Soạn bài Lão Hạc – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1)
Hướng dẫn soạn bài Lão Hạc – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 31 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Hãy tưởng tượng con người sẽ phản ứng ra sao khi phải đối mặt với tình trạng nghèo khổ, túng thiếu?
Trả lời:
Khi phải đối mặt với hoàn cảnh nghèo khổ và khó khăn, một số người có thể trở nên bất lực, buông xuôi và từ bỏ cuộc sống; có người có thể chọn cách dứt bỏ cuộc đời mình; trong khi đó, cũng có những người sẽ cố gắng vượt qua thử thách để cải thiện tình hình và hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Đọc văn bản
1, Suy luận: Câu chuyện trong đoạn này được kể từ góc nhìn của ai?
Câu chuyện được kể từ góc nhìn của nhân vật “tôi” – ông giáo.
2, Theo dõi: Lời kể trong đoạn văn này thuộc về ai?
Lời kể thuộc về ông giáo.
3, Suy luận: Bạn nghĩ sao về tình cảm và thái độ của lão Hạc đối với con trai trong đoạn văn này?
Lão Hạc thể hiện tình cảm sâu sắc và chân thành với con trai. Dù tuổi già và cuộc sống khó khăn, ông vẫn kiên trì giữ gìn mảnh vườn và ngôi nhà để con trai có một chốn về. Ông luôn mong mỏi con trai sẽ thành công và không ngừng nghĩ về đứa con đang xa quê.
4, Suy luận: Đoạn văn này phản ánh lão Hạc như thế nào?
Lão Hạc là người rất yêu thương con chó vàng, coi nó như một người bạn tri kỷ. Sự đau khổ và dằn vặt của lão khi phải bán cậu Vàng cho thấy sự hy sinh và lòng trung thành của ông.
5, Theo dõi: Lời này thuộc về nhân vật “tôi” hay lão Hạc?
Lời này thuộc về nhân vật “tôi”.
6, Liên hệ: Bạn có đồng ý với quan điểm của ông giáo về lão Hạc trong đoạn này không?
Tôi không đồng ý với quan điểm của ông giáo về lão Hạc, vì lão là người đầy tự trọng, yêu thương con và đau khổ vì phải bán chó. Ông không phải là người dễ dàng theo gót Binh Tư, mà là một người có lòng tự trọng và tình cảm chân thành.
Sau khi đọc
Nội dung chính: Câu chuyện phản ánh số phận bi thảm của người nông dân trong xã hội cũ và bộc lộ phẩm chất cao quý, sâu sắc của họ. Đồng thời, nó cũng thể hiện sự trân trọng và lòng yêu thương đối với người nông dân.
Câu 1 (trang 39 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Tóm tắt nội dung chính của tác phẩm Lão Hạc.
Trả lời: Lão Hạc là một nông dân nghèo, vợ mất sớm và chỉ còn lại mảnh vườn cùng người con trai. Khi không đủ tiền cưới vợ cho con, chàng trai đã bỏ đi làm thuê ở đồn điền cao su với lời hứa sẽ trở về khi có tiền. Lão Hạc sống cô đơn với con chó Vàng, chịu đựng cuộc sống khó khăn. Sau một cơn ốm nặng và mất mùa, lão rơi vào hoàn cảnh nghèo đói. Để giữ mảnh vườn cho con, lão quyết định bán con chó Vàng, dù điều này làm lão dằn vặt lương tâm.
Lão nhờ ông giáo chăm sóc vườn và gửi tiền để lo việc ma chay, tránh làm phiền hàng xóm. Khi biết lão xin ít bã chó, ông giáo cảm thấy buồn vì nghĩ lão Hạc đã bị nghèo khổ làm tha hóa. Lão chết một cách đột ngột và đau đớn, chỉ có ông giáo và Binh Tư biết lý do thực sự.
Câu 2 (trang 39 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Nêu đặc điểm tính cách của lão Hạc và cho biết:
- Lão Hạc đại diện cho tầng lớp nào trong xã hội?
- Hoàn cảnh sống đã ảnh hưởng như thế nào đến số phận và tính cách của nhân vật?
Trả lời: Nét tính cách của lão Hạc: Lão Hạc là người nông dân nghèo khổ nhưng vẫn giữ được phẩm hạnh và tâm hồn cao thượng.
- Lão Hạc đại diện cho tầng lớp nông dân nghèo khổ trong xã hội thời kỳ đó.
- Ảnh hưởng của hoàn cảnh sống:
Lão Hạc là người có lối sống khiêm nhường, tinh tế và có lòng tự trọng cao. Sống trong cảnh nghèo đói và khốn cùng, lão vẫn giữ được sự tự trọng và tình yêu thương con cái.
Sự nghèo khổ đã khiến lão Hạc trở nên đau đớn và tự giày vò bản thân vì sự bất lực của mình. Lão không chỉ đau khổ vì hoàn cảnh mà còn vì phải bán con chó mà ông coi như bạn tri kỷ, thể hiện sự hy sinh vô điều kiện cho con trai.
Câu 3 (trang 39 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Xác định ngôi kể và điểm nhìn, và chỉ ra tác dụng của cách sử dụng ngôi kể và điểm nhìn đó trong văn bản.
Trả lời:
- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất
- Điểm nhìn: Điểm nhìn từ nhân vật “tôi” – ông giáo.
Tác dụng: Việc kể từ góc nhìn của ông giáo, người trực tiếp chứng kiến cuộc sống của lão Hạc, giúp câu chuyện trở nên chân thực và cảm động hơn, mang đến cho người đọc cảm xúc gần gũi và sâu sắc.
Ngôi kể thứ nhất tạo sự linh hoạt và mạch lạc trong cách diễn đạt, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được tâm trạng và quan điểm của nhân vật.
Câu 4 (trang 39 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Bạn nghĩ gì về cái chết của lão Hạc? Vì sao ông giáo, dù rất gần gũi với lão Hạc, vẫn có lúc hiểu lầm lão?
Trả lời:
Suy nghĩ về cái chết của lão Hạc: Cái chết của lão Hạc là kết quả của một tình yêu thương con vô bờ bến. Lão quyết định kết thúc cuộc đời mình bằng cách ăn bã chó, chỉ vì không còn gì khác để ăn, và để lại toàn bộ tài sản cho con trai. Hành động này cho thấy lòng yêu thương và hy sinh cao cả của lão dành cho con trai, sẵn sàng bỏ mạng sống để con có một cuộc sống tốt hơn.
Hiểu lầm của ông giáo: Dù gần gũi với lão Hạc, ông giáo vẫn có thể hiểu lầm vì xã hội phong kiến bất công đã đẩy người nông dân vào tình cảnh khốn cùng và đau đớn. Sự thiếu hiểu biết về hoàn cảnh và động cơ thực sự của lão Hạc khiến ông giáo không thể thấy hết bản chất và nỗi khổ của lão.
Câu 5 (trang 39 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Đọc đoạn văn sau: “Ôi, nếu chúng ta không chịu tìm hiểu sâu sắc về những người xung quanh, chúng ta sẽ chỉ thấy họ như những kẻ ngu ngốc, xấu xa và đáng chê trách. Chúng ta sẽ chẳng bao giờ nhận ra những nỗi khổ đau và sự đáng thương của họ, mà chỉ nhìn thấy những điểm xấu để dễ dàng tỏ ra tàn nhẫn…” (Lão Hạc). Cho biết:
Đoạn văn là lời của ai, nói với ai, trong hoàn cảnh nào và với mục đích gì?
Tinh thần “cố tìm mà hiểu” “những người quanh ta” có ý nghĩa và tác dụng gì đối với chính nhà văn Nam Cao khi viết Lão Hạc?
Trả lời:
Đoạn văn là lời của ông giáo, được truyền tải đến người đọc khi ông đang kể về hoàn cảnh của lão Hạc và những suy nghĩ của mình. Ông giáo chia sẻ những suy nghĩ này khi nói về cách mà lão Hạc đã nhờ ông giữ tài sản và tiền làm ma, đồng thời phản ánh quan điểm của mình về cách nhìn nhận người khác. Mục đích của đoạn văn là nhấn mạnh tầm quan trọng của sự thấu hiểu và đồng cảm trong việc đánh giá người khác, để nhận diện những phẩm chất tốt đẹp và hoàn cảnh đáng thương của họ.
Tinh thần “cố tìm mà hiểu” mang ý nghĩa sâu sắc trong việc thấu cảm và đánh giá người khác một cách công bằng. Đối với nhà văn Nam Cao, tinh thần này không chỉ là một cách tiếp cận nhân vật mà còn là một bài học quan trọng trong việc nhìn nhận cuộc sống và con người. Nó giúp Nam Cao thể hiện rõ hơn vẻ đẹp tiềm ẩn của nhân vật, dù cuộc sống của họ có khó khăn và đau khổ. Qua đó, tác phẩm Lão Hạc phản ánh sâu sắc sự đồng cảm và sự đánh giá chính xác về con người và xã hội.
Câu 6 (trang 39 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Bạn nhận xét gì về cuộc sống của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 qua truyện ngắn Lão Hạc?
Trả lời: Cuộc sống của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 qua truyện ngắn Lão Hạc được miêu tả rất chân thực và đau đớn. Họ phải chịu đựng sự áp bức, bóc lột và nghèo đói, dẫn đến cuộc sống đầy cơ cực và bất hạnh. Truyện khắc họa rõ nét nỗi khổ vật chất và tinh thần của người nông dân, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc về hoàn cảnh sống khốn cùng và sự bất công mà họ phải đối mặt.
Câu 7 (trang 39 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Theo bạn, tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao thuộc phong cách lãng mạn hay phong cách hiện thực? Dựa vào đâu để bạn khẳng định điều đó?
Trả lời:
- Tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao được viết theo phong cách hiện thực. Điều này được thể hiện qua:
- Đề tài: Truyện phản ánh chân thực cuộc sống của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám, tập trung vào những khó khăn và bất hạnh của họ.
- Nhân vật: Lão Hạc là hình mẫu của người nông dân nghèo khổ, bị cuộc sống đẩy đến bước đường cùng, thể hiện sự hiện thực trong cách miêu tả và cảm nhận về số phận nhân vật.
Với những hướng dẫn soạn bài Lão Hạc – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
