Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1)

Hướng dẫn soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Tri thức về kiểu bài

Kiểu bài: Nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ và đất nước là kiểu bài nghị luận tập trung vào việc sử dụng lý lẽ và dẫn chứng để thảo luận về các vấn đề xã hội có ảnh hưởng đến tuổi trẻ và sự phát triển của đất nước. Mục tiêu của kiểu bài này là làm sáng tỏ các vấn đề, từ đó giúp người đọc có cái nhìn đúng đắn và đưa ra những hành động hay quyết định phù hợp liên quan đến tuổi trẻ và đất nước.

Yêu cầu đối với kiểu bài:

Trình bày luận điểm rõ ràng và mạch lạc: Đề xuất quan điểm của người viết về vấn đề xã hội liên quan đến tuổi trẻ và đất nước, đảm bảo các luận điểm được nêu rõ ràng và dễ hiểu.

Cung cấp hệ thống lý lẽ và dẫn chứng thuyết phục: Sử dụng các thông tin chính xác, đáng tin cậy và đầy đủ để làm sáng tỏ các luận điểm. Các dẫn chứng cần được chọn lọc kỹ lưỡng và phù hợp với vấn đề đang thảo luận.

Phân tích và đối chiếu ý kiến khác: Cân nhắc các quan điểm khác nhau để có cái nhìn toàn diện và khách quan về vấn đề. Sự trao đổi này giúp làm rõ và làm mạnh mẽ quan điểm của người viết.

Bố cục bài viết:

• Mở bài: Giới thiệu vấn đề xã hội liên quan đến tuổi trẻ và đất nước, nêu rõ quan điểm của người viết về vấn đề đó. Mở bài cần thu hút sự chú ý và chuẩn bị nền tảng cho phần thân bài.
• Thân bài: Giải thích chi tiết về vấn đề đang bàn luận; đưa ra các luận điểm, lý lẽ và dẫn chứng để hỗ trợ quan điểm của người viết; thảo luận các ý kiến khác để có cái nhìn toàn diện; đề xuất các giải pháp hoặc phương án để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.
• Kết bài: Khẳng định lại quan điểm của người viết về vấn đề; tóm tắt các giải pháp hoặc bài học chính rút ra từ bài viết, nhấn mạnh tầm quan trọng của các hành động cần thực hiện.

Đọc ngữ liệu tham khảo

Phân tích bài viết tham khảo: Tinh thần cống hiến của thanh niên đối với xã hội

Giới thiệu vấn đề cần bàn luận: Bài viết mở đầu bằng cách nêu rõ tầm quan trọng của tinh thần cống hiến trong xã hội hiện đại, đặc biệt là vai trò của thanh niên trong việc xây dựng cộng đồng.

Giải thích vấn đề cần bàn luận: Phân tích ý nghĩa của việc cống hiến đối với sự phát triển của xã hội, nhấn mạnh rằng tinh thần cống hiến không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cơ hội để thanh niên thể hiện bản thân và góp phần vào sự tiến bộ chung.

Nêu luận điểm của người viết về vấn đề: Luận điểm chính của bài viết là thanh niên có trách nhiệm lớn trong việc cống hiến cho xã hội, và tinh thần này là yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của cộng đồng.

Trình bày lý lẽ, bằng chứng để làm rõ luận điểm: Bài viết cung cấp các ví dụ cụ thể về những đóng góp của thanh niên trong các hoạt động xã hội, từ các chương trình tình nguyện đến các sáng kiến khởi nghiệp, nhằm chứng minh rằng sự cống hiến của họ có tác động tích cực và đáng kể.

Phê phán những biểu hiện tiêu cực của vấn đề: Phê phán những hiện tượng như thiếu động lực cống hiến, tinh thần tự mãn, và thái độ thờ ơ của một bộ phận thanh niên, chỉ ra rằng những yếu tố này cản trở sự phát triển và hiệu quả của các hoạt động xã hội.

Trao đổi với người đọc để vấn đề được bàn luận khách quan hơn: Bài viết mở ra cuộc đối thoại với người đọc về các nguyên nhân và giải pháp cho tình trạng thiếu cống hiến, khuyến khích người đọc đưa ra ý kiến và cùng thảo luận để tìm kiếm những giải pháp thiết thực.

Đề xuất phương hướng hành động: Đề xuất các biện pháp cụ thể để khuyến khích thanh niên tham gia nhiều hơn vào các hoạt động xã hội, như tổ chức các chương trình đào tạo, tạo cơ hội phát triển cá nhân, và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc cống hiến.

Khẳng định lại luận điểm và đề xuất phương hướng hành động: Kết luận bài viết bằng cách nhấn mạnh lại luận điểm về sự cần thiết của tinh thần cống hiến và tóm tắt các phương hướng hành động cần thiết để thanh niên có thể đóng góp hiệu quả hơn cho xã hội.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 (trang 59 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Xác định bố cục của bài viết. Vấn đề được bàn luận trong bài viết là gì?

Bố cục 3 phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “tinh thần cống hiến trong xã hội hiện đại”: Giới thiệu vấn đề cần bàn luận.
• Phần 2: Tiếp đến “tinh thần cống hiến”: Giải thích vấn đề và nêu luận điểm.
• Phần 3: Còn lại: Khẳng định lại luận điểm và đề xuất phương hướng hành động.

Vấn đề được bàn luận trong bài viết: Tinh thần cống hiến của thanh niên đối với xã hội.

Câu 2 (trang 59 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Bạn nhận xét như thế nào về hệ thống luận điểm, lý lẽ và bằng chứng trong bài viết?

Hệ thống luận điểm, lý lẽ và bằng chứng trong bài viết được trình bày rõ ràng và logic, hỗ trợ làm sáng tỏ luận điểm về vai trò của thanh niên trong việc cống hiến cho xã hội. Các dẫn chứng cụ thể giúp củng cố luận điểm và làm cho bài viết thuyết phục hơn.

Câu 3 (trang 59 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Phần phê phán những biểu hiện tiêu cực của vấn đề và trao đổi với người đọc giúp bạn rút ra thêm kinh nghiệm gì khi viết kiểu bài này?

Phần phê phán giúp em rút ra kinh nghiệm rằng khi viết kiểu bài này, cần phải nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau để đưa ra cái nhìn toàn diện và không thiên lệch. Việc trao đổi và đối chiếu ý kiến giúp làm rõ các khía cạnh tiêu cực và cung cấp các giải pháp hợp lý.

Câu 4 (trang 59 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Bài viết trên có mạch lạc không? Dựa vào đâu bạn có thể kết luận như vậy?

Bài viết trên có mạch lạc, nhờ vào việc sắp xếp hệ thống luận điểm, lý lẽ và bằng chứng một cách hợp lý và liên kết chặt chẽ với nhau. Bố cục ba phần rõ ràng giúp người đọc dễ theo dõi và hiểu được vấn đề một cách sâu sắc.

Thực hành viết theo quy trình

Đề bài (trang 59 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Nhằm kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam, Câu lạc bộ Văn học của trường tổ chức cuộc thi viết với chủ đề “Vấn đề xã hội liên quan đến thanh niên hiện nay”. Để tham gia cuộc thi, hãy viết một bài nghị luận về một vấn đề xã hội có ảnh hưởng đến thanh niên mà bạn quan tâm.

Bước 1: Chuẩn bị viết

Đề tài của bài viết tập trung vào một vấn đề xã hội có liên quan đến thanh niên. Để xác định vấn đề phù hợp, bạn có thể tự đặt câu hỏi, khảo sát ý kiến của bạn bè, hoặc tìm kiếm thông tin từ sách báo, các phương tiện truyền thông và internet. Hãy lựa chọn một vấn đề nổi bật và có sức hấp dẫn. Dưới đây là một số đề tài gợi ý:

• Thanh niên và vấn đề bình đẳng giới trong xã hội hiện đại
• Thanh niên và những thách thức trong thời kỳ chuyển đổi số
• Thanh niên với vai trò trong công tác phòng chống tội phạm và bảo vệ an ninh xã hội
• Thanh niên và sự phát triển bền vững trong cộng đồng

Lưu ý: Để bài viết của bạn thu hút, hãy chọn những vấn đề xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người trẻ, có nhiều quan điểm khác nhau và có sự liên quan trực tiếp đến bạn.

Mục đích của bài viết là gì?

Ai là đối tượng đọc bài viết của bạn? Họ mong đợi điều gì từ bài viết của bạn?

Sau khi xác định đề tài, hãy thu thập thông tin và tài liệu cần thiết từ các nguồn như sách báo, tạp chí, internet hoặc thông qua các cuộc khảo sát và phỏng vấn. Tài liệu và ý tưởng có thể bao gồm:

• Các quan điểm và ý kiến liên quan đến vấn đề xã hội bạn đang chọn; các lý lẽ và bằng chứng hỗ trợ cho những quan điểm cụ thể; những phản biện, ý kiến trái chiều nếu có.
• Những khía cạnh chưa được thảo luận nhiều hoặc cần được phân tích sâu hơn về vấn đề.

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

Tìm ý cho bài viết bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

• Vấn đề xã hội liên quan đến thanh niên mà tôi chọn là gì? Những khái niệm hoặc nội dung nào cần được giải thích rõ ràng?
• Quan điểm và ý kiến của tôi về vấn đề này là gì?
• Tôi nên sử dụng những lý lẽ và bằng chứng nào để làm rõ luận điểm của mình?
• Có những biểu hiện tiêu cực hay ý kiến trái chiều nào về đề tài tôi chọn? Quan điểm của tôi về những vấn đề đó là gì? Tôi sẽ phản hồi và trao đổi ra sao?
• Sau khi phân tích vấn đề, tôi sẽ thay đổi nhận thức và hành động của mình như thế nào?

Lập dàn ý cho bài viết theo hướng dẫn sau:

• Chọn lọc và sắp xếp các ý đã tìm được thành một dàn ý hoàn chỉnh. Đảm bảo tuân thủ cấu trúc của bài nghị luận về vấn đề xã hội, chọn lựa trình tự hợp lý và chặt chẽ cho các luận điểm.
• Khi triển khai lý lẽ và bằng chứng, tránh việc lặp lại và đảm bảo rằng mỗi luận điểm được phân tích một cách độc lập và chi tiết.

Bước 3: Viết bài

Dựa trên dàn ý đã lập, viết bài văn hoàn chỉnh với các lưu ý sau:

Trình bày luận điểm rõ ràng và ngắn gọn. Kết hợp nêu luận điểm với lý lẽ và bằng chứng. Để tăng cường sức thuyết phục, có thể sử dụng trích dẫn, danh ngôn.

Tách đoạn hợp lý và sử dụng các phương tiện liên kết để tạo sự mạch lạc và chặt chẽ cho bài viết.

Kết hợp với các yếu tố thuyết minh, tự sự, và biểu cảm để làm bài viết trở nên hấp dẫn và thuyết phục hơn.

Sử dụng những cách mở bài và kết bài ấn tượng, chẳng hạn như trích dẫn danh ngôn, sử dụng hình ảnh biểu tượng để so sánh, hoặc nêu câu hỏi đối thoại với người đọc.

Trao đổi với các ý kiến khác nhau về đề tài để có cái nhìn toàn diện hơn và lựa chọn lý lẽ cũng như bằng chứng thuyết phục để củng cố quan điểm của bạn.

Bài viết tham khảo

Để thực hiện mục tiêu đưa đất nước Việt Nam trở thành một nền kinh tế phát triển hàng đầu trong khu vực, việc chú trọng vào giáo dục và đào tạo thanh niên là cực kỳ cần thiết. Tuy nhiên, bên cạnh việc đầu tư vào giáo dục, chúng ta không thể bỏ qua tầm quan trọng của việc nâng cao ý thức xã hội và trách nhiệm công dân. “Ý thức xã hội và trách nhiệm công dân” không chỉ bao gồm các hành động và nhiệm vụ cụ thể mà còn phản ánh thái độ và phẩm chất của mỗi cá nhân trong cộng đồng.

Để hiểu rõ hơn về “ý thức xã hội và trách nhiệm công dân”, ta có thể xem xét các khía cạnh như: ý thức bảo vệ môi trường, tinh thần tham gia các hoạt động cộng đồng, trách nhiệm trong công việc và học tập, và ý thức thực hiện nghĩa vụ công dân như nghĩa vụ thuế, tham gia bầu cử. Những hành động cụ thể như tham gia các hoạt động tình nguyện, tuân thủ pháp luật và đóng góp vào sự phát triển của địa phương đều là minh chứng cho ý thức xã hội và trách nhiệm công dân.

Với một nền văn hóa lâu đời và nền tảng giáo dục vững chắc, thanh niên Việt Nam có cơ hội lớn để thể hiện ý thức xã hội và trách nhiệm công dân của mình. Điều này không chỉ giúp tạo ra một xã hội công bằng và phát triển, mà còn góp phần nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Vì vậy, việc phát huy ý thức xã hội và trách nhiệm công dân là rất quan trọng để xây dựng một cộng đồng văn minh và tiến bộ.

Ý thức xã hội và trách nhiệm công dân đóng vai trò thiết yếu trong việc tạo nên một xã hội hài hòa và phát triển. Nó không chỉ là một yếu tố văn hóa, mà chính là nền tảng để xây dựng một cộng đồng bền vững và thịnh vượng. Một xã hội chỉ khi mỗi cá nhân đều có ý thức và trách nhiệm mới có thể vượt qua những thách thức và xây dựng tương lai tươi sáng. Trong suốt quá trình phát triển, xã hội thường gặp phải những khó khăn, như tệ nạn xã hội hay sự phân hóa trong cộng đồng. Đó là lý do tại sao việc nâng cao ý thức xã hội và trách nhiệm công dân là cần thiết để duy trì sự ổn định và phát triển.

Bên cạnh đó, ý thức xã hội còn góp phần vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Các hoạt động cộng đồng và tinh thần trách nhiệm công dân không chỉ giúp giải quyết các vấn đề xã hội mà còn tạo ra môi trường thuận lợi cho các hoạt động kinh tế. Các chương trình tình nguyện, các hoạt động hỗ trợ cộng đồng thường mang lại lợi ích thiết thực, đồng thời tạo cơ hội cho sự phát triển bền vững.

Cuối cùng, trong một xã hội đa dạng và phức tạp, ý thức xã hội và trách nhiệm công dân chính là yếu tố giúp xây dựng và duy trì sự hòa hợp và phát triển. Đó là cái riêng biệt, tạo nên sự độc đáo và đặc trưng của mỗi cộng đồng. Ý thức xã hội và trách nhiệm công dân không chỉ là nguồn động lực, mà còn là niềm tự hào và nền tảng của một xã hội văn minh.

Với sự quan trọng như vậy, chúng ta cần thực hiện các biện pháp để nâng cao ý thức xã hội và trách nhiệm công dân. Trước tiên, mỗi cá nhân trong xã hội cần nhận thức rõ vai trò của mình và chủ động tham gia vào các hoạt động cộng đồng. Việc giáo dục từ nhỏ về trách nhiệm công dân và ý thức xã hội sẽ giúp thế hệ trẻ hình thành những phẩm chất tốt đẹp.

Tóm lại, nâng cao ý thức xã hội và trách nhiệm công dân là một nhiệm vụ quan trọng đối với mỗi quốc gia. Thế hệ trẻ ngày nay, những người dễ dàng tiếp thu những giá trị mới, cần sống với tinh thần và trách nhiệm bảo vệ và phát triển những giá trị quý báu của cộng đồng.

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa

Với những hướng dẫn soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.