Soạn văn Người ngồi đợi trước hiên nhà – ngữ văn 7 tập 2 – sách Cánh Diều
Hướng dẫn soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà – ngữ văn 7 tập 2 – sách Cánh Diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
- Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 58 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Huỳnh Như Phương, sinh năm 1955 và quê ở Quảng Ngãi, là một học giả với danh hiệu giáo sư và tiến sĩ khoa Văn học tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài công tác giảng dạy, ông còn nổi tiếng trong lĩnh vực nghiên cứu và phê bình văn học, đặc biệt là với những tác phẩm phản ánh văn hóa và lịch sử Việt Nam trước năm 1975. Các bài viết của ông thường xuyên xuất hiện trên các tạp chí uy tín, góp phần làm phong phú thêm diễn đàn văn học.
Nếu nhìn vào tác phẩm của Huỳnh Như Phương, ta sẽ hiểu rõ hơn về những khía cạnh của văn hóa và lịch sử Việt Nam qua những thập kỷ đầy biến động. Tác phẩm “Hãy cầm lấy và đọc” và “Lí luận văn học” của ông là những nguồn tư liệu quý báu, giúp thế hệ hiện tại hiểu sâu hơn về bức tranh lịch sử phong phú và đa dạng của đất nước.
Những nghịch cảnh, hy sinh, và mất mát của nhân dân Việt Nam trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước là một phần không thể phủ nhận trong hành trình đấu tranh cho độc lập và tự do. Những người chiến sĩ và những gia đình đã phải đối mặt với những quyết định khó khăn, đau lòng. Sự hy sinh lớn lao của họ đã làm nên tình yêu quê hương và lòng dũng cảm trong chiến đấu cho mục tiêu cao cả của cả dân tộc. Những câu chuyện này, thông qua bút văn của Huỳnh Như Phương, trở thành những hồi ức và bài học quý giá.
- Đọc hiểu
* Nội dung chính: Văn bản kể về sự chờ đợi người về sau chiến thắng của người phụ nữ Việt Nam luôn mong muốn ước mơ đoàn viên gia đình dưới mái nhà.
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 58 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Tác giả sử dụng tranh minh họa và nhan đề “Người chờ, người đợi” như một cách tương trợ, bổ sung cho nhau. Trong bức tranh, hình ảnh một người phụ nữ già ngồi đợi trước hiên nhà, gửi gắm nỗi lo lắng và hồi hộp chờ đợi những đứa con xa chiến đấu của mình trở về. Nhan đề như một định hình cho khung cảnh nhưng bức tranh lại là nơi thể hiện rõ những cảm xúc, tâm trạng và tình cảm của người đợi chờ.
Câu 2 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Hoàn cảnh chia tay của dượng Bảy rơi vào tình huống khó khăn khi vợ chồng mới kết hôn được một tháng đã phải xa nhau do đơn vị của dượng Bảy chuyển đi. Sự chia lìa nhanh chóng và đột ngột làm tăng thêm nỗi lo và bất an cho gia đình.
Câu 3 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Tác giả sử dụng ngôi thứ ba số ít để kể chuyện, từ “tôi” như một người chứng kiến trực tiếp và trải qua những biến cố trong câu chuyện.
Câu 4 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Dì Bảy biết dượng Bảy vẫn còn sống thông qua người truyền tin và việc gửi quà tặng dì của nhân vật “tôi” là một cách thể hiện tình cảm và niềm tin vào sự sống sót của dượng.
Câu 5 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Hoàn cảnh hi sinh của dượng Bảy xảy ra trong trận đánh ở Xuân Lộc, cửa ngõ phía đông bắc Sài Gòn, chỉ mươi ngày trước khi chiến tranh chấm dứt. Điều này làm tăng thêm sự xót xa và tiếc nuối, vì dường như dượng Bảy đã rất gần mục tiêu hòa bình.
Câu 6 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Qua lời văn, giọng kể của tác giả truyền tải một nỗi buồn, tiếc nuối và xót xa khi kể về hoàn cảnh của nhà mình và của dì Bảy. Những từ ngữ và biểu đạt tâm trạng tạo nên không khí u buồn và đầy cảm xúc trong câu chuyện.
Câu 7 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Trước hoàn cảnh của dì Bảy, tác giả không giấu đi sự xót xa và thương cảm. Một người phụ nữ dành cả đời đợi chờ trong vô vọng, là hình ảnh đậm chất nhân văn và đầy cảm xúc.
Câu 8 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Việc nhắc tên thật của dì Bảy tại đây có tác dụng gây ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc về một nhân vật có thật, là người đã trải qua những thăng trầm, sống trong sự cô độc suốt bao nhiêu năm. Tên gọi này làm cho câu chuyện trở nên chân thực và cảm xúc hơn.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Bài tản văn người ngồi đợi trước hiên nhà viết về ai? về sự việc gì?
Bài tản văn “Người Ngồi Đợi Trước Hiên Nhà” viết về một người phụ nữ ngồi đợi trước hiên nhà, chờ đợi sự trở về của những đứa con xa chiến đấu của mình. Nội dung bài tản văn tập trung mô tả hoàn cảnh, tâm trạng và cảm xúc của người phụ nữ trong thời kỳ chiến tranh, khi những người thân của bà tham gia vào cuộc chiến chống Mỹ cứu nước.
Câu 2 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Sắp xếp các sự kiện chính sau đây theo trật tự mà tác giả đã kể trong văn bản:
Trả lời:
- Dượng Bảy cùng nhiều người con đất Quảng lên đường ra bắc tập kết.
- Ra miền Bắc rồi lại vào miền Nam chiến đấu, dượng Bảy vẫn liên lạc với gia đình.
- Dượng Bảy ngã xuống trong trận đánh ở Xuân Lộc, trên đường tiến vào Sài Gòn.
- Ngày hoà bình, dì tôi đã qua tuổi 40. Vẫn có người đàn ông để ý đến dì, nhưng lòng dì không còn dung động.
- Dì Bảy năm nay tròn 80 tuổi, đang ngồi một mình đợi Tết.
Câu 3 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Trong bài tản văn người ngồi đợi trước hiên nhà, tác giả đã kết hợp phương thức tự sự với phương thức nào? Chỉ ra tác dụng của việc kết hợp đó?
– Trong bài tản văn “Người Ngồi Đợi Trước Hiên Nhà,” tác giả đã kết hợp phương thức tự sự với phương thức miêu tả. Tác giả không chỉ chia sẻ câu chuyện của mình mà còn miêu tả cảnh đời, tình cảm của người ngồi đợi trước hiên nhà, tạo nên một bức tranh sống động và chân thực về thời kỳ chiến tranh.
– Phương thức tự sự giúp tác giả thể hiện tâm trạng, cảm xúc cá nhân, trong khi phương thức miêu tả giúp độc giả hình dung và cảm nhận môi trường, tình cảm xung quanh.
– Sự kết hợp này tạo ra một hiệu ứng đồng nhất, làm cho câu chuyện trở nên sinh động và ấn tượng, giúp độc giả hiểu sâu hơn về tình hình và cảm xúc của nhân vật.
Câu 4 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Tìm và phân tích một số câu hoặc đoạn văn trực tiếp bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của tác giả.
Câu văn trực tiếp bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả là: “Mỗi lần về thăm, ngồi bên mâm cơm đạm bạc với dì, tôi chợt nghĩ nếu ngày đó dì đi bước nữa, thì liệu bây giờ dì có được hạnh phúc hay không.” Câu văn thể hiện rõ tình cảm của nhân vật “tôi” đối với dì của mình. Nhìn dì ngày ngày cô độc, sống khổ cực khiến nhân vật “tôi” tự hỏi sẽ thế nào nếu dì đi thêm bước nữa. Đó là một tình cảm giản dị, chân thật và gần gũi.
Câu 5 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Bài tản văn cho người đọc thấy sự hi sinh thầm lặng mà lớn lao của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo về Tổ Quốc. Vấn đề ấy gợi cho em suy nghĩ gì khi được sống trong hoà bình?
– Bài tản văn “Người Ngồi Đợi Trước Hiên Nhà” giúp người đọc nhìn nhận và cảm nhận sự hi sinh, đau khổ của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc. Khi sống trong hoà bình, điều này có thể làm cho người đọc cảm nhận sâu sắc giá trị của hòa bình và an ninh. Nó có thể gợi lên sự biết ơn và trân trọng về cuộc sống bình yên, nơi mà mọi người không phải đối mặt với những tình huống hiểm nguy và đau khổ của chiến tranh.
– Có thể, đối với người đọc, bài văn này làm tăng nhận thức về giá trị của hòa bình, khích lệ sự ý thức về trách nhiệm trong việc duy trì và bảo vệ hòa bình. Nó cũng có thể kích thích lòng nhân ái và tình người, khuyến khích đối xử với nhau với lòng tốt và sẻ chia, để người ta không phải đối diện với những thử thách đau khổ mà những người phụ nữ trong chiến tranh đã trải qua.
Câu 6 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Có người nói: Dì Bảy trong bài tản văn giống hình tượng hòn Vọng Phu ở các câu chuyện cổ. Ý kiến của em như thế nào?
– Em hoàn toàn đồng ý với quan điểm người nói rằng Dì Bảy trong bài tản văn “Người ngồi đợi trước hiên nhà” có nét tương đồng với hình tượng hòn Vọng Phu trong các câu chuyện cổ. Dì Bảy được hình thành như một biểu tượng của tình yêu thủy chung, lòng trung thành và sự kiên nhẫn.
Nhìn vào cuộc sống của Dì Bảy, ta thấy bức tranh mà tác giả vẽ nên không khác gì câu chuyện của hòn Vọng Phu. Dì Bảy, giống như hòn Vọng Phu, đã dành cả thanh xuân, cuộc đời để chờ đợi, dù đó là chồng chiến sĩ đang ở xa chiến trường. Sự thủy chung và lòng kiên nhẫn của Dì Bảy tạo nên một hình ảnh mà người đọc không khỏi cảm động và đồng cảm.
Với việc kết hợp những yếu tố như cuộc sống cô đơn, sự hy sinh và lòng trung thành, Dì Bảy như một phiên bản hiện đại của hòn Vọng Phu, nối tiếp và phản ánh một cách đẹp đẽ tinh thần kiên cường và lòng trung hiếu của phụ nữ Việt Nam trong các giai đoạn khó khăn của lịch sử.
Với những hướng dẫn soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà – ngữ văn 7 tập 2 – sách Cánh Diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
