Soạn bài Tự do (trích)

Hướng dẫn soạn bài Tự do chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Hướng dẫn đọc thêm

Câu 1: Tìm hiểu chủ đề, cách liệt kê các hình ảnh trong bài thơ.

Chủ đề bài thơ Tự do

Bài thơ “Tự do” của Pôn Ê luy a là một bài thơ trữ tình – chính luận, thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả. Bài thơ được viết trong thời kì Pháp đang bị phát xít Đức chiếm đóng. Pôn Ê luy a là một nhà thơ, nhà báo, nhà hoạt động cách mạng yêu nước của Pháp. Ông đã bị phát xít Đức bắt giam và sát hại năm 1944. Bài thơ “Tự do” được viết trong thời gian ông bị giam cầm.

Cách liệt kê các hình ảnh trong bài thơ

Bài thơ “Tự do” sử dụng rất nhiều hình ảnh liệt kê để thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả. Các hình ảnh liệt kê trong bài thơ rất đa dạng, phong phú, từ những hình ảnh cụ thể, gần gũi đến những hình ảnh trừu tượng, cao cả.

Các hình ảnh cụ thể, gần gũi được tác giả liệt kê trong bài thơ như:

• “Đôi cánh tự do,
• Mặt trời tự do,
• Bầu trời tự do,
• Biển cả tự do,
• Những bông hoa tự do,
• Những chú chim tự do,
• Những cánh đồng tự do,
• Những dòng sông tự do,
• Những ngọn đồi tự do,
• Những thung lũng tự do”.

Các hình ảnh này đều là những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với con người. Chúng mang đến cho người đọc cảm giác tươi vui, tràn đầy sức sống.

Các hình ảnh trừu tượng, cao cả được tác giả liệt kê trong bài thơ như:

• “Tự do là ánh sáng,
• Tự do là niềm vui,
• Tự do là hy vọng,
• Tự do là lẽ sống,
• Tự do là tình yêu,
• Tự do là hạnh phúc,
• Tự do là sự sống”.

Các hình ảnh này mang đến cho người đọc cảm giác về một tự do cao cả, vĩ đại. Tự do không chỉ là một khái niệm trừu tượng, mà còn là một thứ gì đó rất cụ thể, rất gần gũi với con người.

Việc sử dụng hình ảnh liệt kê trong bài thơ đã góp phần làm cho bài thơ trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Nó giúp cho người đọc có thể hình dung rõ hơn về niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả.

Nhận xét về cách liệt kê các hình ảnh trong bài thơ

Cách liệt kê các hình ảnh trong bài thơ “Tự do” của Pôn Ê luy a là một cách liệt kê rất đặc sắc. Các hình ảnh được liệt kê rất đa dạng, phong phú, từ những hình ảnh cụ thể, gần gũi đến những hình ảnh trừu tượng, cao cả. Việc sử dụng hình ảnh liệt kê đã góp phần làm cho bài thơ trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Nó giúp cho người đọc có thể hình dung rõ hơn về niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả.

Bài thơ “Tự do” là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả. Cách liệt kê các hình ảnh trong bài thơ cũng rất đặc sắc, góp phần làm cho bài thơ trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.

Câu 2: Tìm hiểu kết cấu “Tôi viết tên em” ở mỗi khổ thơ cách lặp từ theo lối “xoáy tròn” và nhạc điệu bài thơ cách sử dụng đại từ “em” trong bài thơ?

Kết cấu “Tôi viết tên em” ở mỗi khổ thơ

Bài thơ “Tự do” của Pôn Ê luy a được chia thành 10 khổ thơ, mỗi khổ thơ đều có 4 dòng. Trong mỗi khổ thơ, câu thơ mở đầu đều là câu “Tôi viết tên em”. Cách kết cấu này đã tạo nên một nhịp điệu đều đặn, nhịp nhàng, như một bản nhạc hùng tráng, hào hùng.

Câu thơ “Tôi viết tên em” là một câu thơ rất ngắn gọn, nhưng lại có sức biểu đạt rất lớn. Câu thơ này thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả. Tên của tự do được viết lên mọi lúc, mọi nơi, như một lời tuyên ngôn, một lời khẳng định về khát vọng của nhân dân Pháp.

Cách lặp từ theo lối “xoáy tròn”

Bên cạnh kết cấu “Tôi viết tên em”, bài thơ “Tự do” còn sử dụng cách lặp từ theo lối “xoáy tròn”. Cách lặp từ này được thể hiện ở nhiều câu thơ trong bài, như:

“Tôi viết tên em

Trên ngọn đồi

Trên cánh đồng

• Trên dòng sông”

“Tự do là ánh sáng

Tự do là niềm vui

Tự do là hy vọng

• Tự do là lẽ sống”

Cách lặp từ theo lối “xoáy tròn” đã tạo nên một âm hưởng mạnh mẽ, dồn dập, như một tiếng thét, một tiếng gào thét, thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả.

Nhạc điệu bài thơ

Bài thơ “Tự do” có nhạc điệu rất hùng tráng, hào hùng. Nhạc điệu của bài thơ được tạo nên bởi nhiều yếu tố, trong đó có kết cấu “Tôi viết tên em”, cách lặp từ theo lối “xoáy tròn”, và cách sử dụng các từ láy, điệp ngữ.

Nhạc điệu của bài thơ đã góp phần thể hiện nội dung và chủ đề của bài thơ. Nhạc điệu hùng tráng, hào hùng của bài thơ đã thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả, cũng như khát vọng đấu tranh giành tự do của nhân dân Pháp.

Cách sử dụng đại từ “em”

Trong bài thơ “Tự do”, đại từ “em” được sử dụng với nhiều nghĩa khác nhau.

• “Em” là đại từ nhân xưng chỉ tự do. Trong trường hợp này, “em” được sử dụng như một cách gọi thân thương, trìu mến.
• “Em” là đại từ nhân xưng chỉ nhân dân Pháp. Trong trường hợp này, “em” được sử dụng như một cách thể hiện tình yêu thương, gắn bó của tác giả với nhân dân Pháp.
• “Em” là đại từ nhân xưng chỉ nhân loại. Trong trường hợp này, “em” được sử dụng như một cách thể hiện khát vọng tự do của nhân loại.

Cách sử dụng đại từ “em” trong bài thơ “Tự do” đã góp phần thể hiện nội dung và chủ đề của bài thơ. Đại từ “em” đã làm cho bài thơ trở nên gần gũi, thân thương hơn, cũng như thể hiện khát vọng tự do cháy bỏng của tác giả, của nhân dân Pháp, và của nhân loại.

Nhận xét

Kết cấu “Tôi viết tên em”, cách lặp từ theo lối “xoáy tròn”, nhạc điệu hùng tráng, hào hùng, và cách sử dụng đại từ “em” đều là những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên giá trị nghệ thuật của bài thơ “Tự do”. Những yếu tố này đã góp phần thể hiện nội dung và chủ đề của bài thơ, cũng như làm cho bài thơ trở nên gần gũi, thân thương, và có sức lay động mạnh mẽ đối với người đọc.

Câu 3: So sánh từ “trên” được sử dụng nhiều lần với ý nghĩa chỉ không gian và thời gian.

Trong bài thơ “Tự do” của Pôn Ê luy a, từ “trên” được sử dụng nhiều lần với ý nghĩa chỉ không gian và thời gian.

Ý nghĩa chỉ không gian

Từ “trên” được sử dụng để chỉ các địa điểm cụ thể, như:

• “Trên ngọn đồi”
• “Trên cánh đồng”
• “Trên dòng sông”
• “Trên biển cả”
• “Trên bầu trời”

Các địa điểm này đều là những địa điểm quen thuộc, gần gũi với con người. Việc sử dụng các địa điểm này đã thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả. Tự do không chỉ là một khái niệm trừu tượng, mà còn là một thứ gì đó rất cụ thể, rất gần gũi với con người.

Từ “trên” cũng được sử dụng để chỉ các khái niệm trừu tượng, như:

• “Trên đôi cánh tự do”
• “Trên mặt trời tự do”
• “Trên ánh sáng tự do”
• “Trên niềm vui tự do”
• “Trên hy vọng tự do”

Các khái niệm này đều là những khái niệm cao cả, vĩ đại. Việc sử dụng các khái niệm này đã thể hiện khát vọng tự do cao cả, vĩ đại của tác giả. Tự do không chỉ là một khái niệm đơn thuần, mà còn là một khái niệm gắn liền với những giá trị cao đẹp của con người.

Ý nghĩa chỉ thời gian

Từ “trên” cũng được sử dụng để chỉ các thời điểm cụ thể, như:

• “Trên thời gian tự do”
• “Trên muôn đời tự do”

Các thời điểm này đều là những thời điểm vĩnh cửu, bất tận. Việc sử dụng các thời điểm này đã thể hiện khát vọng tự do cháy bỏng của tác giả. Tự do không chỉ là một khát vọng của hiện tại, mà còn là một khát vọng của tương lai, của muôn đời.

So sánh

So sánh từ “trên” được sử dụng nhiều lần trong bài thơ “Tự do” của Pôn Ê luy a với ý nghĩa chỉ không gian và thời gian, có thể thấy:

• Về không gian, từ “trên” được sử dụng để chỉ cả những địa điểm cụ thể, gần gũi và những khái niệm trừu tượng, cao cả. Điều này cho thấy, khát vọng tự do của tác giả không chỉ là một khát vọng đơn thuần, mà còn là một khát vọng cao cả, vĩ đại.
• Về thời gian, từ “trên” được sử dụng để chỉ cả những thời điểm cụ thể, hiện tại và những thời điểm vĩnh cửu, bất tận. Điều này cho thấy, khát vọng tự do của tác giả không chỉ là một khát vọng của hiện tại, mà còn là một khát vọng của tương lai, của muôn đời.

Nhìn chung, việc sử dụng từ “trên” với ý nghĩa chỉ không gian và thời gian trong bài thơ “Tự do” đã góp phần thể hiện rõ nét niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả.

Câu 4: Câu thơ “Tôi viết tên em” được lặp lại trong từng khổ thơ, “tôi” có thể là tác giả và cũng có thể là những độc giả, “viết” có thể là ghi, chép, hành động. Hãy suy luận để chỉ ra tính chất “Thánh ca” của bài thơ này trong cuộc kháng chiến chống phát xít Đức.

Câu thơ “Tôi viết tên em” được lặp lại trong từng khổ thơ của bài thơ “Tự do” của Pôn Ê luy a. Câu thơ này có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau, nhưng trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống phát xít Đức, câu thơ này có thể được hiểu như một lời tuyên ngôn, một lời khẳng định về khát vọng tự do của nhân dân Pháp.

Về mặt nội dung, câu thơ thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả. Tự do là một khát vọng cao cả, vĩ đại, là lẽ sống của con người. Trong thời kì Pháp bị phát xít Đức chiếm đóng, nhân dân Pháp phải sống trong cảnh nô lệ, áp bức. Chính vì vậy, niềm khát khao tự do của tác giả càng trở nên mãnh liệt. Câu thơ “Tôi viết tên em” là một lời tuyên ngôn, một lời khẳng định về khát vọng tự do của nhân dân Pháp.

Về mặt nghệ thuật, câu thơ được viết theo thể thơ bốn chữ, kết cấu lặp lại, nhịp điệu mạnh mẽ, dồn dập. Cách viết này đã thể hiện rõ nét niềm khát khao tự do cháy bỏng của tác giả.

Trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống phát xít Đức, câu thơ “Tôi viết tên em” đã trở thành một lời kêu gọi, một lời động viên, cổ vũ tinh thần của nhân dân Pháp. Câu thơ đã khơi dậy trong lòng nhân dân Pháp niềm tin vào chiến thắng, niềm khát khao được sống trong tự do, độc lập.

Có thể nói, bài thơ “Tự do” của Pôn Ê luy a là một bài thơ mang tính chất “Thánh ca” trong cuộc kháng chiến chống phát xít Đức. Bài thơ đã thể hiện rõ nét niềm khát khao tự do cháy bỏng của nhân dân Pháp, đồng thời khơi dậy tinh thần đấu tranh, ý chí chiến đấu của nhân dân Pháp.

Với những hướng dẫn soạn bài Tự do chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.