Cảm nhận nhân vật Mã Giám Sinh qua bài văn mẫu lớp 9
Bài văn mẫu Cảm nhận nhân vật Mã Giám Sinh trong Truyện Kiều của Nguyễn Du giúp học sinh lớp 9 hiểu rõ hơn về bản chất giả dối, trơ trẽn của một kẻ buôn người. Qua đó, học sinh có thể phân tích sâu sắc hơn về xã hội phong kiến và số phận bi thảm của Thúy Kiều. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho bài học văn học Việt Nam.
Dàn ý cảm nhận nhân vật Mã Giám Sinh
I. Mở bài
- Nguyễn Du (1765 – 1820) là nhà văn, nhà thơ lớn, nổi tiếng với Truyện Kiều.
- Đoạn trích “Mã Giám Sinh mua Kiều” nằm ở phần đầu bi kịch của Thúy Kiều.
- Nhân vật Mã Giám Sinh là kẻ buôn người xấu xa, đại diện cho sự giả dối và tàn ác.
II. Thân bài
– Nghệ thuật miêu tả của Nguyễn Du:
- Ngôn từ chính xác, sắc bén, khắc họa rõ nét bản chất con buôn của Mã Giám Sinh.
– Diện mạo và cử chỉ:
- Vẻ ngoài chải chuốt, già cỗi nhưng vẫn cố tỏ ra trẻ trung.
- Hành vi thô lỗ, vô lễ, “ghế trên ngồi tót sỗ sàng.”
– Bản chất giả dối:
- Lai lịch, tên tuổi đều giả mạo.
- Bản tính lưu manh, buôn người không chút lương tâm.
– Hình ảnh đáng thương của Thúy Kiều:
- Kiều bị coi như món hàng trao đổi, mất quyền tự chủ.
- Ý thức rõ về nhân phẩm, nhưng bất lực, đau khổ.
– Tấm lòng Nguyễn Du:
- Khinh bỉ, căm phẫn trước những kẻ tàn nhẫn vì tiền mà chà đạp nhân phẩm.
- Cảm thương sâu sắc cho số phận của Kiều và những phụ nữ cùng cảnh ngộ.
III. Kết bài
- Nội dung: Khắc họa rõ nét bản chất xấu xa của Mã Giám Sinh, lên án xã hội phong kiến tàn bạo.
- Nghệ thuật: Sử dụng bút pháp tả thực và hình ảnh tượng trưng để xây dựng nhân vật.
Bài mẫu 1: Cảm nhận nhân vật Mã Giám Sinh
“Tiếng đàn xưa đứt ngang dây
Hai trăm năm lại càng say lòng người”.
(Tố Hữu)
Dù đã ra đời hơn hai thế kỷ, Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du vẫn sống mãi trong lòng người Việt. Tác phẩm không chỉ là một bức tranh đầy cảm xúc về số phận con người, mà còn là một lời tố cáo mạnh mẽ đối với xã hội phong kiến thối nát, nơi đồng tiền lấn át nhân cách và giá trị con người. Trong đó, nhân vật Mã Giám Sinh, một tên buôn người vô liêm sỉ, chính là minh chứng tiêu biểu cho sự tha hóa của những kẻ mua bán linh hồn con người. Đoạn trích “Mã Giám Sinh mua Kiều” khắc họa rõ nét một trong những nhân vật phản diện điển hình, góp phần vào sự thành công của tác phẩm.
Nguyễn Du đã mở đầu bằng việc giới thiệu Mã Giám Sinh là một “viễn khách”, người đến hỏi cưới Kiều:
“Gần miền có một mụ nào
Đưa người viễn khách tìm vào vấn danh”
Cách giới thiệu này mang vẻ trang trọng, nhưng ngay từ những dòng đầu tiên, người đọc đã cảm nhận được sự bất thường. Khi trả lời về danh tính và quê quán, hắn ta trả lời ngắn gọn và đầy khiếm nhã:
“Hỏi tên, rằng: Mã Giám Sinh
Hỏi quê, rằng: “Huyện Lâm Thanh cũng gần”
Cách trả lời hời hợt này đã thể hiện rõ sự thiếu thành thật và thô lỗ. Thực tế, Mã Giám Sinh không phải là một kẻ tầm thường như hắn tự giới thiệu. Hắn vốn chung lưng với Tú Bà mở lầu xanh, chuyên buôn phấn bán hương, nhưng lại dối trá về thân thế và nghề nghiệp của mình. Hắn cố tạo dựng hình ảnh một sinh viên Quốc Tử Giám, nhưng hành động và thái độ của hắn đã sớm tố cáo bản chất lừa lọc.
Nguyễn Du đã rất tinh tế khi mô tả ngoại hình và hành động của Mã Giám Sinh. Dù đã “quá niên trạc ngoại tứ tuần”, hắn vẫn cố làm ra vẻ trẻ trung bằng cách chăm chút ngoại hình:
“Quá niên trạc ngoại tứ tuần
Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao”
Tuy nhiên, những nét vẽ đó chỉ càng làm nổi bật sự lố bịch, kệch cỡm của một kẻ già nua cố gắng tỏ vẻ sang trọng. Hành động “ngồi tót” lên ghế trên của hắn càng khiến người đọc cảm nhận rõ hơn sự thô lỗ, không biết giữ lễ nghĩa của một kẻ không có học thức:
“Ghế trên ngồi tót sỗ sàng
Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra”
Sự đường đột và vô lễ của Mã Giám Sinh không chỉ dừng lại ở thái độ bề ngoài, mà còn được thể hiện qua hành vi mua bán con người như mua bán một món hàng thông thường. Hắn không ngần ngại “cân sắc, cân tài” Kiều, và thao tác như đang kiểm nghiệm chất lượng một món đồ:
“Đắn đo cân sắc, cân tài
Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ”
Những từ ngữ “cân”, “ép”, “thử” gợi nên cảm giác lạnh lùng, tàn nhẫn, khi con người ở bị đối xử như một món hàng vô tri vô giác. Mã Giám Sinh không còn là một con người bình thường mà là hiện thân của sự vô nhân đạo, của những kẻ chỉ biết chạy theo đồng tiền.
Lời lẽ của hắn tưởng chừng như hoa mỹ, nhưng lại ẩn chứa sự thực dụng và thô thiển:
“Rằng: “Mua ngọc đến Lam Kiều
Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường””
Dưới vẻ ngoài ấy là sự cộc cằn, bủn xỉn khi hắn cò kè từng đồng:
“Cò kè bớt một thêm hai
Giờ lâu ngã giá vâng ngoài bốn trăm”
Chỉ với hai từ “cò kè”, Nguyễn Du đã phơi bày rõ bản chất của Mã Giám Sinh là một kẻ buôn người trơ tráo và đáng khinh. Đồng tiền đã khiến hắn lột trần bản chất ghê tởm của một kẻ vô đạo đức, coi nhân phẩm con người là thứ có thể mua bán và mặc cả.
Tác giả kết thúc đoạn trích bằng một câu chua xót:
“Tiền lưng đã sẵn việc gì chẳng xong”
Nguyễn Du không chỉ tố cáo Mã Giám Sinh mà còn lên án cả một xã hội phong kiến mục nát, nơi đồng tiền chi phối mọi giá trị và làm đảo lộn cuộc sống của con người. Nàng Kiều là một người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng cuối cùng cũng bị biến thành một món hàng trước sức mạnh của đồng tiền.
Qua hình ảnh của Mã Giám Sinh, người đọc càng hiểu rõ hơn sự sâu sắc trong bút pháp hiện thực của Nguyễn Du. Từng chi tiết, từng hành động đều được tác giả vẽ nên một cách sống động, tạo nên một chân dung phản diện tiêu biểu, đầy ghê tởm. Nhân vật này không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn là lời cảnh tỉnh, lên án mạnh mẽ về sự suy đồi của xã hội phong kiến và quyền lực tàn bạo của đồng tiền.
Tóm lại, “Mã Giám Sinh mua Kiều” là một trong những đoạn thơ có giá trị hiện thực sâu sắc nhất trong Truyện Kiều. Qua nhân vật Mã Giám Sinh, Nguyễn Du đã lột tả được sự tàn bạo, phi nhân của những kẻ buôn người trong xã hội cũ, đồng thời cũng phản ánh sự tha hóa, suy đồi của xã hội phong kiến khi đồng tiền chiếm quyền thống trị. Điều này đã góp phần làm nên thành công lớn cho tác phẩm và tạo nên tiếng vang mãi mãi về sau.
Bài mẫu 2: Cảm nhận nhân vật Mã Giám Sinh
Nguyễn Du với tài năng kiệt xuất và lòng nhân đạo bao la, đã để lại cho văn học Việt Nam một tác phẩm trường tồn cùng thời gian đó chính là Truyện Kiều. Tác phẩm không chỉ là lời ca ngợi về phẩm giá và nỗi đau của con người, mà còn là sự lên án mạnh mẽ đối với những kẻ đê tiện, vô nhân tính trong xã hội phong kiến suy đồi. Một trong những nhân vật phản diện nổi bật và đầy ấn tượng trong Truyện Kiều là Mã Giám Sinh, kẻ tiêu biểu cho tầng lớp con buôn xảo trá, tham lam và vô cảm.
Đoạn trích “Mã Giám Sinh mua Kiều” nằm ở phần đầu của chương “Gia biến và lưu lạc”, khi cuộc đời của Thúy Kiều bắt đầu rơi vào bi kịch. Sau khi bị tên bán tơ vu oan, gia đình Kiều lâm vào cảnh khốn cùng, Vương Ông và Vương Quan bị bắt, nhà cửa bị cướp phá, của cải bị vơ vét không còn gì. Trước tình cảnh đó, Thúy Kiều đã quyết định hy sinh bản thân, bán mình để lấy tiền cứu cha và em trai. Chính trong hoàn cảnh éo le này, Mã Giám Sinh xuất hiện, đóng vai kẻ mua Kiều qua sự mai mối của một mụ lái. Nguyễn Du đã khắc họa chân dung Mã Giám Sinh một cách tinh tế và sắc sảo, qua đó phơi bày toàn bộ bản chất hèn hạ của hắn:
“Gần miền có một mụ nào,
Đưa người viễn khách tìm vào vấn danh.
Hỏi tên, rằng: “Mã Giám Sinh”,
Hỏi quê, rằng: “Huyện Lâm Thanh cũng gần”.”
Người đọc dễ nhận ra sự mập mờ trong việc giới thiệu Mã Giám Sinh. “Viễn khách” vốn là một cụm từ nghe có vẻ xa lạ, khách từ xa đến, nhưng ngay từ những dòng đầu tiên, sự gian trá đã hiện rõ. Hắn tự giới thiệu là học trò của Quốc Tử Giám, trường lớn của triều đình, nhưng thực tế chỉ là một kẻ mua quan bán tước, mờ ám cả về thân thế lẫn xuất thân. Từ những chi tiết nhỏ nhất, Nguyễn Du đã phác họa nên một nhân vật với tung tích không rõ ràng, điều này cũng phản ánh sự thiếu trung thực và bản chất đê hèn của hắn.
Ngòi bút của Nguyễn Du không chỉ dừng lại ở việc mô tả xuất thân mờ ám của Mã Giám Sinh, mà còn lột tả diện mạo và cử chỉ kệch cỡm của hắn:
“Quá niên trạc ngoại tứ tuần,
Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao.
Trước thầy sau tớ lao xao,
Nhà băng đưa mối rước vào lầu trang.”
Dù đã ngoài bốn mươi tuổi, hắn vẫn cố tỏ ra trẻ trung, bóng bẩy với “mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao”. Sự “nhẵn nhụi” và “bảnh bao” ở đây không chỉ đơn thuần là ngoại hình, mà còn là sự giả tạo, diêm dúa của một kẻ muốn che đậy sự xấu xa bên trong. Nguyễn Du khéo léo dùng những từ ngữ châm biếm để làm nổi bật tính cách lố bịch của Mã Giám Sinh. Từ “nhẵn nhụi” vốn thường dùng để chỉ đồ vật, nay lại gán cho con người, càng làm tăng thêm sự giả tạo và vô vị của hắn. Hơn nữa, đám tùy tùng của hắn cũng nhốn nháo, không có chút gì gọi là nề nếp, lễ nghĩa, càng chứng minh hắn chỉ là kẻ con buôn lưu manh, giả dối.
Hành động của Mã Giám Sinh khi vào nhà Vương Ông cũng không kém phần lỗ mãng và thô thiển:
“Ghế trên ngồi tót sỗ sàng,
Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra.”
Chỉ với hai câu thơ ngắn gọn, Nguyễn Du đã thể hiện rõ tính cách vô học, bất lịch sự của Mã Giám Sinh. “Ghế trên” là chỗ ngồi dành cho những người có tuổi, đáng kính trọng, nhưng hắn lại vô tư “ngồi tót” vào đó một cách thiếu ý tứ và vô phép. Từ “tót” ở đây không chỉ mô tả hành động nhanh, đột ngột, mà còn mang sắc thái mỉa mai, tố cáo sự thiếu lễ độ của kẻ vô học này.
Sự ghê tởm của Mã Giám Sinh không chỉ dừng lại ở hành động thô lỗ, mà còn bộc lộ qua cách hắn đối xử với Kiều như một món hàng, không chút tôn trọng:
“Đắn đo cân sắc, cân tài,
Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ.”
Hắn cân đo, đánh giá Thúy Kiều như một món hàng ngoài chợ. Những từ ngữ như “cân”, “ép”, “thử” đều là từ thường dùng để kiểm tra, thử nghiệm hàng hóa, nhưng lại được dùng để miêu tả hành động của Mã Giám Sinh với Kiều. Điều này càng cho thấy sự vô nhân đạo và trơ trẽn của hắn, một kẻ buôn người lạnh lùng, không mảy may động lòng trước nỗi đau của người khác.
Mặc dù ban đầu hắn cố gắng dùng những lời lẽ văn hoa để che đậy bản chất con buôn của mình:
“Rằng: “Mua ngọc đến Lam Kiều,
Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường.”
Nhưng chỉ ngay sau đó, bản chất thật của hắn đã lộ ra khi bắt đầu màn mặc cả trắng trợn:
“Cò kè bớt một thêm hai,
Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm.”
Chỉ với hai từ “cò kè”, Nguyễn Du đã lột tả hoàn toàn sự bủn xỉn, tham lam của Mã Giám Sinh. Hắn không ngần ngại mặc cả từng đồng để mua được Kiều với giá rẻ nhất, và từ đó, bộ mặt của hắn hoàn toàn bị phơi bày, không phải là một người mua vợ, mà là một kẻ buôn người hèn hạ, tàn nhẫn.
Nhân vật Mã Giám Sinh trong Truyện Kiều là một điển hình của tầng lớp con buôn vô nhân đạo trong xã hội phong kiến. Qua ngòi bút sắc sảo của Nguyễn Du, hình ảnh của hắn hiện lên đầy sống động và chân thực, từ ngoại hình, lời nói đến cử chỉ đều toát lên sự giả dối và tàn bạo. Nguyễn Du đã thành công trong việc khắc họa một nhân vật phản diện tiêu biểu, qua đó tố cáo xã hội phong kiến đương thời, nơi đồng tiền có thể mua bán tất cả, kể cả nhân phẩm và cuộc đời của con người.
Tóm lại, đoạn trích “Mã Giám Sinh mua Kiều” không chỉ thể hiện tài năng miêu tả nhân vật của Nguyễn Du, mà còn là một bức tranh hiện thực sống động về xã hội phong kiến suy đồi. Nhân vật Mã Giám Sinh là đại diện cho tầng lớp người buôn bán nhân phẩm, tàn nhẫn và vô cảm. Qua đó, tác giả đã khéo léo truyền tải thông điệp về giá trị của con người, về sự lên án những thế lực xấu xa đã chà đạp lên cuộc sống và hạnh phúc của người khác.
Bài văn mẫu Cảm nhận nhân vật Mã Giám Sinh không chỉ khắc họa chân thực bản chất tàn nhẫn, xấu xa của hắn, mà còn giúp học sinh lớp 9 nâng cao kỹ năng phân tích nhân vật. Từ đó, bài học về cuộc đời Thúy Kiều và xã hội phong kiến trở nên rõ nét hơn, giúp học sinh chuẩn bị tốt cho các bài kiểm tra, bài thi văn học.
