Soạn bài Bầy chim chìa vôi – Kết nối tri thức – Ngữ văn lớp 7 tập 1

Hướng dẫn soạn bài Bầy chim chìa vôi – Kết nối tri thức – Lớp 7 tập 1 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

TRƯỚC KHI ĐỌC

Hãy chia sẻ một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ em. Ghi lại một số từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm đó.

Trình bày: Cuối năm cấp 1 em được bố mẹ cho đi chơi công viên nước. Em vô cùng háo hức, mong chờ được đến đó. Nước ở công viên nước rất mát và sạch, em cảm thấy vô cùng thích thú. Em được chơi rất nhiều trò chơi thú vị ở công viên nước như trượt nước, phao bay,… Em đã có những giây phút vô cùng vui vẻ và đáng nhớ.

* Những từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm ấy là:

  • Háo hức, mong chờ
  • Vui sướng, phấn khích
  • Thích thú, ngạc nhiên

ĐỌC VĂN BẢN

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:

  1. Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm là gì? 

Cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm là về sự lo lắng của hai anh em về bầy chim non đang ở giữa bãi sông.

  1. Chi tiết nào được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon?

Chi tiết “chết đuối” được lặp lại 3 lần, trong đó có 2 lần được lặp lại trong cuộc trò chuyện của Mon và Mên lúc nửa đêm.

  1. Thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê Mên và Mon.

– Mùa cạn: mùa này, sông cạn nước, những đám rong héo dần làm thành một lớp đệm trên cát. Lúc đó, những con chim chìa vôi bay ra bãi cát đẻ trứng.

– Mùa mưa: dải cát giữa sông chìm vào nước đỏ cũng là lúc bầy chim chìa vôi lần đầu cất cánh bay lên.

  1. Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không? 

Dự đoán của tôi là bầy chim chìa vôi non sẽ bay được vào bờ. Bởi vì bầy chim chìa vôi non đã được ấp nở khoảng 14 ngày. Đây là thời điểm chim non đã bắt đầu biết bay

  1. Theo dõi: Chú ý cử chỉ, lời nói của nhân vật Mên.

Cậu bé đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, gan dạ, dũng cảm khi đi cứu bầy chim non.

  1. Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh.  

Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh hiện lên thật đẹp và thơ mộng. Dòng sông mênh mông, nước chảy cuồn cuộn, ánh bình minh chiếu rọi xuống mặt sông, tạo nên một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp.

  1. Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non ở đây có đúng như dự đoán của em không? 

Dự đoán của em là bầy chim chìa vôi non sẽ bay được vào bờ. Và điều này đã trở thành hiện thực, bầy chim non đã có thể bay vào bờ an toàn. 

  1. Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi non bay lên. 

Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi non bay lên là cảm xúc hồi hộp, xúc động, và tự hào.

SAU KHI ĐỌC

Nội dung chính: 

Bài văn đã nói lên tình cảm thương yêu vạn vật của 2 đứa trẻ. Chúng quan tâm, lo lắng cho số phận của những chú chim chìa vôi ở bãi cát giữa sông. Hạnh phúc khi thấy bầy chim non an toàn bay vào bờ.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1: Em hãy xác định đề tài và ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi.  (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

  • Đề tài: tuổi thơ và thiên nhiên
  • Ngôi kể: thứ ba.

Câu 2: Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện. Đâu là lời của nhân vật trong đoạn văn sau.  (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

  • Lời người kể là câu: 

+ Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi: 

+ Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức

  • Lời nhân vật: 

+ Anh Mên ơi, anh Mên! 

+ Gì đấy? Mày không ngủ à?

Câu 3:Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó? (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

– Điều khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông là vì họ sợ bầy chim chìa vôi non sẽ bị chết đuối.

– Chi tiết: Mon ngập ngừng – Thế cái bãi cát giữa sông đã ngập chưa? – Ừ nhỉ.

– Giọng thằng Mên chợt thảng thốt. – Có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi. Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất. – Tao cũng sợ.

Câu 4: Trong cuộc trò chuyện phần (2), Mon nói với Mên những chuyện gì? Nội dung cuộc trò chuyện ấy giúp em nhận ra được những nét tính cách nào của nhân vật Mon? (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

– Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon nói với anh về việc thả cá bống, lo lắng cho đàn chim chìa vôi non trong mùa mưa, mang tổ chìa vôi vào bờ.

=> Mon là một cậu bé đáng yêu, giàu tình cảm và dũng cảm, là một tấm gương sáng về tình yêu thương động vật và bảo vệ thiên nhiên.

Câu 5: Nêu một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3). Em hãy dựa vào các chi tiết đó để khái quát tính cách của nhân vật Mên. (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3):

+ Giọng tỏ vẻ rất người lớn: chứ gì nữa; kéo đò về bến chứ, không thì chết…

+ Cử chỉ, hành động: tao kéo, mày đẩy; quấn dây buộc đò vào người, gò lưng kéo.

=> Từ các chi tiết trên, ta có thể khái quát tính cách của nhân vật Mên như sau: Mên là một cậu bé thông minh, hiểu biết và có trách nhiệm. Cậu là một cậu bé dũng cảm, sẵn sàng làm những điều mà mình nghĩ là đúng.

Câu 6: Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh, em có ấn tượng nhất với chi tiết nào, vì sao? (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

– Khi đọc đoạn văn mô tả cảnh bãi sông trong buổi bình minh, điều gây ấn tượng mạnh nhất với em là cảm xúc của hai nhân vật khi bầy chim non hoàn thành chuyến bay đầu tiên, một sự kiện quan trọng trong cuộc đời chúng. Qua chi tiết này, ta có thể cảm nhận được tâm hồn trẻ thơ, trong sáng, sáng tạo và tình yêu thương sâu sắc dành cho những chú chim chìa vôi nhỏ bé.

Câu 7:  Trong đoạn kết của truyện, Mên và Mon hình như không hiểu rõ vì sao mình lại khóc. Em hãy giúp các nhân vật giải thích điều đó. (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

– Ở phần kết của câu chuyện, 2 anh em rơi nước mắt vì xúc động khi chứng kiến bầy chim non thành công trong chuyến bay đầu tiên của chúng. Tất cả đàn chim đã an toàn, không có con nào bị đuối nước.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Bài tập (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Miên (ngôi kể thứ nhất).

Trình bày: Khi bình minh rạng ngời trên mặt sông, đó cũng là khoảnh khắc tôi và anh Mên được chứng kiến một cảnh tượng như truyền thuyết: từ mặt sông những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước ướt át bay lên. Lúc này tôi và anh im lặng như nín thở cầu mong cho những cánh chim yếu ớt cất lên. Những chú chim non cũng đã hoàn thành chuyến đi đầu tiên của mình, tôi và anh nín thở và không biết chúng tôi đã khóc từ bao giờ. Đối diện với sự đột phá mạnh mẽ của những chú chim non, tôi thầm nghĩ rằng mình cũng cần phải mạnh mẽ bứt phá trong hành trình cuộc sống phía trước.

Với những hướng dẫn soạn bài Bầy chim chìa vôi – Kết nối tri thức – Lớp 7 tập 1chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.