Soạn bài Trên đỉnh non Tản – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1)
Hướng dẫn soạn bài Trên đỉnh non Tản – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Nội dung chính: “Trên Đỉnh Non Tản” là một tác phẩm của nhà văn Nguyễn Tuân. Câu chuyện xoay quanh ngọn núi cao Tản Viên, nơi nước từ trên cao chảy xuống và không bao giờ rút lại, cùng với đỉnh núi phủ đầy sương tuyết và mây, tạo nên một màu xanh kỳ diệu của thiên nhiên.
Hướng dẫn đọc
Câu 1 (trang 92 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Xác định đề tài, tóm tắt chuỗi hành động/sự kiện được kể và chỉ ra mối quan hệ giữa chúng trong văn bản.
Trả lời:
Đề tài: Thế giới thần thoại và huyền bí của các vị thần.
Tóm tắt: “Trên Đỉnh Non Tản” kể về một làng nghề thợ mộc nằm dưới chân núi Tản Viên, nơi mà cứ sau mỗi 5 đến 10 năm, thánh thần núi Tản, hay còn gọi là Sơn Thần, sẽ hạ sơn để tìm kiếm những thợ mộc tài ba nhằm sửa sang lại đền Thượng ở đỉnh núi. Câu chuyện theo chân một nhóm thợ mộc được chọn để thực hiện nhiệm vụ trùng tu và khám phá vùng đất thần thoại trên đỉnh núi. Họ phải giữ bí mật về những gì chứng kiến, vì nếu không, sẽ phải trả giá bằng cái chết theo lời thề với Sơn Thần.
→ Các sự kiện trong văn bản đã góp phần làm rõ chủ đề và cấu trúc của câu chuyện.
Câu 2 (trang 92 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Tìm một số chi tiết kỳ ảo trong văn bản và điền vào bảng sau (làm vào vở):
Trả lời:
| STT | Chi tiết về đồ vật kì ảo | Chi tiết về nhân vật kì ảo và phép thuật |
| 1 | Con trúc đào | Thần Non Tản |
| 2 | Cây ngân tiễn | Cô lái đò |
| 3 | Hòn đá cuội đập vỡ ra là lúa gạo, rượu,… | Sơn thần |
Câu 3 (trang 92 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Nhân vật nào xuất hiện nhiều lần trong tác phẩm và điều đó thể hiện dụng ý gì của tác giả?
Trả lời: Trong tác phẩm “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng, nhân vật chiếc lược ngà xuất hiện nhiều lần và có vai trò quan trọng trong câu chuyện. Chiếc lược ngà không chỉ đơn thuần là một vật dụng, mà còn mang theo nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc.
Chiếc lược ngà không chỉ là một món quà bình thường, mà còn là biểu tượng của tình cảm và lòng hiếu thảo. Nó là món quà của người cha gửi cho con gái khi còn sống, và trở thành di sản tinh thần vô giá mà người con gái giữ gìn suốt cuộc đời. Chiếc lược ngà giúp nhân vật chính thể hiện tình cảm sâu sắc và lòng kính trọng đối với cha mình, ngay cả khi cha đã qua đời.
Từ đó, tác giả muốn nhấn mạnh rằng những vật phẩm nhỏ bé có thể mang theo giá trị tinh thần lớn lao, và tình cảm gia đình luôn có sức mạnh vượt qua thời gian và khoảng cách. Chiếc lược ngà là minh chứng cho tình yêu vô điều kiện và sự kết nối sâu sắc giữa các thế hệ trong gia đình.
Câu 4 (trang 92 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Việc sử dụng hình ảnh chiếc lược ngà để làm điểm nhấn cho tác phẩm có ý nghĩa gì?
Trả lời: Việc sử dụng hình ảnh chiếc lược ngà để làm điểm nhấn trong tác phẩm “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng mang lại nhiều ý nghĩa sâu sắc và góp phần tạo nên chiều sâu của câu chuyện. Hình ảnh chiếc lược ngà không chỉ đơn thuần là một chi tiết trong truyện mà còn là một biểu tượng quan trọng.
- Kết nối với cảm xúc: Chiếc lược ngà không chỉ là một vật phẩm vật lý, mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa cha và con. Nó gợi nhớ những kỷ niệm và cảm xúc sâu lắng, tạo ra một liên kết mạnh mẽ giữa nhân vật và người đọc.
- Tạo chiều sâu tâm lý: Hình ảnh chiếc lược ngà mang theo nhiều lớp ý nghĩa. Nó là minh chứng cho tình yêu thương và lòng kính trọng, đồng thời cũng là dấu hiệu của nỗi đau và sự mất mát. Việc sử dụng hình ảnh này giúp tăng cường chiều sâu tâm lý của nhân vật và câu chuyện.
- Gợi nhớ và tương tác: Chiếc lược ngà là hình ảnh quen thuộc và dễ gây cảm xúc. Khi xuất hiện nhiều lần, nó tạo ra một sự tương tác giữa tác phẩm và người đọc, khiến người đọc dễ dàng liên hệ và cảm nhận giá trị của tình cảm gia đình.
Tóm lại, việc sử dụng hình ảnh chiếc lược ngà để làm điểm nhấn cho tác phẩm không chỉ tạo ra sự kết nối sâu sắc với cảm xúc người đọc mà còn làm nổi bật những chủ đề về tình cảm gia đình và lòng hiếu thảo.
Câu 5 (trang 92 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Phân tích nhân vật chính trong tác phẩm và chỉ ra một số điểm tương đồng, khác biệt giữa nhân vật này và một nhân vật trong tác phẩm khác.
Trả lời: Nhân vật chính trong tác phẩm “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng là người con gái được cha mình tặng chiếc lược ngà trước khi qua đời. Nhân vật này mang nhiều ý nghĩa và có những đặc điểm đáng chú ý:
Tính cách và vai trò: Nhân vật chính là hình mẫu của sự hiếu thảo và lòng trung thành. Cô giữ gìn chiếc lược ngà như một báu vật quý giá, biểu tượng cho tình yêu và sự kính trọng đối với cha. Cô có sức mạnh nội tâm lớn, thể hiện sự chịu đựng và quyết tâm trong việc giữ gìn di sản của cha.
Ý nghĩa: Nhân vật chính đại diện cho sự kết nối giữa các thế hệ, là hình mẫu của lòng hiếu thảo và tình cảm gia đình. Tác giả sử dụng nhân vật này để nhấn mạnh giá trị của tình cảm gia đình và sự vững bậc của tình yêu thương.
So sánh:
Nhân vật chính trong “Chiếc lược ngà” và nhân vật cô gái trong tác phẩm “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn Thi đều có điểm tương đồng và khác biệt:
Tương đồng: Cả hai nhân vật đều đại diện cho tình cảm gia đình và lòng hiếu thảo. Họ đều phải đối mặt với thử thách và khó khăn, nhưng vẫn giữ vững tinh thần và tình yêu đối với gia đình.
Khác biệt: Nhân vật trong “Chiếc lược ngà” giữ gìn một di sản vật chất (chiếc lược ngà), còn nhân vật trong “Những đứa con trong gia đình” giữ gìn truyền thống và lòng tự hào về gia đình. Nhân vật trong “Chiếc lược ngà” tập trung vào việc bảo vệ di sản tinh thần, trong khi nhân vật trong “Những đứa con trong gia đình” tập trung vào bảo vệ danh dự và sự tự hào về truyền thống gia đình.
Tuy hai nhân vật này đều thể hiện tình cảm gia đình sâu sắc, nhưng sự khác biệt trong bối cảnh và cách thức giữ gìn giá trị gia đình làm nổi bật sự đa dạng trong cách thể hiện tình cảm gia đình trong văn học.
Câu 6 (trang 92 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Xác định chủ đề, cảm hứng và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.
Trả lời:
Chủ đề: Chủ đề của bài văn “Chiếc lược ngà” là sự trân trọng và giữ gìn tình cảm gia đình, đặc biệt là tình yêu thương giữa cha và con. Văn bản thể hiện sự quý trọng những giá trị tinh thần mà gia đình mang lại, đồng thời khắc họa sâu sắc mối quan hệ đặc biệt giữa cha và con gái.
Cảm hứng: Cảm hứng chủ đạo của tác giả là niềm trân trọng và yêu thương đối với gia đình. Tác giả thể hiện sự cảm thông sâu sắc đối với những mất mát và khó khăn mà nhân vật chính phải đối mặt, đồng thời ca ngợi sự kiên trì và lòng hiếu thảo của cô gái.
Thông điệp: Thông điệp mà văn bản gửi đến người đọc là giá trị của tình cảm gia đình và sự hiếu thảo là vô giá. Những giá trị này không chỉ tạo nên sự kết nối giữa các thế hệ mà còn là nguồn động viên và sức mạnh vượt qua những thử thách trong cuộc sống. Tình cảm gia đình và lòng trung thành là những phẩm chất quan trọng cần được giữ gìn và trân trọng.
Với những hướng dẫn soạn bài Trên đỉnh non Tản – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
