếng võng kẽo kẹt có một cái gì đặc biệt Việt Nam – nhất là một buổi trưa ở chốn xa xôi, nghe một câu hát ru của quê hương mình, thấm thía và buồn mang mang quá!

Đó là một cảm nhận rất chân thực, rất đỗi thân thương của tác giả khi nghe tiếng hát ru. Nó cùng tiếng võng kẽo kẹt như mang theo hình ảnh của quê hương, đất nước Việt Nam, của nơi đồng quê xa xa giản dị, hạnh phúc. Hình ảnh giản dị đó khiến tác giả không khỏi da diết nhớ đến quê hương, nhớ đến gia đình thân thương qua câu hát giản dị, ngọt ngào ấy.

Câu 5 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

      Bài tùy bút giúp em hiểu ra rằng, hát ru không chỉ là một loại hình âm nhạc dân gian truyền thống mà nó còn là giai điệu của quê hương, đất nước Việt Nam tươi đẹp. Tiếng hát vang lên là cả quê hương yêu dấu hiện ra trước mắt, khiến người nghe không khỏi nhớ, mong chờ và trân trọng những kỷ niệm, hình ảnh của quê hương mình. Một quê hương bình dị với tiếng hát ru hòa với tiếng võng mỗi buổi trưa hè cũng đủ khiến ta ấm lòng tại phương xa. Vì vậy, nó không chỉ là tình yêu quê hương thắm thiết mà mở rộng ra nó còn là tình yêu đất nước tha thiết, yêu từng giá trị văn hóa dân tộc.

Với những hướng dẫn soạn bài Trưa tha hương- ngữ văn 7 tập 2 – sách Cánh Diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.