Soạn bài Cái roi tre – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2)

Hướng dẫn soạn bài Cái roi tre – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Nội dung chính: Qua hình ảnh chiếc roi tre, tác giả thể hiện rằng tình cảm sâu sắc có thể giúp con người trở nên trưởng thành hơn về mặt đạo đức và loại bỏ các phương pháp giáo dục cứng nhắc, từng được coi là cần thiết.

Câu 1 (trang 103 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nhận xét về cách quan sát và miêu tả cảnh vật của nhân vật “tôi” trong mười dòng thơ đầu.

Trả lời: Nhân vật “tôi” quan sát và miêu tả cảnh vật một cách tỉ mỉ và tinh tế, từ những hình ảnh quen thuộc và gần gũi như chiếc roi tre, rễ tre, rễ mít, đàn gà,… Những chi tiết này được mô tả với sự chú ý đến từng yếu tố nhỏ nhất, tạo nên một bức tranh sống động và chân thực về môi trường xung quanh.

Câu 2 (trang 103 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Trong văn bản, hình ảnh “cái roi tre” được nhắc đến bao nhiêu lần và xuất hiện trong các dòng thơ nào? Theo em, sự lặp lại hình ảnh như vậy có tác dụng gì?

Trả lời: Hình ảnh “cái roi tre” xuất hiện ba lần trong các dòng thơ:

• “Bố tôi với cái roi tre”
• “Nỗi đau đâu cứ phải là roi tre?”
• “Bố tôi quăng cái roi tre lên trời”

Tác dụng:

• Việc lặp lại hình ảnh “cái roi tre” nhấn mạnh sự quen thuộc và gần gũi của vật dụng này trong cuộc sống hàng ngày.
• Nó thể hiện sự chuyển biến trong cảm xúc và thái độ của người cha, từ việc dùng roi để răn dạy đến việc từ bỏ nó, đồng thời phản ánh sự thay đổi trong cách tiếp cận giáo dục và sự tha thứ khi đối mặt với mất mát.

Câu 3 (trang 103 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Cách phản ứng khác nhau của người cha đối với việc bỏ học của con ở dòng thơ đầu và dòng thơ cuối có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ?

Trả lời: Ở đầu bài thơ, khi thấy con bỏ học và về nhà, người cha sử dụng chiếc roi tre như một phương tiện để răn dạy và điều chỉnh hành vi của con.

Trong dòng thơ cuối, khi con lại bỏ học trở về, người cha không còn sử dụng roi nữa mà “quăng cái roi tre lên trời.”

Tác dụng: Sự thay đổi này cho thấy một quá trình trưởng thành và sự chuyển mình trong quan niệm giáo dục của người cha. Hình ảnh chiếc roi tre từ biểu tượng của sự nghiêm khắc và kỷ luật trở thành dấu hiệu của sự tha thứ và từ bỏ phương pháp giáo dục cũ. Điều này phản ánh chủ đề của bài thơ về sự trưởng thành trong tình cảm và đạo đức, đồng thời nhấn mạnh việc thay đổi cách nhìn nhận trong giáo dục và sự chấp nhận mất mát.

Câu 4 (trang 104 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Theo em, qua bài thơ, đặc biệt là qua hai dòng thơ dưới đây, tác giả muốn gửi thông điệp gì đến người đọc? 

Tôi nhìn ông, muốn khóc oà  

Nỗi đau đâu cứ phải là roi tre? 

Trả lời: Qua hai dòng thơ này, tác giả muốn nhấn mạnh rằng nỗi đau và sự khổ sở không chỉ đến từ những hình thức trừng phạt cụ thể như roi tre, mà có thể xuất phát từ những mất mát sâu sắc hơn trong cuộc sống, như sự ra đi của người thân yêu. Bài thơ gợi ý rằng sự đau đớn thường gặp phải không phải chỉ là kết quả của những biện pháp kỷ luật, mà còn từ sự chia ly và mất mát trong quan hệ gia đình. Vì thế, tác giả khuyến khích chúng ta nên trân trọng và gìn giữ những khoảnh khắc quý giá bên những người thân yêu, vì không thể biết trước khi nào chúng ta phải đối mặt với sự chia ly.

Với những hướng dẫn soạn bài Cái roi tre – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.