Soạn bài Nói với con – Ngữ văn 9 – Cánh diều
Hướng dẫn soạn bài Nói với con – Ngữ văn lớp 9 – Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1. Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?
Đáp án: A. Người cha
Câu 2. Trong bài thơ, người cha nói với con về những điều gì?
Đáp án: A. (1)(2)(3)
Giải thích: Người cha trong bài thơ nói với con về tình yêu thương của cha mẹ, sự đùm bọc của quê hương (1); vẻ đẹp khéo léo, nhân hậu và sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của con người quê hương (2); và hành trang lên đường của con là tình yêu gia đình, quê hương, và lý tưởng sống cao đẹp (3).
Câu 3. Phương án nào nêu đúng mạch cảm xúc của bài thơ?
Đáp án: B. Từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình cảm quê hương
Giải thích: Bài thơ bắt đầu với tình cảm gia đình, sau đó mở rộng ra tình yêu và niềm tự hào về quê hương của người cha dành cho con.
Câu 4. Nhận định nào đúng về giọng điệu của bài thơ?
Đáp án: C. Thiết tha, trìu mến, ấm áp
Giải thích: Giọng điệu của bài thơ là thiết tha, trìu mến, và ấm áp, thể hiện tình cảm sâu sắc và chân thành của người cha đối với con.
Câu 5. Nhận định nào đúng nhất về cách diễn đạt của tác giả trong bài thơ?
Đáp án: B. Sử dụng cách nói mộc mạc nhưng vẫn mới mẻ, nhiều sáng tạo
Giải thích: Tác giả Y Phương đã sử dụng ngôn ngữ mộc mạc nhưng rất sáng tạo để truyền tải thông điệp của bài thơ, không dùng điển cố, điển tích nhưng vẫn rất sâu sắc và gần gũi.
Câu 6. Chỉ ra và phân tích những nét đặc sắc về nghệ thuật trong bốn dòng thơ đầu của bài thơ.
Hình ảnh: Hình ảnh chân bước của cha, của mẹ và tiếng nói, tiếng cười của con được miêu tả qua những bước chân và âm thanh, tạo nên sự gắn kết chặt chẽ giữa các thế hệ trong gia đình.
Cách miêu tả: Bằng cách sử dụng hình ảnh gần gũi, tác giả đã thể hiện một cách mộc mạc nhưng đầy tình cảm về sự gắn bó và tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái.
Tác dụng: Những hình ảnh này không chỉ diễn tả sự gắn kết gia đình mà còn gợi lên niềm tự hào về tình cảm và giá trị truyền thống gia đình.
Câu 7. Bài thơ cho thấy những vẻ đẹp gì của “người đồng mình”? Tác giả thể hiện cảm xúc gì trước những vẻ đẹp ấy?
Vẻ đẹp của “người đồng mình”:
Sức sống mãnh liệt: Người đồng mình sống trên những vùng đất khắc nghiệt nhưng luôn mạnh mẽ, bền bỉ, không chùn bước trước khó khăn.
Tình yêu quê hương: Họ gắn bó và tự hào về quê hương, gìn giữ những phong tục, tập quán truyền thống của dân tộc.
Tinh thần tự lực, tự cường: Người đồng mình không chỉ tự hào về quê hương mà còn xây dựng và làm giàu đẹp quê hương bằng chính đôi tay và sức lao động của mình.
Cảm xúc của tác giả: Tác giả thể hiện niềm tự hào và tình cảm sâu sắc đối với vẻ đẹp và phẩm chất của người đồng mình. Đây cũng là thông điệp mà người cha muốn truyền lại cho con, nhắc nhở con hãy tự hào về nguồn cội và tiếp nối những truyền thống tốt đẹp ấy.
Câu 8. Nêu cảm nhận của em về đoạn thơ sau: “Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn […] Còn quê hương thì làm phong tục”.
Đoạn thơ thể hiện mong muốn và lời dặn dò của người cha đối với con, dù cuộc sống có khó khăn, gian khổ như thế nào, con vẫn phải giữ vững tinh thần, lòng tự hào về quê hương và luôn ghi nhớ, giữ gìn những phong tục, tập quán tốt đẹp của quê hương.
Qua đoạn thơ này, em cảm nhận được sự quan tâm sâu sắc và tình yêu thương của người cha dành cho con. Người cha không chỉ lo lắng cho tương lai của con mà còn muốn con luôn biết trân trọng và giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống.
Câu 9. Trong bài thơ, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của một biện pháp mà em cho là hiệu quả nhất.
Điệp từ, điệp ngữ: “Người đồng mình,” “con ơi,” “sống trên đá,” “sống trong thung” – nhấn mạnh và tạo nên nhịp điệu đặc trưng cho bài thơ, đồng thời khắc sâu vào tâm trí người đọc những hình ảnh và thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.
Nhân hóa: “Người đồng mình yêu lắm con ơi” – nhân cách hóa quê hương như một con người có tình cảm, từ đó làm tăng thêm sự gần gũi, thân thương.
Tác dụng của biện pháp điệp từ: Điệp từ “Người đồng mình” được lặp lại nhiều lần không chỉ nhấn mạnh sự đoàn kết, sức mạnh của cộng đồng dân tộc mà còn làm nổi bật niềm tự hào của người cha về quê hương. Biện pháp này giúp tạo ra nhịp điệu vững chắc và gợi cảm xúc mạnh mẽ cho người đọc.
Câu 10. Lời dặn dò, khuyên nhủ nào của người cha trong bài thơ khiến em tâm đắc nhất? Vì sao?
Cảm nhận: Lời dặn dò khiến em tâm đắc nhất là: “Con ơi tuy thô sơ da thịt, Lên đường không bao giờ nhỏ bé được.” Lời dặn này nhắc nhở con rằng dù ngoại hình, xuất thân có giản dị, mộc mạc nhưng con phải có lòng tự trọng, sự tự tin và ý chí vươn lên trong cuộc sống. Đây là lời khuyên quý giá, khẳng định giá trị nội tại của con người nằm ở phẩm chất và tinh thần chứ không phải ở ngoại hình hay hoàn cảnh xuất thân.
Những câu trả lời trên giúp làm rõ nội dung và ý nghĩa của bài thơ “Nói với con” của Y Phương, đồng thời giúp bạn hiểu thêm về các biện pháp nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng để truyền tải thông điệp của mình.
Với những hướng dẫn soạn bài Nói với con – Ngữ văn lớp 9 – Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
