Soạn bài Đình công và nổi dậy – Ngữ văn 9 – Cánh diều
Hướng dẫn soạn bài Đình công và nổi dậy – Ngữ văn lớp 9 – Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Đọc hiểu
Hình dung bối cảnh câu chuyện qua phần chỉ dẫn sân khấu
Bối cảnh của câu chuyện diễn ra trong một căn buồng giấy lộn xộn và có vẻ nhếch nhác. Thời gian là vào buổi trưa, với ánh sáng đủ để thấy rõ các chi tiết trong phòng. Sân khấu được bố trí với sự hiện diện của nhiều đồ vật, cụ thể là một chiếc cửa buồng mở ra phía ngoài, tạo điều kiện cho các nhân vật di chuyển ra vào. Âm thanh của câu chuyện bao gồm tiếng giày chạy và những lời đối thoại gấp gáp, thể hiện sự căng thẳng và gấp rút của tình huống.
Thái độ ông chủ mô như thế nào?
Thái độ của ông chủ mô, ông Chung, thể hiện sự lo lắng, bồn chồn và bất lực trước tình huống nguy cấp. Ông cố gắng điều khiển tình hình bằng cách gọi điện thoại và ra lệnh, nhưng trong giọng nói và hành động của ông thể hiện sự thiếu tự tin và không kiểm soát được tình hình. Ông liên tục lặp lại những câu nói đầy hoảng sợ, như đang cố gắng trấn an bản thân và những người xung quanh, nhưng không thành công.
Những chi tiết nào cho thấy tình hình ngày càng căng thẳng?
Tình hình căng thẳng được thể hiện qua những chi tiết sau:
- Ông Chung ra lệnh đóng thêm bàn ghế và chặn thêm vào cửa: Điều này cho thấy ông đang lo lắng và cố gắng bảo vệ mình trước mối đe dọa bên ngoài.
- Bà Ba tỏ ra sốt ruột, liên tục lo lắng và hỏi ông Chung về việc quân đội đến kịp hay không: Điều này thể hiện sự sợ hãi và bất an của bà trước tình huống nguy cấp.
- Tiếng ồn ào bên ngoài càng lúc càng lớn, tiếng người dân đòi phá cửa, đốt nhà kho: Sự căng thẳng được đẩy lên cao khi đám đông bên ngoài ngày càng quyết liệt và hung hãn.
Vì sao thợ mỏ đình công?
Thợ mỏ đình công vì họ bị đối xử tàn bạo, chịu nhiều áp bức, không được đối đãi công bằng và bị ông chủ ép buộc làm việc quá mức. Họ phản đối sự bất công và đòi hỏi quyền lợi chính đáng cho mình.
Phân chỉ dẫn sân khấu cho biết điều gì?
Phần chỉ dẫn sân khấu giúp người đọc hình dung rõ hơn về bối cảnh, tâm lý và hành động của các nhân vật. Nó mô tả chi tiết âm thanh, cử chỉ, thái độ của nhân vật để làm nổi bật sự căng thẳng, sự sợ hãi, và tuyệt vọng trong tình huống hiện tại.
Kết thúc có gì bất ngờ?
Kết thúc của câu chuyện đầy bất ngờ khi bà Ba cuối cùng cũng tìm thấy chìa khóa để mở cửa nhưng lúc đó mọi thứ đã quá muộn. Cảnh bà Ba ôm chặt lấy chồng trong sự tuyệt vọng và cả hai cùng chết trong cảnh ngôi nhà bị bao vây bởi đám đông bạo loạn là một kết thúc bi thảm, đầy kịch tính.
Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1. Đoạn trích “Đình công và nổi dậy” kể về sự kiện gì? Có những tuyến nhân vật nào? Ai là đại diện cho mỗi tuyến nhân vật?
Sự kiện chính: Đoạn trích kể về cuộc đình công và nổi dậy của những người thợ mỏ tại nhà máy của ông chủ mỏ Trần Thiết Chung. Sự kiện diễn ra trong bối cảnh căng thẳng khi các thợ mỏ phản đối sự áp bức, bóc lột và điều kiện làm việc tồi tệ mà họ phải chịu đựng.
Tuyến nhân vật:
- Tuyến nhân vật đại diện cho quyền lực và sự áp bức: Đó là ông chủ mỏ Trần Thiết Chung và những người liên quan đến ông ta. Trần Thiết Chung là đại diện tiêu biểu cho giai cấp tư sản, chủ nghĩa bóc lột, và kẻ áp bức trong xã hội.
- Tuyến nhân vật đại diện cho sự phản kháng và đấu tranh: Những người thợ mỏ đại diện cho tầng lớp lao động, bị áp bức, và họ đứng lên đấu tranh giành quyền lợi.
Câu 2. Em dựa vào những chi tiết nào để biết được bối cảnh và tình hình căng thẳng của câu chuyện?
Bối cảnh và tình hình căng thẳng của câu chuyện được thể hiện qua nhiều chi tiết:
- Âm thanh và hành động: Tiếng ồn ào của đám đông bên ngoài đòi phá cửa và đốt nhà kho; tiếng giày, tiếng gọi nhau hốt hoảng, tiếng điện thoại reo liên tục; ông Chung liên tục ra lệnh đóng cửa, chặn lối vào. Tất cả những chi tiết này góp phần tạo nên không khí căng thẳng và đầy bất an.
- Lời thoại và cử chỉ của nhân vật: Lời thoại lo lắng của ông Chung và bà Ba thể hiện sự sợ hãi, hoảng loạn; hành động vội vã, lúng túng, tìm cách tự vệ nhưng không biết phải làm gì tiếp theo. Điều này cho thấy tình hình đang trở nên mất kiểm soát.
Câu 3. Phân tích nhân vật ông chủ mỏ Trần Thiết Chung qua thái độ, lời thoại và hành động.
Thái độ: Ông Trần Thiết Chung thể hiện sự hoảng sợ và bất lực khi đối mặt với sự nổi dậy của các thợ mỏ. Ban đầu, ông cố gắng giữ bình tĩnh, nhưng càng về sau, ông càng lúng túng và hoảng loạn.
Lời thoại: Lời thoại của ông Chung cho thấy sự lo lắng và mâu thuẫn nội tâm. Ông ta liên tục ra lệnh đóng cửa, bảo vệ bản thân, nhưng đồng thời cũng hoang mang, sợ hãi khi không kiểm soát được tình hình.
Hành động: Ông Chung ra lệnh liên tục, cố gắng tìm kiếm sự giúp đỡ từ bên ngoài nhưng không hiệu quả. Cuối cùng, ông hoàn toàn bất lực trước tình huống, không thể cứu vãn được sự hỗn loạn đang diễn ra.
Câu 4. Qua đoạn trích, hãy nhận xét cách xây dựng diễn biến xung đột của tác giả.
Tác giả đã xây dựng diễn biến xung đột một cách hợp lý, tăng dần về cường độ, bắt đầu từ những biểu hiện bất mãn nhỏ lẻ của người lao động đến đỉnh điểm là cuộc nổi dậy bạo loạn. Xung đột được đẩy lên cao trào qua những lời thoại dồn dập, hành động vội vã, và tình thế nguy cấp, khiến cho người đọc cảm nhận được sự căng thẳng và bi kịch sắp đến. Cách xây dựng này không chỉ tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện mà còn làm nổi bật sự tương phản giữa giai cấp áp bức và giai cấp bị áp bức.
Câu 5. Theo em, đặc điểm bi kịch thể hiện như thế nào trong đoạn trích?
Bi kịch trong đoạn trích thể hiện qua sự bất lực và thất bại của cả hai phía: Ông chủ mỏ Trần Thiết Chung không thể kiểm soát và bảo vệ tài sản, quyền lực của mình; trong khi những người thợ mỏ dù đã đứng lên đấu tranh nhưng lại phải trả giá bằng máu và sinh mạng. Cảnh kết thúc với cái chết của những nhân vật chính là minh chứng rõ ràng cho sự bi kịch này.
Câu 6. Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) nêu ấn tượng của mình về những người nổi dậy trong đoạn trích “Đình công và nổi dậy.”
Những người nổi dậy trong đoạn trích “Đình công và nổi dậy” để lại cho em một ấn tượng sâu sắc về tinh thần đấu tranh kiên cường và dũng cảm. Họ đại diện cho những người lao động bị áp bức, sẵn sàng đứng lên đối đầu với sự bất công, dù biết trước rằng con đường đó đầy hiểm nguy và có thể dẫn đến cái chết.
Sự quả cảm của họ thể hiện trong từng hành động, tiếng hô hào quyết liệt, và sự đoàn kết trong cuộc nổi dậy chống lại kẻ thù chung. Dù bi kịch đã xảy ra, nhưng tinh thần đấu tranh của họ đã thắp lên ngọn lửa hy vọng cho những người lao động khác, rằng công lý và quyền lợi chỉ có thể giành được khi ta dám đứng lên đấu tranh cho nó.
Với những hướng dẫn soạn bài Đình công và nổi dậy – Ngữ văn lớp 9 – Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng
